Контакт

Македонија

Судијката Павловска-Данева: Во европските држави доминира ставот дека редовните судови не може да одбијат примена на законите кои ги сметаат за неуставни

Објавено пред

Судијката на Уставниот суд, проф.д-р Ана Павловска-Данева се обрати на Панелот за „Правно советување за современи теми Одлуки на Уставниот суд vis – a – vis Одлуки од редовно судство” на Годишната меѓународна конференција со која се одбележаа 73 години од основањето на Правниот факултет „Јустинијан Први”- Скопје.

dobivaj vesti na viber

Во фокусот на нејзиното излагање беше темата за „Кохабитација на Уставниот суд и редовните судови во Република Северна Македонија”.

Проф. д-р Павловска-Данева потенцираше дека во македонската правна рамка недостасуваат процесни одредби за постапувањето на редовните судови во врска со извршувањето на одлуките донесени од страна на Уставниот суд, а во врска со поднесено барање за заштита на човекови права и слободи.

„Секој обид за толкување на одредбите од новиот Акт на Уставниот суд и Законот за судовите (како и за примена на веќе непостоечката одредба од Деловникот на Уставниот суд кој му претходеше на новиот Акт) во правец на постоење надлежност на Уставниот суд да поништи правосилна одлука на редовното судство, се судира со неможноста за реална имплементација на ваквите одлуки на Уставниот суд заради отсуство на посебни процесни норми во македонската легислатива со која се уредува судското постапување – Законот за кривичната постапка, Законот за парничната постапка и Законот за управните спорови. Ова би значело дека останува задача на редовното судство преку својата пракса (која е исклучително скромна) да ги уреди правилата на сопственото постапување во случај на поништување на негова одлука од страна на Уставниот суд, што претставува непосакувана реалност”, потенцираше Павловска-Данева.

Како втора, но исклучително значајна тема која предизвикува дилеми генерално, не само во нашата држава, судијката проф. д-р Павловска-Данева ја посочи следната: „Дали и како редовните судови може да ценат уставност на некој закон во текот на водењето на судска постапка?”

Анализирајќи како е нормирано ова прашање се доаѓа до заклучок дека при своето правораздавање и одлучување во конкретни предмети, судиите во редовното судство можат да ја ценат и уставноста на законите, така што нема да применат извесен (според нив неуставен) закон, решавајќи го предметот непосредно врз основа на Уставот или поднесувајќи иницијатива пред Уставниот суд.

„Уставот предвидува дека судовите судат врз основа на Уставот, законите и меѓународните договори ратификувани во согласност со Уставот, што имплицира дека судијата може и непосредно да го примени Уставот кога цени дека извесен закон е неуставен, а како потврда за издржаноста на ваквата интерпретација се јавува и членот 18, став 2 од Законот за судовите каде е предвидено дека доколку судот смета дека законот што треба да се примени во конкретниот случај не е во согласност со Уставот, а уставните одредби не можат директно да се применат, ќе ја прекине постапката до донесување на одлука од страна на Уставниот суд”, вели судијката Павловска-Данева.

Како примери од судската пракса во оваа насока ги наведе постапувањето на Кривичниот суд во Скопје кој пред донесувањето на новиот Закон за кривичната постапка, директно ги има применето уставните Амандмани при носење на одлука за времетраење на притворот. Исто така, го спомена и примерот од минатата година кога дел од одредбите од Законот за изменување и дополнување на Законот за облигационите односи од 2023 година, во поглед на новиот рок за застареност не беа применувани од страна на судиите во основните граѓански судови, оценувајќи го ова одлучување како еден вид на т.н. „пасивна“ оцена на уставноста на конкретниот Закон преку негово игнорирање. Дел од анализата на оваа тема е Законот за Управните спорови од 2019 година кога судиите одбиваа да применат одредба со која законодавецот предвиде рок за поднесување тужба за поведување на т.н. претходен управен спор или спор на молчење на администрацијата – законска одредба која несомнено беше спротивна на уставно-загарантираното право на секој граѓанин на судска заштита против актите и дејствијата на државата.

