Култура
Васил Мукаетов: Во сите мои песни навивам за децата
Светот на децата, нивното растење, нивните палавости, мудрости, емоции и разни ситуации, се инспирација за неуморниот писател Васил Мукаетов, кој вчера (4.4) во „Литература.мк“ во „Скопје сити мол“ ја промовира својата нова книга „Има ли и страна петта?“
Промотори на изданието беа Татјана Димовска-Атанасова, уредничка во „Арс ламина“, проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска, одделенската наставничка Владанка Д. Миче и долгогодишниот пријател на Мукаетов, Мишо Китановски. Извадоци од книгата интерпретира познатата актерка Снежана Конеска-Руси.
Со стиховите од неговата песна „Зошто да се пишува“, писателот објасни зошто своето творештво им го посветува на најмладите: „Во овие криви светски / ти си запеал – песни детски? / Ако. Со децата ми е лесно. / Тука е сè кристално и чесно/ И: во децата и младината, е иднината!“
– Оваа година одбележувам 30 години од објавувањето на мојата прва книга за деца. Драго ми е што голем дел од моето творештво го посветив на доближување на творештвото на мојот книжевен идол, Марко Цепенков, со новите генерации. Исто така ми е задоволство што пишувам за нив, најважните читатели, децата. Се инспирирам од секојдневната дружба со тие умни глави. Внимателно ги слушам децата што кажуваат, нивните мудрости, досетки и бисери, прераснуваат во најинтересни стихови. Многу е важно да ги слушаме децата што кажуваат, така ќе ги разбереме полесно. Во сите мои песни навивам за сите деца. Детето додека е мало е безгрешно, дури и кога ќе направи беља. Детето треба да се сака повеќе со срце, отколку со рака. Вистината е многу блиска до децата да им попуштаме, но да ги советуваме – рече Мукаетов, кој сподели многу интересни ситуации и разговори со децата и неговите внуци, од кои подоцна произлегле неговите песни.
Кон новата книга и творештвото на Мукаетов се осврна проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска, професорка на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“, која истакна дека авторот, во својата повеќедецениска работа, „постојано се обидува да биде во ритамот на новото дете, со секоја нова збирка прави посвета на новите генерации деца“.
– Преку стиховите, децата учат кои се нивните права и желби, но и обврски. И за големата филозофија, дека целиот живот е постојана лекција и дека секое дете и возрасен секојдневно учи. Дел од песните се вистински мали лекции или толкувачи на помалку познати зборови. Одредени песни може да се чита како поимник во речник и како неофицијален учебник. Таа низ игра и јазична организација ги објаснува поимите како архаични одамна извадени од употреба, но и нови што ги препознаваат децата или ја открива тајните на природата, ги учи на сообраќајна култура, песнички-приказни за поими од секојдневниот живот, но и од географијата и историјата, односно македонската традиција и култура. Авторот умешно ги вметнал познатите бајки и басни во стиховите, како приказните за Мравката и Штурецот или за Зајакот и Желката. Притоа, создава нови свои поетски басни. Ги опфаќа и емоциите што детето го возбудуваат и го вознемируваат, но и стравот со кој се соочуваат – рече Мојсова-Чепишевска.
Едукативната димензија на делата на Мукаетов, од агол на практичар, ја долови Владанка Д. Миче, која е одделенска наставничка во ООУ „Христијан Тодоровски-Карпош“, Скопје, која рече дека е пресреќна што мислите на Мукаетов, со кои и таа растела, сега ги споделува со своите ученици, на час.
– Васил Мукаетов беше дел од моето детство. Тој е икона на убавиот збор на добро смислената мисла упатена кон нас, кога бевме деца, впрочем моите родители често се дружеа со Мукаетов. Бевме гости во неговиот домот, каде што првпат видовме толку голема домашна библиотека, првпат го почувствував мирисот на книгите. Како наставник бев воодушевена кога видов дека во учебниците се присутни делата од почитуваниот Мукаетов. За мене беше непроценливо богатство тоа што ќе имам можност, тоа што сум го почувствувала како дете, да им го пренесам на моите ученици. Песните на Мукаетов се со теми што ги засегаат и ги интересираат децата. Начинот на кој се напишани им е близок на новите генерации, користи термини и фрази со кои тие меѓусебно комуницираат. Кога ги обработувавме неговите песни гатанки, децата покажуваат толку голем интерес и разбирање, кое буди неискажливи чувства… На основа на неговата песничка се запознававме со медиумската писменост… Не можам да ви опишам колку позитивна рефлексија добивме, часот течеше толку лесно и во креативен амбиент, на многу спонтан начин ги освоивме сите цели и замисли за тој ден… Му посакувам на Мукаетов уште многу години да твори и да биде меѓу децата – рече таа.
