Култура
Најскапиот крик на светот
Сликата „Крик“ (The Scream) насликана во 1895 година од Едвард Мунк, последното од делата во приватна сопственост од познатата серија, на уметникот во 90-тите години на XIX век, е продаден на 2-ри мај на аукција на Sotheby’s во Њујорк за 119,9 милиони долари.
Тоа само го потврди трендот што завладеа на пазарот на уметнички дела, во периодот по кризата, колекционерите на ремек делата се подготвени да исплатат високи суми.
„Сега ова е апсолутен светски рекорд за уметничко дело“, рече Тобиас Мејер, еден од водачите аукцијата.
Името на новиот сопственик на ова ремек-дело на експресионизмот сѐ уште не е познато.
Претходно, најскапата слика продадена на јавно наддавање, беше делото на Пабло Пикасо „Акт, зелени лисја и биста“ насликана во 1932 година, кој беше продадена во 2010 година на аукција на Christie’s во Њујорк за 106,5 милиони долари. Сепак, најскапото уметнико дело, според експертите, е делото „Играчи на карти“ којашто неодамна била купена од емирот на Катар за 250 милиони долари. Сепак, продажбата била договорена приватно, а со тоа и износот не е официјално потврден.
Две верзии на „Крик“, една насликана во пастелна техника, и другата во маслена, се чуваат во Музејот на Мунк во Осло, а третото дело, исто така направено во маслена техника, во норвешкиот Националниот музеј на уметност, архитектурата и дизајнот. Пастелот „Крик“ од Мунк, кој доаѓа од збирката на норвешки милијардер Петер Олсен, неговиот татко бил пријател на уметникот, првично беше проценета на 80 милиони долари. Сепак, непосредно пред аукција кога беше објавено нејзиното појавување на ауцијата, ко-претседавалот во Одборот на директори на Sotheby’s, Дејвид Норман внимателно сугерираше дека ремек-делото може да ја надмине сумата од 100 милиони долари. Ова, до неодамна, успеаја да го постигнат само две уметнички дела, спомнатата на Пикасо и скуплтурата „Човек што оди“ на Алберто Џакомети.
Очекувањата на Норман беа исполнети. Западните медиуми објавија повикувајќи се на доверливи извори, дека нов сосптвеник на делот на Мунк е Роман Абрамович. Инаку, последните години речиси секоја поголема продажба на уметничко дело се поврзува со некој од многуте руски милијардери.
Оваа верзија на „Крик“, една од четирите насликани од Мунк, никогаш не била понудена на продажба и никогаш не беше изложена во јавноста. Другите три што му припаѓаат на норвешкиот музеј, беа украдени двапати, но секогаш беа враќани без да бидат оштетени.
Како што Мунк своевремено објаснил како кај него се родила идејата за оваа слика „Одев по патот со пријателите. Сонцето заоѓаше. Небото стана крававо црвено. Ме обзема депресија. Стоев смртно вкочанет во заднината на темно синото. Фјордот и градот вивнаа во огнени јазици. Се иставив од пријателите. Треперејќи од страв, го слушав крикот на природата“, се зборовите врежани на рамката од сликата лично од Мунк.
„’Крик’ се однесува на колективното несвесно. Од каква и да сте националност, вероисповед или возраст, барем еднаш веројатно сте ги искусиле истите егзистенцијални чувства на ужас, особено во време на насилство и самоуништување, кога сите се борат за опстанок“, изјави пред аукцијата Дејвид Норман.
Тој верува дека платното е пророчка работа на Мунк, предвидувајќи го 20-от век со неговите две светски војни, Холокаустот, еколошките катастрофи и нуклеарното оружје.
Темата на животот и смртта се испреплетуваат во творештвото на Мунк кој страдал од тешка депресија, многу тешко ја преживеал смртта на неговата сестра во раното детство. „Болест, лудило и смрт – црни ангели стоеја над мојата лулка и ме прогонуваа целиот живот“, пишува Мунк за себе.
Неговото творештво проткаено со чувство на болка, се сметало за „дегенерирано“ во нацистичка Германија, откако Адолф Хитлер дошол на власт и било забрането. Бизнисменот Олсен како пријател и поддржувач на Мунк ги купил неговите платна од Германија и ги спасил од уништување.
Семејството Олсен, коешто ја поседува и куќата на Мунк во Хвидстене веднаш до нивната, има намера приходите од продажбата на сликата „Крик“ да ги вложи во подигнување музеј посветен на уметникот, уметнички центар и хотел. Како што се очекува, мемориалниот центар на уметникот ќе биде отворен следната година и се совпаѓа со 150-годишнината од раѓањето на славниот експресионист./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Јон Вардар против Галаксијата“ овој викенд на Grossmann Fantastic Film & Wine Festival во Словенија

