Свет
Бунт во Салцбург: Милијардер гради приватен тунел од неговата вила до центарот на градот, луѓето се бесни
Во Салцбург, градот на Моцарт и богатата историја, плановите на автомобилскиот магнат Волфганг Порше предизвикаа вистински бунт. Порше има намера да ископа приватен тунел под ридот Капуцинерберг за директно да го поврзе центарот на градот со неговата вила. Проектот предизвика петиција и обвинувања за фаворизирање на супербогатите, пишува „Кориере“.
Вилата позната како „Paschinger Schlössl“ на ридот Капуцинерберг станала сопственост на австрискиот писател Стефан Цвајг во 1917 година. Тој ја сакал затоа што била „романтична, недостапна“ и, најважно, „недостапна за автомобили“. Во тоа засолниште, до кое се стигнувало со искачување на повеќе од сто скали, тој ги напишал своите најпознати дела. Сепак, во 1934 година, под притисок на антисемитизмот, бил принуден да ја продаде куќата и да оди во егзил.

Визијата на Порше и гаража за осум тркачки автомобили
Еден век подоцна, новиот сопственик има сосема поинакви идеи. Волфганг Порше (82), шеф на автомобилската династија и сопственик на брендовите „Фолксваген“ и „Порше“, ја купил вилата во 2019 година за 9 милиони евра. Тој веднаш започнал радикално реновирање за да можат тој и неговата сопруга, принцезата Габриеле цу Лајнинген, да уживаат во својот нов дом. Како дел од реновирањето, изградена е подземна гаража за осум автомобили, што не е изненадувачки со оглед на тоа што магнатот е познат по својата страст за брзо возење по планински патишта.
Контроверзноста ескалираше кога Порше побара и доби дозвола од градот Салцбург да ископа приватен тунел што ќе ја поврзе гаражата на вилата директно со центарот на градот. Официјалната причина е „тежок пристап до вилата преку тесен пат, особено во зима“. Но, дури и за Салцбург, навикнат на богатите и славните, овој проект се покажа како последна капка.
Додека работите за ископување веќе беа започнати, 20 илјади жители потпишаа петиција со која се осудува „преференцијалниот третман за супербогатите, симбол на социјална неправда“. Потписниците на петицијата велат: „Не сакаме милијардерот Порше да пробива низ рид за да пристапи до својата приватна гаража користејќи јавен имот“.
Дополнително негодување предизвика фактот што тој платил само 48 илјади евра за користење на јавно земјиште во заштитено природно подрачје.
Политички игри и судир на интереси
Проектот првпат доби зелено светло на почетокот на 2024 година со гласовите на Социјалдемократите, Народната партија и Националните либерали, и покрај противењето на Зелените и Комунистичката партија, која е втора по големина партија во Салцбург. Темата за тунелот, исто така, го подели владејачкото мнозинство.

Пашингер Шлесл
Градоначалникот Бернхард Ауингер (SPÖ) се најде во незгодна позиција – пред својата политичка кариера, работел во Порше 27 години како синдикален претставник. Тој се брани тврдејќи дека не може ништо да направи против проектот што го наследил од претходната влада.
„Постојат огромни правни и технички прашања кои остануваат неодговорени до ден-денес. Но, ÖVP (Австриска народна партија, оп. а.), SPÖ (Социјалдемократите) и FPÖ (Партија на слободата) одбија да поканат експерти и отворено да разговараат за тоа. Од што се плашат?“, рече советникот на Комунистичката партија, Клаудиус Мај.
Проектот чека конечно одобрување од покраината Салцбург.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Норвешки ветеран: НАТО влегува во фаза на распаѓање
Во блиска иднина, НАТО не само што би можел да ослабне, туку и да престане да постои како релевантен воено-политички сојуз, оцени норвешкиот ветеран од мировните мисии на ОН, Дан Виг Бертгун, според медиумите.
Според него, процесот на деградација на алијансата започнал долго пред избувнувањето на украинскиот конфликт, а првите знаци на системски пад се веќе видливи, што ја доведува во прашање способноста на НАТО да ги исполни своите основни мисии и обврски.
Бертгун истакнува дека особено тежок удар врз кредибилитетот на алијансата бил исходот од операциите во Авганистан, што тој го смета за „стратешки пораз“ на НАТО.
Како што наведува, овој неуспех трајно го поткопал авторитетот на организацијата и ја довел во прашање нејзината улога во идната глобална безбедносна архитектура.
Фото: ЕПА
Свет
Путин постави клучен услов за завршување на војната, Зеленски го отфрла
Рускиот претседател, Владимир Путин, вчера изјави дека ќе ја запре офанзивата во Украина само ако Киев се повлече од териториите што Москва ги смета за свои, заканувајќи се дека во спротивно неговата армија ќе ги земе со сила. Острата порака доаѓа додека руските сили полека, но сигурно напредуваат низ источна Украина во исцрпувачки битки против украинските сили.
