Култура
Свечено доделување на „Златниот објектив“ на Столе Попов
Во среда, 29 мај, точно на пладне во киносалата на Кинотеката на Македонија ќе се одржи свеченото доделување на „Златниот објектив“ на големиот доајен на филмската уметност Столе Стојан Попов. Ова признание Попов го добива за својот исклучителен придонес во развојот на македонската кинематографија, плодното творештво и белегот што го остави во домашната филмска индустрија – како филмски автор, продуцент, сценарист и професор, влијателен и конструктивен во градењето на културните политики за развој на домашниот филм.
По доделувањето на „Златниот објектив“ за 2024 година, Попов ќе говори за своето филмско творештво и работно искуство преку разговор кој ќе биде модериран од страна на Илинденка Петрушева, познат филмски критичар, автор и истражувач на историјата на македонската и светската кинематографија.
Истата вечер, пак, со почеток во 20.00 часот ќе се одржи проекција на култниот ТЕТОВИРАЊЕ (1991), првиот игран филм создаден во независна Република Македонија кој, несомнено, и по својата содржина, одличните актерски достигнувања, познатите реплики и многу други нешта е впечатливо и единствено филмско дело. По проекцијата на филмот Столе Попов ќе одговара на прашања на публиката во Q&A сесија модерирана од Саша Станишиќ,и Јане Алтипармаков режисери од помладата генерација, инаку некогашни студенти на Попов кога тој беше професор на Факултетот за драмски уметности.
Оваа година Кинотеката ќе воведе уште едно признание, т.н. „Специјален Златен објектив“ наменето за луѓето кои професионално се занимаваат со филмска архивистика и кинотечна дејност. Добитник на специјалното признание на Кинотеката за 2024 година е Киро Велков, долгогодишен филмски техничар, киноапаратер и филмски архивист, а доделувањето на признанието за неговиот придонес во развој на кинотечната дејност ќе се одржи истиот ден, 29 мај во 12.00 часот, во киносалата на Кинотеката.
„Златниот објектив“ е признание кое Кинотеката, како национален филмски архив, го воведе пред повеќе од 15 години, а го доделува по повод роденденот на институцијата – 29 април 1974 година, кога е објавен Законот за формирање на кинотеката. Ова признание е наменето за филмски автори и професионалци, кои преку својот работен ангажман придонеле во создавањето, развојот, промовирањето и популаризацијата на македонската кинематографија. Досегашни добитници на ова признание биле режисерите Бранко Гапо, Трајче Попов и Кирил Ценевски, актерот и режисер Коле Ангелов, аниматорите Дарко Марковиќ и Тонкица Митровска, монтажерите Димитар Грбевски, Олга Луковска-Дончиќ и Спасе Тасевски, директорите на фотографија Драган Салковски, Љубе Петковски и Благоја Дрнков, продуцентот Панта Мижимаков, филсмките критичари Илинденка Петрушева и Благоја Куновски Доре, композиторот Љупчо Константинов, костимографите Елена Дончева и Зорица Тодорова-Младеновиќ, тон-мајсторот Глигор Паковски, сликарот Коле Манев и филмскиот работник Коста Крпач.
…
Столе Попов е роден 1950 година во Скопје, а во 1973 година дипломира на Академијата за театар, филм и телевизија во Белград. Снима уште како студент, а со првите документарни филмови како филмски професионалец – ОГАН (1974) и АВСТРАЛИЈА, АВСТРАЛИЈА (1977), тој веќе се етаблира како талентиран филмски творец со препознатлив стилски и естетски сензибилитет. Од 1978 година, се вработува во „Вардар филм“ – и веќе следната, 1979 година, со ДАЕ, документарецот за ромското население во Скопје – станува прв македонски автор кој е номиниран за престижниот американски „Оскар“, тогаш како претставник не само на македонскта, туку и на југословенската кинематографија во тоа време. Потоа, снима бројни рекламни филмови – за Алкалоид, ГП Маврово и ХЕК Југохром, а првиот негов игран филм – ЦРВЕНИОТ КОЊ, го реализира во 1981 година. По тоа следуваат долгометражните филмови СРЕЌНА НОВА ‘49 (1986), ТЕТОВИРАЊЕ (1991), ЏИПСКИ МЕЏИК (1997) и ДО БАЛЧАК (2014), поголем број негови менторски и продуцентски проекти, како и неговиот професорски ангажман на Факултетот за драмски уметности во Скопје. Член е на Европската филмска академија, а еден период беше и директор на државната продуцентска куќа „Вардар филм“ во тоа време.
