Македонија
Почина академик Бојан Шоптрајанов
Македонската академија на науките и уметностите извести дека на 10 август 2024 година, во 87. година од животот, почина академик Бојан Шоптрајанов, редовен член на МАНУ.
Бојан Шоптрајанов е роден на 26 јануари 1937 година, во Чачак, Србија. Основно и средно образование завршил во Скопје, Велес и во Белград. Во 1955 година се запишал на Групата за хемија, на тогашниот Природно-математички оддел на Филозофскиот факултет во Скопје. Студиите по хемија ги завршил во 1960 година, на Природно-математичкиот факултет во Скопје како најдобар дипломиран студент од својата генерација на Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје.
По дипломирањето е избран за асистент на тогашниот Технолошки оддел на Техничкиот факултет во Скопје, а во 1962 г. е избран за асистент на Природно-математичкиот факултет. Во 1964 година се запишал на постдипломски студии на Универзитетот „Индијана“ во Блумингтон, Индијана, во САД, а во 1965 година магистрирал со одбрана на магистерската теза од областа на спектроскопијата.
По враќањето од САД продолжува да работи на полето на инфрацрвената спектроскопија, и во 1973 година ја одбранил докторската дисертација на тема „Спектроскопско испитување на кристалохидрати со посебен осврт на спектарот на водата. Системи со мошне ниски НОН-фреквенции“. Во 1969 година е избран за доцент, во 1975 година за вонреден професор, а во 1981 година за редовен професор на Природно-математичкиот факултет на Универзитетот во Скопје. Бил продекан за настава и наука на Хемискиот факултет и проректор за настава и наука на Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје.
Академик Шоптрајанов држеше извонредно квалитетна и модерна настава по физичка хемија, но и по многу други предмети како: Радиохемија, Историја на хемијата, Спектроскопски примени на теоријата на групи, Спектроскопски методи за определување на молекулски структури и Методологија на научноистражувачката работа по хемија.
Исклучително плодна и богата е научноистражувачката работа на акад. Бојан Шоптрајанов. Има објавено повеќе од 200 статии во научни списанија (од кои две третини надвор од Македонија), а на научни манифестации презентирал повеќе од 350 пленарни и секциски предавања и други соопштенија (близу половината надвор од нашата земја). Има објавено и три монографии со научно-стручен карактер, пет монографски изданија со системски карактер, а автор е на четири универзитетски учебници, односно учебни помагала. Особено значајни се неговите дваесетина учебници/учебни помагала за средното образование, со кои ги постави основите на модерната настава по хемија во овој степен на образованието.
Неговите позначајни трудови се однесуваат на спектроскопското изучување на кристалохидратите и за спектроскопските и термодинамичките својства на петчлените хетероциклични молекули, како и на проблемите во областа на образованието. Иако резултатите од истражувањата на акад. Бојан Шоптрајанов во областа на структурната хемија, според својот карактер се, главно, фундаментални и придонесуваат за збогатување на светскиот фонд на знаења, дел од нив имаат и конкретна примена, особено во медицината.
Академик Шоптрајанов беше раководител на голем број научноистражувачки проекти во Македонија и во поранешна Југославија, како и на заеднички проекти со колеги од Упсала (Шведска), Лондон (Велика Британија), Москва (Русија), Софија (Бугарија) и од Хале и Зиген (Германија). Во овие центри, по покана, одржал и предавања.
Бeше ментор на 8 докторанди и на 18 магистранди.
Акад. Бојан Шоптрајанов е основоположник и прв главен уредник на списанието „Гласник на хемичарите и технолозите на Македонија“ (Macedonian Journal of Chemistry and Chemical Engineering). Беше последен претседател на Унијата на хемиски друштва на Југославија, а потоа и претседател на Сојузот на хемичарите и технолозите на Македонија. Долг период беше апстрактор на рефералното списание Chemical Abstracts.
Покажуваше голем интерес за македонскиот литературен јазик, а особено за практикувањето на јазикот во хемијата. На оваа тематика ѝ има посветено серија објавени трудови.
