Култура
Во Бразил откриена најстарата карпеста уметност во Јужна Америка
Бразилски и американски археолози во внатрешност на една пештера во Бразил открија карпесто сликарство – петроглиф чијашто старост се проценува на 10 илјади години, што го прави најстариот примерок од уметноста од овој вид во Јужна Америка, се вели во написот објавен во списанието PLoS One.
Бразилски и американски археолози во внатрешност на една пештера во Бразил открија карпесто сликарство – петроглиф чијашто старост се проценува на 10 илјади години, што го прави најстариот примерок од уметноста од овој вид во Јужна Америка, се вели во написот објавен во списанието PLoS One.Се верува дека предците на Индијанците од Северна и Јужна Америка продреле на просторите на Новиот свет преку теснецот меѓу Чукотка и Аласка пред околу 16 до 15 илјади години. Во тој период тие успеале да ја уништат локалната мегафауна – мастодонти и други големи животни – и се раселиле на сите тритории на двата континента. Тие оставиле малку траги во вид на погребни предмети или слики, поради што нивната култура и традиции остануваат мистерија за археолозите.Тимот археолози предводен од Валтер Невес од Универзитетот во Сао Паоло, во Бразил, од 2002 до 2009 година вршеше ископувања во пештерата Лапа ду Санто, 30 километри северно од бразилскиот град на Бело Оризонте.Оваа пештера е дел од карстот Лагуа Санто, синџир од пештери други вдлабнатини во карпите, којшто опфаќа вкупно околу 1.300 квадратни метри. Во оваа област, научниците често наидуваат на коски од древните животни и луѓе, како и карпести „живописи“ на ѕидовите од засолништа.За време на екстракција на почвата од дното на пештерата, Невес и неговите колеги откриле многу траги од огништа, остатоци од храна и мали парчиња од ислужени алатки со кои се користече дамнешните жители на Лапа ду Санту. Соодносот на изотопите на јаглерод во органските траги од човековото живеење во пештерата укажуваат на тоа дека првите луѓе тука пристигнале пред околу 10 илјади години.На крајот на ископувањата археолозите откриле на еден од ѕидовите на засолништето петроглиф – цртеж врежан директно на карпа. На малата „слика“ со димензии 20 до 30 центиметри на праисторискиот уметник насликал фигура на човек, методично изработена со длабење многу дупки во цврстиот ѕид на пештерата.Човекот има две раце со три прста на секоја од шаките, големи нозе и глава во форма на буквата „С“. Главниот лик на уметникот претходник на современите Индијци, веројатно, бил маж, на што укажува хипертофираниот (пренагласениот) фалус во долниот дел од „делото“. Научниците пресметале дека древниот уметник ја завршил сликата пред околу 9,3 до 10 илјадни години.Слични насликани фигури беа претходно пронајдени во другите делови на пештерскиот комплекс Лагуа Санта, како и во други пештери во Северна и Јужна Америка. Сепак, овие петроглифи се малку помлади од пронајдокот на Невес и неговите колеги – нивната старост е меѓу девет и две илјади години.Со други зборови, оваа форма на уметност била многу популарна меѓу древните народи и нивните потомци, преживувајќи илјадници години и бил раширена низ целиот континент. Истражувачите веруваат дека ширењето на слични форми на карпестата уметност покажува дека древните Индијци ги разменувале не само тајните на производството на алатките, туку исто така и културните и религиозните сознанија./крај/рн/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Музичкиот ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово добива простории за работа на трајно користење
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука со којашто на Националната установа Музички ансамбл во Република Северна Македонија – Тетово, му се даваат на трајно користење, без надомест, простории кои се наоѓаат на улица „Тетово” б.б, Тетово, сопственост на Република Северна Македонија.
Задолжение да се реши просторното сместување на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата
Во врска со сместувањето на Н.У. Галерија Гостивар, формирана со одлука на Владата на Република Северна Македонија, по насока на претседателот на Владата, задолжено е Министерството за култура да ја разгледа постојната документација, испратена од Н.У. Галерија Гостивар до Владата и да излезе со предлог решение во врска со нејзиното трајно сместување.
Култура
Заокружена серијата мурали што го отворија 19. издание на АКТО-фестивалот за современи уметности
Серијата мурали во државата – акцијата со која и официјално се отвори најновото 19-то издание на АКТО-фестивалот за современи уметности, во организација на здружението Факултет на работи што не се учат – ФРУ од Скопје, е заокружена со последните два мурала во Кичево и Скопје.
Во центарот на кичевската чаршија, на Националната установа Центар за култура „Кочо Рацин“, на надворешната и на предната фасада е реализиран мурал од уметницата Ивана Самандова, во соработка со уметниците Александар Џинго и Методиј Исков. Идејата зад муралот е да поттикне размислување за потребата за соработување меѓу луѓето, особено во полето на уметничките и креативните контексти/дејности.