Во 2011 година – неговите филмови (три документарни и четири играни дела) беа дигитално реставрирани и објавени во форма на ДВД-издание – што воедно беше и првиот проект за дигитална реставрација реализиран од страна на Кинотеката.
Речиси сите негови филмови – и документарните и играните – се наградувани на бројни регионални и на светски фестивали, а некои од нив – како на пример ТЕТОВИРАЊЕ и СРЕЌНА НОВА ’49 – се здобиваат и со култуен статус кај различни генерации од тогашната домашна македонска и југословенска публика, и тој статус само се зголемува и продлабочува со минувањето на времето…! Тоа е и еден од најголемите и вистински показатели за неговата авторска оригиналност и специфична филмска естетика и квалитет – заедно со неговата филмска оставштина и залог помеѓу поновите генерации на филмски автори и промислувачи на филмот кои дошле и доаѓаат по него – поттикнати, окуражени и инспирирани од неговиот длабок естетски и специфичен филмски опус, и од неговиот високо значаен стилски авторски белег кој тој го остава во македонската кинематографија…
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Започнува 38-та Меѓународна ликовна колонија „Свети Јоаким Осоговски“
Најновото 38-мо издание на Меѓународната ликовна колонија „Свети Јоаким Осоговски“ и годинава традиционално ќе се одржи во истоимениот манастирски комплекс кај Крива Паланка, во периодот од 28 јуни до 6 јули.
Ликовната работилница ќе биде средиште на креативност и културна размена меѓу овогодинешните учесници од земјава и странство, и тоа : Ана Белтран Поркар од Шпанија, Хенда Лоулизи од Тунис, Халид Ел Бекаи од Мароко, Орест Циупко од Украина , Мирослав Цаповчак од Словачка, Ерман Караѓоз од Северен Кипар, Дарина Дочева од Бугарија и Зоран Чалија од Србија, како и Мирослава Трујкановиќ, Стефан Хаџи-Николов, Стефан Младеновски, Анета Стојчевска и Јулијана Гешоска од Македонија.
Традиционално, темата за творење е слободна ,по сопствен избор на учениците, но се очекува и годинава уметниците да бидат инспирирани од автентичното духовно и природно опкружување на манастирскиот комплекс „Свети Јоаким Осоговски“ и да создадат уникатни уметнички дела низ кои ќе се рефлектира богатото културно наследство на овие простори.
За време на колонијата ќе се реализира и самостојна изложба на сликарот Стефан Хаџи-Николов, долгогодишен учесник на манифестацијата и член на Организацискиот одбор, во ЛУ Градски музеј во Крива Паланка. Идејата е на музејската установа која од од оваа година започнува со серија годишни изложби на уметнички дела чии автори истовремено се и учесници на Меѓународната ликовна колонија “Свети Јоаким Осоговски”.
Создадените дела од 38-то издание на оваа значајна ликовна манифестација ќе бидат изложени во галерискиот простор на Осоговскиот манастир, а потоа и во Крива Паланка и други градови во земјата.
Ликовната колонија се реализира со поддршка на Министерството за култура, Општина Крива Паланка и манастирот Св. Јоаким Осоговски при МПЦ-ОА.
Годинава, оваа ликовна манифестација е дел од бројните културни настани од програмата на „Крива Паланка-Град на културата 2024.
