Свет
Победниците и губитниците од падот на Асад
Oткако бунтовниците брзо го зазедоа Дамаск и го принудија на бегство сирискиот моќник Башар ал-Асад, светот се обидува да го разбере најновиот драматичен колапс на Блискиот Исток и неговите последици. „Политико“ дава преглед на потенцијалните победници и губитници од падот на Асад.
Победници
Сирија (можеби)
Сирискиот народ доживеа 13-годишна граѓанска војна и речиси половина век брутално владеење на семејството Асад, кое користеше цензура, државен терор, масовни депортации, хемиска војна и масакри за да ја одржи власта. Војната ги однесе животите на меѓу 470.000 и 600.000 луѓе, што го прави вториот најсмртоносен конфликт во 21 век по Втората војна во Конго.
Повеќе од 13 милиони Сиријци се насилно раселени, а 6,2 милиони избегаа во странство. Војната ги обликуваше околностите за подемот на особено варварската џихадистичка група Исламска држава.
Дали обичните Сиријци ќе излезат како победници зависи од тоа што ќе се случи следно и дали Сирија може да избегне дополнително насилство. Некои стравуваат дека ќе има вакуум на власта и дека ќе се судрат различни политички фракции и религиозни групи.
Постои причина за загриженост. Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), главната бунтовничка фракција, е прогласена за терористичка група од САД. Нејзиниот водач, Абу Мохамед ал Џолани, има историја на џихадистичка милитантност и е поранешен сојузник на покојниот Абу Бакр ал-Багдади, водачот на Исламската држава (ИД). На крајот тие се расправаа за тактики и станаа непријатели.
ХТС се одвои од Ал Каеда, но Џолани направи многу за да ја ребрендира својата група од 30.000 борци како националистичка сила и усвои помирувачки тон кон верските малцинства во Сирија. Во енклавата Идлиб, која ХТС ја контролира од 2016 година, групата го омекна својот став кон христијанското и друзското малцинство. Кога го зазел Алепо, Џолани им ветил на христијаните дека ќе бидат безбедни, а црквите во градот можат непречено да функционираат.
Прашањето е дали Џолани и ХТС навистина ги отфрлија своите екстремистички корени. Во петокот, Џолани рече дека групата еволуирала и дека обновата на Сирија сега е приоритет.
Турција
Реџеп Тајип Ердоган и Башар ал Асад некогаш беа пријатели, но турскиот лидер го поддржа бунтот кога избувна пред речиси 14 години – најмногу поради тоа што турскиот геополитички ривал Иран го поддржуваше сирискиот режим.
Турција беше главен спонзор на сириските исламистички опозициски групи. Како што се одвиваше војната, и поумерените и посекуларните продемократски бунтовнички фракции ја изгубија моќта или беа надиграни од нивните построги и подисциплинирани исламистички ривали, позицијата на Анкара се зајакна.
Падот на Асад сега веројатно ќе му помогне на Ердоган да ја унапреди својата геополитичка агенда, нудејќи му можност да постигне неколку стратешки цели, вклучително и задржување на курдските сепаратисти во североисточна Сирија кои имаат блиски врски со турските курдски сепаратисти. Неопходната реконструкција ќе им користи и на турските компании.
Израел
Иран брзо го обвини Израел дека помага во соборувањето на Асад. Кога Алепо падна во рацете на бунтовниците, иранскиот министер за надворешни работи Абас Арагчи рече дека тоа е заговор на израелскиот режим за дестабилизација на регионот. Иако на Техеран му одговара да ги обвинува ционистите – а израелското воено понижување на Хезболах секако им помогна на бунтовниците во Сирија – нема докази за директна израелска воена помош. Освен тоа, таквата помош нема да биде потребна со оглед на покровителството на Турција врз бунтовниците.
Сепак, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху го поздрави соборувањето на Асад, велејќи дека тоа е директен резултат на нивната силна акција против Хезболах и Иран, главните поддржувачи на Асад. Тој, сепак, нагласи дека и покрај големата можност што ја нуди овој „историски ден“, постојат и значителни опасности.