„Во последните два случаи, судиите не се одважија да донесат одлуки засновани непосредно врз основа на одредба од Уставот, ниту пак ја искористија законската можност од чл. 18 од Законот за судовите да ја запрат судската постапка и да поднесат иницијатива за оцена на уставноста на законот пред Уставниот суд. Едноставно, по пат на игнорирање не ги применуваа законските одредби за кои сметаа дека се спротивни на Уставот”, заклучи судијката проф. д-р Павловска-Данева.

Нашата домашна пракса е скромна по овие прашања, но европската литература препознава бројни примери за судир на надлежностите на уставните наспроти оние на редовните судови, судијката. За изработка на трудот кој следи од одржаната Конференција, земено е во анализа компаративно искуство на кохабитирањето помеѓу Уставните судови и редовното судство во Полска, Италија, Германија и Португалија. Особено е ценето мислењето и на Венецијанската комисија која го истакнува ова прашање како слабост на централизираниот модел на уставна контрола, напоменува судијката проф. д-р Павловска-Данева во своето излагање на Правниот факултет.

Македонија

Претежно облачно со повремен дожд

Објавено пред

Претежно облачно со слаб дожд уште од ноќта, а потоа и преку денот со повремени врнежи од дожд, наместа пообилни (над 20 л/м2), а на планините со повремен снег. Ќе дува слаб до умерен, долж Повардарието краткотрајно засилен ветер од северен правец. Минималната температура ќе биде во интервал од 2 до 7, а максималната ќе достигне од 5 до 12 степени.

dobivaj vesti na viber

Во Скопје претежно облачно со повремен слаб дожд од преку ноќта и потоа преку денот со повремени врнежи од дожд, повремено пообилни. Минималната температура ќе се спушти до 4, а максималната ќе достигне до 10 степени.

Денеска времето ќе биде облачно со врнежи од дожд кои наместа ќе бидат пообилни (над 20 л/м2). Во петок и до сабата наутро ќе има врнежи од дожд кои на планините и на некои повисоки места особено во западните делови од земјата ќе бидат од снег и ќе се формира снежна покривка. Ќе дува умерен до засилен северен ветер, особено изразен во петок. Во деновите од викендот времето ќе биде стабилно со пониски утрински температури.

Прикажи повеќе...

Скопје

Викенд населбата Морани денеска без вода

Објавено пред

Денеска поради уличен дефект на улицата 6/бб Морани, прекинато водоснабдување од 08 часот ќе имаат корисниците од викенд населба Морани во општина Студеничани.

dobivaj vesti na viber
Прикажи повеќе...

Македонија

Магла на планинскиот премин Плетвар, сообраќајот се одвива по влажни коловози

Објавено пред

Од 15.11.2024 година започнува законската обврска за задолжително поседување на зимска опрема во возилата, без оглед на моменталната временска состојба. Оваа обврска ќе трае до 15.03.2025 година.

dobivaj vesti na viber

Сообраќајот на државните патишта се одвива непречено, по претежно влажни коловози.

Намалена видливост поради појава на магла од 50 – 70м. има на планински премин Плетвар, извести АМСМ.

Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.

АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.

Прикажи повеќе...

Најново

Европа4 минути

(Видео) Се урна мост на Крим

На Крим се урна патниот мост меѓу селата Изумрудноје и Маслово, објави руското Министерство за вонредни ситуации на својот канал...

Македонија14 часа

Радев по средбата со Давкова: Ако Северна Македонија навистина има желба за ЕУ мора да ја исполни преговарачката рамка и договорот за добрососедство

Бугарија очекува македонските институции што поскоро да го спроведат она што е предвидено во Преговарачката рамка и во Договорот за...

Македонија17 часа

Снегот нема да ги изненади институциите, државата е спремна за зимската сезона, нагласи Ангелов

Како држава сме подготвени за зимската сезона, порача директорот на ЦУК, Стојанче Ангелов. Заклучокот, како што нагласи, доаѓа по одржаниот...

Македонија18 часа

ДУИ: Дискриминаторски буџет од Владата, без етнички легитимитет

Демократската унија за интеграција денес преку Прес конференција ја покажа некомпетентноста и празните зборови на оваа владина коалиција без етнички...

