Македонија
„О2“ со барање и предлози до властите на Скопје за одлуки што ќе ги вклучат сите извори на аерозагадувањето
Поинаков пристап во решавање на проблемот со аерозагадувањето и носењето серија одлуки што ќе ги вклучат сите субјекти што го создаваат аерозагадувањето во Скопје, со зададени рокови и доволно време сите навремено да ги извршат потребните приспособувања, предлагаат од Здружението за истражување, едукација и креирање екополитики „О2 иницијатива“. Тие вакво барање испратиле до советниците и до градоначалничката на град Скопје, Данела Арсовска, во кое ги наведуваат и одлуките што треба да се донесат за да се намали загадувањето во главниот град.
Од таму посочуваат дека во зимските месеци, според студијата направена во 2021 година за која се вршени дневни мерења во текот на една година на две локации во Скопје – кај мониторинг-станицата во Карпош и во Лисиче, утврдено е дека на согорување дрва и дрвна маса отпаѓа околу 50-60 %, на согорување нафта и мазут, за греење или како енергент во индустријата отпаѓа помеѓу 12 до 16 % и на сообраќајот отпаѓа меѓу 11 до 14% какозаднинско урбано загадување, но во близина на сообраќајниците и до 34 %. Во летните месеци, пак, најголемо загадување, дури до 46 %, го предизвикува градежната, почвената прашина.
„О2 иницијатива“ бара да се донесат седум одлуки во Град Скопје:
1. Забрана за греење на нафта, лесни масла, јаглен, мазут, кокс во град Скопје, која за домаќинствата би стапила во сила 1.10.2026, а од 1.10.2028 за сите други објекти.
Ова, според иницијаторите, ќе им даде доволно време на домаќинствата за измена на начинот на греење во прифатлив, што би подразбирало на гас, со пелети, топлински пумпи, инвертери и сл., а јавните објекти ќе имаат доволно време да објават јавни повици, да изработат проектна документација и ја изведат потребната промена на терен. Општините за оваа потреба може да аплицираат за инфраструктурни проекти до Министерството за животна средина од програмата за децентрализација на Владата.
2. Домаќинствата што ќе останат да се греат на дрва во град Скопје, како и другите субјекти што ќе користат дрва за греење и/или како енергент, а тоа се најчесто погони од дрвна индустрија, да мораат да постават филтри. Оваа мерка да стапи во сила од 1.1.2027 за правните субјекти и домаќинствата во урбаните делови на град Скопје, од 1.1.2029 за домаќинствата во руралните делови на градот. Постојат филтри за домаќинства во земјата, чии цени се пристапни за наши услови. Во тековниот период да бидат доделени субвенции од Град Скопје и од Владата на РСМ за филтри, соодветни на примањата во домаќинствата, со примена на скалест пристап, при што на најранливите категории ќе им бидат доделени суви дрва за греење за сезоната (за да се избегне горење гуми и друг отпад) и филтри.
3. Од 1 октомври до 1 мај, но и во преостанатиот дел од годината, во деновите со загаденост за ПM 10 над 50 μg/m3 и за ПM 2,5 над 25 μg/m3, кои ќе бидат измерени на најмалку две мониторинг-станици во Скопје, да може да сообраќаат само возила од прва еколошка категорија, со зелена налепница, во согласност со Законот за возилата. Исклучок ќе бидат возилата проектирани и изработени исклучиво за потребите на Армијата на Република Северна Македонија, полицијата, брзата помош, противпожарните служби, возилата на потполно глуви лица со потврда за членство од Националниот сојуз за глуви лица, на лица заболени од дистрофија, мултиплекс склероза, церебрална парализа, параплегија, хемиплегија, квадриплемија, детска парализа (полиомиелитис), слепите лица со оштетување на видот над 90 %, лица на дијализа и лица со ампутација на рака или нога со признато телесно оштетување од 80 % утврдено со акт на надлежната комисија во Фондот на пензиското и инвалидското осигурување на РСМ. Оваа мерка да стапи во сила од 1.10.2026.
