Македонија
Судијката Павловска-Данева: Во европските држави доминира ставот дека редовните судови не може да одбијат примена на законите кои ги сметаат за неуставни

Судијката на Уставниот суд, проф.д-р Ана Павловска-Данева се обрати на Панелот за „Правно советување за современи теми Одлуки на Уставниот суд vis – a – vis Одлуки од редовно судство” на Годишната меѓународна конференција со која се одбележаа 73 години од основањето на Правниот факултет „Јустинијан Први”- Скопје.
Во фокусот на нејзиното излагање беше темата за „Кохабитација на Уставниот суд и редовните судови во Република Северна Македонија”.
Проф. д-р Павловска-Данева потенцираше дека во македонската правна рамка недостасуваат процесни одредби за постапувањето на редовните судови во врска со извршувањето на одлуките донесени од страна на Уставниот суд, а во врска со поднесено барање за заштита на човекови права и слободи.
„Секој обид за толкување на одредбите од новиот Акт на Уставниот суд и Законот за судовите (како и за примена на веќе непостоечката одредба од Деловникот на Уставниот суд кој му претходеше на новиот Акт) во правец на постоење надлежност на Уставниот суд да поништи правосилна одлука на редовното судство, се судира со неможноста за реална имплементација на ваквите одлуки на Уставниот суд заради отсуство на посебни процесни норми во македонската легислатива со која се уредува судското постапување – Законот за кривичната постапка, Законот за парничната постапка и Законот за управните спорови. Ова би значело дека останува задача на редовното судство преку својата пракса (која е исклучително скромна) да ги уреди правилата на сопственото постапување во случај на поништување на негова одлука од страна на Уставниот суд, што претставува непосакувана реалност”, потенцираше Павловска-Данева.
Како втора, но исклучително значајна тема која предизвикува дилеми генерално, не само во нашата држава, судијката проф. д-р Павловска-Данева ја посочи следната: „Дали и како редовните судови може да ценат уставност на некој закон во текот на водењето на судска постапка?”
Анализирајќи како е нормирано ова прашање се доаѓа до заклучок дека при своето правораздавање и одлучување во конкретни предмети, судиите во редовното судство можат да ја ценат и уставноста на законите, така што нема да применат извесен (според нив неуставен) закон, решавајќи го предметот непосредно врз основа на Уставот или поднесувајќи иницијатива пред Уставниот суд.
„Уставот предвидува дека судовите судат врз основа на Уставот, законите и меѓународните договори ратификувани во согласност со Уставот, што имплицира дека судијата може и непосредно да го примени Уставот кога цени дека извесен закон е неуставен, а како потврда за издржаноста на ваквата интерпретација се јавува и членот 18, став 2 од Законот за судовите каде е предвидено дека доколку судот смета дека законот што треба да се примени во конкретниот случај не е во согласност со Уставот, а уставните одредби не можат директно да се применат, ќе ја прекине постапката до донесување на одлука од страна на Уставниот суд”, вели судијката Павловска-Данева.
Како примери од судската пракса во оваа насока ги наведе постапувањето на Кривичниот суд во Скопје кој пред донесувањето на новиот Закон за кривичната постапка, директно ги има применето уставните Амандмани при носење на одлука за времетраење на притворот. Исто така, го спомена и примерот од минатата година кога дел од одредбите од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи од 2023 година, во поглед на новиот рок за застареност не беа применувани од страна на судиите во основните граѓански судови, оценувајќи го ова одлучување како еден вид на т.н. „пасивна“ оцена на уставноста на конкретниот Закон преку негово игнорирање. Дел од анализата на оваа тема е Законот за Управните спорови од 2019 година кога судиите одбиваа да применат одредба со која законодавецот предвиде рок за поднесување тужба за поведување на т.н. претходен управен спор или спор на молчење на администрацијата – законска одредба која несомнено беше спротивна на уставно-загарантираното право на секој граѓанин на судска заштита против актите и дејствијата на државата.
„Во последните два случаи, судиите не се одважија да донесат одлуки засновани непосредно врз основа на одредба од Уставот, ниту пак ја искористија законската можност од чл. 18 од Законот за судовите да ја запрат судската постапка и да поднесат иницијатива за оцена на уставноста на законот пред Уставниот суд. Едноставно, по пат на игнорирање не ги применуваа законските одредби за кои сметаа дека се спротивни на Уставот”, заклучи судијката проф. д-р Павловска-Данева.
Нашата домашна пракса е скромна по овие прашања, но европската литература препознава бројни примери за судир на надлежностите на уставните наспроти оние на редовните судови, судијката. За изработка на трудот кој следи од одржаната Конференција, земено е во анализа компаративно искуство на кохабитирањето помеѓу Уставните судови и редовното судство во Полска, Италија, Германија и Португалија. Особено е ценето мислењето и на Венецијанската комисија која го истакнува ова прашање како слабост на централизираниот модел на уставна контрола, напоменува судијката проф. д-р Павловска-Данева во своето излагање на Правниот факултет.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Македонија
Привремен режим на сообраќај за време на одржувањето на 21. Виз Ер Скопски маратон

