Поранешниот црногорски претседател Мило Ѓукановиќ оцени во Сараево дека ситуацијата на Западен Балкан денес е полоша отколку што беше пред десет години и ја опиша европската перспектива на регионот како „заматена“, особено предупредувајќи на опасноста од влијанието на големосрпскиот национализам.

Ѓукановиќ беше гостин-предавач на Факултетот за политички науки во Сараево (FPN), каде што им изјави на новинарите дека одговорноста за слабеењето на европските процеси и влијание во регионот е на Европската Унија, како и на земјите од Западен Балкан.

Во врска со ЕУ, тој рече дека му се чини дека во неа нема доволно решителност за продолжување на процесот на обединување на европскиот континент, додека потенцијалните членки го носат својот дел од одговорноста бидејќи бавно ги спроведуваат реформите што се бараат од нив. Сè беше комплицирано од влошувањето на геополитичките односи, вели Ѓукановиќ.

„Долго време имавме привилегија да имаме стабилни геополитички односи уште од крајот на Студената војна, а сега сме сведоци на раѓањето на нов геополитички поредок со многу контроверзии. Се плашам дека ова ќе има многу негативни рефлексии врз регионот на Западен Балкан“, рече поранешниот црногорски лидер кој, по долгогодишно управување со земјата, мораше да се повлече од власта во 2023 година кога беше поразен на претседателските избори од Јаков Милатовиќ.

Ѓукановиќ во Сараево изјави дека застојот во процесот на европска интеграција предизвикал и влошување на односите меѓу земјите од регионот, и посочува дека национализмот што го промовира Белград игра важна улога во тоа.

„Кога немаме добра динамика на европскиот пат, тогаш се појавуваат национализми кои ги уништуваат добрососедските односи. Црна Гора е повеќе од кога било погодена од влијанијата на големосрпскиот национализам, и поради ова, добрососедските односи, вклучително и односите со БиХ и Хрватска, се влошија. Се надевам дека ова нема да има никакви сериозни и долгорочни последици“, рече Ѓукановиќ.

Амбасадорот на Украина во Белград, Володимир Толкач, изјави денес дека Украина е подготвена да преговара за прекин на огнот со Русија доколку рускиот претседател Владимир Путин навистина сака да разговара, но дека главното барање на Киев е 30-дневен прекин на огнот.

Толкач истакна дека иако Путин предложил средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Истанбул, тоа се покажало „само како изјава без никакви конкретни чекори“.

„Нашиот претседател реагираше брзо, одговори позитивно и рече дека е подготвен да се сретне во Истанбул. Од првиот момент на оваа војна, бевме подготвени за разговори, можеби не директно со Путин, бидејќи тој секогаш лажеше, провоцираше или уценуваше во овие преговори. Ако Путин навистина сакаше да зборува за прекин на огнот, ние сме подготвени, но имаме едно основно барање – триесетдневен прекин на огнот“, изјави Толкач за телевизијата К1.

Толкач смета дека никој од руска страна не е подготвен за сериозни мировни преговори, со оглед на тоа што Москва испрати помошник на претседателот, роден во Украина, „без вистинска моќ за донесување одлуки“ на преговорите во Истанбул, додека украинската страна во Истанбул ја предводеше министерот за одбрана и искусен заменик-премиер.

На прашањето дали Соединетите Американски Држави денес се сојузник и пријател на Украина, Толкач изјави дека првите чекори на новата американска администрација биле „разочарувачки“ бидејќи нивните изјави понекогаш звучеле „како да се на страната на Русија“, но додаде дека Киев денес разбира дека не треба да ги гледа само изјавите, туку и пошироката слика.

„Имаше контрадикторни изјави, прво американскиот претседател кажа нешто што е во прилог на руската пропаганда, а потоа следниот ден кажа нешто сосема спротивно. Се обидовме да го пронајдеме патот и да разбереме што сакаше да каже“, додаде тој.

Одговарајќи на прашањето зошто е одложен почетокот на преговорите во Истанбул, Толкач рече дека Зеленски прво отишол на средбата со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган затоа што е потребно прво да се покаже почит кон земјата домаќин и дека украинската делегација сакала да ги почека резултатите од тој разговор пред да започне преговори со руската страна.

Толкач наведува дека однесувањето на руската делегација за време на преговорите било неприфатливо бидејќи тие „се однесувале како да се домаќини, обидувајќи се да ѝ кажат на украинската делегација каде да седне и како да се организира“.

Тој додаде дека поради таквиот став, украинската делегација одлучила да ги одложи преговорите, бидејќи било потребно прво да се завршат разговорите со турските претставници, а дури потоа да се започне дијалогот со Русите.

„Руската Федерација се обидува да ги одложи сите преговори и размена на затвореници. Пред тоа да се случи, мора да обезбедиме прекин на огнот, но уште поважно е да започнеме реални разговори“, нагласи амбасадорот.

Потпретседателот на Соединетите Американски Држави, Џеј Ди Венс, денес се сретна со папата Лав XIV во Ватикан, соопшти прес-службата на Ватикан.

Американскиот државен секретар Марко Рубио исто така беше присутен на аудиенцијата, како и сопругите на двајцата функционери, објави Анса.

Потоа Венс се сретна со надбискупот Пол Ричард Галагер, секретар на Ватикан за односи со државите и меѓународните организации.