Во согласност со законот, првата еколошка категорија ги опфаќа возилата со ниво на емисија на издувни гасови Евро 5 и повисоко, како и возилата со емисија на издувни гасови Евро 4 и Евро 3, на кои е вграден уред за погон на течен нафтен гас или погон на компримиран земјен гас, хибридните возила и електричните возила, како и возилата што имаат вградена опрема, која ја намалува емисијата на гасови во воздухот и ги достигнуваат стандардите на Евро 4, Евро 5 и повисоко.
Граѓаните може да ги искористат субвенициите во согласност со годишните програми на Министерството за економија и труд за субвенционирање дел од трошоците за вградување уреди за погон на ТНГ или друг вид алтернативно гориво и за субвенционирање дел од трошоците за купување ново возило со одјавување на старото.
4. Забрана за користење мазут, нафта, лесно масло, јаглен, кокс, петрол кокс како енергент во индустриските/производни погони, мали, средни и големи, со и без елаборати за заштита на животната средина, Б-интегрирани еколошки дозволи, А-интегрирани еколошки дозволи во град Скопје, онаму каде што производниот процес го дозволува тоа и каде што најдобро достапните техники укажуваат на можност за користење нас или електрична енергија (примарно од обновливи извори). Оваа мерка да стапи во сила од 1.1.2030. Сите индустриски/производни погони, кои треба да ја направат измената, а немаат пристап до гасовод, да се пријават до Град Скопје до 1.7.2025 за тој навреме да биде изграден.
5. Поставување систем од камери што ќе ја покријат Скопската Котлина со 24-часовен надзор за секаков вид палење и службите, како пожарникарската, ќе одговорат веднаш на терен и ќе добијат помош од локалната полиција. Дополнително, поставување видеонадзор над хроничните точки во градот, каде што редовно се пали отпад на отворено, со цел полесно идентификување и санкционирање на лицата што извршуваат казниво дело, како и брзо гаснење на веќе појавените пожари. Оваа мерка да стапи во сила од 1.1.2026.
6. Организирано бесплатно собирање на остатоците од бербата, органскиот отпад од службите на Град Скопје, негово компостирање во градски компостари, а за возврат добивање на 30-ина килограми органско ѓубриво на секои 100 килограми доставен отпад. На овој начин се спречува палење на стрништата. Оваа мерка беше спроведувана од Град Скопје во текот на 2019 и 2020 година и треба да се врати подобрена во сила од 1.1.2026.
7. За цело време на траењето на градежните работи околу секој поголем градежен објект да има поставено константен мониторинг на прашината (вкупна, ПM 10, ПM 2,5) како обврска на компанијата што ги изведува работите. За инспекција на спроведување на оваа одлука да се задолжат инспекторите за животна средина на Град Скопје и на општините во градот, како и градежните инспектори на општините во градот. Да стапи во сила од 1.1.2026.
Со овие одлуки ќе бидат опфатени сите извори на аерозагадувањето во град Скопје и нивното спроведување ќе доведе до намалување во законски зададените граници, кои за кратко време ќе бидат двојно или повеќепати пониски од сегашните во согласност со новата ЕУ-директива за квалитетот на амбиенталниот воздух. Очекуваме советниците и градоначалничката да покажат зрелост и одговорност и да постапат во најдобриот интерес на нас, граѓаните, и нашето здравје, особено во интерес на децата од овој град, без оглед на која партија/група припаѓаат, велат од „О2 иницијатива“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
Противпожарна вежба во УСЈЕ – заедничка активност со Центарот за управување со кризи и другите надлежни институции
Безбедноста и здравјето при работа е врвен приоритет во Титан УСЈЕ, заради што во континуитет се работи на унапредување на стандардите. Во таа насока во компанијата се одржа противпожарна вежба, во која, покрај тимовите од Титан УСЈЕ учествуваа и претставници на Центарот за управување со кризи (ЦУК), Дирекцијата за заштита и спасување (ДЗС) и Бригадата за противпожарна заштита (БППЗ) на Град Скопје.
