Култура
Алхемија на Стефановски и Миленковиќ во Антички театар

Скоро два ипол часа преполното гледалиште на концертот што се одржа во рамките на фестивалот Охридско лето уживаше во несекојдневната уметничка комуникација и чествувањето на слободата на креацијата на двајцата врвни музичари и нивните соработници
Скоро два ипол часа преполното гледалиште на концертот што се одржа во рамките на фестивалот Охридско лето уживаше во несекојдневната уметничка комуникација и чествувањето на слободата на креацијата на двајцата врвни музичари и нивните соработници Дино Милосављевиќ и Ѓоко Максимовски и Васил Хаџиманов како специјален гостин на овој настап за долго паметење.
Кога ќе се сплотат енергиите на виртуози како гитаристот Влатко Стефановски и виолинистот Стефан Миленковиќ и кога обајцата, наспроти фактот што досега се движеле во различни звуковни траектории, со чиста мисла и отворено срце влегуваат во ваков несекојдневен проект, тогаш неминовно се случува врвен уметнички чин. Настан што во овие какофонични и турбулентни времиња ја враќа довербата во креацијата, во убавото, во бришењето на сите огради, во слободата… Ете, како таков ќе остане во колективната меморија на преполниот Антички театар нивниот концерт одржан во пресрет на големиот македонски национален празник Илинден, во рамките на годинешното издание на фестивалот Охридско лето.
Инаку, ова беше четвртиот од серијата концерти триумфално започната на крајот на минатата година во белградскиот Сава центар. Од таму, она што веројатно првично беше замислено како ексклузивен проект на гитаристички виртуоз кој минал низ сито и решето во модерната музика (од „Брег“, преку балканскиот музички феномен – групата „Леб и сол“ до соработки со инструменталисти како Мирослав Тадиќ, Теодосиј Спасов, Јан Акерман…) и виолинист кој своевремно бил бележан како „чудо од дете“ и настапувал со тенорот Пласидо Доминго и диригентот Јехуда Мењухин…артист на УНЕСКО, сега се трансформира во соработка во која обајцата на задоволство на публиката влегуваат со невидена страст и која во иднина, освен со преполните распореди за музицирања по светот, со ништо друго и не може да биде условена.
Навидум несвојствено за музичари со таков бекграунд, тие и овој настап го започнаа со силна желба за докажување. Како да сакаа веднаш да ни стават до знаење дека се чувствуваат комотно во взаемната комуникација независно дали притоа посегаат по дела на класичните композитори Сати, Дебиси, Дворжак, Моцарт…или по теми на Џон Меклафлин и неговите „Махавишну оркестра“ – една од најзначајните појави на “фјужн музиката“ од првата половина на 1970-те, по балканскиот или македонскиот мелос толку речовито присутен во творештвото на визионерите „Леб и сол“ (песни како „Не си го продавај Кољо чифликот“, „Македонско девојче“, „Јовано, Јованке“, „Учи ме мајко, карај ме!“…) .
Тие едноставно својата сторија ја базираат на потрагата по барањето на нитката која упатува на умотворините на народниот гениј низ времето. Во таквите настојби ичекоруваат едно скалило погоре дозволувајќи си како големи мајстори на занаетот низ чинот на импровизација само да ја потенцираат сопствената потреба за слободно исчекорување во творештвото онака како што самите го поимаат. А, кога сето тоа ќе биде пречекано со бура воодушевување од присутните (во случајов неколку генерации на вљубеници во музиката, но и бројни гости од странство кои веројатно по првпат се среќаваат со балканската традиција), тогаш е сосема јасно зошто во еден момент Стефановски и Миленковиќ се престорија во модерни алхемичари кои звуците од своите инструменти ги престорија во мевлем за душите на сведетелите во чии спомени уште долго ќе пулсира ритамот на овој неповторлив длабоко емотивен перформанс.Стефановски и Миленковиќ во оваа своја инструменталистичко-творечка авантура имаат силна поткрепа од басистот Ѓоко Максимовски и тапанарот Дино Милосављевиќ (инаку членови на трито на гитаристот и на уште неколку македонски групи) кои нималку не се „луѓе од сенка“ задолжени за моторичноста на проектот, туку и креативци кои со одмерени соло партии знаат и тоа како да ги загреат дланките на присутните.
Кога, пак, на целата екипа ќе и се придружи и пијанистот Васил Хаџиманов (вистински наследник на лозата музичари Хаџиманови, школуван на славниот џез колеџ Беркли во Бостон, водач на сопствена „фјужн“ група во Белград со која има три албумски објави, чест гостин на концертите на татко му Зафир и тетка му Бисера Велетанлиќ, од неодамна член на електро-пионерите „Дарквуд даб“ и лидер на триото во кое се извонредните Изет Кизил перкусионист од Турција и грчкиот басист Костас Теодору…), дефинитивно се создадени сите предуслови за врвно шоу. Тој како специјален гостин на оваа серија на концерти на своите славни колеги, знаејќи си го местото, само и ги дава оние неопходни бои кои неминовно ве тераат на помисла дека пред себе имате состав подготвен за големи подвизи. Нешто како регионална „супер-група“ од новото столетие која наместо „мисионерство“ претпочита наново посегање по вистинските вредности. Нешто што нам, овде и сега, ни е неопходно потребно, оти немирниот Балкан никако не смее да биде слепото црево на светот.
