Економија
Глигорова од Народната банка: Банкарскиот систем во нашата земја и натаму е сидро на стабилноста
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/Викторија-Глигорова-1.jpg)
„И покрај периодот на продолжени последователни шокови од невидени размери, активностите на банкарскиот систем и натаму растат и тој е стабилен и во услови на силна капитална и ликвидносна позиција. Силната капитална позиција на банките, којашто постојано се подобрува, придонесува за највисока стапка на адекватност на капиталот од 2007 година наваму, до нивото од 18,1% на крајот на 2023 година. Нивото на квалитетот на капиталот е највисоко, каде што над една третина од сопствените средства на банките им служат како заштитен слој или се „слободни“ и може да се користат за справување со различни предизвици. Тоа во голема мера е резултат на зајакнувањето на регулаторната и супервизорската рамка и макропрудентните мерки преземени од страна на Народната банка, меѓу другото и преку воведување и постепено зголемување на противцикличниот капитален заштитен слој, од 0,5% од август 2023 година до 1,5% од јануари 2025 година“, истакна Викторија Глигорова, директорката на Секторот за супервизија во Народната банка, на втората конференција за управување со ризиците „Ризиците движат – Quo vadis?“, организирана од факултетот Хајделберг во Скопје.
Глигорова нагласи дека и во услови на затегната монетарна политика, минатата година банките обезбедија солидна кредитна поддршка, со раст од 4,3% на кредитите. Беше забележан и засилен раст на вкупната актива од 9,1% и на депозитите од 9,2%, особено на страната на домаќинствата. Стапката на нефункционалните кредити во вкупното кредитно портфолио е ниска веќе подолг период, а ограничено е и остварувањето на кредитниот ризик поради усогласувањето со регулативите на ЕУ, што доведе до воедначување на пристапот за определување на нефункционалниот статус на кредитите. Глигорова истакна дека поради неизвесноста и предизвиците од глобалното опкружување коишто и натаму постојат, има потреба од внимателно следење на квалитетот на портфолиото на банките, вклучително и на евентуалното остварување на индиректниот кредитен ризик и навременото признавање на кредитните загуби.
„Народната банка постојано презема мерки за јакнење на отпорноста на банкарскиот систем, будно ги следи сите промени и е подготвена да ги преземе сите потребни мерки што се во нејзина надлежност. Еден од новите приоритети и стратегиски определби на централните банки, вклучувајќи ја и нашата централна банка, е ризикот од климатските промени. Оттаму, Народната банка има усвоено Среднорочен план во доменот на управувањето со климатските ризици 2023 − 2025 година, усвоени се Насоките за банките за управување со ризиците поврзани со климатските промени, а од април годинава Народната банка објавува преглед со „зелени“ показатели, чија цел е да се подобри расположливоста на податоците за климатските промени, којашто е суштинска при изработката на анализи и носењето политики“, истакна Глигорова. Осврнувајќи се на новите технологии во финансиите, Глигорова порача дека паралелно со следењето на светските трендови при воведувањето нови типови дигитални банкарски услуги, неопходно е и воведување соодветни организациски и технички мерки за заштита од нападите од дигиталниот простор. Таа истакна дека управувањето со ризиците од дигиталниот простор од страна на банките ќе биде дел од супервизорските приоритети и за следниот период.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Економија
Продолжен рокот за аплицирање за субвенции за 2024 година
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/05/476470-zemjodelcite-kje-dobijat-224.571.508-denari-subvencii.jpg)
Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство за да излезе во пресрет на земјоделците кои до денес сѐ уште го немаат остварено своето право за поднесување на апликација за субвенции за 2024 година го продолжи рокот за аплицирање за субвенции за 2024 година.
Согласно oдлуката на vлада од првата седница, точка 13, рокот за аплицирање за субвенции за основните мерки за растително и сточарско производство се продолжува за период од 1 месец, односно крајниот рок за поднесување на апликации за субвенции од Програмата за директни плаќања за 2024 година е 31 Јули 2024 година.
„Ги повикуваме сите земјоделци кои го немаат реализирано оваа право, доколку не можат сами да креираат апликации да се јават во pодрачните единици на МЗШВ каде од страна на вработените ќе им биде креирана и поднесена апликацијата или самостојно да си поднесат апликација за субвенции за 2024 година согласно Програмата и Уредбата за директни плаќања за 2024 година“, се истакнува во соопштението од ресорното министерство.
Економија
Од полноќ се зголемува цената на мазутот
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/02/benzin-gorivo-960x639-1-2.jpg)
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,52 % во однос на одлуката од 24.6.2024 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 1,061%, кај дизелот 0,419%, кај екстра лесното масло за 0,400% и кај мазутот зголемувањето е за 3,489%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,008%
Од 29.6.2024 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 82,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 85,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 76,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 75,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 47,928 (денари/килограм)
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се зголемува за 1,208 ден/кг и сега ќе изнесува 47,928 ден/кг.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) не се менуваат.
Економија
Надворешен долг, побарувања и меѓународна инвестициска позиција во првото тримесечје годинава
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2019/10/evra.jpg)
Народната банка го објави редовното статистичко соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција, во првото тромесечје од 2024 година.
На 31 март, нето надворешниот долг изнесува 4.350 милиони евра (или 29,9% од проектираниот БДП). Нето надворешниот долг на земјата, во првиот квартал од 2024 година, е намален за 109 милиони евра, или за 2,4%. Од аспект на структурата, приватниот нето-долг и натаму има поголемо учество во вкупниот нето-долг со 62%.
Во текот на првиот квартал од 2024 година, негативната нето меѓународна инвестициска позиција (МИП) е зголемена за 6 милиони евра и изнесува 8.506 милиони евра, односно 58,4% од проектираниот БДП за 2024 година.
Најновото соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција е достапно на следната врска.