Свет
Американците набавуваат моќни дронови за напади во згради

Пентагон неодамна објави нов договор за купување на мали беспилотни летала ПСИО (Precision Strike Indoor & Outdoor). Станува збор за беспилотни летала камикази способни да пронајдат и напаѓаат цели во зградите. Договорот беше потпишан со производителите на дронови „XTEND“, кои станаа познати по нивната напредна работа на беспилотни летала кои работеа во тимови во зградите во Газа.
Договорот го склучи мистериозната Канцеларија за нередовно војување на Пентагон, која развива способности за војската за потребите на асиметрични, тајни операции против цели од најголема вредност. Во минатото, ова можеби значело неутрализирање на бунтовнички водач со ракета Hellfire R9X без да се оштети зградата во која се наоѓал. Ова ново оружје може да изврши прецизни напади на места кои претходно биле надвор од дометот, пишува Форбс.
Огромен предизвик
Контролирањето на дронови во затворен простор е голем предизвик – просторите се преполни и комплицирани, а пречките се во сите правци. Извршниот директор на „XTEND“, Авив Шапира, претходно изјави за Форбс дека оперативниот систем на компанијата, XOS, ја презело тешката работа со управувањето, така што дури и почетниците пилоти на беспилотни летала можат да летаат како професионалци и лесно да влегуваат низ прозорците или други тесни простори.
Сè што треба да направи пилотот е да покаже каде треба да оди дронот, а XOS го прави останатото. Дополнително, системот „се сеќава“ на рутата што ја поминал за да може да се врати.
Доделувањето на договорот следеше по успешното ригорозно тестирање.
„Тестовите ја покажаа точноста, сигурноста и оперативната супериорност на нашето решение “, рече Шапира во изјавата.
Ова значи дека договорот е потпишан за некоја верзија на дронот Scorpio на XTEND. Веројатно има врска со квадкоптерот Scorpio 500, кој може да лета околу 15 минути и е заштитен од оштетување при удирање во ѕидови или други цврсти предмети.
Scorpio носи околу половина килограм експлозив, а има неколку опции за боеви глави. Детали не се објавени, но веројатно е дека тие вклучуваат боеви глави кои можат да се користат на човечки цели, специјално дизајнирани експлозиви за пробивање на препреки како што се вратите, како и термобарични боеви глави во случај на потреба да се урнат цели структури.
Навигацискиот систем на овој дрон не се потпира на GPS или други сателитски сигнали, кои се предмет на пречки или може да бидат недостапни во затворени простории. Досегот наводно е подолг од 5 километри, со максимална брзина од 25 километри на час.
Сепак, покрај паметниот софтвер, можеби најимпресивната карактеристика на овој дрон е неговата комуникација. Мрежата дозволува три беспилотни летала да работат заедно, и да бидат контролирани од само еден пилот. Вообичаено, два дрона би биле позиционирани да ги „чуваат“ влезовите, додека третиот ја истражува внатрешноста на зградата.
Беспилотните летала докажани во битка
Иако XTEND е најпознат по соработката со ИДФ, каде што неговите беспилотни летала се докажаа на дело, беспилотните летала за Пентагон ќе бидат изградени во САД, а испораките се очекува да започнат во првиот квартал од оваа година.
Ова не е прв проект за беспилотни летала на Канцеларијата за нередовно војување на Пентагон. Нивната подгрупа за тактичка офанзивна поддршка, задолжена за испорака на „уникатна тактичка офанзивна опрема“, неодамна набави приспособена верзија на авионот Херо-30. Станува збор за уште едно беспилотно летало создадено во Израел, иако во овој случај хардверот го испорачува американската Mistral Inc. Подобрената верзија понуди подолго време на лет, подобра боева глава и зголемена веројатност за успешно погодување на целта.
Американската војска веќе поседува неколку беспилотни летала камикази. Еден од нив е Rogue-1 на американските маринци, всушност поелегантна (и поскапа) верзија на беспилотните летала FPV од Украина. Сепак, тоа е оружје што може да се користи само на отворено. Нано беспилотното летало Black Hornet, кое се користи во мал број во Украина, може да влезе во згради, но тоа е само извидувачки авион, премногу мал за да носи боева глава.
ПСИО може да пријде на зграда од поголеми растојанија, да влезе во неа и да „пронајде и неутрализира“ цели, а истовремено да снима видео доказ за својата мисија.
Засега вакви дронови веројатно ќе бидат достапни само за одредени единици. Поверојатно е да се видат во конкретни операции отколку на боишта. Како и со другите типови на мали беспилотни летала, овој дрон може брзо да се рашири меѓу пријателските и непријателските војски, иако реплицирањето софтвер за паметна вештачка интелигенција е многу покомплицирано од копирањето на хардверот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Зеленски: Русија со дронови ја дестабилизира Европа