Серијата концерти на Стефановски и Миленковиќ пролжува денеска во Хрватска, а потем …којзнае можеби еден ден ќе ги видиме заедно повторно во Македонија. Во Скопје или било кој друг град. За изведбите на вакви врвни уметници секогаш ќе има глад во земјава во која музичкиот јазик отсекогаш бил третиран како опстојба и нашата врска со цивилизираниот свет./крај/лј
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Камерниот ансамбл „Консонанс“ настапи на „Охридско лето“

Камерниот ансамбл „Консонанс“ со концертот „Мозаик“ вчеравечер се претстави пред публиката на фестивалот „Охридско лето“.
Извонредните уметници, флејтистката Елена Дојчинова, Маја Чанаќевиќ која свири на англиски рог, кларинетистот Здравко Ангелов, Сашо Темелковски на бас-кларинет и Дарко Илиевски на хармоника кои се и професионални музичари во Македонската филхармонија, ја збогатија фестивалската програма на класична музика со дела напишани од македонски композитори.
Концертната вечер започна со „Минијатури“ од Благој Цанев, припадник на четвртата генерација македонски композитори.
-Ова е посебно дело што сакам да го потенцирам бидејќи токму на вчерашниот концерт доживеа премиерна изведба во оваа верзија и за овој ансамбл. Композицијата „Минијатури“ е дело од македонскиот композитор Благој Цанев којшто почина пред пет години и оваа година, ние, на овој начин, јубилејно ја одбележуваме петгодишнината од неговата смрт изведувајќи го ова дело во овој состав. Инаку, аранжманот за овој состав го направи неговиот внук, Филип Иванов, којшто е исто така композитор, вели Маја Чанаќевиќ.
Второто дело што го изведоа уметниците од Консонанс ансамбл „Мозаик“ е посветено и напишано токму за овој состав од Филип Иванов, кој припаѓа на најмладата генерација македонски композитори. На концертниот репертоар беа уште неколку композиции од композиторот Дарко Илиевски кого публиката во црквата „Света Софија“имаше можност да го види со својата хармоника како дел од овој ансамбл.
-Дарко Илиевски свири хармоника, но е и композитор кој пишува прекрасна музика што се базира на македонскиот фолклор. Тоа не се аранжмани на македонски фолклор, туку комплетно нови композиции кои само се инспирирани од македонскиот фолклор, појаснува Чанаќевиќ.
Според неа, „Охридско лето“ преку застапеноста на македонските музичари и композитори на фестивалската програма покажува дека негува посебен однос и почит кон македонското музичко творештво.
-Фестивалот „Охридско лето“ за нас музичарите во Македонија претставува врвот на нашата кариера. Настапот на „Охридско лето“ и со Македонската филхармонија се врвот којшто може да го достигнеме во нашата држава и сме навистина пресреќни поради тоа што директорот на фестивалот Ѓорѓи Цуцковски и селекторката Симона Ѓорчева годинава ни ја дадоа можноста и нè поканија да учествуваме на 65-издание на „Охридско лето“. Со тоа, тие покажуваат посебен однос и почит кон македонското музичко творештво, значи, не само кон македонските музичари, туку и кон македонското музичко творештво бидејќи на нашиот концерт беа изведени дела исклучиво од македонски композитори, додава Чанаќевиќ.
„Консонанс“, основан во 2007 година, е истакнат ансамбл кој на своите почетоци беше составен исклучиво од дрвени дувачки инструменти, но денес во својот состав вбројува и други инструменталисти кои го збогатуваат звукот на овој состав. Музичарите од ансамблот, кои имаат долгогодишно искуство, подеднакво се посветени на оркестарската, соло и камерната музика.
Култура
Фестивалот „Културен амалгам“ почна во Скопје, а вечерва продолжува во Крива Паланка

Првата вечер од второто издание на фестивалот „Културен амалгам“ започна во Културно информативен центар – Скопје на 15 јули со впечатлив настан во Скопје, обединувајќи фотографија, документаристика и уметнички експеримент во еден културен мозаик. Публиката во КИЦ Скопје имаше ретка можност да ја проследи изложбата „ФотоСинтеза“, која претстави над 40 автори од Романија специјализирани за алтернативни фотографски техники како цијанотипија, вандајк и гум-бихромат. Делата беа силно поетични, но и технички прецизни, нудејќи свежа перспектива на историските процеси во современ контекст.