Поради претстојното 21. издание на Виз Ер Скопски маратон, што ќе се одржи на 05.10.2025 (недела), а на кој ќе учествуваат рекордни над 14.000 натпреварувачи од 58 земји, во недела ќе важи привремен режим на сообраќај во главниот град. Ова значи дека одредени улици ќе бидат целосно или делумно затворени за сообраќај во периодот на одржување на маратонот, а променетиот режим ќе биде на сила до завршувањето на маратонот, до 14:00 часот.
Целта на сите трки е на Плоштад Македонија. Стартот на маратонската, полумаратонската и штефатната трка e во 08:05 часот пред Собранието на Р. Македонија, додека натпреварувачите на Комерцијална Банка трката на 5 км ќе стартуваат во 08:00 часот во близина на Црвениот крст на РМ и ќе се движат во насока на Аеродром. Сепак, организаторите апелираат тркачите да дојдат барем 20 минути порано. При влез во старт зоната, се апелира секој тркач да влезе во соодветниот бокс за својата трка или таргет време што го има одбрано при процесот на регистрација, сѐ со цел да не се создаваат турканици.
Трасата на Комерцијална Банка 5K трката започнува во близина на Црвениот крст на РМ, право по ул.„11-ти Октомври“, лево по бул.„Крушевска Република“, десно по бул.„3-та Македонска Бригада“, полукружно на крстосница помеѓу бул.„3-та Македонска Бригада“ и ул.„Васко Карангелевски“ и по истата траса назад до целта – Плоштад „Македонија“ на ул.„11-ти Октомври“.
Патеката за маратонската трка, полумаратонот и штафетната трка, ќе стартува на улицата „11 Октомври“ пред Собранието и тргнува во правец кон запад по улица „Митрополит Теодосиј Гологанов“. Тркачите ќе трчаат право во двете насоки до крај на овој булевар и продолжуваат право по ул. „Васил Чакаларов“, каде по семафорите во населба Хром, ќе свртат полукружно и ќе се вратат во правец кон центар по истите улици и булевари. Кога ќе се враќаат тркачите кај Собрание, ја продолжуваат трасата по улица „11 Октомври“ кон Црвен Крст и ќе свртат кај Тутунски комбинат лево на бул. „Крушевска Република“ и десно на „Трета Македонска Бригада“. По неа ќе се трча до раскрсницата кај Американ Колеџ и ќе се врти лево по улица „Васко Карангелески“. Потоа ќе трчаат право сѐ до раскрсницата со бул. „Јане Сандански“. На раскрсницата ќе се врти десно и ќе се трча сѐ до раскрсницата со Бул. „Србија“, каде, пред неа се врти полукружно во истата коловозна страна (другата страна од булеварот е слободна за сообраќај во правец кон Центар) и ќе трчаат до пред раскрсницата кај Тобако 2. Тркачите полукружно ќе се враќаат до раскрсницата кај Сансет, ул. „Васко Карангелески“, десно до крај и повторно десно ќе излезат на „Трета Македонска Бригада“. Трчаат по истата патека до Собрание, со тоа што полумаратонците финишираат на Плоштад Македонија, а маратонците трчаат уште еден круг.
За време на одржувањето на маратонот сообраќајот ќе биде пренасочуван по околните улици, при што МВР апелира до граѓаните да ги почитуваат наредбите што ќе ги издаваат полициските службеници долж трасите на движење и навремено да го планираат своето движење.
Македонија
Цветан Димов има по 100.000 возила дневно и итно ќе го направи со шест ленти, Ѓорѓиевски ги повика чаирчани масовно да гласаат

Проширување на улицата Цветан Димов во Чаир ќе биде еден од првите проекти на Орце Ѓорѓиевски, кандидатот на ВМРО-ДПМНЕ за градоначалник на Скопје, доколку биде избран. Денес на чаирчани им вети булеварско решение за улицата која е едно од најтесните сообраќајни грла на Скопје која место да се помине за пет минути, поради метежот од паркирани автомобили и пешаци, се вози по половина час.

