Нуачниците кои дупчат длабоко под Атлантскиот Океан покрај брегот на североисточниот дел на САД ова лето открија огромен, мистериозен резервоар на слатка вода. Нивното откритие би можело да има огромни импликации за светот кој се соочува со сè посериозна криза со водата, објавува CNN.

Мистерија позната со децении
Постоењето на слатка вода под Атлантикот е познато со децении, но во голема мера останало неистражено. Во текот на 1960-тите и 1970-тите, научните експедиции и компаниите кои дупчат за нафта на океанското дно повремено наидувале на слатка вода. Клучниот момент дојде во 2019 година, кога научниците од океанографскиот институт Вудс Хоул и Универзитетот Колумбија објавија „изненадувачко откритие“. Користејќи електромагнетни бранови, тие мапираа гигантски појас на слатка вода што се протега по должината на брегот од Масачусетс до Њу Џерси, а можеби и пошироко.

„Се чини дека е најголемата таква формација некогаш пронајдена во светот“, рекоа научниците во тоа време.

Откритието покрена големи прашања: Како водата стигнала таму? Колку е стара и дали се надополнува? И најважно од сè, дали таквите крајбрежни водоносни слоеви би можеле да станат нов извор на свежа вода за жедниот свет? За да најдат одговори, тим меѓународни научници, како дел од проектот Експедиција 501, одлучија директно да дупчат во водоносниот слој.

Во мај, тие испловија од Конектикат со брод опремен со дупчалка и поминаа три месеци на море. Тие истражуваа длабочини помеѓу околу 300 и 400 метри под морското дно на различни локации за да соберат примероци од седименти и вода.

Тие пронајдоа вода со содржина на сол значително пониска од морската вода, на нивото препорачано од американските и меѓународните агенции за вода за пиење. Примероците сега се испратени на лабораториско тестирање за да се утврди какви микроби содржат и колку би можеле да бидат безбедни за пиење. Друга мистерија е староста на водата. „Можеби е стара 200 години, може да биде стара 20.000 години“, рече Брендон Дуган, професор по геофизика на Училиштето за рудници во Колорадо и водач на експедицијата.

Присуството на помлада вода би сугерирало дека резервоарот се надополнува, додека постарата вода би укажувала дека станува збор за ограничен ресурс. Дуган рече дека треба да имаат одговори за околу шест месеци. Научниците, исто така, ќе спроведат тестови за да го утврдат потеклото на водата – дали доаѓа од топење на глечерите или од врнежи од дожд.

„Мислиме дека слатката вода стигнала таму пред илјадници години, кога нивото на морето било многу пониско, а континенталниот гребен бил изложен на копно“, објасни Холи Мајкл, професорка на Универзитетот во Делавер и членка на експедицијата.

Потенцијал за жеден свет
Водоносниот слој потврден од експедицијата изгледа огромен. Ерик Атијас, доцент на Универзитетот во Тексас, кој не бил вклучен во проектот, го нагласува неговото значење. Може да „содржи доволно слатка вода за да снабдува метропола со големина на Њујорк стотици години“, изјави тој за CNN, додавајќи дека тоа буди надежи дека може да „ги ублажи идните недостатоци за крајбрежното население“.

Речиси половина од светската популација живее во радиус од 100 километри од брегот, а многумина зависат од внатрешните водоносни слоеви, ресурси кои брзо се намалуваат поради прекумерното пумпање и влијанието на климатските промени.

„Крајбрежните водни ресурси ќе бидат под зголемен притисок во иднина“, рече Мајкл, принудувајќи ги заедниците да се свртат кон поскапи извори како што е десалинизацијата. Подводните водоносни слоеви би можеле да бидат алтернатива, но прво треба да се справат со голем број предизвици. Екстракцијата и транспортот на вода до брегот би било енергетски интензивно и скапо. Исто така, постои прашањето кој би управувал со водата испумпана од федералните води.

