Свет
Австралија и земјите од Југоисточна Азија повикаа на прекин на огнот во Газа

Австралија и земјите од Југоисточна Азија денеска го завршија тридневниот самит, на кој повикаа на воздржаност во спорното Јужно Кинеско Море и траен прекин на огнот во Појасот Газа.
Австралија беше домаќин на самитот со Асоцијацијата на нациите од Југоисточна Азија (АСЕАН) во Мелбурн за да ја одбележи 50-годишнината од своите врски со блокот, иако остануваат разликите меѓу 10-те членки во врска со плановите на Кина да го прошири своето дипломатско и воено присуство во регионот.
Во заедничкото соопштение на Австралија и АСЕАН се повика на поредок заснован на правила во Индо-Пацификот бидејќи Пекинг се обидува да го зголеми своето присуство во Јужното Кинеско Море.
„Ги охрабруваме сите земји да избегнуваат какви било унилатерални дејства, кои ги загрозуваат мирот, безбедноста и стабилноста во регионот“, се нагласува во соопштението.
Изјавата доаѓа откако Филипините вчера го повикаа заменик-шефот на мисијата на Кина во Манила во знак на протест, како што ја нарече агресивна акција на кинеските поморски сили против мисијата за снабдување на филипинските трупи стационирана во близина на гребен во Јужното Кинеско Море.
Пекинг има право на речиси целото Јужно Кинеско Море, што е главен извор на тензии со Филипините. Земјите се во територијален спор и покрај пресудата на Постојаниот арбитражен суд од 2016 година, која утврди дека барањата на Кина немаат правна основа. Пекинг ја отфрла пресудата.
Во заедничкото соопштение се повторува загриженоста за страшната хуманитарна ситуација во Газа и се бара ослободување на заложниците што се држат во конфликтот меѓу Израел и Хамас.
„Ги осудуваме нападите врз сите цивили и цивилната инфраструктура, што дополнително ја влошува хуманитарната криза во Газа, со ограничен пристап до храна, вода и други основни потреби“, се вели во соопштението. Повикуваме на итен и траен хуманитарен прекин на огнот“, се вели во соопштението.
АСЕАН ги вклучува Малезија, Индонезија и Брунеи со мнозинско муслиманско население, а Австралија му даде силна поддршка на Израел, иако претходно повика на прекин на огнот и беше критичен за бројот на жртви.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Непријателот е запрен во Суми, борбите продолжуваат на самата граница

Украинскиот претседател Володимир Зеленски соопшти дека руската офанзива во североисточниот дел на земјата е запрена, а украинските сили успеваат да ја стабилизираат ситуацијата во Сумската област, каде што се водат интензивни борби долж самата граница со Русија.
„Ја израмнуваме ситуацијата. Борбите се одвиваат на самата граница. Треба да знаете дека непријателот беше запрен. Максималната длабочина на офанзивата е седум километри од границата“, изјави Зеленски, пренесе неговиот кабинет.
Според украинските власти, Русија распореди околу 53.000 војници во правецот кон Суми, иако главниот фокус на руската армија останува на Доњецката област. Москва најави создавање т.н. „безбедносна зона“ во Сумска и Харковска област, со што дополнително ги засили борбите на североистокот од Украина.
Зеленски истакна дека украинската армија одржува одбранбени линии долж повеќе од 1.000 километри фронт и демантираше дека руските сили влегле во Дњепропетровската област, која се граничи со делумно окупираните територии Доњецк, Херсон и Запорожје.
Во меѓувреме, украинските сили извеле неколку успешни дронски напади, собориле руски авиони и оштетиле стратешки мост што ја поврзува Русија со анектираниот Крим, користејќи подводни експлозиви.
Зеленски повторно призна дека Украина не може целосно да ја врати територијата само со воена сила и повика на построги санкции кон Русија, со цел да се зголеми меѓународниот притисок врз Москва за враќање на преговарачката маса.
Тој потсети дека претходните два круга мировни преговори во Истанбул донесоа ограничен напредок, а засега се спроведуваат само размените на заробеници. Очекувањата се следната размена да се случи до 20 или 21 јуни.
„Договорено е размената да заврши, по што ќе се разговара за следниот чекор“, изјави Зеленски.
Свет
(Видео) „Сѐ се стемни, мислев ќе умрам“, сведочи единствениот преживеан од падот на индискиот авион