Тој им нареди на израелските војници да ги преземат напуштените позиции на сириската армија во Голанската висорамнина, за да се осигураат дека нема непријателска сила да биде поставена веднаш до границата на Израел и да бидат подготвени за секој хаос што може да избие во Сирија.
Соборувањето на Асад очигледно му користи на Израел бидејќи тоа значи слабеење на регионалната моќ на Иран и отстранување на важен член на оската на отпорот на Техеран. Иран повеќе нема да има копнени патишта за снабдување со Хезболах. Исто така, може да го направи Либан победник ако успее да го потисне Хезболах и да стане понормална земја.
Рагед Татари
Сириски затвореник беше ослободен во неделата по 43 години затвор. Затворен е во 1981 година, за време на владеењето на Хафез Асад. Поранешниот воен пилот беше ослободен на 8 декември со илјадници други затвореници.
Губитници
сириските Курди
Асад во голема мера ги остави сириските Курди сами во североисточна Сирија, каде што уживаа во полуавтономија.
Сомнително е дали новиот режим во Дамаск, доколку во него доминираат исламистите, ќе им даде ист простор за маневрирање на Курдите. Ова во голема мера зависи, се разбира, од тоа како Сирија ќе се развива политички.
Но, офанзивата на сириските бунтовници, исто така, доведе до територијални придобивки на исламистите поддржани од Турција против курдската милитантна група ЈПГ, поддржана од САД, која ја загуби контролата врз некои градови и села во источен Алепо.
Најавата на Доналд Трамп на социјалните мрежи дека САД не треба да имаат никаква врска со овој конфликт тешко дека ќе им помогне на сириските Курди. За време на неговиот прв мандат, Трамп сакаше да ги повлече сите американски специјални сили од североисточна Сирија, каде што се бореа со Курдите против џихадистите на Исламската држава. Пентагон го убеди да задржи некои и се проценува дека околу 900 се уште се во Сирија.
сириските алавити
Алавитите сочинуваат околу 12 отсто од населението во Сирија и стравуваа дека ќе страдаат ако Асад биде соборен. Тие се следбеници на шиитскиот ислам, беа столбот на режимот на Асад и имаа водечки позиции во владата, армијата и разузнавачките служби. Во текот на првите години од бунтот, тие ја формираа Шабиху, прорежимски милиции кои беа сметани за одговорни за масакри и систематски силувања.
Русија, Иран и Хезболах
Падот на Асад драматично ја ослабна позицијата на Русија на Блискиот Исток, како и позицијата на Иран. Заедно, Москва и Техеран го спасија сирискиот режим од колапс во 2015 година, кога се чинеше дека Асад ќе биде соборен. Шиитските милиции командувани од Иран му помогнаа на сирискиот автократ да го врати Алепо од бунтовниците кои четири години контролираа околу половина град.
Москва го притискаше Асад да се помири со Ердоган и да истражува политички решенија за ставање крај на граѓанската војна. Намерата беше да се обезбеди пазар за руските компании и стратешките воздушни и поморски бази во Сирија. Во текот на летото, Кремљ постојано се обидуваше да организира средби меѓу сирискиот и турскиот лидер.
И покрај тоа, Москва направи малку за да го спречи падот на Асад и се чинеше дека ги мие рацете од режимот. Руските воздушни напади за поддршка на Асад од почетокот на офанзивата на бунтовниците на 27 ноември беа минимални, најмногу поради тоа што Владимир Путин мораше да се фокусира на Украина.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
„Од 15 до 9 до 15 до 10 очекувајте почеток на насилство“, рече српскиот претседател Вучиќ во пресрет на протестот на студентите
Претседателот на Србија Александар Вучиќ очекува насилство на вечерашниот протест на студентите во Белград, објавуваат српските медиуми. По свеченоста на која доделуваше ордени за Видовден, претседателот Вучиќ кажа дека граѓаните не треба да се грижат за она што ќе се случува вечерва.
