Култура
Во Бразил откриена најстарата карпеста уметност во Јужна Америка
Бразилски и американски археолози во внатрешност на една пештера во Бразил открија карпесто сликарство – петроглиф чијашто старост се проценува на 10 илјади години, што го прави најстариот примерок од уметноста од овој вид во Јужна Америка, се вели во написот објавен во списанието PLoS One.
Бразилски и американски археолози во внатрешност на една пештера во Бразил открија карпесто сликарство – петроглиф чијашто старост се проценува на 10 илјади години, што го прави најстариот примерок од уметноста од овој вид во Јужна Америка, се вели во написот објавен во списанието PLoS One.Се верува дека предците на Индијанците од Северна и Јужна Америка продреле на просторите на Новиот свет преку теснецот меѓу Чукотка и Аласка пред околу 16 до 15 илјади години. Во тој период тие успеале да ја уништат локалната мегафауна – мастодонти и други големи животни – и се раселиле на сите тритории на двата континента. Тие оставиле малку траги во вид на погребни предмети или слики, поради што нивната култура и традиции остануваат мистерија за археолозите.Тимот археолози предводен од Валтер Невес од Универзитетот во Сао Паоло, во Бразил, од 2002 до 2009 година вршеше ископувања во пештерата Лапа ду Санто, 30 километри северно од бразилскиот град на Бело Оризонте.Оваа пештера е дел од карстот Лагуа Санто, синџир од пештери други вдлабнатини во карпите, којшто опфаќа вкупно околу 1.300 квадратни метри. Во оваа област, научниците често наидуваат на коски од древните животни и луѓе, како и карпести „живописи“ на ѕидовите од засолништа.За време на екстракција на почвата од дното на пештерата, Невес и неговите колеги откриле многу траги од огништа, остатоци од храна и мали парчиња од ислужени алатки со кои се користече дамнешните жители на Лапа ду Санту. Соодносот на изотопите на јаглерод во органските траги од човековото живеење во пештерата укажуваат на тоа дека првите луѓе тука пристигнале пред околу 10 илјади години.На крајот на ископувањата археолозите откриле на еден од ѕидовите на засолништето петроглиф – цртеж врежан директно на карпа. На малата „слика“ со димензии 20 до 30 центиметри на праисторискиот уметник насликал фигура на човек, методично изработена со длабење многу дупки во цврстиот ѕид на пештерата.Човекот има две раце со три прста на секоја од шаките, големи нозе и глава во форма на буквата „С“. Главниот лик на уметникот претходник на современите Индијци, веројатно, бил маж, на што укажува хипертофираниот (пренагласениот) фалус во долниот дел од „делото“. Научниците пресметале дека древниот уметник ја завршил сликата пред околу 9,3 до 10 илјадни години.Слични насликани фигури беа претходно пронајдени во другите делови на пештерскиот комплекс Лагуа Санта, како и во други пештери во Северна и Јужна Америка. Сепак, овие петроглифи се малку помлади од пронајдокот на Невес и неговите колеги – нивната старост е меѓу девет и две илјади години.Со други зборови, оваа форма на уметност била многу популарна меѓу древните народи и нивните потомци, преживувајќи илјадници години и бил раширена низ целиот континент. Истражувачите веруваат дека ширењето на слични форми на карпестата уметност покажува дека древните Индијци ги разменувале не само тајните на производството на алатките, туку исто така и културните и религиозните сознанија./крај/рн/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Во Скопје концертна промоција на „Афро гитано“: албум снимен на три континенти
Во сабота, на 8 ноември, во Јавна соба, како дел од програмата на Skopje Design Week, македонската публика ќе има ретка можност да ја доживее концертната промоција на албумот „Afro Gitano“ ,заеднички проект на Тони Китановски, легендарниот Баба Сисоко од Мали и диџеј Гоце САФ.
Овој необичен спој на африкански ритми, балканска душа и урбан електронски грув претставува автентично музичко патување што ги руши границите меѓу жанровите и континентите. Китановски вели дека „’Afro Gitano’ е музика што се движи како реката, како луѓето, како слободата“.
Албумот, снимен во време на пандемијата на три континенти и во шест земји, ја носи енергијата на спонтаноста и заедништвото.
„Едноставно ќе пролета идеја што ни се чини добра, и тројцата се нафрламе на неа како мала глутница“, раскажува Китановски, откривајќи ја суштината на нивната уметничка хемија.
Африка, Балканот и урбаната сцена во едно
За Баба Сисоко, кого Китановски го опишува како „музичар од највисок ранг и гриот кој со музиката придонесува за мирот на земјата“, оваа соработка претставува спој на духовноста на западноафриканската традиција и џез-импровизацијата.
Во проектот се вклучува и диџеј Гоце САФ, кој со својата хип-хоп енергија внесува современа урбана димензија: „Џезот и хип-хопот се од иста мајка“, вели Китановски, додавајќи дека триото создава „компактна единица во која секој ја задржува својата музичка суштина, а заедно пловиме беспрекорно“.