Британскиот државјанин Вишвас Кумар Рамеш чудесно ја преживеа страшната несреќа на патнички авион на „Ер Индија“ кој се урна во близина на Ахмедабад, Индија. Тој е единствениот преживеан од 241 патник и моментално се наоѓа на лекување во болница, во состојба на шок и неверување.
„Сè се случи пред моите очи. Не можам да поверувам дека сум жив. Само јас преживеав – сите други беа мртви“, изјави Рамеш за индиските медиуми.
Во сведочењето, Рамеш раскажува дека вратата за итни случаи била скршена, а неговото седиште – уништено. Забележал мал отвор и решил да се обиде да излезе, и покрај хаосот што владеел во авионот.
„Видов дека имам малку простор и се обидов да излезам. Се сеќавам на звукот од пукање метал, луѓе што трчаат… и потоа сè се стемни. За момент почувствував дека ќе умрам. Но, кога ги отворив очите, сè уште бев жив. Го откопчав ременот и излегов низ отворот. Пред мене – стјуардеси, тетки и чичковци… сите лежеа мртви“, раскажува Рамеш.
Тој се потсетува и на еден чуден момент пред самиот пад – само неколку минути по полетувањето, како што вели, авионот одеднаш запрел.
„За една минута, се чувствуваше како авионот штотуку да застана. Зелените и белите светла трепкаа“, рече Рамеш.
Причината за авионската несреќа сè уште не е официјално потврдена, но индиските власти започнаа истрага за трагедијата која однесе над 240 животи.
‘Everything happened in front of my eyes’: Lone survivor of #Ahmedabadplanecrashhttps://t.co/k8FbblQocM pic.twitter.com/N03t3afpY9
— The Hindu (@the_hindu) June 13, 2025
Свет
Иран се заканува со лансирање на „Хаибар“, Техеран најави жесток одговор

По интензивирањето на вооружениот судир меѓу Израел и Иран, иранските власти вчера испратија заканувачка порака до меѓународната заедница, најавувајќи потенцијално лансирање на ракетата „Хаибар“. Соопштението дојде со драматично предупредување: „Светот ќе биде шокиран од она што ќе го види“.
Оваа порака е реакција на ескалацијата на најжестоките судири досега меѓу двете држави, при што и двете страни – и иранските власти и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху – најавија продолжување на воените дејствија. Според написот на хрватскиот портал Индекс.хр, ситуацијата се движи кон опасна нова фаза.
Што претставува „Хаибар“?
„Хаибар“ е балистичка ракета од среден дострел, именувана по историската битка за Хаибар во 7 век. Станува збор за нова генерација ракети во иранскиот арсенал, која според тврдењата од Техеран, има дострел од околу 2.000 километри – доволно за да ја погоди територијата на Израел, како и други цели во поширокиот Блиски Исток.
Иако нема официјална најава кога би можела да биде лансирана, изјавите од иранските власти јасно посочуваат дека тоа би било директен одговор на неодамнешните израелски напади, кои го таргетираа иранскиот воен капацитет и при кои загинаа високи функционери од Револуционерната гарда.
Карактеристики на „Хаибар“
Според достапните податоци, ракетата „Хаибар“ располага со следните способности:
– носи конвенционална боева глава со значително зголемена разорна моќ во споредба со претходните генерации,
– вклучува напредни системи за наведување, базирани на инерцијална навигација потпомогната со GPS, што ја зголемува нејзината прецизност,
– достигнува хиперсонична брзина во фазата на повторно влегување во атмосферата – помеѓу 12 и 15 маха (или 4 до 5 километри во секунда), што ја прави исклучително тешка за пресретнување со постоечките противракетни системи.
Иранските власти го претставуваат развојот и евентуалното лансирање на ова оружје како демонстрација на нивната технолошка и воена надмоќ, со порака дека секој напад врз нив ќе добие „силен и стратешки“ одговор.
Загриженост за поширока регионална дестабилизација
Иако Израел сè уште официјално не реагирал на иранските закани, армијата и разузнавачките служби се ставени во состојба на висока готовност. Со оглед на потенцијалниот дострел на „Хаибар“, можни цели не се само израелски градови, туку и американски воени бази во регионот.
Меѓународни аналитичари предупредуваат дека евентуално лансирање на оваа ракета може дополнително да ја разниша стабилноста во Блискиот Исток. Во време кога конфронтацијата меѓу двете земји е отворена и активна, потенцијалното користење на оружје што е речиси невозможно да се пресретне ја подигнува загриженоста и на глобално ниво.
Иако останува неизвесно дали и кога ќе се случи лансирање, самото спомнување на „Хаибар“ има моќен психолошки ефект. Во контекст на претходните напади со беспилотни летала и ракети, Иран јасно порачува дека нема намера да се повлече без одговор на израелската воена акција.