Култура
Денови на португалската кинематографија во Кинотека
Во дигитален формат е понудата на неколку филмови од португалската кинематографија. Се работи за ремастирани копии на општествено ангажираните, неколку децении стари филмски творби. Ова е несекојдневна прилика да се видат вакви филмови, што бездруго и е повеќе од потребно на нашата кино публика. Потребно е да се проследат и продискутираат делата на кинематографиите кои не ни се многу познати.
Овие филмови се речиси непроценлив историски документ, создадени во центарот на турбулентните настани во тогашната Португалија. Тоа се и своевидни манифести за односот меѓу киното и политиката, за самиот медиум на филмот, не само како обичен набљудувач на настаните туку пред сè како активен учесник во револуционерниот чин.
26 ЈУНИ (СРЕДА) 20:15ч
ОРУЖЈЕ И ЛУЃЕ
(As Armas e o Povo)
Документарен филм, Португалија
1975, 78 мин., колор, ДЦП
Режија: Колектив на работниците за кинематографската дејност (Colectivo dos Trabalhadores da Actividade Cinematográfica)
ОРУЖЈЕ И ЛУЃЕ (As Armas e o Povo) е најпознатиот филм за португалската „Револуција на каранфилите“. Група на филмски режисери со рачни камери излегуваат на улиците на Лисабон за време на револуционерната недела од 25 април до 1 мај 1974 година и ги снимаат бурните политички случувања. Филмот ги комбинира големите движења на масите со говорите на Марио Соареш и Алваро Кунал и ослободувањето на политичките затвореници со улични интервјуа направени од бразилскиот режисер Глаубер Роча. Овој филм е непроценлив историски документ, создаден во центарот на настаните од група од дваесетина португалски режисери и филмаџии кои се потпишуваат како „Колективот на работниците во кинематографската дејност“. ОРУЖЈЕ И ЛУЃЕ е манифест за односот меѓу киното и политиката, не само како обичен набљудувач на настаните, туку пред сè како активен учесник во револуционерниот чин.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
27 ЈУНИ (ЧЕТВРТОК) 20:15 ч.
ТРАС ОС МОНТЕС
(Trás-os-Montes)
Игран филм, Португалија
1976, 111 мин., колор, ДЦП
Режија: Антонио Реис, Маргарида Мартинс Кордеиро (António Reis, Margarida Martins Cordeiro)
Сценарио: Антонио Реис, Маргарида Мартинс Кордеиро (António Reis, Margarida Martins Cordeiro)
Улоги: Албино С. Педро, Карлос Маргаридо Маргарида Мартинс Кордеиро (Albino S. Pedro, Carlos Margarido, Margarida Martins Cordeiro)
ТРАС ОС МОНТЕС (Trás-os-Montes) е португалска независна етнографска докуфикција од 1976 година, напишана, режирана и монтирана од Антонио Реис и Маргарида Кордеиро.
Trás-os-Montes еден од репрезентативните филмови на португалското Ново кино (Novo Cinema).
Филмот е сниман за 70 работни дена, во три различни фази. Антонио Реис и Маргарида Кордеиро патуваат десет илјади километри и поминуваат десет месеци во монтажа. Актерската екипа е составена од натуршчици, жители на Bragança и Miranda do Douro.
Филмот е една од првите португалски докудрами, со лиричност во изразот и нелинеарна нарација. Поточно, станува збор за „етнофикција“ која портретира типични карактери од североисточниот дел на Португалија, прикажувајќи ги народните обичаи во величествен рурален амбиент.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
29 ЈУНИ (САБОТА) 18:00 ч.
