Култура
Најскапиот крик на светот
Сликата „Крик“ (The Scream) насликана во 1895 година од Едвард Мунк, последното од делата во приватна сопственост од познатата серија, на уметникот во 90-тите години на XIX век, е продаден на 2-ри мај на аукција на Sotheby’s во Њујорк за 119,9 милиони долари.
Тоа само го потврди трендот што завладеа на пазарот на уметнички дела, во периодот по кризата, колекционерите на ремек делата се подготвени да исплатат високи суми.
„Сега ова е апсолутен светски рекорд за уметничко дело“, рече Тобиас Мејер, еден од водачите аукцијата.
Името на новиот сопственик на ова ремек-дело на експресионизмот сѐ уште не е познато.
Претходно, најскапата слика продадена на јавно наддавање, беше делото на Пабло Пикасо „Акт, зелени лисја и биста“ насликана во 1932 година, кој беше продадена во 2010 година на аукција на Christie’s во Њујорк за 106,5 милиони долари. Сепак, најскапото уметнико дело, според експертите, е делото „Играчи на карти“ којашто неодамна била купена од емирот на Катар за 250 милиони долари. Сепак, продажбата била договорена приватно, а со тоа и износот не е официјално потврден.
Две верзии на „Крик“, една насликана во пастелна техника, и другата во маслена, се чуваат во Музејот на Мунк во Осло, а третото дело, исто така направено во маслена техника, во норвешкиот Националниот музеј на уметност, архитектурата и дизајнот. Пастелот „Крик“ од Мунк, кој доаѓа од збирката на норвешки милијардер Петер Олсен, неговиот татко бил пријател на уметникот, првично беше проценета на 80 милиони долари. Сепак, непосредно пред аукција кога беше објавено нејзиното појавување на ауцијата, ко-претседавалот во Одборот на директори на Sotheby’s, Дејвид Норман внимателно сугерираше дека ремек-делото може да ја надмине сумата од 100 милиони долари. Ова, до неодамна, успеаја да го постигнат само две уметнички дела, спомнатата на Пикасо и скуплтурата „Човек што оди“ на Алберто Џакомети.
Очекувањата на Норман беа исполнети. Западните медиуми објавија повикувајќи се на доверливи извори, дека нов сосптвеник на делот на Мунк е Роман Абрамович. Инаку, последните години речиси секоја поголема продажба на уметничко дело се поврзува со некој од многуте руски милијардери.
Оваа верзија на „Крик“, една од четирите насликани од Мунк, никогаш не била понудена на продажба и никогаш не беше изложена во јавноста. Другите три што му припаѓаат на норвешкиот музеј, беа украдени двапати, но секогаш беа враќани без да бидат оштетени.
Како што Мунк своевремено објаснил како кај него се родила идејата за оваа слика „Одев по патот со пријателите. Сонцето заоѓаше. Небото стана крававо црвено. Ме обзема депресија. Стоев смртно вкочанет во заднината на темно синото. Фјордот и градот вивнаа во огнени јазици. Се иставив од пријателите. Треперејќи од страв, го слушав крикот на природата“, се зборовите врежани на рамката од сликата лично од Мунк.
„’Крик’ се однесува на колективното несвесно. Од каква и да сте националност, вероисповед или возраст, барем еднаш веројатно сте ги искусиле истите егзистенцијални чувства на ужас, особено во време на насилство и самоуништување, кога сите се борат за опстанок“, изјави пред аукцијата Дејвид Норман.
Тој верува дека платното е пророчка работа на Мунк, предвидувајќи го 20-от век со неговите две светски војни, Холокаустот, еколошките катастрофи и нуклеарното оружје.
Темата на животот и смртта се испреплетуваат во творештвото на Мунк кој страдал од тешка депресија, многу тешко ја преживеал смртта на неговата сестра во раното детство. „Болест, лудило и смрт – црни ангели стоеја над мојата лулка и ме прогонуваа целиот живот“, пишува Мунк за себе.
Неговото творештво проткаено со чувство на болка, се сметало за „дегенерирано“ во нацистичка Германија, откако Адолф Хитлер дошол на власт и било забрането. Бизнисменот Олсен како пријател и поддржувач на Мунк ги купил неговите платна од Германија и ги спасил од уништување.
Семејството Олсен, коешто ја поседува и куќата на Мунк во Хвидстене веднаш до нивната, има намера приходите од продажбата на сликата „Крик“ да ги вложи во подигнување музеј посветен на уметникот, уметнички центар и хотел. Како што се очекува, мемориалниот центар на уметникот ќе биде отворен следната година и се совпаѓа со 150-годишнината од раѓањето на славниот експресионист./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Љутков: Да изградиме индустрија што ќе создава игри со македонски печат и глобален потенцијал

