Свет
Арапската лига тврди дека нејзините сириски набљудувачи помагаат

Првиот човек на Арапската лига во понеделникот изјави дека мировните набљудувачи на организацијата во Сирија помагаат да се намали насилното задушување на антивладините протести во земјата, но и ја повика владата на претседателот Башар ал-Асад во целост да го спроведе мировниот план.
Првиот човек на Арапската лига во понеделникот изјави дека мировните набљудувачи на организацијата во Сирија помагаат да се намали насилното задушување на антивладините протести во земјата, но и ја повика владата на претседателот Башар ал-Асад во целост да го спроведе мировниот план.Во меѓувреме воените дезертери чиј вооружен бунт се заканува да ги фрли во втор план мирните протести на опозицијата, заробиле десетици припадници на сириските безбедносни сили, заземајќи во понеделникот два контролни пункта, а во напад на третиот убиле и раниле неколку војници, соопшти опозицијата. Претседателот Асад се бори да го задуши бунтот со кој опозицијата го бара неговото заминување од власта и да избегне да биде следниот арапски челник кој е симната од власта со револуција, како што минатата пролет тоа се случи во Тунис, Египет, Либија и Јемен. Во речиси десетте месеци насилства според податоците на Обединетите нации се убиени повеќе од пет илјади луѓе, претежно невооружени цивили. Според властите во Дамаск, пак, бројката загинати не надминува 1.800 лица, од кои 1.200 се униформирани припадници на државните безбедносни сили кои се жртви на „терористи уфрлени однадвор“. Затоа набљудувачката мисија на Арапската лига минатата седмица ја мина во областите коишто се сметаат за центри на бунтот оценувајќи дали претседателот Башар ал-Асад се придржува до мировниот план. Генералниот секретар на Арапската лига, Набил Еларабу, во понеделникот изјави дека сириската војска се повлекла од станбените квартови и дека се наоѓа во предградијата на градовите, но дека продолжува пукањето и дека снајперите и натаму се закана. „Најновиот телефонски извештај наведува дека има отворање оган на различни места, што ја отежнува можноста да се каже кој врз кого стрела. Огнот треба да се прекине, а има и снајпери. Ја повикуваме сириската влада во целост да го почитува тоа што го вети “, изјави Елараби во Каиро каде што е седиштето на Арапската лига. Мировниот план на Арапската лига бара од претседателот Асад да ги повлече тенковите и војниците од улиците, да ги ослободи притворените и да почне разговори со своите политички противници. Елараби, дадава дека набљудувачите го обезбедиле ослободувањето на 3.484 затвореници, како и дека успеале да овозможат да се донесе храна за населението во градот Хомс, еден од центрите на бунтот. Меѓутоа, повеќето сириски опозициски активисти се сомневаат дека мисијата на Арапската лига може навистина да изврши притисок врз претседателот Асад да го прекине насилството. Во неделата Арапскиот парламент, 88-члена комисија составена од претставник на секоја од членките на Лигата, побара од набљудувачите да ја напуштат Сирија, соопштувајќи дека нивната мисија обезбедува покритие за насилството и злоставувањето од страна на владата коешто не се стивнува.Водачот на мисијата, суданскиот генерал Ахмет Мустафа ал-Даби, кој беше координатор и во разговорите меѓу суданската влада и меѓународните набљудувачи во Судан, ги разлути некои од членовите на набљудувачката мисија кога изјави дека е задоволен од првите впечатоци во градот Хомс, еден од центрите на бунтот. Тој изјави дека некои делови од градот биле во лоша состојба, но немало ништо застрашувачко.Одлуката за испраќање мисијата од 500 набљудувачи, Арапската лига ја донесе кон средината на ноември, по самитот на министрите за надворешни работи на земјите членки на Лигата во Рабат. Сепак, имплементацијата на мисијата беше суспендирана поради несогласувања меѓу Лигата и Дамаск за статусот на набљудувачите. Две лица се убиени во понеделникот во престрелка во градот Хомс, соопшти,Сирискиот центар за мониторинг и заштита на човековите права со седиште во Лондон. Безбедносните сили убиле селанец во Доума, на североисточната периферија на престолнината Дамаск, додека спроведувале рација во потрага по осомничени лица по кои трагаат властите, соопшти опсерваторијата. /крај/ро/мф.сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
(Видео) Украинците ја нападнаа најголемата рафинерија на рускиот нафтен гигант