МАСКАРАС
(Máscaras)
Документарен филм, Португал
1976, 110 мин., колор, ДЦП
Режија: Ноемиа Делгадо (Noémia Delgado)
Сценарио: Бенјамин Переира, Ернесто Веига де Оливеира (Benjamim Pereira, Ernesto Veiga de Oliveira)
МАСКАРАС ги документира подготовките и самите ритуалите што се одржуваат во регионот Трас-ос-Монтес во северна Португалија како дел од прославата на „Зимскиот циклус“, серија празници што траат од Божиќ до Чиста Среда. Зимскиот циклус сè уште се слави во многу региони во Европа, посебно во алпските, словенските и балканските земји, во форма на ритуали кои ги изведуваат маскирани протагонисти. Во повеќето случаи, овие маскирани протагонисти ја играат улогата на ликови земени од традицијата и фолклорот. Многу такви ликови – демони и духови – имаат јасна поврзаност со мртвите. Разумно е да се претпостави дека во далечните времиња овие ликови биле дел од ритуалите што се одржувале во врска со култот на мртвите. Во Португалија, вакви ритуали на маски, може да се најдат во руралните и неразвиените делови на Трас-ос-Монтес, каде што се одржуваат за да одбележат различни празници од зимскиот циклус – Божиќ, Денот на Свети Стефан, Феста дос Рапазес или „Празник на Младинците“, Нова Година, Водици и Чиста Среда.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
29 ЈУНИ (САБОТА) 20:15 ч.
БЕГАЛЕЦ
(A Fuga)
Игран филм, Португалија
1978, 110 мин., колор, ДЦП
Режија: Луис Филипе Рока (Luís Filipe Rocha)
Сценарио: Луис Филипе Рока, Арналдо Абоим (Luís Filipe Rocha, Arnaldo Aboim)
Улоги: Луис Алберто, Мариа до Сеу Гуера, Жозе Виана (Luís Alberto, Maria do Céu Guerra, José Viana)
Филмот е базиран на познатото бегство на Диас Лоренсо, политички затвореник во Форт Пенише, озлогласен затвор на северниот брег на Португалија за политичките неистомисленици на тогашниот диктаторски режим. БЕГАЛЕЦ го прикажува патешествието на еден политички затвореник, од наместениот судски процес, тепањето од агентите на тајната служба и неговото затворање во затворот. Таму се прикажува секојдневниот живот на затворениците и се прикажуваат типични ситуации од нивниот живот. На крај главниот лик успева да побегне и да биде слободен.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
Култура
Меѓународна изложба, гала балетски концерт и театарска претстава во рамки на Скопско лето
Во рамки на јубилејното 45. издание на манифестацијата Скопско лето, денес ќе се одржат три настани.
Со почеток во 19:00 часот во Националната галерија на Р.С. Македонија – Чифте амам ќе се отвори меѓународна изложба насловена „А потоа врнеше во длабоката фантазија“.
Истата претставува концептуален меѓународен проект во кој учесници се: Рафет Јонузи- Косово/Австрија, Арета Мала – Косово/Холандија, Теута Јонузи – Словачка/Австрија, Худа Такрити – Австрија, Кристин Венцел – Романија/Австрија, Михаел Кос – Австрија, Марек Кветан – Словачка, Сорен Дахгард – Данска/ Англија, Саша Буквац – Босна и Херцеговина, Славица Јанешлиева – Македонија, Игор Сековски – Македонија.
Со почеток во 20:00 часот на Малата сцена на Македонскиот народен театар ќе се одигра театарска претстава “ПОТКРОВЈЕ” според „ЦЕНАТА“ на Артур Милер.
Со почеток во 20:00 часот во Салонот на Националната опера и балет ќе се одржи “Гала балетски концерт“, под диригентската палка на Бисера Чадловска.
Вредноста скокнала за 220 милиони евра, најскапата пруга со Бугарија завршува со тунел без крај, рече новиот министер Николоски
Министерот за транспорт и врски Александар Николоски го повика Јавното обвинителство да го испита работењето на Железница-Инфраструктура и на Јавното...
Eкипа на Брза помош заглавенa во лифт во скопска Кисела Вода
Екипа на скопската Брза помош е заглавена во лифт во подрумски дел од зграда во Кисела Вода, соопшти Центарот за...
Кривична за Самка Ибраимовски поради закани кон уставен судија преку „Фејсбук“
Самка Ибраимовски од партијата ПЦЕР и поранешен пратеник доби кривична пријава поради закани кон уставен судија. Министерството за внатрешни работи...
