Македонија
ММФ и препорача на Македонија да заврши со релаксираната монетарна политика
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) смета дека Република Македонија треба да заврши со релаксираната монетарна политика, а изнесе и препорака во врска со фискалната политика. Воедно ММФ оцени дека растот од 3,5 отсто ќе биде најголем во регионот.
„Растот на кредитите на населението и компаниите веќе се зголеми, а каматните стапки се намалуваат. Доколку и понатаму се намалуваат каматните стапки, тоа нема да креира дополнителен раст на кредитирањето“, изјави шефот на мисијата на ММФ за Македонија,Ивана Влаткова Холар.
Изнесувајќи ги првичните заклучоци на од мониторингот на ММФ, Влаткова Холар рече дека Македонија годинава би требало да оствари раст од 3,5 отсто, што е над регионалниот просек
Растот е балансиран и го одразува зголемениот извоз како и зголемената домашна побарувачка.
Домашните инвестиции се поддржани со јавни инфраструктурни проекти, приватната потрошувачка е исто зголемена заради зголемениот раст на кредитите, растот на вработувањето и зголемените реални плати и пензии, рече Влаткова Холар.
Според неа се очекува повремена дефлација водена од ниските цени на храната и генерално пониските цени во еврозоната.
„На буџетската страна сметаме дека е потребна посебна консолидација. Во новата среднорочна фискална стратегија за периодот 2015-2017, се вклучени повисоки таргети на дефицитот отколку оние во претходната стратегија“, рече Влаткова Холар.
Тоа, според неа, значи дека стабилизацијата на долгот ќе се случи подоцна и на повисоко ниво.
ММФ препорачува доколку буџетските приходи се реализираат подобро од проектираното тие треба да се заштедат за подобрување на фискалната рамнотежа наместо да се потрошат.
Во случај да потфрлат приходите треба да постои резервен план со којшто ќе се утврди редоследот во приоритетите во намалување на трошоците.
„Во периодот до воспоставување на планираното фискално правило важно ќе биде јавниот долг да се одржи на прифатливо ниво под планираниот праг од 60 проценти од БДП. Овој праг е всушност плафон а не таргет, што значи дека во нормални услови политиката треба да биде насочена кон одржување на долгот на прифатливо ниво под тоа ниво“, препорачува ММФ.
Вицепремиерот и министер за финансии, Зоран Ставрески изрази очекување дека македонската економија во 2014 година ќе оствари раст меѓу 3,5 и 3,8 проценти што е една од највисоките стапки во Европа, а за следните две години се очекува растот да надмине и четири отсто
Ставрески информираше дека македонската еконoмија во првите девет месеци од годината има остварено добар економски раст, што покажува дека здраво се поставени основните политики што го овозможуваат тој раст.
„Првата политика е форсирањето на капиталните инвестиции од буџетот и одржувањето на високо ниво на капитални инвестициии, а втората е привлекувањето на странски инвестиции, кои што значително го зголемија потенцијалот за производство на производи со високо додадена вредност и зголемување на извозот на стоки од земјава, како и креирање на работни места“, рече Ставрески.
Тој потенцира дека во Македонија има добар амбиент за кредитна поддршка на домашните фирми што заедно со останатите мерки помага македонското стопанство да оствари подобри резултати од земјите во регионот.
„Очекувам да се задржи стабилноста на валутата како и можноста фирмите да дојдат до кредитни средства потребни за инвестиии. Државниот долг е на ниво најниско во регионот и ќе остане на такво ниво. Во таа насока се и мерките за фискална консолидација предвидени за следниот период во насока на намалување на буџетскиот дефицит. Тоа намалување, ќе се одвива со онаа динамика која е потребна за да не се наруши растот, со што ќе се овозможи одржливоста на долгот, а од друга страна да не се наштети на економскиот раст“, рече Ставрески.
Гувернерот на НБРМ, Димитар Богов рече дека монетарната политика и во наредните години ќе се прилагодува, со цел да се задржи рамнотежата која е присутна во македонската економија.
„Во најголем дел нашите видувања за развојот на македонската економија и за економските политики се доста слични, така што тоа ни укажува дека сме во добра насока. Монетарната политика продолжува внимателно да ги следи сите движења во македонската економија и соодветно ќе се прилагодува во наредните години, се со цел да се задржи рамнотежата која е присутна во македонската економија и на тој начин да создаде едни стабилни макроекономски услови за продолжување на развојот на економскиот раст“, рече Богов. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Ангелова: Буџетот за 2026 обезбедува зголемени средства за социјална заштита, како и за раст и редовна исплата на пензиите
На денешната седница за Предлог-буџетот за 2026 година се обрати пратеничката од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Емилија Ангелова, која се осврна на делот кој се однесува на социјалната заштита и поддршката на граѓаните, истакнувајќи дека цврсто стои зад буџетската рамка, затоа што обезбедува зголемени средства за социјална заштита и поддршка на ранливите категории.
