Израел и Хамас постигнаа договор за првата фаза од мировниот план предложен од американскиот претседател Доналд Трамп. Прекинот на огнот, размената на заложници и затвореници и повлекувањето на израелската армија се првите чекори кон можен крај на разорната двегодишна војна во Газа. Велдин Кадиќ од Факултетот за политички науки, Оддел за студии за мир и безбедност, за N1 изјави дека ова е повеќе прекин на непријателствата, размена на затвореници и мало повлекување на Израелските одбранбени сили (ИДФ) до договорената граница, но не верува дека целиот договор ќе може да се спроведе.

Сепак, тој истакнува дека овој договор е важен затоа што имавме секојдневни страдања на луѓето во Газа кои, според мислењата на релевантните меѓународни организации, Меѓународниот суд на правдата и разни експерти за геноцид, ги имаа сите карактеристики на геноцид.

„Ова суспендирање на борбата што сега ја имаме на сила е важно, без оглед на фактот што верувам дека договорот не може да се спроведе, бидејќи во добра мера потсетува на договорот што беше договорен, мислам, во јануари оваа година, односно кој многу брзо пропадна, а кој делумно беше поддржан од администрацијата на Трамп. Но, договорот одеднаш пропадна во еден момент“, рече Кадиќ.

„САД се гарант на договорот, но се пристрасни – тоа е проблемот“
Иако сите со нетрпение го очекуваа крајот на војната, Газа повторно беше бомбардирана синоќа. Останува прашањето за каков договор станува збор, ако се крши примирјето.

„Значи, истото беше и во првата фаза, во првиот мировен договор од јануари. Значи, беше склучено примирје, кое веднаш почна да се крши. А сега има еден проблем, односно со целиот овој процес, кој е клучен на некој начин – гарант на овој договор се Соединетите Американски Држави, кои се многу пристрасни кон Израел. Ова е она што медијаторот никогаш не треба да го прави во мировниот процес. Единствената сила што врши влијание врз Израел се САД. Тие делумно го користат и го принудуваат, може да се каже, на некој начин, за овој мировен договор. Меѓутоа, ако има какви било провокации, без оглед на тоа кој е виновен, јасно е на чија страна ќе бидат САД. На пример, утрово ги прочитав вестите дека името на палестински затвореник, кој е многу важен за Хамас, е отстрането од списокот на луѓе што треба да бидат ослободени, уште од самиот почеток, за што САД се пристрасни до тој степен што можам да најдам некаков изговор за тоа, обвинувањето на Хамас, дека не направил нешто, дека не ослободиле доволно“, изјави тој.

„Тешко е да им се верува на САД“
Тој рече дека Хамас е доста внимателен со ослободувањето на преостанатите израелски затвореници што ги има, а побарале и одредени безбедносни гаранции од САД.

„Во текстот што го прочитав, се наведува дека Хамас се согласил на ова затоа што добил американски безбедносни гаранции врз основа на кои верува дека Израел би можел да се држи до договорот. Сепак, упорно велам во овој процес, проблемот е затоа што клучниот посредник е држава која е многу пристрасна кон Израел, која го етикетира Хамас како терористичка организација, и тешко е Хамас да им верува на САД во такви околности“, рече безбедносниот аналитичар.

„Ако Нетанјаху процени дека договорот ја загрозува неговата политичка моќ – ќе го напушти“
Сепак, прашањето е колку може да му се верува на Бенјамин Нетанјаху, со оглед на тоа што го прекршил во минатото. Кадиќ рече дека сега Хамас и Нетанјаху процениле дека некаков вид примирје е подобар за нив отколку продолжувањето на кризата.

