Култура
Операта што ја скандализираше Европа
Не стивнуваат реагирањата откако верзијата на операта „Лулу“ беше изведена на почетокот од месецов на салзбуршкиот фестивал во поставка на бугарската режисерка Вера Немирова
Операта беше најавувана како нов напад на еуротрешот, а рецензентите ја дочекаа „на нож“. Сепак од реномираниот фестивал на класичната музика на кој се поставуваат нови видувања на класичните дела исклучиво во сопствена продукција, не се очекуваше ништо помалку сензационално или контроверзно. Меѓутоа, како што се забележува во западниот печат, операта „Лулу“ како што ја пренесе Вера Немирова натприсечно ги возбуди духовите и ја подели уметничката јавност. Така, не може да се најдат барем две критики во специјализираните страници за уметноста каде ќе се сретнат барем приблиќни ставови по однос на режијата, сценографијата, костимите па и толкувањата на ролјите.За едни критичари без дилеми највпечатлива е сцената на берзанската паника, во која филхармонијата е мирна а над главите од музичарите берзанските трговци се размавтуваат со акциите, која била поставена под светлечка диско топка во сценографијата која ја изработила Вера Немирова заедно се германскиот сликар Даниел Рихтер, била единствената трага од провокативност и скандал во целата претстава Инаку, „Лулу“, како дело е осмислено во каква и да е поставка да предизвика контроверзи и очекувано е по секоја поставување на сцената да има противречности и скандали. За друг критичари, пак, во оваа поствка има многу секс, крв и бездушност. Тие забележуваат дека Немирова едиснтвено имала „разбирање и сочувство“ за Лулу, централниот и најинтригантен лик во делото. Лулу имено е фатална заводничка чиј маж богат банкар ја фаќа во прегратка со сликарот што го платил да наслика нејзин портрет. Мажот веднаш умира од инфаркт а Лулу сфаќа дека станува богата вдовица и почнува заплетот во приказната, полн со уцени, пресврти, при што Лулу бездушно манипулира со луѓето бидејќи тоа и’ е единственото оружје, но и запаѓа во мрежата од сплетки на оние што сакаат да дојдат до нејзиното богато наследство. Албан Берг (Alban Berg,) германски композитор кој живеел од 1885 до 1935 г., сам го напишал и либретото за „Лулу“, според драмите „Духот на земјата“ и „Пандорината кутија“ на Франк Ведекинд и целата поставка го има предвид скандалот. Така Немирова Лулу како фатална заводничка ја соблекла во долна облека а нејзините машки партнери ги натерала што повеќе да ја допираат, ги вметнала експлицитните алузии на сите видови сексуални игри, воведува и лезбијска нитка ставајќи ја Лулу во прегратките на грофицата Гешвиц, која е единствената која ја сака без заднина, потоа ја сплеткува со неконтролирани момчиња и злобни перверзни старчиња. Од ваквата постановка, единствено не можеле да профитираат оперските ведети кои ен добиле можност да ги покажат своите квалитети. Така Француската сопранистка, Патрисија Петибон која ја толкувала насловната ролја на Лулу, е оценета како повеќе кревка кукла отколку бесрамна фатална волшебничка на скескот, а ѕвездите како Павол Бреслик во улогата на страсниот сликар, Михаел Воле како искомпромитираниот Др. Шен и Франк Грундербер како Шиголш биле премногу директни и мажевни. Само толку водечките европски оперски критичари посветуваат внимание на протагонистите на сцената, покрај задолќителната компарација со, како што ќе повторат – повеќеслојната, возбудлива и авангардна псотановка на „Лулу“ на Петер Музбах пред петнаесетина години. Но „Лулу“ на Немирова не ја поштедеа и прекуокеанските критичари. И пред да биде одржана премиерата New York Timesa напиша дека сигурно нејзината „Лулу“ ќе биде уште еден еуротраш на сцената, особено окомувајќи се на сцената за која вели дека е бесцелна, кога се појавува Патрисиа Петибон со огромни ангелски крилја на грбот во сената кога сликарот ја портретира Лулу.Критиката прашува зошто „беше потребна речиси четиричасовна и скапа претстава на измачени луѓе измачкани со крв, голи мажи во ела низа сцени со ползење, цело време плазејќи се по Лулу“, што требало да го нагласи неодоливиот сексапил на Лулу. Исто така, на неразбирање наиде и замислата на режисерката во речиси целиот прв чин пејачите да се шетаат низ публиката пеејќи под запалените рефлектори, со служење пијачки и коцкање, претерано облечени во необичните костимографкси решенија на Клаус Ноак. Во германските критики, покрај доминирачките забелешки се признава дека пубиката неколкупати одушевено реагирала а дека само еднаш исвиркала, но најмногу реагирала со млаки куртоазни аплаузи. Најголемите овации актерите ги добиле на крајот, во сцената кога Лулу по сите заплети е сведена на ефтина проститутка и го убива човекот кој ќе ја собере од улица и ќе се покаже дека тоа бил лично – митскиот лондонски крвник Џек Мевосек.Меѓу критиките по острината се издвојува онаа која наведува дека никогаш не е видена кулминација на претстава режиран со толку нескриена деградација. Други, пак, тврдат дека Немирова ја прикажала вистинска природа на приказната за Лулу, некои дека покажала кукавичлак, егзибиционизам и неразбирање, покрај сиот невкус. Во секој случај, правот е подигнат, што можеби и е и целта на помалку заморениот оперски свет, кој бара нови доловувања на класиците.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Денес е Ден на македонскиот јазик
Петти мај е прогласен за „Ден на македонскиот јазик“. На овој ден во 1945 година, со решение на Народната влада на Федерална Македонија е усвоена азбуката на македонскиот јазик врз принципот еден глас – една буква, а набргу потоа, на 7 јуни 1945, е усвоен и Правописот на македонскиот јазик.