За својата целокупна активност на полето на развојот на научната и на наставната дејност, во која бил постојан иницијатор за воведување нови современи методи, професорот Шоптрајанов има добиено голем број награди и признанија, меѓу кои: Орден за заслуги за народ со сребрена ѕвезда, Државна награда „11 Октомври“, Плакета на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, Томазиусов медал на Универзитетот во Хале и други.
За дописен член на Македонската академија на науките и уметностите е избран во 1994 година, a за редовен член е избран во 1996 година. Бил потпретседател на МАНУ, секретар на Одделението за математичко-технички науки и раководител на Истражувачкиот центар за животна средина и материјали при МАНУ. Во 2008 година е избран за член на Европската академија на науките во Салцбург, Австрија.
Во вакви тажни моменти, кај многумина од нас навираат сеќавања врзани за животот, средбите и заедничката работа со академик Бојан Шоптрајанов. Тоа, секако, најмногу се однесува на членовите од неговото најтесно семејство, како и на неговите најблиски соработници, но и на мнозина други луѓе кои, на кој било начин, имале можност да контактираат и да соработувааат со овој голем човек, професор и академик.
Академик Бојан Шоптрајанов беше снажна личност, со цврст карактер, личност со високи интелектуални способности, со извонредно изразена умешност и со желба за пренесување знаења, како и личност со неверојатна темелност, која создаде Школа за молекулска спектроскопија (структурна хемија), позната и надвор од нашата земја.
Академик Шоптрајанов ќе остане во сеќавањето како личност со бистар ум, чија виталност ја одржуваше со упорна и континуирана умствена активност. Ќе сјае таа негова ѕвезда вечно и ќе нè потсетува на човекот што, во соработка со многумина други, ги постави темелите на модерната настава и истражувања во областа на физичката хемија, спектроскопијата, структурната хемија, и на тој начин даде голем придонес во развојот на природно-математичките науки и, воопшто, во развитокот на науката во нашата земја.
Акад. Бојан Шоптрајанов беше погребан на Градските гробишта „Бутел“, во Скопје, на 11 август 2024 година, во кругот на неговото најтесно семејство.
По повод смртта на акад. Бојан Шоптрајанов, Македонската академија на науките и уметностите ќе одржи Комеморативна седница на 16 септември 2024 година, во 12:00 часот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Митева за извештајот на Советот на јавни обвинители: Институциите мора да се научат дека не може да функционираат по терк кој досега бил пракса со власта на СДС и ДУИ
„Очигледно дека работата на Советот на јавни обвинители не е добра ниту целосна, ниту па ја одразува и ја применува целата улога за која практично беше и формиран. Жалам, поддршка на ваков извештај ниту сега ниту во иднина нема да дадам“, истакна членот на ИК и пратеничка од ВМРО-ДПМНЕ Марија Митева на денешната собраниска Комисија за политички систем на која дебатираа за Годишниот извештај на Советот на јавни обвинители за 2023 година.
„Мора да се научат институциите дека не може да функционираат по терк кој досега бил пракса со власта на СДС и ДУИ каде само бледо ќе напишат некои статистики и ќе ги пратат до Собранието и ќе ценат дека така ќе поминат работите. Мора да размислуваме како да ги подобруваме работите, тоа беше и наше предизборно ветување“, рече Митева.
Таа истакна дека по скандалот со заменик претседателот кој се случи очекувала оставка од сите во Советот на јавни обвинители. „Во најмала рака очекував дека по скандалот кој се случи со заменик претседателот сите како совет на јавни обвинители ќе понесете морална одговорност, оставки и ќе кажете дека не сакате да сте дел од еден таков совет“, посочи Митева.