Македонија19 часа

Филипче: Предлог-буџетот за 2025 е неразвоен и недомаќинки, поднесуваме 200 амандмани, СДСМ нема да го гласа

Предлог Буџетот за 2025 година е првиот буџет што оваа Влада го предлага, и токму во него граѓаните очекуваа политики...

Македонија19 часа

Казни за маркети и гостилници во Крива Паланка, уништени педесетина килограми небезбедна храна, соопшти АХВ

Инспекциските служби на Агенција за храна и ветеринарство (АХВ) вчера спроведоа вонредни контроли на операторите со храна во Крива Паланка....

Македонија20 часа

Нови сведоштва за убиствата на Вања и Панче: таткото барал да му се прати порака на Илон Маск за да ја најдат преку сателит

Нови сведоци на денешното судско рочиште за убиството на 14-годишната Вања Ѓорчевска и Панче Жежоски. Прва братучетка на мајката на...

Македонија21 час

Сиљановска-Давкова – Радев: Билатералните спорови да се решаваат во рамките на принципите и вредностите на ЕУ

Претседателката Гордана Сиљановска Давкова оствари средба со бугарскиот претседател Румен Радев на маргините на Конференцијата за климатски промени – COP...

Топ22 часа

18-годишник загина во сообраќајна несреќа во Охрид, 16-годишник со тешки повреди

На 13.11.2024 во 01.15 часот, на регионалниот пат Охрид – Св. Наум, во близина на охридската населба „Елешец“, патнички автомобил...

Македонија22 часа

Кој ја дестабилизира државата, прашува ДУИ

„Во одговор на последните изјави кои ја адресираат ДУИ како фактор на дестабилизација, загрижувачка е леснотијата во користењето на разделувачката...

Европа24 часа

(Видео) Масивен напад со балистички ракети врз Киев, одекнуваат експлозии

Во цела Украина рано утринава е прогласена за воздушна опасност, а на жителите им е кажано да одат во засолништа....

Свет1 ден

Стејт департмент: Израел не ги крши американските закони, ние продолжуваме да помагаме

Американската влада нема да ја намали испораката на оружје за Израел, соопшти Стејт департментот, бидејќи истекува рокот што Вашингтон му...

Свет1 ден

Трамп го избра и новиот шеф на ЦИА

Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп објави дека го избрал Вилијам Мекгинли за свој советник во Белата куќа. „Бил е паметен...

Македонија1 ден

(Видео) Повторно се разгоре на Беласица, пожарот се приближил до црквата „Св. Петар и Павле“

Синоќа повторно дошло до разгорување на пожарот на Беласица во близина на селото Смолари, при што истиот интензивно се приближил...

Свет1 ден

Трамп им даде клучни владини места на Илон Маск и на коментатор на „Фокс њуз“

Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп денеска ги назначи Илон Маск и Вивек Рамасвами заедно да го водат новосоздадениот Оддел за...

Македонија1 ден

„Немаше администратори, туку окупатори“: Мицкоски во предвечерието на денот на ослободување на Скопје

Денес сме собрани тука, обединети од длабоката љубов кон нашиот главен град, Скопје. Во предвечерието на 13 ноември, ќе кажам...

Топ2 дена

Татко повеќе од една година ја силувал сопствената малолетна ќерка во Скопје

Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје донесе Наредба за спроведување истражна постапка против едно лице за кое доказите упатуваат...

Македонија2 дена

Мицкоски: Ахмети продолжува да биде фактор за нестабилност, а тоа ги загрижува и меѓународните партнери

Али Ахмети продолжува да биде фактор за нестабилност и тоа мене ме загрижува, но ги загрижува и нашите меѓународни партнери,...

Топ2 дена

Возач загина на автопатот кај Демир Капија, со комбе удри во заштитната ограда

Педесет и четиригодишен возач од Скопје трагично го загуби животот во сообраќјна несреќа на автопатот Демир Капија-Гевгелија, после првиот тунел....

Македонија2 дена

(Видео) Спречени обиди за шверцување кокаин, цигари, офталмолошки производи, облека и друга стока

Во текот на изминатата недела, царинските службеници на граничните премини и мобилни тимови при Одделението за оперативни работи, Сектор за...