Претседателот на ЗЕЛС и градоначалник на Општина Кисела Вода, Орце Ѓорѓиевски, денеска зеде учество на настанот „Демографски трендови, предизвици и можни решенија“, организиран од Министерството за социјална политика, демографија и млади.

„Демографските предизвици бараат здружен одговор од сите сектори – институции, општини, граѓански организации, но и секој поединец. Локалната самоуправа, како прв контакт со граѓаните, има клучна улога“, нагласи Ѓорѓиевски, додавајќи дека ЗЕЛС е подготвен активно да се вклучи во процесот.

Тој потсети дека демографскиот пад е сериозен – 34% од граѓаните живеат надвор од земјата.

„Младите заминуваат не само од економски причини, туку и поради слаба инфраструктура, недостиг на квалитетни услуги, недостаток на перспектива, или поради чувство дека институциите не работат за нив. Дел од нив се иселуваат и поради замор од постојани пречки – било домашни, било европски – на патот кон реализација на нивните соништа“, рече Ѓорѓиевски.

Во своето обраќање тој се задржа и на позитивните резултати кои се бежат во оваа сфера во Општина Кисела Вода .

„ Од аспект на градоначалник на Кисела Вода, сакам да назначам дека ние имаме позитивни резултати. Општина Кисела Вода во последните години бележи пораст на бројот на жители. Тоа е резултат на активни локални политики насочени кон задржување и враќање на младите. Но, мораме да бидеме свесни – не може и не смее целата држава да се потпира на неколку урбани општини. Преселувањето од внатрешноста кон градовите е само привид на раст – вистинскиот напредок се гради преку рамномерен развој на сите општини во државата“, рече Ѓорѓиевски.

Во текот на летниот период интензивно се работи на подобрување на условите во детските градинки и во основните училишта во Општина Аеродром, каде што покрај редовното бојадисување и темелно чистење, се вршат и поголеми зафати, објавија од Општината.

Во детската градинка „Буба Мара“ во Ново Лисиче, беа санирани дел од тоалетите, а целосна реконструкција се направи и на големата тераса на која старите и дотраени плочки се заменија со нови за безбедна настава и игра на дечињата.

Исто така, набавени се и нови детски реквизити што во наредниот период ќе бидат монтирани во дворот на градинката, со што децата ќе имаат можност на уште позабавен начин да го минуваат времето надвор.

Денеска, покрај „Буба Мара“, в.д. градоначалникот, Дејан Митески, го посети и ООУ „Лазо Ангеловски“ во Ново Лисиче, каде што исто така летниот распуст се користи за значајни зафати за обнова и реконструкција.

Она е што е ново е поставувањето на фотоволтаици, кои се донација од општествено-одговорна компанија, како и инсталирање паметен систем за следење и управување со потрошувачката на електрична енергија во училиште, во соработка со Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини и Македонски Телеком.

Со овој проект, Оптшината очекува во голема мера да се намалат сметките, но и паметно да се управува со потрошувачката на електричната енергија.

Во овој период во ООУ „Лазо Ангеловски“ се молерисуваат 14 училници, се отстрануваат дрвените панели од ходниците и естетски се уредуваат ѕидовите, се врши санација на таванскиот дел меѓу училиштето и фискултурната сала, а се менуваат и влезните врати на училиштето и на фискултурната сала.

„Продолжуваме и во наредниот период интензивно да работиме на реконструкција и санација и во други училишта и детски градинки, а оваа година за таа немена издвоени се околу 9 милиони денари“, велат од Општина Аеродром.

По добиената официјална потврда од Агенцијата за безбедност на храната на Република Косово за прв случај на болеста чума кај малите преживари во оваа земја, денес Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ) донесе решение за забрана за увоз и транзит на живи домашни и диви мали преживари, семе, јајце-клетки и емброни од домашни и диви мали преживари, месо од домашни и диви мали праживари, производи и преработки од месо од домашни и диви мали преживари, млеко и производи од млеко од домашни и диви мали преживари, како и нуспроизводи од домашни и диви мали преживари во Република Северна Македонија и од Република Косово. Во сила е и решението за забрана на увоз од Република Албанија, кое неодамна го донесе АХВ, каде што досега се потврдени неколку жаришта на болеста.