Кодификацијата на современиот македонски стандарден јазик се заокружува со делата на Блаже Конески – Граматиката на македонскиот литературен јазик, Речникот на македонскиот јазик и Историјата на македонскиот јазик.
Култура
Инспиративен настап на SIN PUSTINJE во Битола за Меѓународниот ден на џезот 2024
МКЦ-Битола по јубилеен 10-ти пат го одбележа Меѓународниот ден на џезот во Битола 2024. Во прекрасниот амбиент на кафе барот Порта Џез, Ахмед Буриќ, Дамир Имамовиќ, Тони Китановски и Иван Михајловиќ приредија несекојдневно музичко поетско доживување.
Во проектот станува збор за искуството и интерпретацијата на музиката и поезијата која ги сумира различните интереси и вештини на уметниците кои досега ги познававме од другите жанрови. На концертот Буриќ, Имамовиќ, Китановски и Михајловиќ изведоа дванаесеттина песни од нивниот прв албум, како и некои други делови кои на изведбата во живо му дадоа комплетна форма и магична атмосфера.
Овој концерт по десетти пат ја стави Битола на глобалната мапа на градови кои го одбележуваат Меѓународниот ден на џезот и ги слават вредностите кои тој ги промовира. Битола ја ставаме на иста линија со светските метрополи кои имаат почит кон уметноста како начин на живот и извор на енергија не само за уметниците туку и за обичните граѓани.
Концертот се организира со финансиска поддршка на Министерството за култура и Општина Битола.
Култура
Вердиевата спектакуларна опера „Трубадур“ на 11 мај на „Мајските оперски вечери“
На 11 мај со почеток во 20.00 часот ќе се изведе спектакуларната опера „Трубадур“ од Џузепе Верди, во рамките на 52. издание на меѓународниот фестивал „Мајски оперски вечери“. Билетите за премиерната изведба на „Трубадур“ на 9 мај се распродадени.
Диригент е Иван Еминовиќ, режијата е на реномираниот македонски режисер, Иван Поповски кој живее и работи во Москва повеќе од две децении и за своите врвни уметнички достигнувања е добитник на највисоки признанија во Русија и низ светот и за првпат поставува опера на македонската сцена. Сценографијата е на Миодраг Табачки од Србија, костимографијата е на Марија Пупучевска, а кореографијата на Саша Евтимова.
Во улогата на Манрико ќе настапи гостинот од Чиле, Филипе Рохас, тенор кој настапувал на повеќе светски сцени, во улогата на Гроф Луна ќе настапи нашиот баритон Ристе Велков, во улогата на Леонора ќе настапи гостинката од Канада Криста де Силва, драмски сопран препознатлива по нејзините темни мистични бои. Во улогата на Ацучена ќе настапи, Сања Анастасиа, мецосопран, првенка на операта во Народниот театар во Белград. Во улогата на Ферандо ќе настапи нашиот бас, Владимир Саздовски кој е чест гостин на светските оперски сцени. Во останатите улоги ќе настапат: Јане Дунимаглоски, Ана Ројдева, Тихомир Јакимовски и Дејан Стоев во придружба на хорот и оркестарот на Националната опера и балет.
Романтична љубов, смртна љубомора и oдмазда се движечките драмски елементи на операта „Трубадур“ од италијанскиот музички мајстор Џузепе Верди. Операта се одликува со прекрасна музика и спектакуларно предводени вокални делови кои пренесуваат силни емоции, додека исклучително сложената приказна изобилува со огнена страст.