Свет
(Видео) Бистрите реки на Алјаска станаа чудно портокалови
Некои од вообичаено чистите, ледено сини водни патишта на Алјаска, станаа светлопортокалова. Оваа нова боја е толку интензивна што може да се види од орбитата на Земјата.
„Портокаловите реки се толку големи што можеме да ги видиме од вселената. За да се види нешто такво од орбитата, бојата треба да биде навистина интензивна“, вели еколошкиот токсиколог Брет Пулин од Универзитетот во Калифорнија Дејвис од Science Alert.
Кога првпат го забележале проблемот во 2018 година, екологот на Службата за национални паркови, Џон О’Донел, Пулин и нивните колеги тргнале да анализираат сателитски снимки и разни извештаи и пронашле повеќе од 75 светло портокалови потоци во опсегот Брукс на Алјаска.
„На некои места изгледа како да тече млечен сок од портокал. Ваквите потоци може да бидат токсични или да спречат рибите да мигрираат до местата за мрестење“, вели О’Донел.
Во примероците што ги собрале од обоените потоци помеѓу јуни и септември 2022 година откриле високи концентрации на железо и други отровни метали, вклучувајќи цинк, бакар, никел и олово. Во некои случаи овие загадувачи ја зголемија киселоста на водата од вообичаената pH вредност од 8 на 2,3.
pH е степенот на киселост на скала од 0 до 14. Вредноста под 7 означува киселост, а колку е помал бројот, толку е поголем степенот на киселост, што значи дека 0 означува највисок степен на киселост.
„Резултатите укажуваат на истекување од рудник, но нема истек во близина на тие локации“, вели Пулен.
По анализата на сателитските снимки од 1985 до 2022 година, експертите утврдиле дека овој чуден феномен почнал да се случува во текот на последната деценија и се совпаѓа со потоплото време и зголемените врнежи. „Нашата хипотеза е дека поради топењето на вечниот мраз, водата се инфилтрира подлабоко и е во интеракција со минералите заробени илјадници години“, објасни Пулен.
Арктикот се загрева речиси четирипати побргу од остатокот од нашата планета. Дополнителната топлина ја одмрзнува замрзнатата почва, ја зголемува микробната активност и предизвикува формирање грмушни области. Овие процеси заедно со новоформираните корени ги изложуваат досега недопрените минерали и овозможуваат нивно влевање во басените.
„Се чини дека климатските промени и последователно топење на вечниот мраз се примарните причини за загадување со минерали. Промената на бојата е поврзана со драматично опаѓање на разновидноста на макробезрбетниците и рибите“, наведуваат научниците.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Аналитичари: Европа го губи влијанието во геополитиката поради сопствените структурни слабости
Европа падна во втор план во решавањето на геополитичките прашања поради сопствените структурни проблеми, кои ја лишија од можноста за брзи и решителни акции, оцени политичкиот коментатор на британскиот весник „Фајненшл тајмс“, Гидеон Рахман.
„На почетокот на својот мандат како претседател на Европската комисија, Фон дер Лајен изрази желба да предводи „геополитичка комисија“. Сепак, ЕУ останува настрана, дури и кога војните се водат директно на европските граници и директно влијаат на интересите на континентот, се наведува во колумната.
Како пример, коментаторот го споменува конфликтот во Украина, за чие решавање САД претпочитаа директно да контактираат со Русија, постигнувањето договор за Појасот Газа без учество на ЕУ, војната во Судан, каде што клучни актери, според текстот, се ОАЕ, Египет, Турција и Русија.
„Најголемите проблеми се структурни, политички, па дури и психолошки. Брисел е бирократија. Тој добро функционира во обезбедувањето процеси и спроведувањето на законите, објавува Спутник.
Но, не е способен да дејствува брзо и безмилосно, како големите европски сили од минатото или како САД и Кина денес“, пишува Рахман.
Според него, богатството и безбедноста, кои ја формираат основата на европските „пазари на цивилизираното општество“, би можеле да бидат загрозени ако Европа не најде начин да примени тврда сила.
Фото: принтскрин
Регион
(Видео) Нови немири во Црна Гора: колона хрватски навивачи нападната со камења
Хрватската фудбалска репрезентација го одигра својот последен натпревар на гостински терен од квалификациите за Светското првенство во 2026 година во Црна Гора. Иако натпреварот беше мирен, по натпреварот се случи инцидент, објавува навивачката веб-страница Hooligans.cz.
17.11.2025, After match Montenegro🇲🇪 – Croatia🇭🇷, in Montenegro, a column of Croatian fans was attacked with stones, when the Croats got out of the bus, the attackers fled into the forest, click for more here: https://t.co/y0f98rEfxu
All in one place. Tap to download.
🔗… pic.twitter.com/k8J1v2qAcB— Hooligans.cz Official (@hooliganscz1999) November 18, 2025
Најсериозниот инцидент се случил кога навивачите се враќале дома. На патот што тргнувал од Подгорица, група непознати напаѓачи поставиле заседа и каменувале конвој автомобили што ги превезувале хрватските навивачи. Кога патниците излегле од своите возила, напаѓачите избегале во блиската шума. Моментално нема официјални информации за евентуални повредени или материјална штета.
Исто така, имаше напад врз хрватските навивачи кои влегуваа во Црна Гора, кога група хулигани нападнаа комбе со сплитски регистарски таблички со стапови и камења. И покрај нападот, ниту еден од патниците во комбето не беше повреден.
Околу 600 навивачи на хрватската репрезентација вчера пристигнаа во Подгорица кратко по 15 часот. Снимките покажуваат дека голем број полицајци биле присутни околу стадионот, опкружувајќи ги автобусите со хрватски навивачи. Полициската управа претходно објави дека капацитетот е зголемен на максимум и дека специјалните полициски единици се ангажирани и за одржување на јавниот ред и мир.
фото: принтскрин
Регион
Дел од запалениот облакодер „Вјесник“ се користи за сместување на архиви
Република Хрватска е ко-сопственик на деловниот комплекс „Вјесник“, а делот што се запали синоќа се користи за сместување на архивите, додека другиот дел од зградата што Министерството за просторно планирање го користи за работа на службените лица не беше зафатен од пожарот, објави Министерството.
„Пожарот што избувна вчера околу 23 часот во облакодерот „Вјесник“ на Славонска авенија во Загреб се прошири вертикално, а огнот се прошири на неколку ката и покривот, поради што голем број пожарникари беа вклучени во неговото гаснење“, соопшти утрово Министерството за просторно планирање, градежништво и државен имот.
Причината за пожарот засега е непозната, а истрагата ќе покаже како започнал. Гасот и електричната енергија се исклучени во зградата за да се спречат поголеми штети. За среќа, нема повредени.
„Министерството ќе ги преземе сите мерки за санирање на штетата и обновување на целиот комплекс што е можно поскоро“, се вели во соопштението.
Гаснењето на големиот пожар сè уште е во тек, местото на пожарот се испитува со термална камера, а на местото на настанот пристигнуваат градежни инженери за да ја проценат состојбата на објектот.
Фото: Фејсбук