„Предлог Буџетот за 2026 година обезбедува зголемени средства за социјална заштита, и поддршка на ранливите категории – децата, лицата со попреченост, самохраните родители, старите лица и сите кои се соочуваат со сиромаштија и социјална исклученост. Со Буџетот се обезбедува редовна исплата на платите и пензиите, како и континуирана социјална заштита. Средствата за социјална заштита се проектирани на 206,3 милијарди денари, што е раст од 6,7 проценти. Платите изнесуваат 52,6 милијарди денари, или 7 проценти повеќе во однос на оваа година, во кое е опфатено зголемување на платите со порастот на минималната плата“, вели Ангелова.
Пратеничката Ангелова посочи дека ќе продолжи растот на пензиите и во наредниот период но и дека ќе се продолжи со мерки кои обезбедуваат одговорно управување со јавните финансии, постепено намалување на расходите и одржливо ниво на буџетски дефицит и јавен долг како и засилена фискална дисциплина и транспарентност.
„Во пензискиот систем се вклучени сите зголемувања реализирани во износ од 5.000 денари во септември 2024 и март 2025 година, како и последното зголемување од 1.000 денари. Растот на пензиите ќе продолжи и во наредниот период, со цел поддршка на стандардот на пензионерите. Со овој Предлог – буџет за 2026 година ќе има засилена фискална дисциплина, поголема ефикасност во капиталните инвестиции, централизирана контрола и транспарентност, јасна процедура за субвенции и трансфери, подобра контрола врз општините, транспарентност во повратот на приходи, редовно известување и отчетност, правна сигурност и предвидливост и поголема одговорност на институциите“, рече Ангелова.
Економија
Битиќи: Новиот буџет носи рекордно задолжување
На денешната комисиска расправа за финансирање на буџет, пратеникот на СДСМ, Фатмир Битиќи обвини дека предложениот буџет на Владата носи рекордно задолжување и историски најголемо плаќање камати.
„Во 2026 година јавниот долг ќе се искачи над 62% од БДП, со планирано задолжување над 120 милијарди денари и „рекордни 21,27 милијарди за камати“, посочи Битиќи.
Тој нагласи дека парите наместо во развојни проекти се топат во дефицитот.
„Од проектираните даночни приходи од околу 200 милијарди денари, наместо да завршат во училници, операциони сали, лаборатории, патишта и железници, тие ќе исчезнат во јазот на дефицитот и во каматите“, рече Битиќи.
Тој укажа и на сериозно кратење на капитални проекти. Капиталните расходи се планирани на 40,2 милијарди денари, значително помалку од 47,3 милијарди во ребалансот за 2025.
Битиќи предупреди и на падот на странските директни инвестиции кои паѓаат од 570 милиони евра на 220 милиони евра.
„Средствата за општински инфраструктурни проекти се кратат од 6,3 милијарди на 2,6 милијарди денари, а во технолошко-индустриските зони има само 273 милиони денари. Исто така и евроинтегративните програми се кратат од 4,45 на 3,2 милијарди денари, што е јасен сигнал за оддалечување од ЕУ“ потенцираше Битиќи.
Тој оцени дека 2026 година е подготвена како популистичка или изборна година, со раст на тековните расходи и кратење на капиталните инвестиции.
„Пред нас имаме октроиран буџет на влада која абдицира од фискална дисциплина, транспарентност, инклузивен дијалог и развојна одговорност. Граѓаните заслужуваат да ја видат вистината. СДСМ ја повикува Владата да повлече ваков модел на волунтаризам и да изготви буџет кој ќе биде легитимен по постапката и развоен по суштината.“, посочи Битиќи.
Економија
Министерството за економија: Законските измени ќе придонесат до поквалитетни инвестиции и повисоки плати
Со усвојувањето на измените на Законот за финансиска поддршка на инвестициите во август и со дополнителните измени што треба да се финализираат до крајот на годината, се создава стабилна и транспарентна рамка за стимулирање на поквалитетни инвестиции, соопшти Министерството за економија и труд.
Според Министерството, новите законски решенија ќе резултираат со забрзан економски раст, отворање на нови работни места и раст на продуктивноста, што ќе се одрази и врз повисоки плати и пониска инфлација.
„Нашата цел е преку новите мерки да поттикнеме инвестиции со поголема додадена вредност – инвестиции кои ќе ја развиваат производствената индустрија, ќе воведат нови технологии и иновации и ќе создаваат одржливи работни места“, наведуваат од ресорното министерство.
Законот прецизно ги дефинира субјектите кои можат да користат финансиска поддршка – компании што реализираат почетна инвестиција од најмалку 100.000 евра во преработувачката индустрија. Истовремено, се исклучуваат субјектите што работат во примарното земјоделство, шумарството и рибарството, како и фирмите што се занимаваат со изградба и продажба на станови и деловни објекти.
Министерството за економија и труд ја води целата постапка – од евалуација и склучување договори до следење на нивната реализација, со што, како што се наведува, се обезбедува континуитет, контрола и отчетност при користење на јавните средства.
Примената на законот започнува на 1 јануари 2026 година, а Министерството очекува конкретни и мерливи резултати, додавајќи дека останува посветено на создавање предвидлива и поддржувачка бизнис-клима за домашните и странските инвеститори.