„Намерно го користам зборот Нетанјаху, а не Израел, бидејќи постои голем отпор во рамките на израелската влада кон овој договор. Значи, тој е создаден во околности кога Хамас е ослабен, но далеку од поразен, а од друга страна имате зголемени меѓународни критики кон Израел, иако постигнувањето на нивните цели сè уште не е видливо на хоризонтот. Сега, во такви околности, ми се чини дека обете страни процениле дека некаков вид одмор или прекин на огнот е добра опција за обете страни. Сепак, политичките противници на Нетанјаху го критикуваа за овој минат договор, дека тој многу често знае како да го предаде договорот ако процени дека тој го загрозува неговиот политички опстанок. Израел се соочува со избори следната година, и дури сега владата е на доста несигурни колена, па ако Нетанјаху процени дека во одреден момент договорот ја загрозува неговата политичка моќ, сосема е јасно дека ќе се откаже од него бидејќи неговиот опстанок на власт е сигурно поважен за него од прекинот на огнот за кој зборуваат сега“, нагласи тој.

Фото: принтскрин

Бурата „Алис“ може да предизвика сериозен хаос во Западна Европа, па затоа највисоко ниво на опасност е издадено за шпанската Коста Бланка.

Целиот регион е во состојба на висока тревога поради обилни врнежи од дожд.

Шпанската метеоролошка агенција AEMET вчера издаде црвено предупредување поради обилни врнежи од дожд во туристичкиот центар Аликанте, во регионот Валенсија.

⛈️🇪🇸 La DANA “Alice” golpea Alicante y Elche

Calles inundadas, autos arrastrados y alerta roja de AEMET por lluvias torrenciales que superan los 50 l/m² en una hora. Autoridades piden evitar ramblas y zonas bajas. #Alicante #Elche #DanaAlice pic.twitter.com/jCyrwHwkKb

— Global Network News 🌎 (@iluminnatii) October 9, 2025

Истото ова подрачје претрпе катастрофални поплави во октомври минатата година, во кои дури 220 луѓе ги загубија животите.

„Огромна опасност. Можни се поплави и поројни бранови. Следете ги упатствата на цивилната заштита“, објави агенцијата AEMET на X.

Бурата започнува денес во 10 часот и ќе трае до понеделник.

Метеоролозите изјавија дека вкупната количина на врнежи може да надмине 140 милиметри во период од 12 часа, особено во Валенсија.

Се очекува бурата да ги погоди и другите медитерански крајбрежни региони, вклучувајќи ја соседната покраина Мурсија и Балеарските Острови.

Според предупредувањата, обилните дождови треба да започнат околу 10 часот наутро денес и да траат до понеделник.

„Поројните дождови можат да предизвикаат локални поплави во рамничарските области, потоци и клисури, па затоа нивото на потенцијална опасност е многу високо“, се додава во соопштението.

Службите за итни случаи се во состојба на готовност и на островот Ибица, каде што е на сила портокалово предупредување поради дожд и бури, објавува „Дејли меил“.

Минатиот месец овој регион во Шпанија беше погоден и од обилни поплави.

Минатогодишната катастрофа предизвика протести од населението, кои ги обвинија локалните власти дека не издале навремени предупредувања.

Во текот на минатиот месец, овој шпански регион повторно беше погоден од обилни дождови, поради што многу училишта и универзитети беа затворени, а имаше и прекин на железничкиот и патниот сообраќај, како и локални поплави.

Фото: принтскрин

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, денес изјави дека не ги решил војните за да ја добие Нобеловата награда за мир, туку за да спаси животи и нагласи дека нема став по прашањето за можна палестинска државност.

„Никој во историјата не ги спречил осумте војни во период од девет месеци, а јас го направив тоа. Но, тие ќе прават што сакаат. Што и да прават, во ред е. Не го направив тоа за награда. Го направив тоа затоа што спасив многу животи“, објави Гардијан.

Во исто време, Трамп изрази оптимизам во врска со решавањето на преостанатите прашања што не беа опфатени со првите фази од договорот за прекин на огнот во Газа, но нагласи дека не сака да заземе став за идната палестинска држава. „Немам став за тоа. Ќе прифатам што и да се договорат“, нагласи американскиот претседател, пренесува CNN.

Тој, исто така, објави дека ќе отпатува во Египет за официјалното потпишување на договорот за прекин на огнот меѓу Хамас и Израел и дека е поканет да зборува во израелскиот Кнесет, што и тој го прифати.

Фото: принтскрин