Свет
Фон дер Лајен: ЕУ има два можни пата пред себе

Во новиот геополитички контекст Европа се соочува со два пата по кои може да оди – да продолжи како досега или да го искористи моментот и да ги мобилизира огромните ресурси што ги има за одбрана на демократијата, нагласи претседателката на ЕК, Урсула фон дер Лајен, во писмото до лидерите на земјите членки на ЕУ.
„Има два можни пата пред нас. Првиот е да го поминеме овој период со усвојување менаџерски пристап, кој ни овозможува да дејствуваме на ситуацијата на теренот, во Украина или на друго место, поединечно или постепено“, им напиша Фон дер Лајен на лидерите на ЕУ пред вонредниот самит, кој ќе се одржи в четврток, посветен исклучиво на европската одбрана и на поддршката за Украина.
„Втората е да ја искористиме можноста, да ги мобилизираме огромните ресурси што ги има Европа, да го повикаме нашиот колективен дух да ја одбраниме демократијата. Верувам дека втората опција е нашиот единствен избор. Тоа е, во крајна линија, нашата цел“, се вели во писмото.
Taa вели дека втората опција бара ослободување на европскиот индустриски и производствен капацитет и негово фокусирање на безбедноста. „Безбедноста е она на што почива нашиот просперитет и од што зависи нашата слобода. Затоа мораме да воспоставиме пречка против оние што сакаат да ни наштетат“, се наведува во писмото.
Претседателката на Комисијата наведува дека Европа многу им е благодарна на Соединетите Американски Држави за поддршката и улогата што ја имаа за нивната безбедност во текот на децениите.
„Како претседателка на Комисијата, силните односи со САД се една од моите главни цели, билатерално и преку групата Г7“, посочува таа додавајќи дека контекстот во кој се наоѓаме денес радикално и драстично се менува.
„Темлите врз кои беше изграден целиот повоен европски политички и економски поредок се разнишани до срж. А кога европскиот поредок е разнишан, историјата нè учи дека целиот меѓународен систем може да се дестабилизира“, се наведува во писмото на Фон дер Лајен.
Во своето писмо до лидерите на земјите членки претседателката на Комисијата наведе план од пет точки за вооружување на Европа, кој може да мобилизира речиси 800 милијарди евра.
Најголем дел од оваа сума, околу 650 милијарди евра, би обезбедиле земјите членки од своите буџети, а преостанатите 150 милијарди би ги обезбедиле преку заедничко задолжување.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Победа на либералите во Канада

Канадската Либерална партија, предводена од премиерот Марк Карни, е на добар пат да победи на федералните избори, велат канадските медиуми, по кампањата обележана со провокации и царини од страна на американскиот претседател Доналд Трамп. Гласовите сè уште се пребројуваат, а филијалите на CNN, CTV и CBC, предвидуваат дека либералите ќе освојат доволно места за да формираат нова влада.
Со оглед на тоа што гласовите сè уште се пребројуваат, CBC News вели дека е прерано да се каже дали новата влада ќе биде мнозинска или малцинска влада – за мнозинска влада се потребни 172 места.
Марк Карни, новиот канадски премиер и лидер на Либералната партија, им се обрати на своите поддржувачи по неговата изборна победа. Енергичен и решителен, тој го започна својот говор прашувајќи: „А кој е подготвен да изгради силна Канада?“, што беше проследено со ентузијастичен аплауз.
„Влегов во политиката затоа што чувствував дека на Канада ѝ се потребни големи промени“, објасни Карни, наведувајќи дека тие промени ќе бидат водени од канадските вредности што ги научил на семејната маса и на хокеарскиот мраз. Тој ги нагласи понизноста, амбицијата и единството како клучни вредности на неговата идна влада.
За Карни, понизноста е соработка со сите политички партии, провинции и домородни народи, но и подготовка за тешки предизвици.
„Америка ја сака нашата земја, нашите ресурси, нашата иднина“, предупреди тој, на што публиката спонтано одговори со извици „никогаш“.
„Претседателот Трамп се обидува да нè скрши за Америка да може да владее над нас. Тоа никогаш, ама баш никогаш нема да се случи“, рече тој цврсто, додавајќи дека Канада е на „историска пресвртница“ бидејќи „стариот интеграциски однос со САД е завршен“.
Свет
Шпанија и Португалија повторно имаат струја