Македонија
Пренџов: На Македонија и требаат промени, граѓаните со право бараат оставки во судството со 2 проценти доверба
„Огромно мнозинство од граѓаните, пратениците во Собранието и сите добронамерни организации кои и мислат добро на Македонија очекуваа од сите вас во советот денес да си поднесете оставки. Требаше да си поднесете оставки бидејќи крајно време е во Република Македонија да создадеме еден нормален правен систем во кој на челото на правда и правичност ќе бидат пресудни во правниот промет кој го имаат граѓаните со институциите“, истакна пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ Љупчо Пренџов на денешната собраниска Комисија за политички систем на која дебатираа за Годишниот извештај на Советот за јавни обвинители за 2023 година.
Пренџов додаде: „Ние во Македонија правна држава немаме. Правната држава почива на два столба првата е јавното обвинителство а вториот е судството. Ниту едното функционира, ниту другото функционира. Срамно е никој да не поднесе оставка од функција за која граѓаните кои сите не плаќаат имате 2% рејтинг“.
Пренџов укажа дека во Македонија нема правна држава, право и обвинителски систем.
„Темата право правда и реформи во правосуден систем беше ставен пред изборот на граѓаните, на секоја анкета немањето право и правда е клучен проблем, ама решение на него не е со вие да продолжите со како до сега да бидете судски совет во оваа држава со 2% рејтинг. На Македонија и требаат промени, а не козметика со зборување еден час и при тоа не кажување ништо“, дециден е Пренџов.
Македонија
Панова за работата на Советот за јавни обвинители: Нема позитивна работа
Во Извештајот за работа на Советот за јавни обвинители се вели дека Советот сите обврски ги има завршено успешно, па прашувам успешно ли е кога довербата во правосудството е минорни два посто, праша пратеничката Ели Панова од ВМРО-ДПМНЕ на денешната седница на собраниската Комисија за политички систем на која дебатираа за Годишниот извештај на Советот за јавни обвинители за 2023 година.
„Гледајќи седница на Советот што видов, што заклучив. Советот кој е составен од 11 члена е нем, никој ништо не зборува зарем тоа е транспарентност. Транспарентност ли е да се молчи. Се гледа дека само немо спроведувате одлуки“, рече Панова.
Панова се осврна на делот на Извештајот во кој се зборува за бројки или за статистика.
„Во делот каде зборувате за претставки давате бројки, статистика и кажувате дека најмногу претставки се во ЈО Скопје што е очекувано најголем број предмети се таму, но стои дека има незадоволство од времетраење на постапки што говори за неажурност, укажуваат за брзо решавање на предмети поднесени за луѓето за кои вие не смеете да постапите и најлесно е да ја отфрлите кривичната пријава, помал број биле претставки од незадоволство од застапената застареност. Или ако претставките зборуваат за неажурност, селективност, застареност на пријавите вие говорите дека позитивно работите“, посочи Панова
Очигледно раководството на Северна Македонија не сака да продолжи по патот на европската интеграција па ја обвинува Бугарија, вели Ковачев
Во Република Северна Македонија немаат желба за европска интеграција и бараат изговор зошто тоа не може да се случи. Вака...
Мицкоски од Брисел: Бевме понижувани многупати, ние не можеме повеќе да прифаќаме ултиматуми
Денеска до сега, до овој момент имав две значајни средби. Првата беше работниот ручек кој што го организираше старо-новата претседателка...
Од пазарот се повлекуваат бисквити поради можност од присуство на надворешно тело, соопшти АХВ
Од македонскиот пазар се повлекуват производите на „Атлантик Штарк“: Кексичи како перелив 220 гр. серија 1507482842 и Најлепше жеље кукис...
Мажот од Кочани, кој почина од западнонилска треска, дал податок дека не патувал никаде
Мажот од Чешиново-Облешево, кој почина од западнонилска треска во Македонија, до Инситутот за јавно здравје (ИЈЗ) дал податок дека претходно...
Маж од Кочанско почина на Инфективната клиника поради компликации од западнонилска треска
78-годишен маж од општината Чешиново-Облешево, Кочани, почина на 16 септември на Клиниката за инфективни болести поради компликации од вирусот на...
