Култура
„Морфологија на сказната“ со превод на македонски
Култната книга „Морфологија на сказната” на рускиот фолклорист Владимир Проп од неодамна првпат е објавена на македонски јазик, во издание на „Македонска реч” од Скопје, во превод од руски јазик на Тронда Пејовиќ, а со предговор на проф. д-р Нина Анастасова-Шкрињариќ
„Морфологија на сказната” на големиот фолклорист Проп е мала според обемот, но велелепна книга според влијанието што го имаше врз светската научна мисла. Таа е со статус на една од најпопуларните книги во светската фолклористика, а Е. М. Мелетински рекол дека е книга која одела пред своето време и книга на која времето не & одзело ништо од нејзиниот сјај и значење. Го носи и квалификативот „револуционерна” – се јавува како предвесник на структурално-типолошките истражувања, коишто во западните земји се појавија дури три децении по појавата на овој фундаментален труд на Проп. Оттогаш станува незаобиколна појдовна точка за сите натамошни истражувања во фолклористиката и едно од клучните дела на 20 век.Книгата „Морфологија на сказната” наидува на голем одзив не само во матичната средина (во Русија), туку буквално насекаде во светот, каде по углед на Проп се јавуваат бројни трудови со морфолошки интерпретации (цел еден наплив од „про-проповски” студии од областа на структуралната анализа). Клучен момент за репопуларизацијата (всушност, актуализацијата) на овој наслов ќе биде англискиот превод објавен во САД во 1958 година, кој ќе и‘ обезбеди на книгата „поголема резонанца и своевиден светски продор”. Од овој момент, книгата почнува да живее нов живот и се интензивира нејзиното издавање и преиздавање: во 1969 година во Русија излегува второто издание, по што се нижат серија преводи на многу јазици: англиски, италијански, француски, германски, чешки, полски, словачки, романски, јапонски и многу други.По запознавањето на западните научници со класичното дело на Проп, меѓу почитувачите и продолжувачите на Проповиот модел се јавуваат видни имиња на водечки светски фолклористи и семиотичари: Е. М. Мелетински, Г. Л. Пермјаков, В. В. Иванов, В. Н. Топоров, К. Леви-Строс, А. Ж. Гремас, А. Дандис и многу други. Иако во одгласите кои ги предизвика Проповата „Морфологија на сказната” преовладуваа афирмативните тонови (акламација и восхит), книгата доживеа и неколку посериозни приговори (М. Лити, К. Леви-Строс), а некои од нив прераснаа во жестоки полемики. Полемиката помеѓу Владимир Ј. Проп и Клод Леви-Строс резултираше со извонредни текстови-студии кои си ги разменија двајцата опоненти, бранејќи го сопствениот метод на работа.
Владимир Јаковлевич Проп (1895-1970) студирал на Историско-филолошкиот факултет во Петроград, а по завршувањето на студиите работел како наставник по германски јазик. Во 1932 год. почнал да работи на Ленинградскиот универзитет, а со професура се занимавал од 1938 год. Покрај фундаменталните два наслова „Морфологија на сказната“ (1928) и „Историски корени на волшебната приказна“ (1946), Проп ги објавил и делата „Руски јуначки еп“ (1955) и „Руски аграрни празници“ (1963), а посмртно се објавени збирката пократки трудови „Фолклор и стварност“ (1976) и „Проблемот на комиката и смеата“ (1976).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Денес е Ден на македонскиот јазик
Петти мај е прогласен за „Ден на македонскиот јазик“. На овој ден во 1945 година, со решение на Народната влада на Федерална Македонија е усвоена азбуката на македонскиот јазик врз принципот еден глас – една буква, а набргу потоа, на 7 јуни 1945, е усвоен и Правописот на македонскиот јазик.
Кодификацијата на современиот македонски стандарден јазик се заокружува со делата на Блаже Конески – Граматиката на македонскиот литературен јазик, Речникот на македонскиот јазик и Историјата на македонскиот јазик.
Култура
Инспиративен настап на SIN PUSTINJE во Битола за Меѓународниот ден на џезот 2024
МКЦ-Битола по јубилеен 10-ти пат го одбележа Меѓународниот ден на џезот во Битола 2024. Во прекрасниот амбиент на кафе барот Порта Џез, Ахмед Буриќ, Дамир Имамовиќ, Тони Китановски и Иван Михајловиќ приредија несекојдневно музичко поетско доживување.
Во проектот станува збор за искуството и интерпретацијата на музиката и поезијата која ги сумира различните интереси и вештини на уметниците кои досега ги познававме од другите жанрови. На концертот Буриќ, Имамовиќ, Китановски и Михајловиќ изведоа дванаесеттина песни од нивниот прв албум, како и некои други делови кои на изведбата во живо му дадоа комплетна форма и магична атмосфера.
Овој концерт по десетти пат ја стави Битола на глобалната мапа на градови кои го одбележуваат Меѓународниот ден на џезот и ги слават вредностите кои тој ги промовира. Битола ја ставаме на иста линија со светските метрополи кои имаат почит кон уметноста како начин на живот и извор на енергија не само за уметниците туку и за обичните граѓани.
Концертот се организира со финансиска поддршка на Министерството за култура и Општина Битола.
Култура
Вердиевата спектакуларна опера „Трубадур“ на 11 мај на „Мајските оперски вечери“
На 11 мај со почеток во 20.00 часот ќе се изведе спектакуларната опера „Трубадур“ од Џузепе Верди, во рамките на 52. издание на меѓународниот фестивал „Мајски оперски вечери“. Билетите за премиерната изведба на „Трубадур“ на 9 мај се распродадени.
Диригент е Иван Еминовиќ, режијата е на реномираниот македонски режисер, Иван Поповски кој живее и работи во Москва повеќе од две децении и за своите врвни уметнички достигнувања е добитник на највисоки признанија во Русија и низ светот и за првпат поставува опера на македонската сцена. Сценографијата е на Миодраг Табачки од Србија, костимографијата е на Марија Пупучевска, а кореографијата на Саша Евтимова.
Во улогата на Манрико ќе настапи гостинот од Чиле, Филипе Рохас, тенор кој настапувал на повеќе светски сцени, во улогата на Гроф Луна ќе настапи нашиот баритон Ристе Велков, во улогата на Леонора ќе настапи гостинката од Канада Криста де Силва, драмски сопран препознатлива по нејзините темни мистични бои. Во улогата на Ацучена ќе настапи, Сања Анастасиа, мецосопран, првенка на операта во Народниот театар во Белград. Во улогата на Ферандо ќе настапи нашиот бас, Владимир Саздовски кој е чест гостин на светските оперски сцени. Во останатите улоги ќе настапат: Јане Дунимаглоски, Ана Ројдева, Тихомир Јакимовски и Дејан Стоев во придружба на хорот и оркестарот на Националната опера и балет.
Романтична љубов, смртна љубомора и oдмазда се движечките драмски елементи на операта „Трубадур“ од италијанскиот музички мајстор Џузепе Верди. Операта се одликува со прекрасна музика и спектакуларно предводени вокални делови кои пренесуваат силни емоции, додека исклучително сложената приказна изобилува со огнена страст.