Европа
Денеска е големиот самит на ЕУ: „Европа е пет минути до полноќ“

Додека 27-те лидери на ЕУ се собираат во Брисел, тие се свесни дека безбедносниот поредок воспоставен по 1945 година – кој се потпира на заштитата на Соединетите држави – може да пропадне во секој момент.
Од враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа, европските лидери често зборуваат за суверенитет и одбрана. Сепак, според европските владини претставници за Политико, сега е време зборовите да се претворат во дело – иако некои веќе стравуваат дека работите може да тргнат наопаку.
Додека францускиот претседател Емануел Макрон предупредува на потребата од „неверојатно будење“ и идниот германски канцелар Фридрих Мерц драматично изјавува дека „Европа е пет минути до полноќ“, многумина блиски до овие дискусии стравуваат дека настаните се одвиваат побрзо отколку што можат да се справат.
„Кошмарно сценарио би било САД наскоро да постигнат договор што ќе ги прифати повеќето барања на Русија, а потоа да им каже на Украина и Европа да го прифатат или отфрлат“, предупредува Малколм Чалмерс, заменик генерален директор на Кралскиот институт за одбранбени студии во Лондон.
Загриженост за Орбан
И стравовите не се ограничени само на САД. Некои се загрижени и за сопствените сојузници. Иако самитот во четвртокот беше итно свикан – само неколку дена по неформалните состаноци во Париз и Лондон – што укажува на желба за изнаоѓање решение, дипломатите веќе се претпазливи од можноста проруските лидери, предводени од унгарскиот премиер Виктор Орбан, да се обидат да го поткопаат договорот.
Големиот број теми и очигледниот недостаток на единство значат дека самитот може да се развива во различни насоки. Лидерите ќе разговараат за тоа како брзо да ги пренасочат ресурсите за зајакнување на националните војски, а во исто време да бараат да се обезбеди поддршка за Украина – на пример, со реафирмирање на нејзиниот пат кон членство во ЕУ. Тие, исто така, ќе се обидат дополнително да го осудат режимот на Владимир Путин, можеби со најава за нова рунда санкции.
Накратко – пред нив е тешка задача.
Планот на Фон дер Лајен
Една од клучните теми на самитот ќе биде планот што Фон дер Лајен го објави во вторник – пакет од 800 милијарди евра за дополнителни трошоци за одбраната во наредните години. Најконкретниот дел од планот предвидува ЕУ да позајми 150 милијарди евра, кои потоа ќе им бидат позајмени на земјите-членки за да купат клучна воена опрема – вклучувајќи воздушна и ракетна одбрана, артилериски системи, ракети, муниција, беспилотни летала и друга технологија.
Покрај тоа, Комисијата предлага да се релаксираат фискалните правила на ЕУ за да им се овозможи на земјите да ги зголемат воените трошоци. Според Фон дер Лајен, зголемувањето на трошоците за одбрана на ниво еквивалентно на 1,5% од БДП во текот на четири години би значело дополнителни 650 милијарди евра инвестиции во одбраната.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Си-ен-ен: Путин нема да се сретне со Зеленски, ова се причините

