Култура
Ансамблот на Битолскиот народен театар се врати од Санта Барбара

Битолскиот народен театар после гостувањето во Санта Барбара се врати во Битола. Градоначалникот на општина Битола, подготви специјален прием за луѓето кои ја претставуваат Битола и Република Македонија во светот, создадоа резултати, а во кабинетот на својот колега, пријател и градоначалник донесоа многу емоции и импресии.
„Со се уште несредени чувства од импресијата која ја имавме во Америка, сакам да се заблагодарам на нашиот Градоначалник Владимир Талески и да му го кажам следното: Големите работи се прават со добри тимови, ние, општината и него лично ги чувствуваме како дел од нашиот тим и секаде каде одиме знаеме дека ја имаме неговата поддршка и тука и во странство и било каде и да сме и сигурно тоа е една од тајните на успешноста на Народниот театар од Битола. Благодарам уште еднаш“, изјави Валентин Светозарев, директор на Народен театар – Битола.
Првпат во историјата на театарот во Санта Барбара – САД, во еден ден, на два меѓународни јазика, во продукција на американска и македонска театарска куќа, а под водство на еден режисер – Џон Блондел, на сцената на „Театар Портер“ беше изведена претставата „Хенри Шести“ од Вилијам Шекспир.
„Нема поубаво чувство за еден актер, за еден ансамбл и за еден театар кога ќе освои уште едно парче од светот, токму со македонскиот јазик, во име на својот театар, во име на својот град Битола и се разбира во име на нашата земја“ – Македонија, изјави Соња Михајловска, актер.
Во претставата „Хенри Шести“ во Санта Барбара играа актерите Петар Горко, Соња Михајлова, Борис Чоревски, Иван Јерчиќ, Петар Симовски, Габриела Петрушевска, Огнен Дранговски, Мартин Мирчевски, Никола Пројчевски, Васко Мавровски, Валентина Грамосли, Филип Мирчевски, Кристина Христова, Никола Пројчевски, Митко Ивановски-перкусионист и Миодраг Неќак кој, како композитор, се појавува и на театарската сцена.
На средбата со Градоначалникот Талески, сите проговорија за големите импресии од Санта Барбара, но и за исклучителната благодарност кон својот колега и прв човек на градот за искажаното внимание кон нив како луѓе кои ја претставуваа Македонија и македонската култура во светот.
„Посебно после Лондон, импресиите се уште поголеми со гостувањето во Америка и навистина чест е да се биде дел од екипата на нашиот битолски театар кој веќе настапува не само како битолски, туку како театар од Македонија презентирајќи ја нашата култура надвор од земјата. И она што се случува секаде, и во Лондон и во Америка импресиите се огромни од начинот на разбирливоста на нашиот сценски говор, разбирливоста на нашата претстава што е многу важно и секако што е направено од режисерот Џон Блондел кој успеа македонскиот јазик да го донесе на светско ниво да биде разбирлив на сценски јазик, онака како што заслужуваме да не разберат сите оние што не го познаваат нашиот мајчин јазик. Презентирајќи ја нашата култура се чувствувам како еден голем амбасадор на Македонија…Чувството е великодушно…Би сакал сите такво чувство да имаат“, изјави Петар Горко, актер.
Оваа година како дел од битолското културно лето БИТ ФЕСТ за прв пат се одржа „Битола Шекспир Фестивал“, кој докажа дека гарантира еден нов и доста значаен почеток.„Шекспировиот фестивал кој годинава несебично го поддржаа Општина Битола и Градоначалникот Владимир Талески и Министерството за култура отвори едни нови врати на едно поинакво ниво. Овојпат во Америка, а се надеваме идната година и во Кина. Гостувањето во Америка го доживуваме како една награда која што ја заслужуваме затоа што на достоен начин ја претставуваме општината, театарот, државата, изјави Благој Мицевски, уметнички директор.
„Покрај сите импресии кои ги има човек кога патува во ново место, во нова земја, преубавиот и претоплиот дочек кој ни го приредија во Санта Барбара, најинтересно ни беше што имавме можност да ја гледаме нашата претстава близнак – нивната Хенри шести трет дел, режирана од истиот човек, одиграна од други луѓе, од други актери. И секој од нас можеше да си го пронајде својот близнак, кој како што вели нашиот режисер Џон Блондел, сме го загубиле при раѓање. Да се видат сличностите и разликите на гледањето на театарот, светот, Шекспир“, изјави Огнен Дранговски, актер.
Да се претставува својата земја во светот е вистински успех, но големината го достигнува врвот кога резултатите ја потврдуваат својата вредност, во својата земја, во својот град.„За мене како релативно млад актер, овие неколку турнеи ми значат многу, бидејќи го добивме признанието надвор од нашата држава, но чувството е уште поубаво кога се враќаш дома и кога некој ти посветува внимание, го цени она што си го направил надвор за својата општина, за својата земја и уште еднаш голема благодарност на градоначалникот за приемот“, изјави актерот Васко Мавровски.
