Култура
Награди на фестивалот „МакеДокс“
Во прекрасниот амбиент на Куршумли-ан синоќа беа доделени наградите на вториот Фестивал на креативен документарен филм „МакеДокс“.
Во прекрасниот амбиент на Куршумли-ан синоќа беа доделени наградите на вториот Фестивал на креативен документарен филм „МакеДокс“.На фестивалот беа доделени пет награди за филмовите кои беа прикажани во фестивалските селекции. Насловите на сите награди се поврзани со кромидот – симболот на фестивалот.Наградата за најдобар филм за деца и млади „Кокарче“ ја доби филмот „Надеж“ на режисерката Елинор Баркет од САД. Филмот зборува за осуммина хендикепирани музичари кои живеат во Зимбабве, ја сакаат музиката и нивниот најголем сон е да одат во Америка. Одлуката за доделување на наградата ја донесе Комисијата составена од младите Јана, Теа и Леа Јовановски и Мариго Антова, а наградата ја прими Џон Сурфејс, аташе за култура во амбасадата на САД во Скопје. Беше воспоставена и скајп-врска со авторката на филмот, која најискрено се заблагодари со жалење дека не можела да присуствува на „МакеДокс“.Наградата „Кромид“ беше доделена за филм од Главната програма на фестивалот. Комисијата во состав Надја Велушчек, Томас Логоречи и Ивица Џепаровски донесе одлука за најдобар филм на фестивалот да го прогласи „Катка“ на чешката режисерка Хелена Трештикова.„Формите на злото се бескрајни, но кога се индивидуализираат низ призмата на непосредното живеење на еден зависник од дроги, тогаш стварноста станува неподнослива и за оној што низ неа минува и за оние коишто неа ја проследуваат на филмското платно. Таква мачнина чувствува секој што го следи филмот „Катка“, врвно документаристичко остварување што никого не може да остави рамнодушен“, стои во образложението на жирито. Наградата ја прими Јозеф Браун, амбасадор на Чешка во Македонија.Членовите на Комисијата за доделување на наградата Нови автори „Млад кромид“, во состав Агнета Морген, Трулс Ли и Атанас Георгиевски, донесоа одлука наградата да и припадне на младата српска режисерка Мила Турајлиќ за филмот „Синема комунисто“. На педантен начин со комбинирање архивски снимки дополнети со коментари од денешна перспектива Турајлиќ создаде филм кој го истражува митот кој ја создаде Југославија – нејзиниот некогашен претседател Јосип Броз -Тито.„Идејата за филмот се појави кога го видов филмскиот град во Белград. Сакав да снимам филм за состојбата во која се наоѓа тој филмски град и зошто дозволиле сега тој да биде запуштен. Откако почнав да го истражувам неговото минато сфатив колкава улога има во создавањето на официјалната слика на Титова Југославија и сосема полека се појави идејата дека со приказната за филмскиот град би можела да ја раскажам и приказната за Југославија“, изјави младата режисерка Мила Турајлиќ, за Макфакс.Наградите за Човекови права и Етички идеи му припаднаа на „Непријатели на народот“, филм на Тет Самбат и Роб Лемкин. Еден од најдобрите истражувачки новинари во Камбоџа заедно со продуцентот Роб Лемкин снимија потресен документарец за масакрите во Камбоџа кои се случуваа за времето на владеењето на Црвените кмери. Авторот на филмот се соочува со луѓето кои ги извршувале масакрите врз невини луѓе.Во образложението на Комисијата за наградата за човекови права, во состав Хана Кулханкова, Алек Русјаков и Тако Руигхавер, е нагласено дека „победничкиот филм на неверојатно искрен и човечен начин ја открива приказната за режимот на Црвените кмери и геноцидот што го извршиле врз сопствениот народ, но на публиката и дава можност да размислува за тоа како на мирен начин би можеле да се справиме со постконфликтните ситуации“.Комисијата за Наградата за етички идеи, во состав Маја Јуриќ, Ацо Станкоски и епископ Климент од Хераклеја, за истиот филм го даде следното образложение: „Во форма на исповед не само на „жртвата“ туку и на „џелатот“, овој филм ги брише границите на црно-белото, на конвенционалното гледиште на Доброто и Злото. Тој е онтолошка одредница за нашата одговорност кон интимната и кон колективната историја, која од нас бара поопсежно да ги согледаме трагите на (не)разумноста човекова“.Продуцентот Роб Лемкин, во неможност да дојде во Македонија, до фестивалот упати порака во која стои: „Благодарни сме на жирито и на организаторите на „МакеДокс“ што филмот го донесоа пред македонската публика. Особено не исполнува тоа што идеите на филмот ги разбираат луѓе од земји кои се далеку од Камбоџа, а кои исто така имаат искуство со политички превирања од блиското минато. Ако нашиот филм им помага на луѓето да размислуваат како да им пристапат на историските трауми, сторителите и злоделата, и како да дојдат до помирување, тогаш навистина ни е мило“, нагласи Лемкин во пораката.Во текот на фестивалот се одржуваа и три работилници. На крајот беше одлучено да се додели награда за Најдобра рецензија на Работилницата за критика на креативната документаристика. Наградата ја доби Оливера Аритоноска за критиката за филмот „Катка“. Комисијата во состав Евгенија Теодосиевска, Зоран Бојаровски и Игор Спасовски, во образложението за наградата нагласи дека „критиката на Аритоноска не само што информира и отворено и без предрасуди ги предочува доживеаните филмски процеси, туку таа спори и не се согласува со самиот автор-режисер. Тоа значи дека оваа критика го содржи оној секогаш посакуван процес кога авторот на текстот истовремено разговара и со авторот на филмот и со публиката“.Денес на фестивалот ќе бидат прикажани филмовите кои ги добија наградите. Потоа ќе следува завршната забава на која во Куршумли-ан ќе има концерт на групата „Амбиент анархист“ од Бугарија, и диџеј сетови на Ѓорѓи Јаневски од Канал 103, и Вале и Неџо од „Беј д’Фиш“./крај/макфакс/т.д.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

