Култура
Отворен 23-тиот Саем на книгата

Саем на книгата се одржува од денес до 17 април во „Метрополис арена“ на Скопски саем.
Саем на книгата се одржува од денес до 17 април во „Метрополис арена“ на Скопски саем.Мотото на годинашниот Саем на книгата, 23-ти по ред, е „Подари книга, подари богатство“, поддржувајќи ја токму книгата како најсоодветен подарок за сите пригоди: родендени, имендени, јубилеи, празници. Со помасовно подарување книга, сите засегнати страни во процесот на подарување добиваат: оној што подарува – подарува вредна работа, оној што го добива подарокот – добива нешто што останува, нешто што облагородува.„Со текот на времето одредени симболи станале синоним за луксуз. За луксузен комфор се оди во хотел со пет ѕвезди, ако ни треба престижен транспорт може да се вози мерцедес, за луксузна гозба ќе помислиме на кавијар и шампањ, но, како што вели Хенри Милер, само читајќи книга ѝ овозможуваме луксуз на душата. Книгата има некоја натприродна моќ која може да ни овозможи патувања, рефлексии, емоции, дилеми и потврди“ – нагласи Гвидо Омладиќ, претседател на управата на групацијата ЕРА и претседател на Управниот одбор на Скопски саем.На синоќешното отворање на саемот присуствуваа премиерот Никола Груевски, министрите за култура и за образование Елизабета Канческа – Милевска и Никола Тодоров, Матеја Матевски, лауреат на годинашниот Златен венец на Струшките вечери на поезијата, амбасадори, пратеници во Собранието на РМ, издавачи и книжевни дејци.„Во книгата се стапува како во драг дом, како во куќа на пријател на кого му ги носиме како подарок нашата приврзаност, љубов и љубопитство, а таа ни дарува сеќавања на неа, препознавање на самите нас дека сме биле во неа и дека уште сме. Саемот на книгата е свеченост на создадениот и соопштениот збор во неа. Збор што ни е упатен на сите. Тој збор тука и насекаде каде што се наоѓа ги отвора ширум своите благородни врати, замрсените и измешаните древни јазици од приказната „Кула вавилонска“ тука говорат јасно, секој со својот глас. Говорат за себе и за сите во заеднички разговор и разбирање. За тоа сме и благодарни на книгата, на обединителката што има добра мисла и убав збор за секого“ – изјави поетот и академик Матеја Матевски на отворањето на Саемот на книгата.На 23-тото издание на Саемот на книгата, 4.000 квадратни метри ќе бидат исполнети со издавачи преку Здружението на издавачи и книжари, Здружението на албански издавачи, изданија на голем број домашни и странски автори преку издавачите и нивните застапници од Македонија, Србија, Хрватска, Словенија, Бугарија, Албанија, Италија, Велика Британија.„Книгите со својата вечна убавина насекаде низ светот, па и кај нас, се основа на националната култура и богатство кое ни ги отвора животните хоризонти, која ни ги доближува светот на непознатото и нè облагородува со духовни вредности и знаење. Саемот на книгата е водечки настан за љубителите на пишаниот збор во Македонија. Пред нас се денови во кои читателската јавност ќе има можност да ги почувствува сите кулминации и еквилибриуми на бројните македонски и светски автори, голем број изданија од најновата книжевна продукција, стручна и научна литература, белетристика, едукативни книги и прирачници проследени со бројни промоции, тематски средби и пригодни изложби“ – изјави премиерот Никола Груевски.„Оваа година на Саемот на книгата се одлучивме да го претставиме македонското творештво и богато културно наследство. На промотивен штанд домашната читателска јавност ќе може да се запознае со сите литературни изданија кои се реализирани под слоганот „Откријте ја Македонија – Македонија вечна“, а се дел од неколку крупни проекти кои во изминатиот период ги реализираше Владата на Република Македонија. Тука се делата од проектот „130 тома македонска книжевност“, дела од проектот „Превод на литературни дела на добитници на Нобелова награда за литература“, како и голем број книги и учебници од големиот проект за превод на илјада стручни и научни книги кои се користат на врвните и најреномирани универзитети во САД и Велика Британија, а од областа на правото во Франција и Германија“ – нагласи премиерот Никола Груевски.