„Денес е убав ден, денес е голем ден, денес е празник, денес е Видовден. Ќе видите, ведро е, што е тоа мал број на луѓе на литературното попладне, или вечер, весели луѓе кои го слават празникот, кои го слават Видовден, весели луѓе бидејќи знаат дека Србија победила. А вечер ќе видите бесни луѓе, некои кои на крајот ќе завршат во насилство затоа што не си оставиле друг избор“, рече Вучиќ и додаде: “Немам страв за конечниот исход, Јас уште еднаш ја користам оваа прилика, ги молам како татко да не го прават тоа. Секогаш е подобро да се повлечете во некој момент отколку да направите некаква лудост поради која ќе се каете цел живот. Но, тука завршувам. Немам баш никаков страв за тоа каков е конечниот исход. Само сакам да ја сочувам целата ситуација, пред се младите луѓе и овие постари“, рече претсетдателот Вучиќ.
Зборувајќи за најавениот протест на студентите кажа и точно кога очекува да почне насилството.
„Од 15 до 9 до 15 до 10 очекувајте почеток на насилство“, рече претседателот Вучиќ.
Почетокот на протестот на студентите во Белград е најавен за вечерва во 18 часот. Ќе трае три часа, а студентите се оградија од сите настани што ќе се случуваат по 21 часот.
Свет
Голем видовденски протест вечерва во Белград, студентите се огласија за ненадлежни за она што ќе се случува по 21 часот
Денес, кога Србија празнуива Видовден, студентите кои седум месеци протестираат, најавија голем протест во Белград. Собирот ќе почне во 18 часот и ќе трае три часа, а најголема енигма е што ќе се случува потоа, бидејќи студентите порачаа дека не се надлежни за ништо по 21 часот, објави Нова.рс.
Студентите пред неколку дена објавија дека ако Владата не ги исполни нивните два барања, најавена е и граѓанска непослушност.
Првото барање е распуштање на Народното собрание, со цел да се распишат предвремени парламентарни избори до 21 часот денес, а второто барање е Владата да апелира до Министерството за внатрешни работи до 21:00 часот на 28 јуни, во согласност со член 18 од Законот за јавни собири, кој се однесува на чл. 8 од истиот Закон, да се прекине наводно пријавениот собир во Пионирскиот парк и плоштадот Никола Пашиќ.
Свет
Трамп повторно би го бомбардирал Иран ако извештаите покажат загрижувачки заклучоци за збогатување на ураниум
Претседателот на САД, Доналд Трамп, денес изјави дека апсолутно ќе го преиспита бомбардирањето на нуклеарните објекти на Иран доколку смета дека е потребно, пишува „Си-ен-ен“
„Секако, без сомнение, апсолутно“, им рече Трамп на новинарите во брифингот во Белата куќа, кога директно беше прашан дали би размислил за бомбардирање на земјата доколку идните разузнавачки извештаи покажат загрижувачки заклучоци за збогатувањето на ураниум на Иран.
Трамп рече дека не верува дека Иран би можел „повторно да влезе во нуклеарната програма во скоро време“ по нападите на САД врз неговите нуклеарни објекти минатата недела.
Администрацијата продолжи да изразува доверба во успехот на тие напади, но не понуди никакви разузнавачки податоци за да го поткрепи тврдењето на Трамп дека нуклеарната програма на Иран е, според неговите зборови, уништена.
„Може ли да ви кажам – тие се исцрпени. И Израел е исто така исцрпен. Разговарав со едната и со другата земја, и двете сакаа тоа да се реши – и двете – и ние направивме одлична работа. Но, тие се исцрпени. Последното нешто за кое размислуваат во моментов е нуклеарното оружје. Знаете за што размислуваат? Тие размислуваат за утре, за тоа како да преживеат“, рече американскиот претседател.
„Од 15 до 9 до 15 до 10 очекувајте почеток на насилство“, рече српскиот претседател Вучиќ во пресрет на протестот на студентите
Претседателот на Србија Александар Вучиќ очекува насилство на вечерашниот протест на студентите во Белград, објавуваат српските медиуми. По свеченоста на...
Пијан Турчин приведен во Охрид, со нож влегол во угостителски објект
Охрдиската полиција приведе пијан Турчин. Викал и непристојно се однесувал на улица, а потоа влегол во угостителски објект каде што...
Муцунски: Одлуките донесени во Хаг без водството на Трамп и САД, немаше да бидат можни
Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, на маргините на НАТО Самитот во Хаг, имаше интервју со етаблираниот...
