Свет
Се појави документ со условите на Путин за прекин на војната

Рускиот претседател Владимир Путин во последните неколку недели навести дека е отворен за мировни преговори со Украина, но со одредени услови. Документ од април 2022 година, изготвен од руски и украински преговарачи, покажува што имал на ум Путин во тоа време. Преговорите пропаднаа.
Западните функционери и аналитичари сметаат дека по две години борби, Кремљ се уште се држи до своите првични цели, односно дека сака да ја претвори Украина во „кастрирана“ држава која е немоќна пред руската воена моќ. Условите кои Русија сега ги бара најверојатно ќе бидат уште построги, пишува „Волстрит журнал“.
Иако беа објавени „грубите контури“ на неуспешните мировни преговори, целиот документ од 17 страници не беше објавен. „Волстрит журнал“ доби увид во тоа и наведува дека преговарачите од двете страни се обиделе да го прекинат конфликтот со претворање на Украина во „трајно неутрална држава која не учествува во воени сојузи“.
Според документот, Украина не треба да ја обновува својата војска со помош на Западот, а Крим де факто би бил под контрола на Русија. Киев инсистира на повлекување на руските трупи од територијата на Украина пред почетокот на какви било преговори. Володимир Зеленски верува дека секој прекин на огнот всушност ќе и овозможи на Русија повторно да се вооружи, да ги обнови своите сили и да изврши нови напади.
Меѓутоа, во 2022 година, ставовите на двете страни биле различни. Документот покажува дека руските и украинските преговарачи размислувале за различни отстапки во првите недели од војната. Во нацрт-договорот се наведува дека Украина, иако и е дозволено да се стреми кон членство во Европската унија, не треба да се приклучува на воени сојузи како што е НАТО.
На нејзина територија не треба да има странско оружје, а воените сили на земјата би биле сведени на минимум. За време на преговорите, Русија се обиде да ги ограничи сите одбранбени фактори на Киев, од бројот на војници и тенкови до максималниот дострел на украинските ракети.
Нацртот наведува забрана за странско оружје, вклучително и ракетно оружје од секаков вид. Москва сакаше да ги ограничи украинските вооружени сили на 85.000 војници и 342 тенкови. Украинските преговарачи бараа 250.000 војници, 800 тенкови и 1.900 артилериски парчиња. Русија, од друга страна, сакаше дострелот на украинските ракети да биде ограничен на 40 километри.
Полуостровот Крим кој е окупиран од Русија, според документот, би останал под влијание на Москва и нема да се смета за неутрален. Москва, исто така, се залагаше рускиот јазик да функционира на еднаква основа со украинскиот во владата и судовите, но Киев не ја потпиша таа клаузула. Во документот не се зборува за иднината на деловите од источна Украина кои Русија ги окупираше во 2014 година. Тоа било оставено за понатамошни преговори.
Нацрт-мировниот договор требаше да го гарантираат странските сили; во кој беа вклучени САД, Обединетото Кралство, Кина, Франција и Русија. Во случај на прекршување на договорот, тие земји имаа задача да ја бранат неутралноста на Украина. Од друга страна, од гарантите се бараше, додека договорот беше на сила, да ги раскинат меѓународните договори и договори некомпатибилни со постојаната неутралност на Украина.
Меѓународните безбедносни гаранции не важеа за Крим и Севастопол. Откако првичниот обид на Путин да ја преземе контролата врз Киев не успеа, документот го предложи рускиот план Б – крај на западната поддршка за Украина.
За време на преговорите во април 2022 година, имаше многу нерешени прашања, како што се случува во случај на напад на Украина. Русија сакаше сите земји гаранти да се договорат за одговор, што значи дека нема да има вистинска реакција доколку Русија е агресор. Украинските преговарачи сакаа воздушниот простор да биде затворен во случај на напад, но Русија не ја одобри таа клаузула. Преговорите пропаднаа во јуни 2022 година.
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган понуди да биде домаќин на нови разговори претходно оваа недела, по неодамнешните коментари на Путин за прекинот на огнот. Сепак, аналитичарите сметаат дека нема големи шанси за обновување на ваквите разговори во блиска иднина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој беше единствениот кој не ја потпиша декларацијата, објавија белградските медиуми кои ја покриваат првата посета на Вучиќ на Украина од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Земјите што учествуваат на 4-тиот самит „Украина-Југоисточна Европа“ денес потпишаа декларација со која ја повикуваат меѓународната заедница да обезбеди посилна поддршка за Украина и напори за наоѓање дипломатски пат кон траен мир, како и да ги одржуваат и зајакнуваат санкциите против Русија.
Србија се воздржа, а нејзиниот претседател беше единствениот кој не го потпиша документот со кој се бараат дополнителни санкции против Москва.
Неколку недели претходно, Вучиќ, кој балансира помеѓу Русија како историски сојузник на Србија и желбата на Белград да се приклучи кон Европската Унија, беше на Црвениот плоштад во Москва за да ја прослави 80-годишнината од победата над фашизмот во Втората светска војна.
„Им се заблагодарив на нашите украински домаќини, претседателот Зеленски, за целосно почитување на Повелбата на ОН и територијалниот интегритет на Србија. Приштина и претставниците на Приштина исто така не беа тука“, ја цитираше Танјуг изјавата на Вучиќ за време на неговата посета на Украина.
Вучиќ истакна дека ова е голем гест кон Србија, која, рече тој, ќе го цени тоа. Оваа посета доаѓа неколку дена откако Русија ги обвини компаниите на српската воена индустрија дека се обидуваат да „пукаат во грб на Москва“ со продажба на муниција на Украина.
Вучиќ повтори дека не ја предал Русија, негирајќи ги пишувањата на одредени медиуми во Србија и истакна дека повторно не ја потпишал декларацијата, но дека Србија е воздржана.
„И што и кого предадов? Русија? Со што? Со доаѓањето на самитот? Па, ова ми е четврти пат на самитот на Југоисточна Европа и Украина и повторно сум единствениот што не ја прифати декларацијата. За разлика од нив кои би прифатиле сè против Русија, сè што можат“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека Србија на тој начин ги штити интересите на меѓународното јавно право, секогаш водејќи се од сопствените интереси.
„Горд сум на политиката на Србија, на нашата независност и ќе продолжиме да го правиме тоа“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Украина не направила ништо лошо против Србија.
„Украина е земја која не ги покани претставниците на Приштина тука. Дали сме должни да ви се заблагодариме за тоа? Мислам дека сме. И што можам да критикувам за тоа? Па, ми дозволија да бидам тука и да се воздржам и да не потпишам и да ја нема Србија како потписник на декларацијата. Што друго сакате? И од Украина и од нас. Што всушност некој сака од политиката на Србија?“, рече Вучиќ.
Тој е убеден дека ова е „врвот што може да го достигне една мала земја во спроведувањето на сопствената независна политика“, нагласувајќи дека е горд на тоа.
На самитот учествуваше и првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, кој изрази благодарност за гостопримството на украинските власти и ја реафирмираше непоколебливата поддршка од страна на Северна Македонија за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
„Обединети сме пред предизвиците кои го загрозуваат мирот, безбедноста и меѓународниот поредок. Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната“, – истакна тој.
Свет
(Видео) Првпат во историјата снимен јужниот пол на Сонцето

Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион, е за првпат снимен на зачудувачки слики од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничка мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА го набљудуваше Сонцето надвор од рамнината во која орбитираат планетите и ја направи првата слика од неговите мистериозни поларни региони.
Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик од магнетна активност на полот на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за разбирање како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
The First Glimpse of the Sun’s South Pole Ever.
ESA has just released the first ever images of one of the Suns Poles taken by its Solar Orbiter spacecraft . Taken in UV which highlights the Sun’s “atmosphere”.
A region not seen before from Earth or previous spacecraft.
This is… pic.twitter.com/jyRhQOqKQ9— Amazing Astronomy (@AmazAstro) June 11, 2025
„Денес, за првпат во историјата, им покажуваме на луѓето слики од половите на Сонцето“, рече професорката Керол Мандел, директорка за наука во ESA.
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за современите вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидиме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на нова ера во соларната наука.“
Мисијата од 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарда евра), која започна во 2020 година, направи слики од јужниот пол на Сонцето кон средината на март, кога вселенското летало беше 15 степени под екваторот на Сонцето, овозможувајќи го првото набљудување на половите на Сонцето од тој агол.
Иако Земјата има трајни магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува на секои 11 години, или барем така се случува, и тогаш го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и пламени.
Првите магнетни мерења од Солар Орбитер открија фрагментиран мозаик од региони со северни и јужни поларитети на површината на Сонцето. Овој модел беше предвиден со компјутерски симулации, но сè уште не е потврден со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за поточни прогнози за циклусот на Сонцето.
Регион
Претседателката на Хашкиот трибунал: Ратко Младиќ добива медицинска нега на високо ниво

Претседателката на Меѓународниот кривичен трибунал во Хаг, Грасиела Гати Сантана, денес пред Советот за безбедност на ОН во Њујорк изјави дека генералот Ратко Младиќ добива медицинска нега на „високо ниво“ во притвор.
Младиќ отслужува доживотна казна затвор за геноцидот во Сребреница и воените злосторства против муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина од 1992 до 1995 година.
Поднесувајќи го својот редовен извештај за работата на Трибуналот, Сантана ги информираше земјите-членки на Советот за безбедност дека одбраната на Младиќ неодамна побарала тој да биде ослободен од хуманитарни причини поради неговата неизлечива болест.