Покрај веќе реализираните проекти, започна и проектот со кој делата објавени во рамките на „130 тома македонска книжевност“ ќе бидат преведени на англиски јазик, со што најдоброто од македонската книжевност ќе биде достапно до светската јавност. Првите десет книги од овој проект ќе бидат промовирани во рамките на годинашниот Саем на книгата.Во промотивниот центар во галеријата на „Метрополис арена“ на Скопски саем до 17 април секојдневно ќе се одржуваат промоциите на новите изданија на издавачите кои учествуваат на Саемот.Во рамките на акцијата која се реализира со мото „Подари книга, подари богатство“, на синоќешното отворање на 23-тиот Саем на книгата, Гвидо Омладиќ, претседател на управата на групацијата ЕРА и претседател на Управниот одбор на Скопски саем им подари комплети книги на премиерот Никола Груевски, на министерката за култура Елизабета Канческа – Милевска, како и на академик Матеја Матевски, лауреат на годинашниот Златен венец на Струшките вечери на поезијата.Саемот на книгата и годинава се одржува под покровителство на Министерството за култура на Република Македонија. /крај/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Драмски театар Скопје со „Плејбоите…“ гостува на фестивалот РУТА на Бриони

Драмски театар Скопје со претставата „Животот на провинциските плејбоји по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“ утре, на 28 август ќе гостува на Бриони во Хрватска каде театарот „Ulysses“ е домаќин на фестивалот на Регионалната унија на театри, РУТА. Претставата ќе биде изведена на големата сцена на локалитетот Мали Бриони во 21 часот. Гостувањето на Бриони ќе биде шеста изведба на пиесата со што се заокружува сезоната на планирани настапи на летните фестивали. Станува збор за копродукција на НУ Драмски театар Скопје, Белградското драмско позориште, Местното гледалишче Љубљана и продукцијата на „Град театар“ Будва.
Премиерата на копродукциската претстава „Животот на провинциските плејбоји по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“ во режија на Иван Пеновиќ, по текст на Душан Јовановиќ се играше во Црна Гора на 10 август на 39. фестивал „Град театар“ Будва. На летната сцена во комплексот „Словенска плажа“ претставата беше играна во четири последователни вечери.
Предизвикот да се создаде копродукциската претстава на четирите уметнички куќи е одбележувањето на пет години од смртта на авторот Душан Јовановиќ, кој остави силен печат во театарскиот израз во регионот. За претставата е истакнато дека: „Плејбоите…“ е текст напишан во 1972, од раниот драмски опус на Душан Јовановиќ, работен во формата на комедија дел арте. Претставата првпат е изведена во Местното гледалишче Љубљана една година подоцна. Во творештвото на тошашнаите „бунтовни“ уметници е присутен таканаречениот „лудизам“ – специфичен одговор на „тешките теми“ што ги отвори повоената генерација млади луѓе што биле современици на регионални историски движења, во духот на „Сексуалната револуција“ и „Пролетта од 1968 година“.
Режисерот Пеновиќ за претставата „Плејбоите…“ вели дека е вителот на живата еротика, младост и незаузданата, вечно незаситна страст. Сепак, меѓу редови се насетува и една празнина, суета и егоизам на општеството што постојано трча по уживање. Денес, половина век по ‘68, суетата и бесцелноста остануваат актуелни, а им се придружуваат и трката по материјалниот статус, но и егзистенцијалниот страв.
Покрај Иван Пеновиќ, авторскиот тим го сочинуваат и Соња Должан (превод), Лазе Трипков (сценографија), Александар Ношпал (костимографија), Владимир Пејковиќ (композиција) и Дамир Клемениќ (сценско движење). Во копродукциската претставата играат актерите од четирите уметнички куќи од регионот: Лазар Христов, Јулита Кропец, Марко Гверо, Соња Стамболџиоска, Лазар Николиќ, Вукашин Јовановиќ, Нејц Језерник, Марјан Наумов и Јована Спасиќ.
По изведбата во Охрид, македонската публика ќе има можност повторно да ја гледа претставата во втората половина на октомври за време на фестивалот РУТА во Драмски театар Скопје.
Култура
(Фото) Премиера на документарниот филм „Планината не оди никаде“ на 16. „МакеДокс“

Со силни и долготрајни аплаузи и овации на 25 август во Куршумли ан се одржа македонската премиера на новиот долгометражен документарен филм „Планината не оди никаде“ на словенечката авторка, режисерка и продуцентка Петра Селишкар. Премиерата се одржа во рамки на програмата на 16. „МакеДокс“.