Во соработка со ФРУ – Скопје идејата за овој мурал е делумно инспирирана од релјефот на Јордан Грабулоски, македонски академски вајар и уметник, кој го има изработено на спомен-костурницата во Кичево. Од истиот тој релјеф композициски се презема инспирацијата да се преобрази во еден поинаков контекст преку кој се нагласува хармонична соработка помеѓу луѓето (во сооднос со самата порака), но и ја доловува функцијата на домот на култура – како простор каде што се негуваат културата и уметноста иницирани од индивидуалци и групи. Кога заедно би создавале и негувале услови во кои сите би се чувствувале поддржани едни меѓу други, преку заедничката соработка би се развила и здрава потреба за творештво во заедница во која едни со други, меѓугенерациски, си помагаме и го потхрануваме нашиот заеднички и индивидуален развој.
Муралот, кој се реализира во март во Скопје, на зградата што се наоѓа на булеварот Митрополит Теодосиј Гологанов, побуди позитивни чувства и кај соседните згради, така што резултира со уште една иницијатива за реализација на мурал како вид завршно заокружување на целиот проект и подарок кон станарите. Поткрепени со ентузијазмот на станарите во зградата и поддршка од ФРУ, уметницата Ивана Самандова во соработка со Ана Трајковска и Доротеј Нешовски реализира мурал на зградата бр. 37. На овој мурал е поставен цитат од Бертхолт Брехт, кој вели: „Наместо само да бидете слободни, создадете услови што ги ослободуваат сите!“ Со овој мурал фокусот е пренасочен на визуелни елементи со деца како симболика на реална слобода, особено во аспекти на однесување, изразување и размислување.
Преземајќи го извадокот од песната за солидарност од авторот Бертхолт Брехт, идејата е да се воспостави траен повик дека со поддршката, разбирањето и постапките на заедницата може да се создадат иницијативи и услови што ја ослободуваат истата заедница од повеќето форми на опресија и рестрикција водејќи кон поздрава и поволна состојба на живеење критикувајќи го строгиот и наметнат индивидуализам.
Серијата мурали (во Скопје, Прилеп и во Кичево), од кои два се во соработка со две јавни културни институции и уште два со две заедници по нивно барање, се темелат на концептите за солидарност, правдина, соработка и слобода, со надеж дека долго време ќе останат визуелен потсетник за неопходноста на борбата за да дојдеме до нив – со силата на заедништвото.
Култура
Самостојна изложба на Камуран Горанци, „Код 4“
Самостојната изложба на Камуран Горанци во објектот Чифте амам ќе биде отворена на 9. 5. 2024 година во 19 часот. Ќе бидат изложени 22 дела изработени во техниката акрилик на платно, кои се работени во периодот од 2020 до 2024 година.
Сликите имаат техничка еволуција од неговите претходни изложби, како што се „Код 1“ во Келн, Германија, „Код 2“ во Галеријата на Тирана во Албанија и „Код 3“ во Галеријата на Скадар во Албанија, како и оваа самостојно конципирана „Код 4“ во Националната галерија на Република Северна Македонија обележан со софистицираност на изразните средства и обид за филозофирање.
Овој уметнички настан се одржува во центарот на Скопје, каде што ги гледаме традицијата и современата комуникација, една многу важна улога во контекст на неговата креативна индивидуалност.
Во повеќето случаи сликата е граматичка анализа, композиција, а во исто време дезинтеграција на оние алатки што историски му биле доверени на уметникот да се манифестира таму каде што креативното и животното искуство континуирано се негувале низ годините и страсно го чувале и сакале хроматското богатство.
Боите во овие композиции се пастуозни, камени, расфрлени овде-онде, што означуваат експресивна состојба. Така, во овие случаи се претставени некои апстрактни експресионистички слики, иако со рамнотежа на топлина и студ, светло и темно, придружени со чудни форми и голи бои. Во овие слики од периферијата на сферата на боите се преминува на површината, каде што техниката на реализација изгледа важна. Тие се реализираат со максимум изразни средства, цртежот оди до границите на небитието за да се нагласи присуството на вредноста на убавината во една средина во која владее хаос и динамизам.
Сите слики во оваа свечена пригода се разработени врз чувствителноста и хармонијата, кои сега се присутни и кодирани од уметничкиот аспект, конечно фиксирајќи ја неговата реалност, слики и емоции во структурите на неговите соништа. Тој комуницира со љубов во универзална слика, која се наоѓа далеку од нашето постоење, како нешто пооддалечено од непознатото до познатото, на фигуративен, едноставен и ветувачки начин.
Да се замрзнат во нив суптилните односи меѓу боите, во специфичен израз, следејќи ја побарувачката за нови, поатрактивни слики за да се интервенира во невидливиот свет, кој секогаш е проследен со граница, а кои се појавуваат како конечни експлозии на вртоглав просторот, но не како оние на универзумот. Она што те привлекува во композициската конструкција е несомнено справувањето со логичките формации.
Преку него се создаваат монументални композиции, каде што деталите и најголемите мерки се решаваат со намалување и зголемување на колористичките траги за да се видат понатамошни специфични третмани во нивните рекомпозиции.
Зени Балажи, куратор