Мишо Китановски во своето обраќање го истакна значењето на Мукаетов во литературата за деца во нашата земја. Сподели и анегдоти од нивните дружби.
На книжевниот настан со наслов „Васил Мукаетов на страната на децата“ беа претставени и уште пет други, понови публикации за најмладите читатели од авторот: „Чукни, чукни трипати“, „Мариовски сказни – Пејови приказни“, „Од згода до згода, заграб бистра вода“, „Што е, а што не е?“ и „Ај погоди!“ Станува збор за читанки, збирки поезија, гатанки и раскази, кои се во издание на „Либи“, дел од „Арс Ламина – публикации“.
Стихозбирката „Има ли и страна петта?“ содржи весели и духовити песни за шарениот, љубопитен и разигран свет на децата. Преку веселите стихови, ова дело го носи читателот на потрага по петтата страна на светот. А таа е каде, ако не каде што има деца. Децата сакаат изненадувања, возбудувања, насмевнувања во секој сегмент од нивниот живот – секаде каде што ќе ги сретнеш, дома, на игралиштата, со другарите. Во училниците, во училишните дворови. Со велосипедите по сообраќајниците. Меѓу излетниците. Во камповите првпат сами на летување – значи пораснати. Во библиотеките, книжарниците, слаткарниците. Во театарските, игроорните дружини. И на детските сцени. На балетските часови. Наградени на математички, литературни, ликовни натпревари и на фестивалите. Дома и во странство. Дури и на билборди. Ете, со стиховите во оваа книга ја побаруваме и петтата страна. На детството. На адресите: „Сите деца се исти, за петки и игри специјалисти“. Потоа, „Денот е убав кога помагаш и кога си другар“. Потсетуваме – „Децата имаат светски права, да ли доволно се знаат?“
Васил Мукаетов е еден од најактивните македонски автори за деца, кој неуморно твори и во деветтата деценија од својот живот. Со своите читатели другарува уште од шеесеттите години на минатиот век, преку тогашните списанија „Титов пионер“, „Другарче“, „Нова Македонија“ – „Колибри“, „Развигор“ и „Другарче“, сè до денешните „Ѕвезди“, „Прв детски клик“ и „Детски клик“. Објавува и во литературните ревии и списанија – „Стожер“, „Слово“, „Бранување“.
Застапуван е во повеќе учебници по македонски јазик и литература за основното образование. Член е на Друштвото на писатели.
Негови позначајни дела се: „Ти реков ми рече“ (1995), „Ние дома“ (2003), „Поглед со двоглед“ (2005), „Што е, што не е“ (2011), „Ај погоди“ (2011), „Да нацртаме другар“ (2013), „Колку да се рече – записи“ (2014), „Кој кого расте?“ (2013), „По зелени раеви – слезови и чаеви“ (2016), „Децата можат сè“ (2016), „Скокни – прескокни“ (2017), „Ние по тротоари, булевари“ (2019), „Чукни, чукни трипати“, „И да и не“ (2018), „Сè е игротека“ (2018) и други. Добитник е на наградата на ДПМ – „Ванчо Николески“ за најдобра книга за деца во 2017 година за „Скокни – прескокни“.
Книгите од Васил Мукаетов се достапни во сите книжарници на „Литература.мк“ и онлајн преку www.literatura.mk.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Светот го одбележува Меѓународниот ден на нематеријалното културно наследство
Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, денеска, се обрати на настанот по повод одбележувањето на Меѓународниот ден на нематеријалното културно наследство, при што ја истакна неговата вредност како духовно богатство на еден народ и сведок за неговиот идентитет и опстојување.
Тој потсети дека за да се заштитат нематеријалните културни вредности од глобализацијата и од брзите општествени промени, УНЕСКО во 2003 година ја усвои Конвенцијата за заштита на нематеријалното културно наследство нагласувајќи ја неговата важност како основа на културната разновидност.