АХВ на дневна основа ја следи состојбата со болеста чума кај малите преживари. Со цел заштита од внесување на вирусот на болеста, зачувување на статусот земја слободна од болеста и извоз на живи животни, месо од овци и кози и нивни производи во Европската Унија, превентивни мерки се преземаат уште од 2024 година, од неодамна се воведени мерки на засилен надзор на болеста по должината на пограничниот појас на граница со Албанија, а исти вакви мерки за пограничните региони ќе се воведат и кон Косово. Особено засилена е контролата на евентуално илегално движење на животни и забрана за движење на животни меѓу населените места лоцирани во пограничните појаси, за што за потврдтата на првото жариште во сосседно Косово известени ќе бидат и МВР, Царинската управа и другите надлежни државни органи.

Поради намалување на ризикот од појава и проширување на болеста, АХВ ги извести ветеринарните друштва и официјалните ветеринари за спроведување засилен надзор на одгледувачниците на овци и кози и пријавување на секој сомнителен случај на болеста, а со одгледувачите на ситен добик во тек се информативни трибини за запознавање со симптомите на болеста и нивно полесно препознавање. Одржни се неколку координативни состаноци со претставници на Министерството за внатрешни работи, Царинската управа, националните паркови, Министерството за земјоделство, шумарстово и водостпанство, Шумската полиција и други надлежни органи. АХВ е во постојана комуникација и соработка и со Факултетот за ветеринарсна медицина од Скопје, Ветеринарната комора, ветеринарните друштва, одгледувачите на животни и официјалните ветеринари, на соостаноците укажувајќи за обврските во однос на спроведување активности за рано откривање на болеста чума кај мали преживари. Упатен е апел одгледувачите веднаш да пријават до ветеринарните друштва и до официјалните ветеринари доколку забележат појава на симптоми на болеста, дури и кај едно животно. Сточарите секоја промена во однесувањето на животните (згомена температура, намален апетит, промени на очите, носот, устата и сл.) веднаш да ги пријават до ветеринарните друштва и до официјалните ветеринари. Исклучително внимателни да бидат и да не се обидуваат да ги лекуваат животните сами.

Доколку има пцовисување животни на фармите, тие да не се прикриваат, туку задолжително да се пријават. Од фармите во кои некое од животните ќе покаже симптоми на болеста не смее да се изнесуваат животните, производи од животинско потекло, опрема, измет и ѓубре.

Во случај на сомнеж или потврда на болеста, ќе се применуваат мерките од планот за итни мерки и од оперативниот прирачник за чума кај малите преживари на Агенцијата за храна и ветеринарство. Со планот и со оперативниот прирачник се уредуваат постапките и активностите што треба да се спроведат и применуваат во согласност со Законот за ветеринарното здравство и одлуката за планови за итни мерки кај животните. Со овие документи се овозможува ефикасно и ефективно спроведување на мерките за заштита и контрола на приемчивата популација животни – овци и кози, како и брза процена за ограничување или отстранување на ризикот за внесување и ширење на вирусот.

Болеста чума кај малите преживари претставува вирусно заболување кај козите и овците, предизвикано од вирусот morbilli, од фамилијата парамиксовируси, и предизвикува големи економски штети. Заразувањето (морбидитетот) на приемчивите животни може да биде од 90 до 100 %, а стапката на смртност (морталитет) се движи помеѓу 50 и 100 % и е особено изразен кај подмладокот.

Болста не е зооноза, односно луѓето не се приемчиви на вирусот и нема опасност за нивното здравје.

Болеста чума кај малите преживари е една од најзаразните болести кај малите преживари. Може да се пренесе и на крупните преживари, но кај нив не предизвикува никакви симптоми.

Инфекцијата обично се случува преку директен контакт меѓу приемчивите и заразените животни. Во раните фази на инфекцијата, кога животните имаат покачена телесна температура, сите телесни секрети и екскрети се високо контаминирани. Преносот на болеста преку воздух е брз кај соседните стада.