Елекетричната енергија е обновена речиси целосно низ Шпанија и Португалија по вчерашниот масовен прекин што предизвика хаос во двете земји.
„Електричната енергија е обновена речиси целосно низ цела Шпанија по големиот прекин, при што околу 99,16 проценти од снабдувањето со електрична енергија е обновено до 6 часот наутро“, соопшти операторот на електричната мрежа „Ред Електрика“ утрово.
И во соседна Португалија, електричната енергија е обновена во повеќето домаќинства. „Околу 95 проценти од 6,5 милиони корисници во земјата се вратија на мрежата“, објави операторот на електричната мрежа РТП.
Официјалната причина за прекинот сè уште не е позната. Милиони луѓе во Шпанија и Португалија останаа во темница откако одеднаш снема струја, комуникациските мрежи беа прекинати, семафорите престанаа да работат, а лифтовите беа блокирани.
Шпанскиот премиер, Педро Санчез, во телевизиско обраќање вчера вечерта, вети дека струјата ќе биде обновена до вторник. Тој не ја прецизираше причината за прекинот, но рече дека не се исклучува ниедна можност.
Свет
Португалија ја исклучи можноста дека хакерски напад е причина за прекинот на струјата

Португалскиот оператор на електричната мрежа РЕН објави дека нема информации дека масовните прекини на електричната енергија што го погодија Пиринејскиот Полуостров се предизвикани од кибернапад.
Членот на одборот на РЕН, Жоао Консеисао, изјави дека постои можност прекинот на електричната енергија да е предизвикан од „многу голема осцилација на електричните напони, прво во шпанскиот систем, која потоа се проширила на португалскиот“.
„Може да има илјада и една причина, прерано е да се процени“, рече тој, додавајќи дека РЕН е во постојан контакт со Шпанија.
Консеисао рече дека РЕН се надева дека ќе го врати снабдувањето со електрична енергија во вториот по големина град во земјата, Порто, во следните два часа, а во рок од пет или шест часа во главниот град Лисабон.
„Доколку сè зависеше од РЕН, земјата утре ќе се разбудеше со електрична енергија, но за жал не се важни само РЕН“, рече тој.
Снабдувањето со електрична енергија во Шпанија полека се обновува, а причината се истражува.
Шпанскиот премиер Педро Санчез ги повика граѓаните да останат смирени. „Ќе поминеме неколку критични часови додека не се врати снабдувањето со електрична енергија“, рече тој во телевизиско обраќање кое не можеше да го види целата јавност.
Санчез ги повика луѓето да остваруваат само кратки и итни телефонски повици и да го користат бројот за итни случаи само кога е апсолутно неопходно.
Според весникот „Ел Паис“, кој наведува дека може да бидат потребни 10 часа за целосно решавање на прекинот на електричната енергија, телото за сајбер безбедност INCIBE го истражува инцидентот и не ја исклучило можноста за хакерски напад. Сепак, според претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, во моментов нема индикации дека причината е хакерски напад.
Новинарите на ДПА од Мадрид и Барселона објавија дека прекинот на електричната енергија ги погодил двата најголеми градови во Шпанија, а тенискиот турнир Мадрид Опен е исто така суспендиран.
Инфраструктурата, телефонските мрежи и сообраќајот беа погодени, семафорите се исклучија, а лифтовите се заглавија.
Шпанското Министерство за здравство соопшти дека болниците не биле толку погодени благодарение на резервните генератори.
Имаше прекини во електричната енергија во неколку области во Португалија, објави радиодифузерот РТП.
Шпанските Канарски и Балеарски Острови не беа погодени, додека мракот во соседна Андора траеше само неколку секунди пред мрежата автоматски повторно да се поврзе со француската мрежа, соопшти операторот FEDA во објава на X.
Делови од француската Баскија беа, исто така, погодени кратко време пред да се обнови снабдувањето со електрична енергија.
Европската комисија објави дека е во контакт со шпанските и португалските власти за да се утврди причината за прекинот на електричната енергија. Поставени се протоколи за повторно активирање на системот, изјави портпаролката на ЕК.