Свет
Светот троши 2,72 трилиона долари за војска оваа година, најмногу од Студената војна

Светските воени трошоци се очекува да достигнат 2,72 трилиони долари во 2024 година, што е зголемување од 9,4 проценти во однос на 2023 година и најголемо годишно зголемување барем од крајот на Студената војна, според извештај објавен денес.
Зголемените геополитички тензии резултираа со зголемување на воените трошоци во сите светски региони, со особено брз раст во Европа и Блискиот Исток, покажаа податоците од Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI).
„Повеќе од 100 земји низ целиот свет ги зголемија своите воени трошоци во 2024 година“, соопшти SIPRI. „Бидејќи владите сè повеќе ја приоритизираат воената безбедност, честопати на сметка на други буџетски области, економските и социјалните компромиси би можеле значително да влијаат врз општествата во годините што доаѓаат“, рече тој.
Војната во Украина и сомнежите за посветеноста на Америка кон НАТО резултираа со зголемување од 17 проценти на воените трошоци во Европа (вклучувајќи ја и Русија), со што европските воени трошоци беа над нивото забележано на крајот од Студената војна. Руските воени трошоци ќе достигнат околу 149 милијарди долари во 2024 година, што е зголемување од 38 проценти во однос на 2023 година и двојно повеќе од 2015 година. Ова претставува 7,1 процент од БДП на Русија и 19 проценти од сите владини трошоци.
Вкупните воени трошоци на Украина се зголемија за 2,9 проценти на 64,7 милијарди долари, што претставува 43 проценти од руските трошоци. Со 34 проценти од БДП, Украина имаше најголем воен товар од која било друга земја во 2024 година. „Украина моментално ги троши сите свои даночни приходи на својата војска“, соопшти СИПРИ.
„Со толку ограничен фискален простор, ќе биде тешко за Украина да продолжи да ги зголемува своите воени трошоци“, се вели во него. Воените трошоци на САД се зголемија за 5,7 проценти и достигнаа 997 милијарди долари, што претставува 66 проценти од вкупните трошоци на НАТО и 37 проценти од глобалните воени трошоци во 2024 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) „Боинг“ удри во „Ербас“ на пистата во Ханој, отсекувајќи му го крилото

„Виетнам ерлајнс“ суспендираше четири пилоти откако „Боинг“ удрил во паркиран „Ербас“ на пистата, при што му бил оштетен стабилизаторот.
On Thursday, June 27, 2025, two #VietnamAirlines aircraft were involved in a ground collision at #Hanoi Noi Bai International Airport (HAN) in #Vietnam.
🎥 ©️ @phamtung2588#Boeing #B787 #Dreamliner #Airbus #A321 #aviation #avgeek #flights #travel #traveler pic.twitter.com/nStBDf9lYJ
— FlightMode (@FlightModeblog) June 28, 2025
Авион на „Виетнам ерлајнс“ се судрил со друг авион на истата компанија на аеродромот Нои Баи во Ханој. Снимките објавени на социјалните мрежи го покажуваат моментот кога крилото го удира вертикалниот стабилизатор на „Ербас“ при судирот на пистата.
Судирот се случил околу 14 часот во петокот, кога Боинг 787 се движел кон пистата и удрил во Ербас А321 паркиран на платформата, кој чекал да полета за Диен Биен, објави VNExpress. Снимките покажуваат како десното крило на „Боингот“ го сече стабилизаторот на „Ербасот“ и минува низ него.
Another Video/Audio of Vietnam Airlines collision! Hear the 787's engines roar as they overpower the A321's rudder, pushing the entire aircraft. ✈️😱 pic.twitter.com/TRDyT5eti1
— Fahad Naim (@Fahadnaimb) June 28, 2025
„Виетнам ерлајнс“ суспендираше четири пилоти, по двајца од секој авион, по несреќата, чија причина сè уште не е утврдена. Прелиминарните наоди укажуваат дека „Ербасот“ не бил правилно паркиран.
Европа
Германскиот министер за надворешни работи пристигна во Киев: ќе им оддаде почит на жртвите на нацистите

Германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул денес пристигна во Киев со ветување дека ќе продолжи со воената помош за Украина додека таа продолжува да се бори против руската инвазија.
„Слободата и иднината на Украина се најважните задачи на нашата надворешна и безбедносна политика“, рече Вадефул за време на неговата прва посета на украинскиот главен град откако ја презеде функцијата минатиот месец.
Тој додаде дека Германија „цврсто ќе застане покрај Украина за да може таа да продолжи успешно да се брани – со модерна воздушна одбрана и друго оружје, хуманитарна и економска помош“.
Патувањето беше чувано во тајност од безбедносни причини до неговото пристигнување во понеделник наутро, а Вадефул пристигна во Киев со воз со претставници на германската индустрија за оружје. Германија е клучен снабдувач на воена опрема, оружје и финансиска помош за Украина.
Се очекува Вадефул да разговара со украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибихa и да им оддаде почит на жртвите од масакрот во Бабин Јар во 1941 година, каде што нацистичките окупаторски сили убија повеќе од 33.000 Евреи.
„Украина ќе одлучи дали Европа ќе остане место каде што преовладуваат слободата и човечкото достоинство или ќе стане континент каде што насилството ги преобликува границите“, рече Вадефул. Тој нагласи дека рускиот претседател Владимир Путин не бара мир, туку освојување по секоја цена.
„Затоа ние остануваме целосно посветени на поддршката на Украина“, рече тој. Вадефул, исто така, го критикуваше Путин за отфрлање на вистинската дипломатија, наведувајќи дека иако Украина постојано покажува подготвеност да се вклучи во сериозни преговори за завршување на војната, Путин останува непоколеблив во своите ригидни барања.
Свет
Трамп рече дека ќе ги прекине трговските разговори, Канада ги повлече царините за САД

Канада се откажа од данокот на дигитални услуги „во очекување“ на сеопфатен трговски договор со САД, објави канадската влада синоќа, само еден ден пред да започнат плаќањата. Одлуката дојде откако американскиот претседател Доналд Трамп објави во текот на викендот дека ќе ги „прекине СИТЕ трговски преговори со Канада“ поради одлуката на Канада да воведе данок на дигитални услуги на американските технолошки компании.
„Денешното соопштение ќе го отвори патот за продолжување на преговорите според договорениот рок, 21 јули 2025 година, на состанокот на лидерите на Г7 овој месец“, изјави канадскиот премиер Марк Карни.
Првите плаќања на данокот за дигитални услуги во Канада, кој беше воведен минатата година и се применува ретроактивно од 2022 година, требаше да се извршат денес. Данокот ќе се применува на домашни и странски технолошки компании, вклучувајќи ги и американските гиганти како што се Amazon, Google и Meta, со данок од 3 проценти.
Одлуката претставува пресврт во однос на претходниот став на канадските власти, кои на почетокот на овој месец изјавија дека нема да го одложат данокот и покрај силното противење од САД.
Министерот за финансии и национални приходи на Канада додаде: „Повлекувањето на данокот за дигитални услуги ќе овозможи преговорите за ново економско и безбедносно партнерство со САД да постигнат клучен напредок и да ги зајакнат нашите напори за создавање работни места и градење просперитет за сите Канаѓани“.
Сепак, во соопштението на канадското Министерство за финансии се вели дека Карни „јасно стави до знаење дека Канада ќе одвои онолку време колку што е потребно, но не повеќе, за да го постигне овој договор“.
Данокот на дигитални услуги првпат беше претставен во 2020 година за да се реши даночниот проблем во кој многу големи технолошки компании остваруваа значителни приходи од канадските потрошувачи без да плаќаат даноци.
Отава, исто така, истакна дека данокот е воведен додека Канада работеше со меѓународни партнери, вклучувајќи ги и САД, на мултилатерален договор за замена на националните даноци за дигитални услуги.
Кратко откако Трамп објави дека САД ги суспендираат сите трговски разговори со Канада, секретарот за финансии на САД, Скот Бесент, изјави за Си-ен-би-си дека трговскиот претставник на САД, Џејмисон Грир, ќе започне истрага за данокот за да „се утврди обемот на штетата врз американските компании и американската економија како целина“.
„Канада го има овој данок на дигитални услуги. Неколку други земји го имаат. Ние не се согласуваме со него и сметаме дека тој дискриминира американските компании“, рече Бесент.
„Неколку земји во Европската Унија имаат даноци на дигитални услуги. Ниту една од нив не ги имплементирала ретроактивно“, додаде тој. Според Канцеларијата на трговскиот претставник на САД, трговијата со стоки меѓу САД и Канада достигна приближно 762 милијарди долари минатата година.