Економија
Сараќини задоволен од оцените за економијата во Извештајот на ЕК

Министерот за економија Ваљон Сараќини презентирајќи ги постигнатите резултати нотирани во Извештајот на Европска комисија за напредокот на Македонија рече дека тој воедно ги потврдува напорите на Владата за подобрување на состојбите во националната економија и условите за водење бизнис.
Извештајот ја нагласува важноста на макроекономската стабилност на земјата во услови на турбуленции кои се случуваат на светската, а особено на сцената на Европска унија што претставува своевидна потврда за ефективноста на неколкуте пакети мерки што претходно ги има преземено македонската Влада за соочување со налетот на кризата и за заштита на домашната економија од штетните влијанија на кризата, рече во неделата министерот Сараќини
„Во Извештајот на Европската комисија посебно се нагласува функционалноста на економијата на Република Македонија, се дава јасна потврда дека либерализацијата на пазарот и на цените е постигнат, што претставува огромно значење бидејќи тоа е резултат на низа мерки и закони што се донесени во изминатиот период. Овие регулативи кои се во целост хармонизирани со европското законодавство истовремено нудат и заштита на потрошувачите содржани во измените на Законот за туристичка дејност и Измените на законот за угостителска дејност “, рече министерот за економија.
Сараќини се согласи со оцената дека во насока на либерализација на пазарот е постигнат сериозен напредок во делот на стандардизација и метрологија.
„Ова е огромно признание и за Министерството за економија, под чија надлежност е воведувањето на стандарди и поттикнување на процесот за нивно имплементирање, но и за Бирото за метрологија, институција која е под надлежност повторно на Министерството за економија“, рече министерот Сараќини.
Повикувајќи се на Извештајот на ЕК, но и како своја лична перцепција, министерот за економија забележа дека е постигнат „сериозен прогрес во слободното движење на стоки услуги и човечки ресурси, како и слободното движење на капитал, што алудира на фактот дека постојат добри услови за понатамошен развој на слободниот пазар, а со тоа и на економијата генерално. Подобрување на работите во овој сегмент се очекуваат со донесување на Законот за услуги со што ќе се имплементира Директивата за услуги на ЕУ, кој како што рече, е во завршна фаза.
„Како министер за економија исклучително сум задоволен од констатацијата во Извештајот според која во РМ е забележан е сериозен напредок во еден од најважните аспекти на македонската економија, а тоа е конкурентноста, бидејќи се работи за зголемување на конкурентноста во услови на криза и сериозно отежнати услови за водење бизнис што е потврда на нашите сериозни напори во делот на донесување пакет закони што се однесуваат на реалниот сектор и олеснување на условите за водење бизнис“, рече Сараќини, додавајќи дека се усвоени повеќе стратешки документи и акциони планови како Индустриската политика, Стратегија за развој на мали и средни претпријатија, Извозната стратегија, Програмата за странски инвестиции, во подготовка е Иновационата стратегија, а, исто така, подготвени се Акциониот план за зголемување на конкурентноста и Двегодишен акционен план за имплементација на индустриската политика.
Мерките во програмите се насочени кон поддршка на компаниите во зголемување на нивната продуктивност, подобрување и развој на производите, развој на пазар и промоција на извозот, развој на фирмите базирани на знаење и иновации, поттикнување на соработка во кластери, развој на претприемништво, развој на женското претприемништво и слично, појасни миснитерот.
Во рамките на поглавјето 06, -Право на трговски друштва, очекувано според Сараќини, ЕК го признава напредокот на РМ во областа на право на друштва. Дополнително беа донесени Законот за Европско друштво и Законот за Европски економски интересни групи како последна фаза во финалното усогласување.
„На наше огромно задоволство, Извештајот ја нагласува промената на структурата на извозот во позитивна смисла, односно значаен удел во структура на извозот имаат производи со додадена вредност што пак е резултат на успехот на Владата за привлекување на странски инвестиции и отворањето нови производствени капацитети кои на светските пазари нудат производи со високи стандарди и со висока додадена вредност. Промената на структурата во извозот е резултат на присуството на ‘Џонсон Контролс’ и ‘Џонсон Мети”, реч натаму Сараќини.
