Свет
Државните информации зад девет катанци

Тајна е колку држави не’
признале под уставно име, колку се потрошени за „Инвестирајте во Македонија“,
колку загадува „Окта“… ова е само дел од неславниот почеток на примената на
Законот за слободниот пристап до информации од јавен карактер
ИСТРАЖУВАЊЕ НА ИНСТИТУТОТ „ОТВОРЕНО ОПШТЕСТВО“
Тајна е колку држави не’
признале под уставно име, колку се потрошени за „Инвестирајте во Македонија“,
колку загадува „Окта“… ова е само дел од неславниот почеток на примената на
Законот за слободниот пристап до информации од јавен карактер
Министерството за надворешни работи не одговара колку држави ја признале
Македонија под уставното име, Владата не кажува колку потрошила за кампањата
„Инвестирај во Македонија“, МВР не го дава извештајот за примената на Законот
за пристапот до тајните досиеја… Ова е неславниот почеток на примената на
Законот за слободниот пристап до информации од јавен карактер, кој е во сила од
септември 2005 година. Образот на државните и локалните институции го обелуваат
некои општини и министерства. Ова се резултатите од истражувањето на институтот
„Отворено општество“, кое се’ уште трае.
– Во светот граѓаните добиваат 60 до 70 отсто од бараните информации, а кај нас
30 отсто. Нашите институции најчесто не одговараат на барањата. Можеби причина
е недоволната информираност за обврските од законот – вели Неда Коруновска,
координатор на правната програма во Институтот.
Владата не одговорила на ниедно барање за информација. Законскиот рок за
одговор е 30 дена, па против Владата се поднесени жалби затоа што не одговорила
на прашањата колку чини кампањата „Инвестирај во Македонија“, а не ги дала ни
купопродажниот договор за „Окта“ и одлуката за поделба на ЕСМ. Институциите
може да одбијат да дадат информации ако тие се класифицирани, лични или
доверливи, но мора да им одговори на граѓаните. Иако информацијата не е никаква
тајна, МНР не одговара колку држави ја признале Македонија под уставното име.
МВР, пак, одговара на барањата, но најчесто одбива да ги даде, оти се
класифицирани. Така, тоа не го дава извештајот за примена на Законот за пристапот
до тајните досиеја оти информацијата била строго доверлива, иако таа требаше да
биде заштитена 5 години, а е побарана по истекот на тој рок. Истата информација
не ја дава ни Државниот архив зашто не била негова. Според законот,
информацијата ја дава и оној што ја има.
Министерството за екологија и пред овој закон имаше обврска од Архутската
конвенција да дава информации, но сега не одговара на ниту едно барање. На
пример, молчи дали има и колкаво е загадувањето на животната околина од „Окта“.
Министерството за локална самоуправа го пренасочило барањето за информацијата
колкав е долгот на општините за 2006 година. Одговор стасал од Министерството
за финансии, но по поднесена жалба поради истек на рокот. Министерството за
образование, пак, барателот го упатил во Градот и општините за списокот на
училишта во Скопје. Министерството за финансии одговорило колкав е бројот на
вработени преку агенцијата за привремени вработувања, а ги дало и стратегискиот
план и листата на информации од јавен карактер. На овие прашања, пак, не
одговорило Министерството за здравство. Министерството за образование
одговорило на дел, а Министерството за транспорт ги одговорило сите, па и
прашањето колку дена министерот бил отсутен од работа и колку пари биле
потрошени за неговите службени патувања.
Истражувањето покажало дека најзатворени се јавните претпријатија. Општините се
поотворени. Градот Скопје, Карпош, Кисела Вода, Пехчево, Штип, Велес и Карбинци
одговориле на сите барања. Во Аеродром не одговараат со образложение дека биле
нова општина, а Бутел барал 9.000 денари за да ја состави информацијата за
составот на училишните одбори.
Од политичките партии бил побаран регистарот на донации за изборите, но тие
одбиле да ги дадат со образложение дека не потпаѓаат под законот. Тие
фигурираат во централниот регистар, па некои од жалбите биле решени во полза на
барателите на информации. И нотарите сметаат дека не се опфатени со Законот за
слободниот пристап до информации.
Законот предвидува прекршочни казни од 20.000 до 50.000 денари за службените
или одговорните лица во институциите што нема да дадат или ќе дадат неточни
информации.
Шуто Оризари не сака прашања
Општината Шуто Оризари не сака ни да ги прими барањата на граѓаните за
информација. Институтот „Отворено општество“ преку граѓани го побарал Статутот
на Општината за да види дали функционира законската обврска информациите да се
даваат и на јазикот на заедниците каде што тие се над 20 отсто. На граѓаните не
им било дозволено ни писмено ни усно да ја побараат информацијата.
Натали Н.Сотировска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп: Јас сум претседател-медијатор, сакам да решавам војни