Марк Руте и официјално нов генерален секретар на НАТО, Столтенберг заминува од чело на Алијансата по 10 години
Холандскиот премиер во заминување Марк Руте е избран за нов генерален секретар на НАТО. Северноатлантскиот совет одлучи во средата на...
Радев: Паднаа маските, власта во Скопје се плаши да препознае „Бугарин“ и „бугарскo“
Маските конечно паднаа. Новата власт кај нашиот сосед јасно покажа дека најголемиот страв на политичката класа во оваа држава е...
Надлежните бараат решение, по зголемениот број на пријави за змии во државата
Вчера во Центарот за управување со кризи, директорот Стојанче Ангелов, одржа Координативниот состанок на тема “Загрозување по животот и здравјето...
Хоџа по смената на директорката на Токсикологија: Горд сум што кадар како Бесија Иљази докажа дека може храбро да се соочи со антиалбанскиот менталитет во институциите
Претседателот на Европската демократска партија и член на коалицијата „Европски фронт“, Аријанит Хоџа со реакција по разрешувањето на економската директорка...
ЦУК: Невреме и штети во Светиниколско и Неготинско
Центарот за управување со кризи информира дека имало вкупно 2.281 повици на единствениот повикувачки број за итни случаи 112 во...
(Видео) Џулијан Асанж е на слобода, стави крај на долгогодишната правна битка
Основачот на Викиликс, Џулијан Асанж, пред американскиот суд во Саипан се изјасни за виновен за прекршување на Законот за шпионажа...
(Видео) Торнадо на северот на Италија, делови од земјата под вода
Северните и централните делови на Италија беа зафатени од невреме, а во градот Ровиго во провинцијата Венето се формира торнадо,...
За прв пат по повеќе од една година, разговараа шефот на Пентагон и рускиот министер за одбрана
Министрите за одбрана на Соединетите Американски Држави и Русија разговараа телефонски во вторникот за прв пат по повеќе од една...
Собранието го донесе Законот за енергетика со кој ќе се спречи поскапување на струјата
Со 84 гласа ЗА, и ниту еден против и воздржан, Собранието го донесе Законот за дополнување на Законот за енергетика...
(Видео) Пожар на Халкидики, засега не се загрозени населените места
Пожарите веќе со денови беснеат низ цела Грција, а како што објави порталот „Прототома“, денеска избувнале пожари на Халкидики и...
Осуденик во затворот „Идризово“ до смрт претепал друг затвореник: ОЈО нареди истрага за случајот
Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против едно лице за кривично дело тешка телесна повреда од...
Таравари ја разреши директорката на Токсикологија, Бесија Иљази, разрешени и други директори
Министерот за здравство, Арбен Таравари, ја разреши од должноста в.д. економската директорка на Клиниката за токсикологија, Бесија Иљази, по најавите...
Мицкоски за инвестицијата на „Алказар енерџи“: 55 ветерници ќе произведуваат еден терават-час електрична енергија
Ветерен парк со 55 ветерници, кои ќе произведуваат еден терават-час електрична енергија, ќе се гради меѓу Карбинци, Штип и Радовиш....
Нестабилно време до петок и невреме на повеќе места, најавуваат метеоролозите
Под влијание на исклучително нестабилна воздушна маса до петок ќе се задржи променливо облачно и нестабилно време со пороен дожд...
Се санираат штетите од невремето во Скопје и Тетово
Ситуацијата со завчерашното невреме што ги зафати Тетово, Скопје и околните општини полека се нормализира. Од Центарот за управување со...
Бугарски политичар: Опасна е насоката во која политичкото раководство ја турка Северна Македонија
Новоизбраниот премиер на Република Северна Македонија избра конфронтација и газење на европските принципи и упати барање дека има намера да...
Објавени први снимки од Асанж на слобода
Џулијан Асанж (52) вчера го напушти затворот со максимална безбедност „Белмарш“ во Велика Британија откако таму помина 1.901 ден. Високиот...