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја обвини Русија дека се обидува да ја дестабилизира Европа со користење беспилотни летала за саботажи и немири.
Зеленски, во видео обраќање доцна во вторникот, рече дека Москва ја користи својата таканаречена „флота во сенка“ не само за финансирање на војната со транспорт на нафта со танкери, туку и за саботажи и разни напори за поткопување на стабилноста низ целиот континент.
„Неодамнешните лансирања на беспилотни летала од танкери се еден таков пример“, рече тој, повикувајќи се на разузнавачки информации од украинските надворешни служби.
The Head of Foreign Intelligence reported in detail on how the Russians are utilizing tankers of their “shadow fleet” – not only to finance the war, but also for sabotage and various destabilization attempts in Europe. Recent launches of drones from tankers are one such example.… pic.twitter.com/B09UQo9EZK
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) October 7, 2025
Официјалните информации за потеклото на беспилотните летала неодамна забележани во земји, вклучувајќи ги Данска и Германија, сè уште не се потврдени.
Русија негираше каква било вмешаност.
Дмитриј Медведев, заменик-шеф на Советот за национална безбедност на Русија, посочи дека самите украински сили би можеле провокативно да користат вакви беспилотни летала за да ја вовлечат Европа во војна против Русија.
Украина, исто така, произведува беспилотни летала со долг дострел.
фото: принтскрин
Регион
(Видео/Фото) Србите и Унгарците одржаа заедничка воена вежба

Србија и Унгарија одржаа заедничка воена вежба „Соседи 25“ со цел зголемување на нивото на соработка меѓу армиите на двете земји и размена на борбени искуства, соопшти српското Министерство за одбрана.
Вежбата се одржа на воениот полигон Пасуљанске ливаде со учество на припадници на Првата бригада на српската армија и 30-та механизирана бригада на Унгарија.
За време на повеќедневната вежба, војниците заедно ги вежбаа дејствата на единиците во тактички операции, вклучително и употребата на современи борбени возила, комуникациски системи и опрема за собирање и обработка на разузнавачки информации.
Ова е десетта заедничка вежба наречена „Соседи“ што ја спроведуваат вооружените сили на Србија и Унгарија.
Свет
Експерт за вештачка интелигенција: Никој не знае што нè очекува, дури ни водечките компании

Итан Молик, еден од водечките експерти за генеративна вештачка интелигенција, тврди дека се појавуваат докази за зголемена продуктивност на работното место, но истакнува дека сè уште знаеме многу малку за вистинското влијание на вештачката интелигенција врз пазарот на трудот. Неговото мислење го делат и директорите за човечки ресурси на водечките компании, кои се согласуваат дека доаѓаат големи промени, но дека има повеќе прашања отколку одговори за лидерите, пишува Си-ен-би-си.
Професорот од Вортон школата на Универзитетот во Пенсилванија, кој советувал многумина, од претседателот на Федералните резерви, Џером Пауел, до Џими Фалон, сподели директна порака на самитот CNBC Workforce Executive Council во Њујорк. „Можам да ви кажам, никој ништо не знае“, рече Молик. Ова, вели тој, ги вклучува и врвните лаборатории за истражување на вештачката интелигенција. „Тие не знаат за што служи. Ми велат дека го користат мојот Твитер – Икс – фид за да сфатат“, додаде тој.
Неговата поента е едноставна: ниедна компанија денес не може да вработи човек со петгодишно искуство во користењето на генеративна вештачка интелигенција. „Тие не постојат“, заклучи тој.
Потребно е отстапување од старите навики
Голем дел од напредокот во вештачката интелигенција се случува во она што експертите го опишуваат како „црна кутија“, а сличен јаз постои и во разбирањето на влијанието на вештачката интелигенција врз економијата.
Клер Мекинтајр, виш потпретседател на Sam’s Club, забележа дека модерната култура на кариера се базира на наградување на „имањето одговори“, но тоа се менува. „Веќе не станува збор за тоа да ги имате одговорите. Станува збор за поставување брилијантни прашања, уредување информации и донесување одлуки со брзината на Тик-ток“, рече таа.
Кристина Шелинг, главен директор за таленти во Verizon, се согласи, додавајќи дека со децении сме биле наградувани за перфекционизам. Со вештачката интелигенција, исходот е ретко совршен. „Во ред е да се биде во ред со неуспех или грешка“, рече таа.
Меките вештини како емпатија, љубопитност и агилност се поважни сега од кога било. Молик забележа дека сегашната вештачка интелигенција е повеќе човечка отколку машинска, па затоа луѓето кои се добри со луѓе можат да ја искористат во своја корист.
Иако постојат докази за зголемување на продуктивноста, како што е студијата на која работел со „Бостон консалтинг груп“, Молик се плаши дека неимагинативните компании ќе ја гледаат автоматизацијата како единствен пат напред.
„Се грижам дека неимагинативните организации ќе мислат дека автоматизацијата е патот напред“, рече тој, додавајќи дека работниците нема да ја прифатат вештачката интелигенција освен ако не почувствуваат дека зголемувањето на продуктивноста ќе им се врати преку дополнителни придобивки.
Компании како „Волмарт“ и „Веризон“ веќе гледаат резултати. Во „Волмарт“, повеќе од 100.000 работници на првата линија користеле генеративна вештачка интелигенција, додека „Веризон“ користел вештачка интелигенција за анализа на јавно достапни податоци за своите вработени за да им помогне да ги планираат своите кариерни патеки. Иако работниците првично биле скептични, стапката на отпуштање во пилот-групата била помала од 1%. Главниот совет на Молик за сите лидери е едноставен.
„Мојот совет број еден е да платите 20 долари месечно за Claude на Anthropic или GPT на OpenAI или Gemini на Google и да го користите за сè за што можете законски да го користите“, рече тој, препорачувајќи користење на алатките најмалку 10 часа неделно. Според него, чекањето одговори или препуштањето на сè на ИТ одделот се најголемите грешки што лидерите можат да ги направат.
фото: принтскрин