„Музиката која ја употребив во претставата Хенри Шести ја црпев од македонскиот фолклор и тоа беше една голема можност да ја претставам пред американската публика. Музиката ја слушнаа за првпат, перцепирајќи ја многу добро што резултираше со многу позитивни критики. Среќен сум што сум дел од оваа екипа и се надевам дека понатаму со многу поголеми чекори ќе грабиме напред и ќе успееме да го освоиме светот на сите страни“, изјави Миодраг Нечаќ, композитор.
Како и секаде во животот, така и во театарската уметност искрената љубов, знаење и енергија го носат клучот на големиот успех на Битолскиот народен театар, а неговиот потенцијал првиот човек на општина Битола го препознал многу одамна. Сегашноста претставува само една реална потврда на континуираните заложби, ангажираност, посветеност, креативност…
„Ова е еден голем празник, голем и исклучителен настан, денеска со мене се луѓето кои ја претставија Република Македонија во светот на македонски јазик. Тоа се луѓето за кои што јас отсекогаш тврдев дека припаѓаат на најдобриот театар во Република Македонија, дека е тоа најстариот и најжилавиот театар во Република Македонија и на Балканот. Тоа се потврди. Народниот театар има повеќе циклуси во својот живот. Мислам дека оваа генерација на мои колеги, одлични врвни мајстори на чело со директорот и управниот одбор изнајдоа начин како вистинските квалитетни вредности да ги пренесат преку океанот. Во ова време кога најмногу се зборува за идентитетот, потеклото, нацијата, Македонија, мислам дека мајчиниот јазик е суштината на се што се случува. Овие луѓе преку театарскиот јазик го пренесоа во светот македонскиот јазик. Горд сум што сме заедно денеска. Ги чувствувам како најблиски и со задоволство им подарив икона на Свети Нектариј Битолски. Овие луѓе со својот ентузијазам, со својата енергија, со својата посветеност во работата покажаа дека во сите времиња без разлика на околностите и на сите меридијани она што го носиме како искрена и чиста љубов, знаење, енергија и уметност секогаш ќе го најде своето место. Од срце им честитам и им посакувам уште многу години работа и врвни и светски успеси. Ова што тие го прават се најдобрите настани во сферата на културата во Република Македонија, нагласи градоначалникот на општина Битола д-р Владимир Талески, врачувајќи им на гостите и грб на општина Битола, специјално признание кое општината го подарува во специјални моменти и на значајни личности./крај/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Од 20 до 24 октомври 16. издание на ЕХО – фестивал на планински филм

Од 20 до 24 октомври, во Кинотеката на Република Северна Македонија ќе се одржи 16. издание на ЕХО – Фестивал на планински филм, единствениот настан во земјава што ја слави планината преку уметноста на филмот.
Годинава, фестивалот ја става во центар поврзаноста меѓу човекот и природата, преку внимателно селектирана програма на документарни и авторски филмови од целиот свет.
Отворањето е резервирано за полскиот филм „Последната експедиција“ (The Last Expedition) на режисерката Елиза Кубарска – инспиративна приказна за жените-алпинистки кои тргнуваат по трагите на изгубените хероини од Хималаите. Публиката ќе има можност да ги погледне и филмовите „Девојка качувач“ (The Girl Climber) и „After Antarctica“ на оваа прва вечер.
Екологија, климатски предизвици и уметност за иднината
Посебен дел од програмата е посветен на еколошките филмови кои се селектирани целосно во соработка со МАКЕДОНСКОТО ЕКОЛОШКО ДРУШТВО – МЕД, долгорочен партнер на ЕХО, кои ги истражуваат последиците од климатските промени и човековото влијание врз природата. Меѓу нив се издвојуваат „Lupi Nostri (Our Wolves)“ – трогателна приказна за враќањето на волците во италијанските Апенини; „Treego of Life“ – визуелно патување низ симбиозата меѓу дрвјата и човештвото; и „WAO Zone“, кој преку планински авантури ја истражува границата меѓу природното и урбаното.
Во „Martha“ и „Plastic People“ авторите поставуваат прашања за односот кон отпадот и одржливоста, додека „Climate Art – From Protest to Utopia“ го прикажува уметничкиот отпор кон еколошките катастрофи. Ледените контрасти пристигнуваат со „Antarctica – Domain One“ и „Living Ice“, филмови што откриваат како се менува најсуровиот континент на Земјата. Програмата ја заокружуваат „Mont-Blanc Éternel?“ – поетска опсервација за топењето на глечерите во Алпите, и „Pot of Gold“ – документарец што трага по вистинската вредност во свет на материјална преизобилност.