Показната вежба се изведе во кругот на компанијата, каде беше симулиран пожар во една од мелниците. За време на вежбата, фокус беше ставен на реакцијата на вработените како одговор на инцидентот, внатрешната координација и комуникација, како и на значењето на раното предупредување и раната дојава, известување и тревожење. Во рамките на вежбата беше изведен и процес на евакуација на вработените со електронска проверка по собирни места и комуникација и координација со надлежните институции.
„Безбедноста и здравјето при работа е најважниот аспект од работењето на секоја компанија, бидејќи луѓето се најважниот капитал, а нивното здравје и добросостојба немаат цена. За да се постигне високо ниво на здравје и добросостојба на вработените, важно е постојано да се работи на подобрување на стандардите, но и да се интензивира соработката со надлежните институции. На тој начин, освен размена на искуства, се унапредува заедничката акција што е во интерес и на пошироката заедница“, истакна Валерија Миланова, менаџер за безбедност и здравје при работа во Титан УСЈЕ.
Титан УСЈЕ во своето работење применува високи стандарди за безбедност и здравје при работа за вработените и соработниците. Како членка на групацијата Титан, компанијата во целост ја применува Политиката за безбедност и здравје при работа. Во текот на целата година се реализираат низа активности, а компанијата организира и едукација за вработените и соработниците
Македонија
Под истрага 18 членови на „Беланоца – Барон“: плаќале од 10.000 до 250.000 евра за убиство
Неколкумесечната предистражна постапка што ја спроведуваше јавен обвинител со Истражниот центар од Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција и МВР, вчеравечер резултираше со акција во која е разбиена криминална група, а која беше спроведена заедно со полициски службеници од МВР на подрачјето на општините Чаир, Арачиново, Шуто Оризари, Бутел и Студеничани. По барање на јавниот обвинител, а врз основа на Наредба на судија на претходна постапка од Основниот кривичен суд Скопје до утринава извршени се претреси на 30 локации и притоа се пронајдени поголем износ на пари, злато, огнено оружје и други предмети, а од слобода се лишени четири лица, додека едно лице само се пријавило во полициска станица. Единиците на МВР и армијата на РСМ се уште постапуваат на неколку локации во насока на пронаоѓање на доказен материјал и предмети што ќе помогнат во расветлување на случајот.
Предметниот јавен обвинител денеска донесе Наредба за спроведување на истражна постапка против 18 лица за кои постои основано сомневање дека 14 лица како нарачатели, помагачи или директни извршители сториле кривични дела Убиство, од нив 12 лица се осомничени и за кривично дело Злосторничко здружување, додека петмина и за кривично дело Тешки дела против општата сигурност. Останатите четири лица се товарат за кривично дело Изнуда.
Според описот во диспозитивот на наредбата, првоосомничениот кој во моментов е на издржување на казна затвор, заедно со уште четири лица од кои две се во притвор, едно лице e лишено од слобода, a едно лице e починато, создале група со цел извршување на кривично дело убиство. Припадници на групата станале останатите осомничени, други неидентификувани лица и сега починати лица. Организаторите на криминалната група подготвувале планови и носеле одлуки кој, каде, кога и на каков начин ќе биде ликвидиран. Притоа, одлуките ги спроведувале лично или преку други припадници на групата плаќајќи од 10.000 до 250.000 евра за убиство. Па така, во име на поддршка на радикалното движење во РСМ или заради безобзирна одмазда кон лица од спротивставена криминална група во периодот од 2020 до 2024 година во шест кривично правни настани лишиле од живот осум лица, три лица биле тешко повредени, а на три лица животот им бил во опасност.
Прибраниот доказен материјал упатува и на кривично правен настан од 2016 година кога првоосомничениот заедно со уште две лица извршиле убиство во с. Сингелиќ.