Нагласи дека Владата во континуитет презема активности за подобрување на условите за водење на бизнисот особено за малите и средните претпријатија, преку низа системски активности попознати во јавноста како „регулаторна гилотина“ истовремено потенцирајќи дека третата фаза од регулаторната гилотина е завршена со што во голема мерка се скратени процедурите за малите и средните компании, а со тоа значително се намалени трошоците за водење бизнис.
„Во оваа насока сакам да презентирам неколку факти кои го потврдуваат постигнатиот прогрес на претприемништвото и малите и средни претпријатија“, дополни Сараќини во своето обраќање. Ги апострофираше електронскиот даночен систем кој се применува од 2008 година го поедноставил плаќањето даноци, електронскиот катастар за регистрација на имот е воведен во 2010 година како и онлајн системот за регистрација на бизнисите што започна со работа во 2011 година во завршна процедура е и документот Стратегија за иновации на Република Македонија 2012 -2020 каде се креираат нови шеми за поддршка на технолошко апсорпциониот капацитете на МСП.
„Во делот Енергетика во Извештајот за напредокот за 2012 година оцена е дека во ова поглавје има „одреден напредок“.Оваа година се донесе нова уредба за критериумите и условите за прогласување на електроенергетска кризна состојба, начинот на снабдување со електрична енергија во овие услови, а дефинирани се и правата и обврските на носителите на лиценци за вршење на енергетски дејности, додека во фаза на изработка е уредба која е се однесува на природниот гас, а во делот на внатрешниот пазар на енергија е наведено дека Република Македонија има направено одреден напредок, со што практично се нотираат изготвените документ како подзаконската регулатива во делот на пазарот на електрична енергија и пазарот на природен гас како што се тарифни системи, методологии за утврдување на цени и тарифи, правила за пазар на електрична енергија, мрежни правила за дистрибуција на електрична енергија и др. Во однос на претстојната либерализација во завршна фаза е процесот на изготвување на двата подзаконски акти, Правила за снабдување со електрична енергија и Правила за снабдување во краен случај со електрична енергија и очекуваме до крајот на месецот да се одржи дискусијата по овие документи“, рече министерот Сараќини.
Се осврна и на делот на Обновливите извори на енергија во кој како што рече ви Извештајот на ЕК се истакнува донесувањето на подзаконската регулатива во правец на заокружувањето на правната рамка со која се регулираат обновливите извори на енергија, со што се овозможува имплементација на Законот за енергетика.
„Како напредок е оценета успешната реализација на тендерот за изградба на МХЕ со што вкупниот број потпишани договори за концесија за изградба на МХЕ достигнува 70 , потенцирајќи го пуштањето во употреба на Света Петка како активностите во врска со изградбата на Бошков Мост. Тука би го споменал континуираното субвенционирање на домаќинствата за купени вградени соларни колектори, со цел поголема стимулација за искористувањето на сончевата енергија, кое успешно се реализираше во 2012 година.
Во делот на Енергетската ефикасност,е ставен акцент на донесената подзаконска регулатива со која се овозможува имплементација на Законот за енергетика и транспонирање на ЕУ директивите од оваа област“, рече Сараќини.
Во однос на забелешките што се однесуваат на економијата министерот за економија нагласи дел од нотираните слабости во Извештајот, веќе биле детектирани, и веќе биле преземени се мерки од страна на Влдатат. Во соработка со Министерството за образование и бизнис заедницата, се планираат проекти со што учениците и студентите ќе добијат соодветни практични знаења кој во иднина ќе бидат во функција на развој на компаниите во кој ќе работат, информираше Сараќини.
Најави дека ќе се продолжи со реформите околу поедноставната регистрација на компаниите со цел да се олесни самовработувањето, но и ќе се спроведуваат и политики за решавање на сивата економија, преку олеснување на исплатата на даноците и придонесите.
