Полската амбасада во Минск упати драматичен апел до своите граѓани во Белорусија веднаш да ја напуштат земјата користејќи ги сите расположиви комерцијални и приватни средства.

Дипломатите издадоа предупредување поради можно затворање на границите и „други непредвидени околности“, пишува полскиот портал warszawawpigulce.pl.

„Препорачуваме граѓаните на Република Полска кои остануваат на територијата на Република Белорусија да ја напуштат нејзината територија користејќи ги расположивите комерцијални и приватни средства“, се вели во официјалното соопштение објавено на веб-страницата на владата.

Апелот доаѓа само еден ден откако полско-белоруската граница беше повторно отворена за сообраќај по речиси две недели затворање. Иако границата е отворена од вчера, полските претставници, вклучувајќи го и премиерот Доналд Туск, предупредија дека таа може повторно да се затвори ако ситуацијата ескалира.

Алармантната изјава од амбасадата е директна последица на напнатите настани од последните недели. Министерството за надворешни работи веќе го издаде своето прво предупредување на 5 септември откако белорускиот КГБ го уапси полскиот монах Гжегож Гавл, кого режимот на Александар Лукашенко го обвинува за шпионажа.

27-годишниот кармелит од Краков беше уапсен во градот Лепел под обвинение за собирање информации за руско-белоруските воени вежби „Запад-2025“. Белоруската пропаганда тврди дека кај него е пронајден „таен воен документ“, тврдење што полската влада категорично го отфрла како провокација.

„Полските специјални служби не користат монаси за собирање информации за воени маневри“, истакна Јацек Добжински, портпарол на координаторот за специјални служби, додека премиерот Туск најави „одмазднички мерки“ против Белорусија.

Амбасадата предупредува дека во случај на понатамошно влошување на безбедносната состојба, евакуацијата може да биде значително потешка или дури и невозможна.

„Ситуацијата во регионот е напната, војната е во тек, а има и случаи на произволни апсења на полски граѓани“, се вели во соопштението. За Полјаците кои сакаат да ја напуштат Белорусија во случај границата повторно да се затвори, се препорачуваат алтернативни патишта преку граничните премини со Литванија или Латвија, како и летови од меѓународниот аеродром во Минск.

Апсењето на монахот Гавло е само најновото во низата инциденти насочени против полските граѓани. Белоруските организации за човекови права веќе го прогласија за политички затвореник.

Тој е едно од 15-те лица неодамна додадени на списокот на политички затвореници, чиј вкупен број во Белорусија, според организацијата „Вијасна“, моментално изнесува 1.193. Кармелитскиот ред издаде соопштение во кое бара молитви за притворениот брат: „Со жалење ве известуваме дека нашиот брат Гжегож Гавел О.Карм е уапсен во Белорусија.“

Воени вежби како позадина на тензиите
Тензиите дополнително се засилија со неодамнешните руско-белоруски воени вежби „Запад-2025“, кои се одржаа од 12 до 16 септември и беа првите вакви вежби од почетокот на војната во Украина.

Иако официјално беше најавено учество на околу 13.000 војници, германските воени извори проценуваат дека вистинскиот број би можел да биде и до 30.000. Токму поради „зголемениот број провокации“ Полска привремено ја затвори границата на 12 септември, која беше повторно отворена дури вчера.

Фото: ЕПА

Американскиот претседател Доналд Трамп потпиша уредба со која се потврдува договорот за одвојување на „Тик-ток“ од кинеската компанија „Бајт денс“ и пренос на мнозинскиот удел во рацете на американски инвеститори.

Според планот, конзорциум предводен од софтверскиот гигант „Оракл“ ќе управува со американските операции на „Тик-ток“, ќе ги чува податоците во домашни сервери и ќе добие лиценца за алгоритмот што препорачува содржини. Очекувањата се американските инвеститори да држат околу 80 отсто од уделите, додека „Бајт денс“ ќе остане со минорен дел.

„Тик-ток“ во САД има околу 180 милиони корисници, а со овој договор платформата ќе продолжи да биде достапна под американска контрола и построг надзор. Од администрацијата на Трамп велат дека целта е заштита на националната безбедност и податоците на корисниците.

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нема да дозволи Израел да го анектира Западен Брег, одбивајќи ги барањата на дел од крајно десните израелски политичари за проширување на израелскиот суверенитет врз оваа територија.

„Не, нема да дозволам. Тоа нема да се случи. Доста е, време е ова да запре“, рече Трамп во Белата куќа, објаснувајќи дека темата ја покренал по телефонскиот разговор со премиерот Бенјамин Нетанјаху за состојбата во Појасот Газа.

Притисокот за анексија доаѓа од дел од десното крило на коалицијата на Нетанјаху, кое бара формално воведување на израелскиот суверенитет врз Западен Брег. Овие барања предизвикуваат силна загриженост кај арапските лидери, од кои дел се сретнаа со Трамп на маргините на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк.

Западен Брег е освоен од Израел во војната во 1967 година. Палестинците со децении го бараат како дел од својата идна држава, заедно со Источен Ерусалим и Појасот Газа. На оваа територија денес живеат околу 2,7 милиони Палестинци и околу 700.000 израелски доселеници. Повеќето земји во светот не ги признаваат израелските населби таму и ги сметаат за нелегални според меѓународното право.

Изјавата на Трамп доаѓа во чувствителен момент на засилени судири во Газа и зголемен дипломатски притисок за изнаоѓање долгорочно решение за израелско-палестинскиот конфликт.