„Ако украинските сили ги напуштат териториите што ги држат, тогаш ќе ги запреме борбените операции“, рече Путин за време на посетата на Киргистан. „Ако не, тогаш ќе го постигнеме ова со воени средства“.
Путин го повтори своето тврдење дека руската армија ги опколила украинските сили во Покровское и Мирноград во регионот Донецк. „Красноармејск и Димитров се целосно опкружени“, рече тој, користејќи ги руските имиња за украинските градови.
Тој исто така тврдеше дека Москва напредувала кон Вовчанск и Сиверск и се приближува кон важниот логистички центар Гуљајполје. Руската офанзива „практично е невозможно да се запре, па затоа малку може да се направи во врска со тоа“, заклучи Путин.
Од друга страна, Украина негираше дека Покровск и Мирноград се опколени, инсистирајќи дека нејзините сили сè уште ја држат фронтовската линија.
Како одговор на заканите на Путин, од Киев дојде цврста порака. Андриј Јермак, шефот на Кабинетот на украинскиот претседател, рече дека Володимир Зеленски нема да потпише никаков документ што вклучува откажување од украинска територија додека е на функција, објави „Украинска правда“.
„Додека Зеленски е претседател, никој не треба да смета на нас дека ќе се откажеме од територијата. Тој нема да потпише предавање на територијата. Уставот го забранува тоа. Никој не може да го стори тоа, освен ако не сака да оди против украинскиот устав и украинскиот народ“, нагласи Јермак во интервју за „Атлантик“.
Јермак додаде дека Зеленски има намера да повлече црвена линија за најконтроверзното прашање во преговорите – барањето на Русија за суверена украинска територија. „Сè за што реално можеме да зборуваме во овој момент е дефинирање на аут-линијата. И тоа е она што мора да го направиме“, рече тој.
Прашањето за окупираната територија е една од најголемите пречки во мировниот процес. Друго клучно прашање се западните безбедносни гаранции за Украина. Во позадина на овие спротивставени ставови, се одвиваат американски дипломатски напори. Оригиналниот план Вашингтон-Москва, изготвен без консултација со европските сојузници, предвидуваше повлекување на Киев од источниот регион Донецк и де факто признавање од САД на регионите Донецк, Крим и Луганск како руски.
По острите критики од Киев и Европа, САД го ублажија предлогот, но новата верзија сè уште не е објавена. Путин, кој е запознаен со новиот план, рече дека тој би можел да послужи како почетна точка за преговори. „Општо земено, се согласуваме дека ова би можело да биде основа за идни договори“, рече тој за најновиот нацрт.
Свет
Првпат по 60 години, Русите не можат да испратат астронаути во вселената
Рампа на космодромот Бајконур во Казахстан беше оштетена за време на лансирањето на ракетата „Сојуз МС-28“ кон Меѓународната вселенска станица (МВС), објави синоќа руската вселенска агенција „Роскосмос“. И покрај инцидентот на земја, вселенското летало што превезуваше двајца руски космонаути и еден астронаут на НАСА безбедно се закотви со станицата, пишува „Киев Индепендент“.
Инспекцијата по лансирањето откри дека мобилната кабина за сервис, која се наоѓа под лансирната рампа, се урнала веднаш по полетувањето. Оштетената кабина е клучна за подготовката на мисиите со екипаж „Сојуз“ и „Прогрес“, а нејзиното губење може да доведе до неопределени одложувања, според независниот руски медиум „Медуза“. Роскосмос е уверен во брза поправка.
According to media reports, today, a service cabin crashed at Baikonur Cosmodrome during launch towards the International Space Station.
According to various sources and experts, this incident has left Russia unable to launch astronauts into space – for the first time since… pic.twitter.com/C6b0O9fiVU
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 27, 2025
„Сите потребни резервни делови се таму за да се врати, а штетата ќе биде многу брзо поправена“, соопшти руската вселенска агенција.
Инцидентот привремено ја спречува Русија да изврши лансирање со екипаж, прво такво прекинување од 1961 година. Во меѓувреме, се очекува членовите на екипажот кои успешно пристигнаа на МВС да останат на станицата осум месеци, а нивното враќање на Земјата се очекува кон крајот на јули 2026 година.
Истражувањето на вселената остана една од ретките области на континуирана соработка меѓу Русија и САД, дури и откако Вашингтон ги прекина дипломатските врски и воведе сеопфатни санкции како одговор на целосната инвазија на Украина во 2022 година.
Билатералните односи се подобрија малку по инаугурацијата на американскиот претседател Доналд Трамп и неговото зближување со Москва. Порано оваа година, неколку руски претставници повикаа на поблиска соработка во технологијата и истражувањето на вселената со САД, особено со SpaceX на Елон Маск.