Гостувања, презентации и живи приказни
Покрај филмската програма, ЕХО 2025 ќе понуди и предавања и презентации со врвни планинари, режисери и уметници од регионот и Европа.
Посебно внимание предизвикува гостувањето на словенечките алпинистки и документаристки, кои ќе ја претстават својата визија за женската перспектива во алпинизмот и современото истражување. Тимот Словенки – Ања Петек, Патриција Вердев и Урша Кешар – ја претставуваат женската експедиција на Лалунг во Индија и се добитнички на златниот цепин (Piolet d’Or), највисокото светско признание во алпинизмот, што ја зацврстува темата за родова видливост и меѓународен успех.
Ќе настапи и Филип Бабич, еден од најпознатите полски алпинисти, кој ќе сподели лични искуства од своите искачувања и етичкиот пристап кон планината. Филип Бабич е познат меѓу меѓународната алпинистичка сцена по неколку импресивни рекорди и подвизи кои ја покажуваат неговата вештина, храброст и етичкиот пристап кон природата. Тој го искачи Grand Capucin solo, без јаже и поддршка, за само 49 минути – насока од 570 метри која обично се искачува за околу осум часа.
Покрај тоа, во 2024 година Бабич ги помина сите четири гребени на врвот Матерхорн (Furggengrat, Hörnligrat, Zmuttgrat и Liongrat) – две на искачување и две на спуштање – во вкупно 7 часа и 43 минути, без користење на базна, логистичка или надворешна поддршка.
Публиката ќе има можност да присуствува и на македонски презентации – од искуства на локални планинари и документаристи, до разговори за еколошки иницијативи и развој на outdoor културата во земјава.
Во текот на фестивалот ќе се одржат и детски работилници посветени на креативноста, природата и екологијата, со локација во Europe House Skopje. Деталите за нивната програма се достапни на социјалните мрежи и официјалната веб-страница на фестивалот.
ЕХО е член на IAMF – International Alliance for Mountain Film, заедница што ги обединува најреномираните фестивали од овој жанр во светот – меѓу кои се Тренто, Грац, Катманду, Билбао и Телурајд. Со тоа, фестивалот се позиционира како дел од глобалната мрежа што го негува и промовира планинскиот филм како уметничка форма и културна вредност.
„ЕХО не е само фестивал, туку мост меѓу градот и планината, меѓу филмот и животот“, велат организаторите.
Во рамките на фестивалот ќе бидат промовирани и две значајни изданија на фестивалот како издавач: „Ванда — приказна за силата на животот и на смртта“ од Ана Каминска – која ја открива животната приказна на легендарната алпинистка Ванда Руткевич, и ремек-делото „Ѕвезди и бури“ (Starlight and Storm) од Гастон Ребуфа, првично објавено во 1954 година, кое нуди интимен увид во неговите искачувања, борбата со стихиите и страста кон височините.
Култура
Јубилејното 25. издание на „Есенски музички свечености“ почнува на 25 октомври

Јубилејното 25. издание на фестивалот „Есенски музички свечености“ ќе се одржи од 25 октомври и ќе трае до 10 ноември, информира Дирекцијата за култура и уметност на Скопје.
„Есенските музички свечености“ 2025 година свечено ќе се отворат со концерт на Националниот џез оркестар насловен „Македонски сновиденија“, под диригентската палка на Владимир Николов, на 25 октомври, сабота, со почеток во 20:00 часот на сцената на Малата сала на Филхармонија.
Билетите се во продажба на karti.com.mk.
Македонскиот национален џез оркестар го претставува проектот „Македонски сновиденија“ – енергична фузија од македонски фолклор и современ џез. Програмата ќе ја диригира Владимир Николов, кој ќе го предводи оркестарот низ музичко патување инспирирано од длабоките културни корени на македонскиот фолклор, прераскажани преку јазикот на џезот.
Македонскиот национален џез оркестар е симбол на врвна џез музика и високо ниво на уметнички перформанси. Овој Биг Бенд оркестар обединува врвни џез музичари од Македонија и меѓународно признати гости-уметници.
Основан како национална институција во 2024 година, тој брзо стана централна сила во културниот живот на земјата. Со иновативна програма и распродадени настапи, тој изгради репутација како национален џез бренд. Меѓу гостите солисти до сега се истакнуваат Курт Елинг, Марија Мендеш, Дони МекКаслин, Курт Розенвинкел, Дон Менца, Шеун Кути, Зиги Фајгл, Луис Бониља, Франческо Беарцати и други меѓународно признати уметници. Сите тие придонесоа за растечкиот меѓународен профил на оркестарот.
Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.