Постои и технички предизвик за спречување на контаминација на слатката вода од околната солена вода. Користењето на подземните води од брегот „ќе биде скапо, а не бесконечно“, нагласи Мајкл. „Заштитата на слатката вода што ја имаме на копно е сè уште најдоброто нешто што можеме да го направиме. Секако, тоа не значи дека не треба да бараме алтернативни опции, затоа се занимаваме со оваа наука.“

И покрај сето тоа, Дуган е оптимист, проценувајќи дека ќе поминат околу 10 години пред да можат да се искористат подводните водоносни слоеви. Доказите сугерираат дека слични резерви постојат на секој континент. „Можеме да го земеме она што го научивме во овој мал дел од Нова Англија и да почнеме да размислуваме како тоа се применува во други области“, заклучи тој.

Фото: принтскрин

Данска планира да набави прецизно оружје со долг дострел за да ја зајакне својата безбедност, во промена на парадигмата предизвикана од руската закана за Европа, изјави денес данската премиерка Мете Фредериксен.

„Нема сомнение дека Русија ќе претставува закана за Европа и Данска во наредните години“, изјави Фредериксен пред новинарите, според Ројтерс.

Данскиот министер за одбрана Троелс Лунд Поулсен изјави дека набавката може да вклучува ракети и беспилотни летала. Поулсен вчера изјави дека данската војска може да купи флота од поморски патролни авиони Боинг П-8 за откривање подморници, за зајакнување на надзорот на Фарските Острови и Гренланд.

Данска може да потроши милијарди долари за оваа набавка, изјави Поулсен за Ројтерс. Според агенцијата, ова е дел од планот на нордиската земја значително да ја зајакне својата армија, а купувањето прво мора да биде одобрено од данскиот парламент.

Фото: принтскрин

Во центарот на Лондон, во тек се големи протести организирани поради посетата на американскиот претседател Доналд Трамп на Велика Британија.

Протестите, кои се одржуваат од Портланд Плејс до Парламентарниот плоштад, беа организирани од коалицијата „Стоп Трамп УК“, која се состои од повеќе од 50 организации кои се занимаваат со климатските промени, организации кои се занимаваат со антирасизам и пропалестински организации, објавува Би-Би-Си.

Lookalikes of #Trump, #Vance, #Farage, #Putin and #Musk at the Stop Trump protest in London. pic.twitter.com/Uqn8ZOKYpw

— Alexander Seale (@AlexSeale) September 17, 2025

Учесниците на протестот носат транспаренти „Стоп на војната“, „Стоп на расистичките реформи во Велика Британија“, „Стоп на омразата“, „Не на суровоста, не на фашизмот, не на корупцијата“, „Не на фашизмот, не на Трамп“, како и транспаренти со слика од Трамп со цуцла во устата, како и балони во облик на фигурата на Трамп во пелени.

Една од организаторите на протестот, Зои Гарднер, рече дека Трамп претставува „сè што мразиме“.

„Сакаме нашата влада да покаже малку храброст, да има малку гордост и да го покаже тоа огромно чувство на гадење кон политиката на Доналд Трамп во Велика Британија“, рече таа и додаде дека учесниците на протестот планираат прошетка до Вестминстер.

Порано денес, коалицијата „Стоп Трамп“ објави дека е „наивно“ да се мисли дека Трамп ќе ѝ помогне на Велика Британија како резултат на денешната посета.

„Постои јасна разлика помеѓу дипломатските односи и домаќинството на авторитарен лидер заради помпезност. Трамп е очигледно во џебот на Путин – и ние не би дозволиле Путин да биде во Велика Британија, а камоли да го поканиме на државна посета. Наивно е да се мисли дека Доналд Трамп ќе има интерес да ја поддржи Велика Британија во иднина, само затоа што Велика Британија го почитува“, наведе коалицијата во соопштението.

Протести се одржуваат и пред замокот Виндзор, а учесниците на протестот, во помал број, носат слични транспаренти. Трамп е во официјална посета на Велика Британија, прва во неговиот втор мандат.

Фото: принтскрин