И покрај сигналите од Вашингтон за можна средба меѓу Владимир Путин и Володимир Зеленски, Кремљ засега тоа го отфрла. Си-ен-ен пишува дека рускиот претседател не е, и можеби никогаш нема да биде, подготвен да седне на маса со Зеленски.
Откако Белата куќа објави дека идејата за билатерална средба е договорена, Кремљ веднаш ги намали очекувањата. Советникот на Путин, Јуриј Ушаков, рече дека „се зборувало за подигнување на нивото на претставниците на Русија и Украина“, но без да ги спомене самите лидери.
Министерот за надворешни работи Сергеј Лавров додаде во интервју за државната телевизија дека Москва „не отфрла никаква форма на работа“, но нагласи дека состаноците на високите функционери мора да бидат подготвени „со најголема грижа“. Според жаргонот на Кремљ, средбата Путин-Зеленски нема да се случи наскоро.
Путин ја започна војната со признавање на самопрогласените „републики“ Донецк и Луганск. Оттогаш, тој не ја призна Украина како независна држава, тврдејќи дека таа е дел од руската историја и култура.
Аналитичарката Орисија Луцевич од тинк-тенкот „Чатам Хаус“ вели дека средбата со Зеленски би била еден вид пораз за Путин: „Тој би морал да седне со претседател кого го смета за шега од земја што за него не постои“.
Кремљ систематски ја доведува во прашање легитимноста на украинскиот претседател, а официјалната реторика го нарекува Зеленски само „киевски режим“.
Татјана Становаја, аналитичарка во Центарот Карнеги Русија Евроазија, верува дека Путин го гледа американскиот претседател Доналд Трамп како клучен посредник. Русија очекува Вашингтон да изврши притисок врз Киев да се откаже од територијата што сè уште ја контролира.
Досега, Зеленски јасно ги отфрли ваквите барања. Становаја додава дека Путин нема да ризикува „заседа“ во која сите негови услови би биле одбиени. Наместо тоа, Русија би можела да предложи нови разговори во Истанбул, но со повисоко ниво на делегација.
Трамп напиша на Truth Social во понеделникот дека „започнал подготовки за средба Путин-Зеленски“. Но, следниот ден призна дека за тоа прашање не е постигната согласност: „Јас некако го поставив, но тие се оние што одлучуваат“.
Сепак, Путин нема причина да брза. Тој доби на самитот со Трамп во Алјаска, американскиот претседател се откажа од условите за прекин на огнот пред преговорите, а заканите за санкции исчезнаа. Во меѓувреме, Русија ги засили своите напади – само во понеделникот, лансираше 270 беспилотни летала и 10 ракети кон украинските градови.
Како што заклучува Си-ен-ен, единственото непознато сега е – кого ќе обвини Трамп ако овој обид за преговори пропадне.
фото: принтскрин
Европа
Комарците шират болести, а бројот на заразени лица се зголемува во Европа

Европа годинава потврди рекорден број случаи на болести што се пренесуваат преку комарци, како што се чикунгунија и вирусот Западен Нил, што ги прави „нова нормалност“ поради климатските промени, соопшти во среда Европската агенција за здравје.
Европа е погодена од подолги и поинтензивни сезони за болести што се пренесуваат преку комарци, соопшти Европскиот центар за превенција и контрола на болести (ECDC).
„Оваа промена е предизвикана од климатски и еколошки фактори како што се зголемувањето на температурите, подолгите лета, поблагите зими и промените во врнежите од дожд – проблеми што се комбинираат за да создадат поволни услови за комарците да напредуваат и да пренесуваат вируси“, според ECDC.
Директорката на агенцијата, Памела Ренди-Вагнер, изјави дека Европа влегува во нова фаза каде што „подолгото, пораспространето и поинтензивно пренесување преку комарци станува новата нормалност“. Комарецот што може да го пренесе вирусот чикунгунија, Aedes albopictus, се воспоставил во 16 европски земји и 369 региони, во споредба со само 114 региони пред една деценија, според ECDC.
Европа потврди 27 случаи на чикунгунија досега оваа година, што е нов рекорд. За прв пат, локално пренесен случај е потврден во Алзас, во североисточна Франција. Тоа е „исклучителен настан на оваа географска ширина, што покажува дека ризикот од пренесување на болеста продолжува да се шири на север“, соопшти агенцијата.
Од 1 јануари до 13 август, осум европски земји потврдија 335 случаи на локално пренесување на вирусот Западен Нил и 19 смртни случаи. Италија е најтешко погодената земја со 274 случаи.
Селин Госнер, раководител на Одделот во ECDC за болести што се пренесуваат преку храна, вода, векторски и зооноза, нагласи дека превенцијата е поважна од кога било, преку координирани јавни иницијативи и мерки за лична заштита. ECDC им советуваше на жителите на погодените региони да се заштитат од каснувања од комарци со користење репеленти, носење долги ракави и панталони и користење мрежи против комарци.
фото: принтскрин
Европа
Шведскиот премиер: Подготвени сме да го чуваме украинското небо

Шведскиот премиер Улф Кристерсон изјави во интервју за шведскиот P4 Extra дека земјата е подготвена да ѝ помогне на Украина во областа на воздушниот надзор и поморските ресурси, објави Sweden Herald.
Премиерот не одговори на прашањата за испраќање копнени сили во Украина.
„Мислам дека не станува збор за преместување на многу големи единици од други земји во Украина, туку за преземање одговорност од страна на Украина за сопствената земја на начин што е толку кредибилен што Русија нема да се обиде повторно“, нагласи Кристерсон.
Во исто време, тој увери дека Шведска сака да биде вклучена во обезбедувањето сигурносни гаранции за Украина.
„Сакаме да бидеме вклучени, но тоа мора да биде во форми што се безбедни и сигурни и каде што знаете во што се впуштате“, нагласи премиерот.
фото: принтскрин