Публиката во исполнетиот до последно место Куршумли ан во еден здив ја проследи приказната за браќата кои со своето стадо овци најголемиот дел од годината го поминуваат високо во планината, на околу 2.400 метри надморска височина под врвот Солунска Глава. Покрај овците, браќата се опкружени и заштитени од 30-ина шарпланинци, кои се во нивната непосредна близина додека ги исполнуваат секојдневните обврски. Единствениот контакт со цивилизацијата се нивните мобилни телефони, со кои ако сакаат да воспостават контакт мораат да се искачат на околните планински врвови.
На премиерата на филмот присуствуваа тројца од браќата – протагонисти во приказната – Зекир, Басри и Бесам, како и нивниот пријател Марјан. Во Куршумли ан беше присутна и филмската екипа што работеше на најновото документарно остварување на Петра Селишкар.
По премиерната проекција на „МакеДокс“, режисерката Петра Селишкар изрази огромна благодарност до филмската екипа на соработката во изминатите, речиси, шест години, колку што траеше продукцијата на филмот, и огромна благодарност до протагонистите на трпението и искрените намери со кои ја прифатија идејата и филмската екипа во нивниот планински дом.
Режисерката Селишкар рече дека иако потекнува од Словенија, која е позната како планинска земја, сепак прва вистинска средба со животот во планината ја направила во текот на снимањето на филмот и дека открила еден свет што не го познавала.
Со искрена и возбудена емоција и протагонистот Зекир се обрати кон публиката, искажувајќи благодарност за времето што го посветиле да го гледаат филмот во кој тој е протагонист, посакувајќи им на сите да се гледаат само за убаво. За возврат од публиката доби искрени аплаузи, а прашањата што беа поставени се однесуваа на условите во кои живеат, но и на начинот на живот со толку многу кучиња кои им се неопходни за чување на стадото овци во планината. Зекир едноставно одговори дека кучињата имаат внимателен и грижлив однос кон луѓето, а стануваат агресивни кога кон стадото ќе наближи некое диво животно.
Филмот е реализиран како копродукција помеѓу Словенија, Франција, Северна Македонија преку продуцентските куќи „Петра Пан Филм“ (Словенија), „Синефаж продукција“ (Франција), ППФП (Северна Mакедонија) во копродукција со РТВ Словенија.
Сценариото го потпишуваат Петра Селишкар и Танкред Ривиер, директор на фотографија е Бранд Ферро, монтажери се Лорелин Делом и Сашко Потер Мицевски, музиката е на Изток Корен, дизајнот на звук е на Владимир Ракиќ, додека фоли-артист и едитор на звучни ефекти е Вера Галешев. Продуценти се Петра Селишкар, Виктор Еде и Сара Ферро, а извршни продуценти се Бранд Ферро и Ивана Нацева.
Филмот досега е прикажан на 10 фестивали, со 2 номинации и 2 награди, а до крајот на годината веќе е поканет на уште многу фестивали. По фестивалската патека ќе започне редовна дистрибуција во повеќе земји, вклучително и во македонската Кинотека.
Култура
Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска утре во Венеција ја отвора програмата „Хоризонти“

Денес, 26 август 2025 година, се одбележуваат 115 години од раѓањето на Мајка Тереза во Скопје. Веќе утре, 27 август, токму во пресрет на овој значаен јубилеј, на 81. меѓународен филмски фестивал во Венеција, ќе се одржи светската премиера на филмот „Мајка“ (Mother) на Теона Стругар-Митевска.
Филмот ќе ја има честа да ја отвори престижната програма „Хоризонти“ (Orizzonti) на фестивалот, која е посветена на најновите авторски и уметнички тенденции во светската кинематографија.
„Мајка“ е инспириран од животот на Мајка Тереза прикажувајќи ја Колката во 1948 година во моментот кога таа ја носи клучната одлука да го напушти манастирот и да им се посвети на сиромашните.
Филмот е копродукција на Северна Македонија, Белгија, Шведска, Данска и Босна и Херцеговина. Во главните улоги настапуваат светски познатите актерки Нуми Рапас и Силвија Хукс заедно со Никола Ристановски, Лабина Митевска и други.
Официјалната премиера ќе се одржи на 27 август во 16 часот во Sala Darsena во рамките на фестивалот во Венеција.