Веднаш потоа, беше прикажан документарниот филм „Манaки – Приказна во слики“, режиран од Роберт Јанкулоски, кој со внимателно истражена нарација и автентични фотографии нè врати во времето на првите балкански кинематографери, преку факти кој ретко кој ги знаел. Филмот остави силен печат врз публиката со својот достоинствен пристап кон културното наследство, давајќи историски контекст на приказната.
Со ова, фестивалот започна како што и најави: со јасна визија, културна длабочина и отвореност кон интердисциплинарна уметност.
Вечерва Крива Паланка станува нова станица на патувачкиот фестивал „Културен амалгам 2025“. Во просториите на Градскиот музеј, од 20 часот, публиката ќе има можност да ја проследи ревијалната изложба „ФотоСинтеза“, која прикажува редок избор на алтернативна фотографија од фотоклубот „Ирис“. Техники како цијанотипија, гумоил и вандајк ќе бидат изложени преку дела на над 40 автори, кои го оживуваат минатото со современа чувствителност.
По изложбата ќе следува и проекција на документарниот филм „Манаки – прикзна во слики“, посветен на животот и делото на пионерите на балканската фотографија – браќата Манаки.
Настанот е бесплатен и отворен за сите љубители на уметноста, културата и фотографијата.
Следна станица на естивалот е Куманово на седми август во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“.
Со овие активности Културно-информативниот центар – Скопје настојува да поттикне децентрализација на културата во Македонија и да воспостави трајна соработка меѓу културните институции низ земјата.
Целта е да се заживеат локалните простори преку изложби, проекции, работилници и трибини, како и да се создадат нови услови за самоорганизирано културно делување. Годинешната тема е фотографијата, со фокус на нејзиниот историски развој и алтернативни техники кои повторно стануваат актуелни. Проектот има и амбиција да се прошири на регионално и меѓународно ниво.
Фестивалот е поддржан од Министерството за култура и туризам.
Култура
14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“

Под мотото „Театарот го менува светот“ од 3 до 7 август во НУ Центар за култура – Битола ќе се одржи 14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.
Во традиционалниот термин на две сцени во Центарот за култура ќе се одиграат десет претстави. А покрај официјалната натпреварувачка програма, фестивалот оваа година подготви богата придружна програма.
Шест претстави од Грузија, Унгарија, Хрватска, Бугарија, Албанија и Македонија ќе се натпреваруваат за фестивалското Гран-при за најдобра претстава во целина. Дел од програмата се театрите „Нодар Думбадзе“ и „Пиро Ќеци“, национални установи од Грузија и Албанија. А ни доаѓаат и признатите независни продукции: „Колибри“ од Унгарија и „Мала сцена“ од Хрватска кои важат за најстари и водечки театри за деца во своите земји. На програмата е и куклениот театар „Сенџу“ од Бугарија кои ни носат јапонски куклен театар по методот на Такеда а за прв пат на „Битолино“ ќе учествува и Театарот „Сенки и облаци“ од Скопје.
„Нашите сцени се место каде што детската насмевка, фантазијата и искрените емоции се во центарот на вниманието. Преку театарот ние не само што раскажуваме приказни, туку и ги воспитуваме идните генерации – во духот на емпатија, разбирање и љубов кон уметноста. Срдечно им се заблагодарувам на сите театари од целиот свет кој изразија интерес да учествуваат. А особено – на децата, нашата верна публика изминатите тринаесет години кои се срцето на сè што правиме.“ – истакна Филип Етмишовски, директор на Бабец театар и Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.
Во годината кога Драмскиот аматерски фестивал во Кочани, кој важи за носечка платформа за театарските аматери, е оправдано одложен. „Битолино“ одлучи да ја отстапи својата сцена на аматерските театри и театарски школи од земјата. Оваа година во придружната програма ќе бидат Театар Чекори од Скопје и Театарот при ЈОУ Дом на култура „Иван Мазов – Климе“ од Кавадарци. Фестивалот ќе го отвори и затвори Театарската школа „Бабец“ со претставите „Зборови“ и „Аудиција“. Токму со премиерата на младинската постановка на „Аудиција“ по текст на Александар Галин, Бабец театар ќе го одбележи и својот јубилеен 15. роденден.
Во придружната фестивалска програма е и дводневна театарска работилница за куклен театар „Светот на куклите“ со бугарската режисерка и актерка Ефимиа Павлова. Токму директорката на Државниот куклен театар во Сливен, Бугарија ќе биде претседател на фестивалското жири. Останатите два члена се македонските актери со интернационална театарска, филмска и телевизиска кариера: Тони Наумовски и Мартина Тапарчевска.
Фестивалот е поддржан како проект од национален интерес во рамки на Годишната програма на Министерстовото за култура и туризам на Македонија, Годишната програма за култура на Општина Битола а генерален спонзор е Комерцијална банка АД Скопје.