Сообраќајниот метеж овде одамна го надмина прагот на издржливост, рече Ѓорѓиевски
„Првиот и најзначаен проект за оваа општина е изградбата на булеварот Цветан Димов. По години одлагање по изборите конечно ќе се почне со реализација на овој проект кој претставува главна сообраќајна артерија што го поврзува Чаир со центарот на главниот град. Денес на овој потег дневно се движат по околу 100.000 возила бидејќи тука минуваат возачи од Чаир, Бутел и Шуто Оризари. Три општини кои се силно зависни токму од овој булевар. Сообраќајниот метеж овде одамна го надмина прагот на издржливост, а воедно носи и големи безбедносни ризици. Согласно проектот од мојата програма за Скопје овој булевар ќе биде изграден со шест коловозни ленти, велосипедски патеки, тротоари, зеленило и современо осветлување со што ќе се реши хроничниот хаос, но уште поважно, ќе се подобри безбедноста на сите учесници во сообраќајот“, рече Ѓорѓиевски.
Проектот за уредување на Цветан Димов објасни дека е дел од неговата стратегија „Визија нула несреќи“, преку која до 2030 година Скопје ќе редизајнира 50 критични улици и крстосници применувајќи европски стандарди за урбана безбедност.
Освен булеварот, Ѓорѓиевски најави и изградба на катна гаража.
„Паралелно со булеварот ќе почнеме и изградба на монтажна катна гаража кај трговскиот центар „Чаирчанка“ непосредно до нас. Со години наназад овој дел од градот се соочува со драматичен недостиг на паркинг места. Со новиот монатжен систем ќе добиеме решение кое е брзо, функционално и безбедно без дополнително оптоварување на јавниот простор како што е во моментов. Оваа гаража ќе понуди зголемен капацитет и уредено паркирање со што ќе се растовари околината и ќе се подобри квалитетот на животот во овој густо населен дел во Чаир“, рече Ѓорѓиевски.
Доколку биде избран за градоначалник Ѓорѓиевски рече дека овој проект ќе го почне веднаш по ребалансот на буџетот, што, пак, ќе му биде прва обврска во Град Скопје.
Проширувањето на Цветан Димов ќе го почне истовремено со пристапите за подземната сообраќајница на „Лимак“ како приоритети за кои веќе има проекти.
„Верувам дека граѓаните ќе ми дадат поддршка, не за да победам во првиот круг туку за да не губиме две до три недели, затоа ги повикувам граѓаните масовно, референдумски да излезат. Пред нас имаме зимски период во кој ќе мора за некои процеси веднаш да реагираме и да ги доведеме во нормална состојба“, повика Ѓорѓиевски.
Најавите за проширување на Цветан Димов не се ништо ново за чаирчани оти ги слушаат секои избори. По изборите во 2021 година дури имаше и обид да почне реализација на проектот, но кога дојде до фаза да се преговара за експропријација на голем дел од дуќаните кои треба да се урнат за да се прошири улицата активностите запреа, а Град Скопје под водство на Данела Арсовска ги пренамени предвидените средства за други проекти и долгови.
Последна инвестиција на Град Скопје на оваа улица, беше бетонската ограда поставена во мај 2021 година кога градоначалник на Скопје беше Петре Шилегов. Бетонската ограда се покажа исклучително функционална оти, онаму каде што ја има, не може да се врти полукружно, а значително го намали и бројот на пешаци кои претрчуваа насекаде. Пешаци и сега има, но за да ја преминат улицата мора да ја прескокнат бетонска ограда. Арсовска, на почетокот на мандатот најави дека ќе ја вади, но проектот за проширување беше одложен, а оградата остана.
Македонија
СДСМ: Половина од министрите на Мицкоски имаат бугарски пасоши

ВМРО-ДПМНЕ може секој ден да го пушта редовниот лажго, Бране Петрушевски, може да штанца соопштенија со лажни обвинувања за СДСМ ама не може да побегне од вистината: половина од министрите на Мицкоски имаат бугарски пасоши, а тој и неговите соработници се заплеткани во бугарски бизнис интереси, реагираат од СДСМ на обвинувањата на Бране Петрушевски.
„Тие водат фирми во Бугарија, прават зделки за лична корист и додека се богатат, граѓаните ги оставаат во сиромаштија. Да потсетиме, фотографии од ручеци и средби со бугарскиот олигарх Волканов има Христијан Мицкоски, нема Венко Филипче. Токму Волканов, кој ја загадува Крива Река е пријател на Мицкоски, не на СДСМ. Токму во неговите фирми директори се функционери на ВМРО-ДПМНЕ. Тоа се нивните вистински интереси, тоа се нивните вистински бизнис зделки. СДСМ се бори за државата а ВМРО-ДПМНЕ за своите бизни интереси, тоа е голема разлика“, се наведува во реакцијата.