Првиот македонски долгометражен анимиран филм „Јон Вардар против Галаксијата“ во сценарио и режија на Гоце Цветановски ќе биде прикажан на 21. издание на Фестивалот за Фантастични филмови и вино во Љутомер, Словенија. Проекцијата е закажана за сабота, 5 јули во Домот на културата.
Интересно е што фестивалот, покрај внимателно селектираната програма од жанровски филмови, има и посебен фокус на виното. Посетителите ќе имаат можност да дегустираат различни вина за време на фестивалските настани, создавајќи уникатно искуство кое ги спојува филмот и винската култура.
„Овој фестивал за мене има посебно значење, затоа што во 2016 година гостував со краток анимиран филм и тогаш ја имав честа да се запознаам со Јан Харлан, продуцентот на Стенли Кјубрик – еден од моите омилени режисери, чие влијание може да се забележи во повеќе сцени од ‘Јон Вардар’“, изјави режисерот Гоце Цветановски.
Култура
Марко Виденовиќ и „Мевлем“ вечерва на „Бит-фест“

Битолското културно лето „Бит фест“, вечерва во Офицерскиот дом во Битола со почеток во 21:00 часот, ќе биде домаќин на прекрасна вечер во која музиката низ Проектот „Мевлем“ ќе зборува за љубовта, болката и надежта…
Проектот „Мевлем“, претставува уникатен спој на авторска музика и поезија од композиторот и поет Марко Виденовиќ, кој наиде на извонреден прием и сериозен одек меѓу публиката и културната јавност, како во земјава така и надвор од неа.
Со секој од досега реализираните концерти, „Мевлем“ не само што ја потврдува својата уметничка автентичност, туку и се етаблира како проект со исклучителен емотивен и социјален капацитет. Неговата досегашна реализација покажа дека публиката, без оглед на културниот контекст, препознава искреност, длабочина и убавина.
Музичкиот состав „Мевлем“ е составен од музичарите: Памела Велкова – виолина, Верица Ајтовска – виола, Енис Аљи – виолончело, и самиот автор Марко Виденовиќ – пијано и глас, кои досега концерти одржале во: Загреб, Белград, Скопје, Битола, Охрид, Гевгелија и Велес.
Во вечерашната програма се вбројуваат композиции кои се специјално создадени за проектот „Мевлем“ и претставуваат иновативен пристап кон камерната музика и современата поезија.
„Мевлем“ е повеќе од концерт – тој е уметничка исповед, место каде поетскиот збор не се чита туку се чувствува, каде што музиката не се слуша туку се доживува. Создаден од композиторот и поет Марко Виденовиќ, овој проект е интимен дијалог помеѓу музиката и зборот, меѓу солистите и тишината, меѓу публиката и нејзините најдлабоки емоции.
Композициите, инспирирани од лична и колективна болка, љубов, надеж и тишина, се изведуваат од музичари кои со секој тон ја раскажуваат таа внатрешна вистина. Влијанието што овој проект го има врз публиката е од оние ретки, длабоки уметнички впечатоци што долго остануваат со човекот.
„Мевлем“ во својата суштина има потреба – да се понуди лековитост преку уметноста, да се овозможи допир со нешто исконско, нешто што ги надминува жанровите и формите.
„Целта никогаш не беше само да се приреди концерт, туку да се отвори простор за уметнички дијалог, за разбирање и заедништво. Резултатите од тоа не се само мерливи преку број на публика, аплаузи или медиумски интерес – туку преку тишината меѓу две композиции, преку солзите по последниот акорд, преку луѓето што приоѓаат по концертот не за да честитаат, туку за да споделат своја приказна. А токму тоа, всушност, беше и крајната цел“, вели Марко Виденовиќ, автор на Проектот „Мевлем“, кој вечерва ќе биде претставен пред публиката во Битола.
Култура
Концертна промоција на албумот „Егрерор“ на „ФИН проект“ и Тања Царовска

Концертната промоција на албумот „Егрерор“ на Никола Стојковски (ФИН Проект) и Тања Царовска ќе се одржи денеска со почеток во 20:30 часот во Куршумли ан.
На концертот, како гости ќе настапат и Петар Христов (саксофон и кларинет) и Горан Трајкоски – Готра, на пијано Билјана Петровска, бас и контрабас Андреа Мирческа, како и Илија Јовчев – виолина, Ева Ристеска – виолина, Ангела Винтовска – виола, Александар Ицковски – виолончело.
Албумот „FIN Project Orchestra“ е издаден во декември 2022 година од М-Сол Рекорд и е поддржан од Министерството за култура на Р.С. Македонија. Следуваше „FIN Project – Contemplation“ кој е издаден во јануари 2024 година.
Музичкиот материјал на албумот е подготвен во соработка со кларинетистот Петар Христов. А, како последно издание во 2024 година, FIN Project во соработка со светски реномираниот композитор и продуцент на извонредната Лиза Жерар, Марсело Ди Франсиши, го објави „Indie Monastery – One Big World (remixes)“ каде како вокален интерпретатор се појавува иранската дива Бахар Шах.