Денес во Скопје беше отворена првата конференција за развој на видеоигри во Македонија „Game Dev Rev 2025“, во организација на Асоцијацијата на македонската индустрија за видеоигри (MGI).
Со своето обраќање пред присутните, министерот за култура и туризам Зоран Љутков нагласи дека оваа конференција не претставува само промоција на видеоигри, туку е симбол на креативноста, младинската енергија и новата културно-економска реалност за Македонија.
„Дали знаете што имаат заедничко една добра видеоигра и една успешна културна политика?“-праша министерот во своето обраќање. Двете почнуваат со идеја, момент на инспирација, што, ако е поддржан на вистински начин, може да прерасне во нешто големо. Некогаш дури и светски“, рече Љутков.
Министерот посочи дека индустријата за видеоигри денес е една од најбрзорастечките културни и економски гранки во светот, со годишен приход што го надминува оној на филмската и музичката индустрија. Таа индустрија, како што истакна, претставува спој на уметност, технологија, наратив и дизајн, и создава нови можности за младите.
Тој информираше дека Министерството за култура и туризам ја даде својата поддршка за иницијативата на асоцијацијата и за сите професионалци, ентузијасти и визионери вклучени во неа.
„Ова не е само конференција, туку повик до нашите млади креативци, дизајнери и програмери да го препознаат својот потенцијал, да се поврзат, да учат и да создаваат. Тука се гради иднината на македонската гејминг-индустрија,“ рече министерот.
Во своето излагање, министерот се заложи за поголема поддршка на новите културни индустрии, особено оние што го поврзуваат младинскиот потенцијал со глобалните трендови и носат нова економска вредност за земјата.
„Да го искористиме овој почеток за да создадеме заедница што ќе расте и ќе создава игри со глобален потенцијал–но со македонски печат,“ рече Љутков.
На конференџијата особено значајно беше присуството на претставници од Европската федерација за развој на видеоигри, како и поддржувачи од целиот регион и Европа, што претставува силен сигнал дека Македонија се позиционира како активен чинител на дигиталната и креативна мапа на Европа.
Култура
Сиљановска-Давкова: Фестивалот „Игор Маџиров“ уште еднаш покажа и докажа дека театарската моќ допира до сите генерации

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова вчеравечер се обрати на свеченото отворање на четвртото издание на Интернационалниот фестивал на детски театри „Игор Маџиров“, којшто под слоганот „Сцена за сечиј сон“, и годинава се одржува под нејзино покровителство.
За неа, фестивалот, иако е насочен кон најпрефинетата и најпробирливата целна група- најмладите, со оригиналниот и искрен пристап ги заведува, радува и восхитува не само нив, туку и возрасните, будејќи го детето во нив.
Според претседателката, името на фестивалот го отсликува и наликува на профилот и сензибилитетот на извонредниот, прерано починат Маџиров, чии незаборавни улоги од него направија театарска легенда.
Акцентирајќи ја не само естетската туку и педагошката мисија на „Театарот за деца и младинци“, Сиљановска-Давкова изрази неизмерна почит кон актерите и сите вработени во театарот кои, од скромен, но топол амбиент, небаре волшебници, создаваат прекрасна сцена, налик на онаа од соништата.
Таа укажа на потребата од нова, пристојна тетарска куќа, обраќајќи се до надлежните институции со зборовите: ,,Уште еднаш посакувам овој минијатурен дом на „Театарот за деца и младинци“ да порасне, како што пораснаа децата кои во изминатите три децении го посетуваа и му се насладуваа. Просторното растење нека соодветствува на потребите на домаќините, но и на гледачите”.
Култура
Наградена со Стериина награда, славена во Белград – претставата „Народен пратеник“ на МНТ сега патува за Брчко

Со претставата „Народен пратеник“ од Бранислав Нушиќ, во режија на Егон Савин, Македонскиот народен театар ќе настапи на претстојните 42. Интернационални театарски средби „Брчко Дистрикт“ во Босна и Херцеговина.
Фестивалската програма се одржува од 16 до 24 октомври, а МНТ ќе настапи на втората фестивалска вечер, утревечер, на 17 октомври.
Фестивалот „Брчко Дистрикт“, со речиси половина век традиција, важи за еден од најрелевантните во регионот, познат по специфичниот пристап кон продукцијата, селекцијата и наградувањето на претставите и поединците.
Селектор на годинашното издание е култниот и харизматичен актер и режисер, Ирфан Менсур.
Летово, претставата „Народен пратеник“ доби Специјална Стериина награда за колективна актерска игра во Нови Сад и е сè поактуелна во регионалниот театарски простор.
Веднаш потоа беше изведена и во Народно позориште во Белград, каде Менсур фасциниран од актерската игра ја вклучи претставата во официјалната селекција на фестивалот во Брчко, со зборовите „Значаен пример на сценска интерпретација на класичен текст“.
Режијата на Савин ја задржува суштинската визија на Нушиќ, избегнувајќи радикални режисерски интервенции. Наместо тоа, фокусот е ставен на колективната актерска игра и јасната критика на политичкиот театар, испорачана интелигентно, духовито и трезвено.
Во претставата играат: Александар Микиќ, Дарја Ризова, Тони Михајловски, Јордан Симонов, Тања Кочовска, Александар Михајловски (со снимен глас), како и ансамблот: Дејан Стамчевски, Синан Ракип, Скендер Бериша, Зекирија Алим, Мирослав Атанасовски, Мартин Китановски и Хусеин Халили.
Ова е трето учество на МНТ на фестивалот во Брчко. Во претходните години, театарот има учествувано со претставите „Народен непријател“ и со „Нема да биде крај на светот“ и двете во режија на Нина Николиќ.