Разбојништво во фризерски салон во Битола: му го зел прометот на фирзерот и му се заканил дека ќе го испрска со солзавец
Основното јавно обвинителство Битола донесе наредба за спроведување истражна постапка против 22-годишен битолчанец осомничен за кривично дело – разбојничка кражба...
Герасимовски повикува на концерт, ВМРО-ДПМНЕ му ги брои нереализираните проекти: Центар не доби парк и административна зграда кај ПУИК
Откако утрово градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски ги повика скопјани на концерт со Александар Тарабунов вечерва, ВМРО-ДПМНЕ во соопштение...
„Ве чекам во 20 часот, на плочникот кај Градски ѕид“, Герасимовски повика на концерт
Градоначалникот на Општина Центар, Горан Герасимовски, ги повика сите скопјани, вечерва да бидат дел од културната манифестација „Центарска симфонија“ што...
Голем видовденски протест вечерва во Белград, студентите се огласија за ненадлежни за она што ќе се случува по 21 часот
Денес, кога Србија празнуива Видовден, студентите кои седум месеци протестираат, најавија голем протест во Белград. Собирот ќе почне во 18...
Три реформски закони за администрацијата ја поминаа првата фаза
Собранието даде поддршка на предлог законот за вработените во јавниот сектор, предлог на законот за административни службеници и на предлог...
Арсовска: Внукот на градоначалникот на Студеничани градел објект кога имал 5 години, а го легализирал на 6
Градоначалничката на Град Скопје, Данела Арсовска, иронично објави дека внукот на Азем Садики, градоначалникот од Студеничани, на 5 години изградил објект,...
Муцунски: Од позиција на климање со глава, се вративме на патот на самопочит и влијание
Во Министерството за надворешни работи и надворешна трговија се одржа прес-конференција по повод една година од мандатот на Владата. Во...
Ризик од појавa на пожари поради високите температури: МЗШВ апелира на претпазливост
Министерство за земјоделство, шумарство и водостопанство ги повикува граѓаните на посебна претпазливост со цел спречување на појава на пожари на...
Ранливите потрошувачи и натаму незаштитени: итни мерки барат Инжинерите на Македонија
Додека Владата и Министерството за енергетика се фалат со новиот Закон за енергетика, илјадници граѓани остануваат без никаква реална заштита...
Се очекува Македонија годинава да ја посетат 1,5 милиони туристи, најбројни се гостите од Турција
Македонија веќе бележи двоцифрен годишен пораст во бројот на странски посетители, најновите податоци покажуваат 21.6 % раст во првата половина од...
Казни и до 2.000 евра: МВР со потсетување на целосната забрана за движење во шумите
Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека согласно насоките на Владата по барање од корисниците на шумите – ЈП...
Ја давел, ја влечел по подот и ја удирал: обвинение за семејно насилство во Бутел
Јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје поднесе Обвинителен предлог против едно лице за кривично дело – Телесна повреда при...
Постигнат договор меѓу САД и Кина? Ретки метали за Американците, помалку царини за Кинезите
САД постигнаа договор со Кина за тоа како да се забрзаат испораките на ретки земни метали во САД, изјави синоќа...
Сијарто: Украина погрешно мисли дека може да се приклучи на ЕУ без поддршката на Унгарија
Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто изјави дека Министерството за надворешни работи на Украина погрешно мисли дека земјата може...
Да го имавме на нишан, ќе беше елиминиран: Кац за врховниот лидер на Иран
Израелскиот министер за одбрана Израел Кац изјави дека за време на неодамнешниот дванаесетдневен вооружен конфликт со Иран, Израел се обидел...
ЕУ ги продолжува санкциите кон Русија
Лидерите на земјите-членки на Европската Унија (ЕУ) го поддржаа обновувањето на секторските санкции против Русија за уште шест месеци, до...
Масовни напади од двете страни: Украина испрати дожд од беспилотни летала кон Волгоград, Русија тргна кон Запорожје
Ноќниот напад на руски беспилотни летала врз Запорожје предизвика серија пожари и штети на индустриски згради и гаражни објекти, објави...