„Меѓу нотираните недостатоци е малиот буџет за поддршка за МСП и занаетчиството за која има можност за корекција од страна на Владата токму сега, при креирањето, односно донесувањето на новиот буџет, незадоволува искористувањето на Европските фондови за претприемништво и иновации како ЦИП, но и тој сегмент веќе се подобрува. Европската инвестициона банка во последно време има исплатено 150 милиони евра за проекти од областа на малите и средни претпријатија, инвестиции кои наскоро треба да покажат резултати. Овие претпријатија ќе се поддржат со новата програма за извоз која за прв па ќе биде активна во текот на 2013 година при Агенцијата за странски инвестиции и поддршка на извозот“, смета министерот за економија на Република Македонија.
Тој е на мнение, дека, сепак, она што е значајно е што ЕК првпат признава реализиран напредок во однос на справувањето со стечаите односно излезот од пазарот. „Во периодот 2011 и август 2012 година, бројот отворени стечаи е 32 отсто, повисок што значи побрзо постапување, додека истовремено просечното времетраење по ликвидација е намалено. Овој процес и натака ќе продолжи, преку Е-стечај системот во ЦРМ редовно се ажурира напредокот на секој процес, случувањата за секоја стечајна постапка се јавно достапни“, појасни на крајот Сараќини./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
СЕПА: Напредува подготовката на банките за приклучување во европската платежна инфраструктура во октомври 2025 година

Сите дванаесет комерцијални банки во земјава интензивно работат на изготвување апликации и технички решенија потребни за нивното вклучување во платежната шема за кредитни трансфери на Единствената област за плаќања во евра (СЕПА). Една системски значајна банка веќе ја поднесе апликацијата до Европскиот совет за плаќања (ЕПС), девет банки имаат направено избор на странска банка преку која ќе ги извршуваат плаќањата, коешто е предуслов за поднесување на апликацијата, додека останатите се во фаза на завршување на овие активности. Се очекува, најголемиот дел од банките да го завршат овој процес до 22 август 2025 година за да можат да започнат со извршување на првите прекугранични трансакции во евра во рамките на СЕПА на почетокот на октомври 2025 година, којшто е и најраниот рок утврден од ЕПС за приклучување на давателите на платежни услуги од нашата земја.
Ова е заклучокот од состанокот одржан помеѓу претставниците од Народната банка и Македонската банкарска асоцијација (МБА) во Националниот совет за платни системи (НСП), со цел согледување на тековниот статус на плановите и роковите за миграција на банките, предизвиците со коишто се соочуваат и можностите за нивно надминување за навремено и успешно приклучување во СЕПА. НСП е консултативно тело коешто преку координирани активности на сите засегнати страни од регулаторен и деловен аспект има за цел да го поддржи развојот на платниот систем во земјата и да ја зголеми ефикасноста на плаќањата во земјата и странство. Состанокот го предводеше вицегувернерката Емилија Нацевска, која е претседателка на НСП. НСП, преку постојана соработка на сите засегнати страни во земјата, ќе продолжи да им дава поддршка на банките за разрешување на сите отворени прашања со цел нивна ефикасна интеграција во платежните шеми во СЕПА.
На 6 март 2025 година Европскиот совет за плаќања ја прифати апликацијата на нашата земја, со што станавме членка на СЕПА, а со тоа се овозможи и приклучување на домашните банки во платежните шеми преку кои се извршуваат плаќањата во евра, во географски опсег од 40 земји членки. Интеграцијата на банките во европскиот платежен екосистем носи бројни придобивки за граѓаните и компаниите, пред сѐ брзи, сигурни и поевтини прекугранични плаќања во евра и зголемена економска активност. Народната банка, како носител на активностите за членството на земјата во СЕПА, останува посветена на процесот на интеграција на банките, при што редовно и навремено ќе ја информира јавноста за напредокот.