Бугарија лута по изјавите на Александар Николоски: „Тој провоцира, ги известивме партнерите“
Лавина реакции во Бугарија предизвикаа изјавите на македонскиот вицепремиер и министер за транспорт Александар Николоски, кој ја нарече земјата „нецивилизиран...
„Путин знае дека НАТО е најсилниот воен сојуз во светот, затоа и не влегува во конфликт, алијансата нема да биде вовлечена во војна“
Генералниот секретар на НАТО во заминување Јенс Столтенберг ги отфрли како „лажни“ тврдењата дека одлуката на сојузниците да и дозволат...
(Видео) Неверојатна снимка токму во моментот на нападот: како изгледаше Бејрут кога се активирале пејџерите
Меѓународната новинска агенција Ројтерс снимаше директен пренос од панорамата на Бејрут, главниот град на Либан, кога точно во 15 часот...
(Видео) Поплави на северот на Италија: „Ситуацијата е многу драматична“
Домовите се евакуирани во северниот италијански регион Емилија-Ромања бидејќи бурата Борис, која од минатата недела однесе најмалку 24 животи во...
Јапонската компанија: Овие воки-токи не сме ги произведувале од 2014 година
Јапонскиот ИКОМ соопшти дека моделот на нивните воки-токи поврзани со експлозиите во Либан бил прекинат пред една деценија и дека...
Блискиот Исток се соочува со најголемата војна во последните 50 години, предупредува саудискиот амбасадор
Блискиот исток е најблиску до регионална војна во последните 50 години, предупреди саудискиот амбасадор во Велика Британија. Принцот Калид бин...
„Ирански хакери краделе информации за кампањата на Трамп и ги испраќале до луѓето на Бајден“
Ирански сајбер актери испратија е-пошта во текот на летото до луѓе вклучени во тогашната кампањата за реизбор на американскиот претседател...
Од денеска нема да има загарантирани работни места на Албанците и другите немнозински заедници, честито Таравари, велат од Алијанса за Албанците
По предупредувањата на претставниците на моноетничката Влада, Мицкоски, Димитриевски, Таравари, денеска Уставниот суд направи голем чекор од проектот за деалбанизација...
„Вреди“за „балансерот“: Одлуката нема да смени ништо за правата на Албанците, но е инспирирана од криминалните структури на претходната власт за создавање дестабилизација
„Вреди“ остро реагира на одлуката на Уставниот суд за покренување на постапка за оценување на уставноста и замрзнување на т.н....
Уставниот суд поведе постапка за „балансерот“
Уставниот суд денеска поведе постапка за одредби од Законот за вработени во јавен сектор, Законот за административни службеници, Правилникот за...
(Видео) Нови експлозии во Либан: експлодирале воки-токи
Воки-токи користени од либанската група Хезболах експлодирале во средата доцна попладне во јужниот дел на земјата и во јужните предградија...
Во „Синџир“ обвинети петнаесет лица вработени во УЈП
И покрај поднесениот обвинителен акт за предметот познат во јавноста како „Синџир“, предметниот јавен обвинител во Основното јавно обвинителство за...
Кривични против осум лица и три фирми по несреќата на автопатот Скопје – Куманово кога загинаа татко и син
Единицата за насилен криминал при СВР Скопје, до ОЈО Скопје, поднесе кривична пријава против Д.Д.(40), Д.М.(59), П.Г.(42), П.М.(56), С.С.(39) и...
Мицкоски патува во Брисел: Ќе ја пренесам фрустрацијата на народот, пречките за ЕУ се вештачки наметнати
Премиерот Христијан Мицкоски, заедно со министерот за надворешни работи и трговија, Тимчо Муцунски, и министерот за европски прашања, Орхан Муртезани,...
Будимпешта се подготвува за поплави – се поставуваат бариери пред куќите и брани околу Дунав, за викендов најавена опасноста
Во градовите северно од Будимпешта властите поставија мобилни брани за да ги ограничат поплавите од Дунав. Будимпешта се подготвува за...
