Култура
Македонски автори на филмскиот фестивал во Утрехт
По третпат во Утрехт се одржува филмскиот фестивал Источни Соседи кој трае од 21. до 24. октомври. Со публика од преку 5.000 посетители, за многу филмски критичари ова е најголемата презентација на Балканските земји во Западна Европа којашто биенално се одржува во овој холандкси град
Иако Македонија не е во фокус ова година, македонскта застапеност не заостанува зад другите земји. Премиерно во Холандија во петок (22. октомври) во 17.00 часот ќе биде прикажан документарниот филм „Девојчето што бере тутун” на Билјана Гарванлиева. На 24. октомври во 16.00 часот, ќе биде прикажан Омнибус-филмот на режисерки од пет земји од регионот, „Некои други приказни”, со што и македонскиот „Замена” на Марија Џиџева.Најголемо внимание од медиумите привлекоа македонските млади актери, предводени од професорката Синоличка Трпкова. Тие се дел од филмската работилница која што се одржува од 18 до 26 октомври на тема „Домашно насилство – и борбата против него”. Трпкова заедно со познатите актерки Вилеке ван Амелрој (Холандија) и Мирјана Карановиќ (Србија) менторираат млади таленти од Холандија, Хрватска, Србија, Бугарија, Албанија и Македонија. Младите актери кој нас не претставуваат се: Ана Кафкалеска, Марија Бејкова, Слаѓана Вујосевиќ, Газменд Изаири, Никола Настоски и Александар Степанулески.Учеството на Источни соседи го обезбеди Здружението на граѓани „Public room” / „Јавна соба” кој е официјален партнер на фестивалот. Со испраќањето на македонските учесници/актери и филмови повторно се обидува на најдобар можен начин да ја презентира македонската култура во Холандија. Да потсетиме само дека на фестивалот Источни соседи во 2008 г., земја во фокус беше Македонија и во Холандија беа прикажани филмовите: Сенки(2007) на Милчо Манчевски, Боли ли?(2007) на Анета Лешниковска, Превртено (2007) на Игор Иванов, Илузија (2005) на Светозар Ристовски, Дае (1979) на Столе Попов и Воајер (2008) на Александар Спасовски. Додека во 2006 г. нашата земја беше претставена со изложбата „Жестоко историско ехо” куратор Златко Теодосиевски и асистент куратор Ана Франговска. На оваа изложба беа изложени дела од Александар Станковски, Славица Јанешлиева, Атанас Ботев, Жанета Вангели, Дијана Томиќ-Радевска, Исмет Рамичевиќ, Ибрахим Беди, Роберт Јанкуловски, Маријета Сидовски и Ангел Коруновски.Фестивалот се разликува од другите фестивали по тоа што тој ја фокусира својата програма на земјите кои не се членки на Европската Унија ставајќи го акцентот на оние кои се на самиот праг на ЕУ. Фестивалот претставува отворена сцена за масовно презентирање на националните достигнувања во различни уметнички дисциплини, каде што филмот останува сепак примарна категорија. Оваа година земја во фокус е Хрватска. Презентацијата на хрватската кинематографија во Холандија се состои од најновата продукција, како и некои стари филмски хитови. Селектор на филмската програма е Рада Шешиќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