Минатата година, при одбележувањето на 20-годишниот јубилеј од донесувањето на Конвенцијата, 17 октомври беше прогласен за Меѓународен ден на нематеријалното културно наследство, со што уште еднаш беше потврдена заложбата на државите членки за подигнување на свеста за зачувување и промоција на нематеријалното културно наследство во меѓународни рамки.
Денеска, кога првпат светот го одбележува овој ден, министерот Љутков ги истакна досегашните искуства на нашата држава: Македонија стана дел од светската карта на држави со впишано нематеријално културно наследство на листите на УНЕСКО, и тоа: „Четрсе – празнувања на светите четириесет маченици во Штип“ (2013 год.), „Копачката“ – машко соборско оро од село Драмче, Пијанец“ (2014 год.), заедничката апликација на Република Македонија и Република Турција „Пролетна прослава Х’дрлез“ и мултинационалната апликација на Република Македонија, Бугарија, Романија и Молдавија „Културни практики поврзани со 1 март“ (2017 год.) на репрезентативната листа на УНЕСКО на нематеријалното културно наследство на човештвото и со впишувањето на „Гласоечко“ – двогласно машко пеење во Долни Полог“ (2015 г.) на листата на УНЕСКО на нематеријално културно наследство за ургентна заштита. Тој искажа уверување дека досегашните позитивни искуства и овие впишани нематеријални добра и во иднина ќе бидат предизвик за експертите што го проучуваат нематеријалното културно наследство затоа што тоа ни припаѓа на сите нас, но и на целото човештво.
Настанот, организиран од Комисијата за култура и туризам при Собранието, го отвори претседателката Саранда Имери-Стафаи, а говореа и Антониjо Милошоски, потпретседател на Собранието, Велика Стојкова-Серафимовска, членка на Комисијата за култура и туризам и акредитирана експертка на УНЕСКО за нематеријално културно наследство, Весела Честоева, директорка на Управата за заштита на културното наследство, Сулејман Рушити, директор на НУ Гостиварски театар и Ивона Опетческа-Татарчевска, национална координаторка за нематеријално културно наследство.
Култура
Поетот Славе Димоски е добитник на државната награда „23 Октомври“
Одборот за доделување на државната награда „23 Октомври“ на седницата одржана на 4 октомври донесе одлука за доделување на државната награда „23 Октомври“ за 2024 година за долгогодишни остварувања во областа на науката, културата, образованието, заштитата на државните интереси и промоција на државните приоритети, вредности и културно-историското наследство од јавен интерес.
Наградата „23 Октомври“ за остварување во областа на културата и уметноста му се доделува на Славе Димоски, поет.
Претседател на Одборот за доделување на наградата „23 Октомври“ е Блаже Миневски.
Наградата ќе му биде врачена на добитникот на 23 октомври 2024 година (среда) во 12 часот во Собранието.
Култура
„Камерни 55“ на фестивалот „Рута“ во Драмски
Третата фестивалска вечер во Драмски е резервирана за гостите од Босна и Херцеговина. Со претставата „Целосно странци“ театарот „Камерни
55“ настапува на фестивалот РУТА.
Темелена на истоимениот филм на италијанскиот режисер Паоло Ѓеновезе ансамблот на Сараевскиот театар ја направи претставата минатата
сезона и веќе се задоволни од одзивот на публиката за оваа репертоарска комедија – истакна на конференцијата за новинари директорот на Камерни 55 Сенад Алихоџиќ. Режијата е на Лајла Каикчија.
Во претставата седуммина пријатели, кои собрани на вечера се дружат носејќи ги своите тајни во мобилните телефони, се плашат со едно мало невнимание, она што го сметаме само наше да не излезе на виделина. Улогите ги играат: Сабит Сејдиновиќ, Ванеса Глоѓо, Албан Укај, Сенад Алихоџиќ, Дина Мушановиќ, Надине Мичиќ и Игор Скварица.
Пандан на гостинската претстава е претставата „Странци“ во продукција на Драмски театар Скопје која веќе седма сезона се игра на
матичната сцена и на многу гостувања и фестивали.
По вечерашнава изведба на претставата се очекува голем интерес на публиката за тркалезната маса на која за двете продукции на претставите
ќе разговараат актерите на претставата „Целосно странци“ на Камерни 55 и домаќините, актерите на „Странци“ од Драмски.