Економија
Бислимоски: Почнуваме со техничкиот процес на интеграција на македонскиот енергетски пазар кон европскиот енергетски пазар

Стартуваме со техничкиот процес на интеграција на македонскиот енергетски пазар кон Европскиот енергетски пазар најави Марко Бислимоски, претседател на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) на Белградскиот енергетски форум. Бислимоски информираше дека новиот Закон за енергетика е донесен, сега следува носење на подзаконската легислатива. Крајна цел е да обезбедиме европска сигурност и стабилност во преносот и дистрибуцијата, но и пониски цени на електрична енергија за потрошувачите.
„Со донесување на новиот Закон за енергетика, влегуваме во финална фаза со реформите во овој сегмент со што ќе стартува конечната интеграција на земјава со европскиот енергетски пазар. Најпрво ќе следува меѓу фаза во спојување на регионалните пазари. Убеден сум дека најдоцна до вториот квартал од 2027 година, односно во рок од две години ќе покажеме локален и регионален капацитет во преземање на сите неопходни чекори и ќе обезбедиме земјава да стане дел од пазарот на земјите членки на Европската унија. До сега во овој процес, во т.н спојување на регионалните пазари, не водеше УСАИД, но сега поради новите политики – ние сме оставени сами да го спроведеме овој сериозно комплексен процес. Од досегашната фаза на т.н „преговарање“, влегуваме во втора фаза каде ќе го отвориме енергетското регулаторно поглавје преку синхронизација на легислативата за регионална поврзаност на пазарите за електрична енергија. Македонските граѓаните ќе имаат европска енергетска сигурност и стабилност и практично сите заедно од ЕУ ќе ги споделуваме и позитивните трендови – како пониски цени, но исто така заедно ќе ги амортизираме можните негативни шокови“ истакна Бислимоски.
На панелот посветен за „Интеграција на пазарот на електрична енергија на Западен Балкан со пазарот на ЕУ“, во рамките на Белградски енергетски форум 2025 се дискутираше за потребата регионот да настапи со единствен координиран став на претстојниот состанок што треба да се одржи на 1 јули во Брисел.
“Неопходно е да се зборува отворено со Брисел и заедно со Енергетска Заедница треба сите земји од регионот да направиме акциски план во кој ќе се детектираат фазите за воведувањето на јаглеродната такса. Што можеме сами да направиме, веднаш да ги спроведеме тие активности, а во сегментите во кои ќе ни треба финансиска помош да побараме ЕУ да ни помогне„ изјави Бислимоски, претседател на РКЕ.
Третиот Белградскиот енергетски форум ги обедини лидерите од енергетскиот сектор кои во фокусот ја имаат енергетската транзиција.
Економија
Изгласан новиот закон за енергетика

Денес, во Собранието беше изгласан новиот Закон за енергетика.
Oд Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, законот го опишаа како стемски, сеопфатен и реформски закон кој ги поставува темелите на новата енергетска политика на земјата. Со тоа, како што се додава, Македонија конечно добива јасна, модерна и европски усогласена законска рамка за развој на енергетиката.
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, на завршното обраќање пред пратениците нагласи:
„Законот што денес го донесовме претставува визија за иднината и темел на нашата национална трансформација кон чиста, одржлива и праведна енергетска иднина. Ова е закон што создава можности, но и бара одговорност.“
Законот е подготвуван во соработка со институции, експерти, бизнис сектор, оператори, регулаторот и други заинтересирани страни.
Новиот Закон за енергетика содржи зголемување на уделот на обновливи извори во финалната потрошувачка; поголема енергетска ефикасност и намалување на загубите; отворен енергетски пазар во кој граѓаните стануваат активни чинители – производители, продавачи, членови на енергетски заедници. Законските решенија вклучуваат заштита на ранливите категории, поддршка за енергетска сиромаштија и фер пристап до енергија за сите.
„Енергијата не е само моторот на економијата, таа е основа за квалитетен живот. Со овој закон ја отвораме вратата за една енергетски суверена, зелена и европска Македонија.“ истакна министерката Божиновска.