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека се гледа себеси како претседател-медијатор, нагласувајќи дека неговата цел е да помага во решавањето на конфликти ширум светот.
„Јас сум претседател-медијатор. Сакам да решавам војни“, рече Трамп за време на средбата со украинскиот претседател, Володимир Зеленки, додавајќи дека моменталната ситуација (мисли на Украина) не е лесна за посредување.
„Полесно е кога луѓето се разбираат, кога се среќаваат и кога си се допаѓаат еден на друг. Не сме баш во таква ситуација“, изјави тој пред новинарите, пренесе „Гардијан“.
Трамп спомена дека досега посредувал во осум конфликти, вклучително и на Блискиот Исток, и дека тековните напори се негов „деветти случај“.
„Ова ќе биде број девет за мене. Решив осум, вклучувајќи го Блискиот Исток… Не добив Нобелова награда, и не ми е важно тоа. Важно ми е да се спасувам животи“, изјави Трамп.
Свет
Трамп неодлучен за испорака на ракетите „ Томахавк“ на Украина

Како што објави „Гардијан“, американскиот претседател покажа двоумење во врска со испораката на Томахавк во Украина, велејќи: „Една од причините зошто сакаме да ја завршиме оваа војна е… не ни е лесно да ви дадеме… огромни количини многу моќно оружје… Се надеваме дека нема да им требаат. Се надеваме дека можеме да ја завршиме војната без да размислуваме за ракетите Томахавк“.
„Ќе зборуваме за ракетите Томахавк и многу повеќе би сакале да не им требаат тие ракети. Искрено, многу повеќе би сакале војната да заврши. Бидејќи, знаете, ние сме тука за војната да заврши… Продаваме многу различни видови оружје, како што знаете, на Европската Унија. Не сме тука за тоа. Ние сме тука за војната да заврши“, продолжи тој.
Во одговор на прашање од новинар, украинскиот претседател Володимир Зеленски, претходно изјави дека Украина е подготвена да им понуди на САД свои дронови во замена за далекуметните ракети „Томахавк“.
„Украина може да ѝ обезбеди на Америка илјадници дронови ако Вашингтон дозволи употреба на ракети ‘Томахавк’. Затоа, таму каде што можеме да соработуваме и да ја зајакнеме американската продукција, имаме голема понуда што се однесува на нашите дронови“, рече Зеленски.
Свет
Зеленски: Подготвени сме на Америка да ѝ понудиме дронови во замена за „Томахавк“ ракети

Во одговор на прашање од новинар, украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека Украина е подготвена да им понуди на САД свои дронови во замена за далекуметните ракети „Томахавк“.
„Украина може да ѝ обезбеди на Америка илјадници дронови ако Вашингтон дозволи употреба на ракети ‘Томахавк’. Затоа, таму каде што можеме да соработуваме и да ја зајакнеме американската продукција, имаме голема понуда што се однесува на нашите дронови“, рече Зеленски.
На прашањето дали таков договор би го интересирал, поранешниот американски претседател Доналд Трамп одговори: „Да, би нè интересирал. Во моментов имаме многу дронови – ги произведуваме сопствените, но купуваме и од други, а Украинците произведуваат многу добри дронови.“
Трамп беше прашан и што мисли за тоа Украина да употребува ракети за напад подлабоко во Русија. „Ќе разговараме за тоа“, рече тој.
„Тоа е ескалација, но ќе разговараме за тоа“.
Украина бара од САД да испорачаат ракети „Томахавк“ кои можат да погодат цели на оддалеченост од речиси 2.000 километри.