Музика што ја почитува традицијата и ја прегрнува слободата
Во „Afro Gitano“, Китановски ја продолжува својата долгогодишна мисија – да создава музика што е истовремено прастара и современа, длабоко вкоренета и бескрајно слободна. „Музиката е секогаш онолку добра колку што е блиска до коренот“, вели тој, нагласувајќи дека искреноста кон себеси е единствениот пат до автентичност.
Албумот го издава лондонска издавачка куќа, а како што посочува Китановски, „само оригиналноста може да ја отвори портата кон светот“.
Настан што обединува музика, уметност и дизајн
Настапот е дел од Skopje Design Week – платформа што ги поврзува различните уметнички дисциплини. „Музиката е дизајн од невидливи треперења во воздухот и со тоа природно се вклопува во настанот“, додава Китановски.
Публиката може да очекува концерт исполнет со ритам, импровизација и слобода. „Сакам да си поминат убаво, да се изнаиграат без да им биде гајле за другите околу нив, и секој да си пее различна песна од нашиот репертоар на пат за дома – само тогаш ќе знам дека албумот е навистина добар“, вели Китановски.
Култура
„Андерфест 7“ – алтернативниот рок-фестивал се враќа со уште поголема енергија
„Андерфест“, еден од најпрепознатливите алтернативни рок фестивали кај нас, ја најавѝ програмата за своето седмо издание! Настанот ќе се одржи во петок на 7 ноември во Младинскиот културен центар (МКЦ) во Скопје, а и ова издание ветува вечер исполнета со моќна енергија, автентична музика и врвни настапи.
„Андерфест“ со годините изгради статус на фестивал што ги спојува најдобрите имиња од домашната алтернативна сцена, создавајќи уникатно музичко искуство за сите љубители на рокот и неговите поджанрови.
Оваа година, публиката ќе има можност да ги чуе и види LOST IN REVERIE, АУДИОЦИГЛА, ДИМИШ, ЗАНАДУ, ДЕМЕНСИ, ГОЛЕМАТА ВОДА и НОВИОТ ПОЧЕТОК – бендови кои носат свеж звук, различни емоции и препознатлив сценски настап.
Организаторите најавуваат уште повисоко ниво на продукција, динамична атмосфера и простор каде што ќе се слави вистинскиот дух на независната музичка сцена. За многумина, „Андерфест“ е повеќе од фестивал – тоа е традиција, движење и заедница што ја поттикнува домашната рок култура. Билетите се пуштени во продажба преку drugastrana.mk.
Изложби
Стигнавме ли веќе? Младите фотографи ги бараат патоказите кон Европа
Фото: Арбнора Мемети
Фото изложбата „Стигнавме ли веќе: Кои се патоказите кон ЕУ?“, ќе биде отворена в четврток, 6.11.2025 година, во 19 часот во Мултимедијалниот центар „Мала станица“.
Триесет млади фотографи (18-30 години) од целиот Западен Балкан се собрани на оваа изложба, која покажува како нивната генерација ја гледа идејата за Европа денес, поставува прашања и се поврзува со неа.
Создадена преку истоимениот регионален проект, инициран од амбасадите на Кралството Холандија во Западен Балкан, оваа изложба директно се осврнува на дезинформациите поврзани со процесот на интеграција во ЕУ. Додека Западниот Балкан се насочува кон членство во ЕУ, младите луѓе во регионот се соочуваат со спротивни наративи, дезинформации и стереотипи кои често ја замаглуваат вистинската реалност кон пристапувањето во ЕУ. Преку автентично визуелно раскажување приказни, овие триесет фотографи се спротиставуваат на лажните наративи и презентираат вистински гледишта за тоа што значи европската интеграција за нивните заедници, нивниот секојдневен живот и нивната иднина. Изложбата содржи визуелни приказни кои ја одразуваат различноста, креативноста и критичката свест на новата генерација.
Фото: Иво Велчевски
Учесниците на изложбата беа избрани од стручно жири врз основа на јавен повик – по пет фотографи од секоја земја. Овие триесет избрани фотографи учествуваа на онлајн мастер работилница со холандската фотографка Илви Њиокиктјен, а на оваа изложба го претставуваме резултатот од нивната работа.
Македонија на изложбата ја претставуваат авторите: Арбнора Мемети, Ана Ѓорѓиевска, Иво Велчевски, Каја Тасевска и Филип Лафазановски.
Од секоја од шесте земји учеснички ќе биде избран по еден победник кој во мај следната година ќе има привилегија да престојува во Амстердам во текот на неделата на објавување на победниците на најголемиот светски натпревар за новинска фотографија World Press Photo.
Изложбата ќе биде претставена во сите шест земји учеснички. Отворањето во Скопје е во четврток, 6 ноември, кога ќе биде објавен победникот од Македонија што ќе патува во Амстердам на World Press Photo.
Проектот е организиран од Амбасадата на Кралството Холандија во соработка со Македонски центар за фотографија.

