Смртта на папата Франциско го означи почетокот на можеби најважната фаза во поновата историја на Католичката црква – борбата за нејзиниот идентитет и иднина.

Следната конклава, која ќе ги собере кардиналите од целиот свет нема да биде само избор на нов поглавар. Тоа ќе биде судир на две визии: да се продолжи со реформите што ги иницира Папата од Аргентина или да се врати Црквата на поконзервативен пат.

Во Ватикан дејствува мала, но организирана и влијателна група која сака да поништи многу одлуки на Франциско. На многумина најмногу им пречеше неговата отвореност за заедница за разведените и повторно венчаните, прифаќањето на ЛГБТК+ верниците и острата критика на конзервативните католици кои, како што рече, сакаат да ја вратат црквата „наназад“.

Тие кругови се особено вознемирени од реформите на Френсиско, кои вклучуваат поголема улога на жените во Црквата, потенцијално како ѓаконики, и вклучување на лаици во одлучувањето. Овие промени беа забележани и дискутирани преку Архиерејскиот синод, а реформскиот процес се очекува да заврши до 2028 година.

Иако гласаат само кардиналите помлади од 80 години, постарите и пензионираните кардинали играат важна улога во неформалните консултации пред конклавата. Многумина од нив не се луѓе на Франциско и би можеле да се обидат да го насочат разговорот во поконзервативна насока.

Меѓу клучните фигури кои би можеле да влијаат на изборот се американскиот кардинал Бласе Купич, пензионираниот индиски кардинал Освалд Грацијас, поранешниот папски нунциј на САД Кристоф Пјер, Британецот Артур Рош и искусниот хондурас кардинал Оскар Родригез Марадијага.

Во игра се и Канаѓанецот Марк Оулет, Ганаецот Питер Турксон и њујоршкиот кардинал Тимоти Долан. Критиките често доаѓаат од пензионираниот кардинал Џозеф Зен од Хонг Конг, кој со години се спротивставуваше на политиката на Френсиско кон Кина.

Претстојната конклава нема да се одржи само зад затворени врати – улога ќе имаат и социјалните мрежи и дигиталните кампањи. Во 2024 година, веб-страницата „Извештај на колеџот на кардиналите“ беше отворена во Соединетите држави, на која детално се опишани ставовите на кардиналите за истополовите заедници, женското ракополагање и односите Ватикан-Кина. Групата „The Red Hat Report“ се обиде да собере повеќе од еден милион долари за досиејата за папите, тврдејќи дека нивната анализа би го спречила изборот на Франциско да постоеле.

Некои африкански и источноевропски бискупи веќе се противат на благословите за истополовите парови.

Некои верници и кардинали можеби ќе сакаат папа кој ќе ги продолжи реформите, но со помалку „изненадувања“ и медиумско внимание. Но, реформите почнаа и прашање е дали нешто може да ги спречи, освен можеби новиот папа.

Идната конклава ќе се одржи под притисок на историјата, поделеноста, реформите и отпорот. Кој и да биде избран ќе го понесе товарот на наследството на Френсиско и очекувањата на повеќе од милијарда католици, а дали ќе ги исполнат или ќе го сменат правецот ќе се види многу брзо.