Инаугурацијата на Доналд Трамп на 20 јануари би можела да изгледа како глобален собир на екстремно десничарски и популистички лидери. Додека американските претседателски инаугурации традиционално се фокусираат на домашни гости покрај водечките странски лидери, Трамп ја прекрши нормата во оваа прилика со поканување на десничарските лидери и политичари од целиот свет.

Меѓу поканетите беа познати десничари како аргентинскиот претседател Хавиер Милеј, италијанската премиерка Џорџа Мелони, унгарскиот премиер Виктор Орбан и британскиот екстремно десничарски политичар Најџел Фараж. Во исто време, лидерите како претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен не добија покани, што многумина го толкуваат како порака до целата ЕУ, пренесува Политико.

Трамп покажа предност за лидери со слична идеологија, како Џорџа Мелони и Хавиер Милеј, чии политики го нагласуваа националниот суверенитет и борбата против глобализмот. Присуството го потврди и Мелони, доколку и дозволува распоредот, додека Орбан поради обврски нема да може да присуствува.

На списокот на гости е поранешниот бразилски претседател, контроверзниот Жаир Болсонаро, кому му беше одземен пасошот поради истрагата за обидот за државен удар, што го спречи да присуствува. Од друга страна, европските популисти како Ерик Земур од Франција, Алис Вајдел од германската AfD и Сантијаго Абаскал од шпанскиот Vox го потврдија своето доаѓање, заедно со уште неколку членови на екстремно десничарската политичка сцена.

Поканет беше и поранешниот конзервативен полски премиер Матеуш Моравјецки, кој беше вмешан во бројни скандали за време на неговиот мандат.

Поканувањето на десничарските лидери, изоставувајќи ги традиционалните европски сојузници, ја одразува визијата на Трамп „Америка на прво место“ и неговиот презир кон мултилатералните структури како Европската унија.

Ќе присуствуваат и неговите сојузници меѓу технолошките магнати, вклучувајќи ги Илон Маск и Марк Цукерберг, што ќе додаде доза на домашна контроверзност на настанот.

Интересно е тоа што Марин Ле Пен, познатата лидерка на француската екстремна десница, и нејзиниот штитеник Џордан Бардела не добиле покани. Некои аналитичари веруваат дека нивното исклучување е последица на нивното неодамнешно дистанцирање од Трамп.

На инаугурацијата на Трамп се очекува да присуствуваат најважните светски и европски лидери, но акцентот на Трамп на поканување на фигури од екстремната десница, дури и оние кои не се на власт, секако е значаен.

Џо Бајден повика на уставна измена на претседателскиот имунитет во своето проштално обраќање како претседател на Соединетите држави, очигледно сакајќи да му зададе проштален удар на неговиот наследник Доналд Трамп.

„Мораме да го измениме Уставот за да стане јасно дека ниту еден претседател не е имун од злосторствата извршени додека беше на функцијата“, рече Бајден во обраќањето до нацијата од Овалната соба.

„Моќта на претседателот не е неограничена. Таа не е апсолутна. И не треба да биде“, посочи тој.

Бајден (82) во понеделник ќе му ја предаде претседателската функција на Трамп, републиканецот кој убедливо победи на изборите во ноември.

Во јули, Врховниот суд на Соединетите Држави пресуди со 6-3 дека поранешните претседатели имаат широк имунитет од гонење за службени дела, што е голема победа за Трамп.

Конгресот би можел да ја поништи оваа важна одлука со измена на Уставот, но овој процес е познат како тежок за спроведување, бидејќи бара поддршка од две третини и во Претставничкиот дом и во Сенатот, по што ќе следи ратификација од 75 отсто од државите.

Генералниот секретар на Обединетите нации, Антонио Гутереш, презентирајќи ги приоритетите за 2025 година пред Генералното собрание на ОН, рече дека човештвото го ослободило „злото од модерната Пандорина кутија“ и, заедно со „технологијата надвор од контрола“, ги наведе војните и глобалното затоплување како егзистенцијални закани.

„Нашите постапки или недејства ја отворија современата Пандорина кутија на злото. Четирите зла претставуваат, во најдобар случај, закани кои можат да го нарушат секој аспект од нашата политика, а во најлош случај, да го загрозат нашето постоење“, рече Гутереш.

Како таков, тој ги наведе „галопирачките конфликти, ендемските нееднаквости, бесната климатска криза и технологијата надвор од контрола“.

„Добрата вест е дека имаме планови да се справиме со овие предизвици. Не мораме повторно да го измислиме тркалото, само обидете се да продолжи да се врти“, додаде Гутереш, пренесува Спутник.

Од друга страна, како пример за напредок го наведе прекинот на огнот во војната во Либан и развојот на обновливите извори на енергија.