Оваа група од почетокот на 2023 година до октомври 2024 година дејствувајќи според поделени улоги со намера да прибават значителна имотна корист во повеќе наврати извршила и кривично дело Изнуда. Искористувајќи исти прилики дел од членовите на групата преземале повеќе дејствија и на особено насилен начин и сериозна закана, како и со опожарување на повеќе објекти на територија на Град Скопје изнудувале парични средства на месечно ниво, но барале и исплата на поголеми парични износи еднократно.
Од прибраниот доказен материјал произлезе дека еден од организаторите на групата кој е на издржување на казна затвор во период од јуни 2022 година до април 2023 година со умисла поттикнал на извршување на кривично дело Тешки дела против општата сигурност, бидејќи од страна на полициски службеници бил оневозможен да извршува кривични дела поврзани со лихварство и продажба на дрога во затворот. Па така, во три наврати поттикнал лица кои опожариле три возила на полициски службеници предизвикувајќи штета од поголеми размери.
Надлежниот јавен обвинител ценејќи дека се исполнети условите за четворицата лишени од слобода до судијата на претходна постапка при Основниот кривичен суд Скопје ќе поднесе предлог за определување на мерката притвор, додека тројца од осомничените се на издржување на затворска казна, а две лица се во притвор за кривични дела од други кривично правни настани. Лицето кое само се пријави во полициска станица е со претходно определени мерки за кривично правен настан за кој се сомничи. За двајца осомничени се распишани меѓународни потерници од претходно, а шестмина се недостапни на органите на прогонот, од кои еден е недостапен од претходно.
Македонија
Николова: Со измени на Законот за основно образование владата ги дискриминира педагозите и децата со попреченост
Измените на Законот за основно образование јасно потврдуваат дека режимот се враќа побрзо од очекувањата. Во измените на законот за основно образование е оспорена компетентноста на педагозите за реализација на наставниот процес во одделенската настава и продолжениот престој на учениците во основното училиште, рече пратеничката на СДСМ, Даниела Николова на денешната седница на Собранието.
– Досега, во јавноста и во стручната фела не е кажана ниту една причина зошто педагогот како профил не е соодветен за негова вклученост во наставниот процес и продолжениот престој во основното училиште. За овој проблем сите пратеници добија реакција од професорите од Институтот за педагогија при УКИМ. Со ова се делегимитира и статусот на голем број педагози кои веќе се вработени и реализираат настава и продолжен престој во основните училишта. Исто така, со предложените измени се проблематизираат и одлуките на голем број студенти што се определиле да студираат педагогија и ваквиот потег со измените на законот значат дискриминација за нив, рече Николова.
Таа потенцираше дека уште повеќе загрижува фактот што Министерството го користи законот да направи измени на штета на инклузијата на децата со попреченост во образованието. Во однос на инклузијата на децата со попреченост во образованието, спротивно на Конвенцијата за правата на детето, во предлог законските измени родителот е определен како страна која треба да го има последниот збор во однос на најдобриот интерес на детето.
– Секако родителот не смее да е исклучен од процесот на определување најдобар интерес на детето но, согласно Конвенцијата, потребно е да учествуваат и стручни лица од областа на образованието, социјалната и здравствената заштита. Ваквиот начин на организирање на инклузијата значи враќање назад речиси една деценија. Сето она што е вложено во напредокот на овој процес, само со една интервенција во Законот за основно образование ќе предизвика штета која долгорочно ќе ја чувствуваат децата со попреченост. Ова може да значи повторно враќање во специјализирани училишта и оставање на децата со посебни потреби на маргините на општеството, рече Николова.
Наместо подигање на свест за овие сензитивни прашања, Владата одлучува да постапи со непопуларни мерки кои го уназадуваат целиот процес. Одбивањето за јавна расправа во однос на сите законски решенија кои сега се ставени на дневен ред, покажува дека Владата и пратениците од владејачкото мнозинство не чувствуваат потреба да ја слушнат јавноста, стручната фела, засегнатите страни.
– Нивното заложување за транспарентност остана само како предизборно ветување кое нема да се реализира и станува дел од низата лаги кои станаа секојдневие во практикувањето на власта на оваа Влада, рече пратеничката на СДСМ, Даниела Николова.