Украинските беспилотни летала нападнаа неколку руски нафтени објекти синоќа, вклучувајќи ја најголемата рафинерија на Роснефт во Рјазан и складиште за нафта во окупираниот регион Луганск. Веста ја потврди Роберт „Мадијар“ Бровди, командант на украинските беспилотни сили, објави „Киев Индепендент“.
„Бензинот (во Русија) е при крај, додека гасот и нафтата брзо исчезнуваат“, напиша Бровди на социјалните медиуми.
💥 Drones hit a refinery in Russia’s Ryazan, setting it ablaze. Ukraine confirms strikes on both the Ryazan refinery & an oil depot in occupied Luhansk. #MakeRussiaPay pic.twitter.com/PaSlQskXGq
— Iuliia Mendel (@IuliiaMendel) September 5, 2025
Жителите на Рјазан, град на 180 километри југоисточно од Москва, им ги пријавија на руските медиуми експлозиите околу 2 часот наутро, проследени со голем пожар што го осветли ноќното небо. Фотографиите и видеата што брзо се проширија на интернет покажаа густ црн чад што се издига од рафинеријата на јужните периферии на градот.
Објектот, со капацитет од 13,8 милиони тони годишно, веќе беше цел на украински беспилотни летала на 2 август, кога две од неговите три главни единици беа принудени да се затворат.
— 🪖MilitaryNewsUA🇺🇦 (@front_ukrainian) September 5, 2025
Регионалниот гувернер Павел Малков изјави дека осум дронови биле соборени, а остатоците паднале врз индустриската зона, тврдејќи дека немало жртви или штети на станбени згради. Тој не коментираше директно за извештаите за пожарот во рафинеријата.
Во меѓувреме, во окупираниот регион Луганск, локалните жители пријавија дека виделе црн чад доцна во четвртокот навечер. Мадјар потврди дека украинските беспилотни летала погодиле складиште за нафта во регионот, иако обемот на штетата сè уште не е познат.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека во текот на ноќта соборило вкупно 92 украински беспилотни летала.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) „Телеграф“: Ова е веројатно најопасното 12-годишно девојче на светот

По појавувањето покрај својот татко во Пекинг, Ким Џу-ае, ќерката на севернокорејскиот лидер, стана главна тема на разговор во светот како негов најверојатен наследник. Додека Владимир Путин, Кси Џинпинг и Ким Џонг-ун можеби се шегуваа за тоа како ќе останат на власт засекогаш, се чини дека Ким има конкретен план за иднината – а тој вклучува млада девојка во елегантен црн костум, пишува „Телеграф“.
Кое е најмоќното девојче во светот?
Ким Џу-ае, која излезе од оклопен воз во кинеската престолнина веднаш зад својот татко и стоеше покрај него поголемиот дел од посетата, е единственото признато дете на севернокорејскиот лидер. Се проценува дека има 12 или 13 години, а според разузнавачката агенција на Јужна Кореја, таа е најверојатниот наследник.
Нејзиното претставување пред Кси, Путин и остатокот од светот како еден вид наследник испрати недвосмислена порака. „Дека династијата Ким не оди никаде“, објаснува Едвард Хауел, предавач по меѓународни односи на Универзитетот Оксфорд. Во земја каде што секое јавно појавување на лидер е строго кореографирано, таквата порака може да биде само намерна. Ако Ким Џу-ае навистина се подготвува да биде следниот лидер на нуклеарно вооруженото кралство, тоа би ја направило најмоќното и потенцијално најопасното девојче на светот.
🇰🇵🇰🇷SEOUL (@CNN) — North Korea releases new images confirming Kim Jong Un brought **his daughter & possible successor, Kim Ju Ae,** to the Victory Day military parade in Beijing. This is a *major* step for Kim’s daughter, widely seen as being prepared to lead DPRK next. pic.twitter.com/iwqrddMgzn
— Mike Valerio (@ValerioCNN) September 2, 2025
Од тестирање на ракети до дипломатска сцена
Сè започна во ноември 2022 година, кога Ким Џу-ае за прв пат се појави јавно на тестирање на најголемата балистичка ракета во земјата. Одејќи рака под рака со својот татко, таа изгледаше како секое друго дете – висока за нејзини години, но носеше преголема бела јакна. Во текот на следните неколку месеци, нејзиниот татко ја однесе на низа воени, а потоа и економски и културни настани.
Како што се менуваше пригодата, така се менуваше и нејзината облека. До ноември 2023 година, таа беше фотографирана во кожен тренч со крзнена јака, изгледајќи повеќе како негативец од Бонд отколку како мало девојче. Следеа фудбалски натпревари, средби со научници и сè поформална, возрасна облека. Во мај оваа година, таа го имаше своето дипломатско деби, кога ја посети руската амбасада во Пјонгјанг со својот татко. Гледајќи наназад, тоа беше нејзиниот влез на меѓународната сцена.
„Почитувано дете“ и број два на режимот
„Во таа смисла, може да се каже дека сè беше јасно. Не требаше да биде шокантно да се види Ким Џу-ае во Пекинг со нејзиниот татко“, вели Рејчел Минјонг Ли, виш соработник во вашингтонскиот тинк-тенк 38 Норт. „Но, сепак, беше изненадувачки што таа отиде во Кина, бидејќи тоа е како следно ниво. Тоа не е само дипломатски настап. Историски гледано, на пример, Ким Џонг-ил [таткото на Ким Џонг-ун] отиде во Кина откако беше именуван за наследник“.
Севернокорејските медиуми почнаа да ја нарекуваат „почитувано дете“, титула која, забележува Ли, „не се користи за секого. Таа е резервирана. Обично е резервирана за раководството“. Надворешните набљудувачи го забележаа тоа. Чеонг Сеонг-чанг од Институтот Сеџонг рече дека сцените во Пекинг „покажуваат дека таа била третирана како број два на Северна Кореја не само дома, туку и во странство“.
И покрај сето ова, аналитичарите како Ли повикуваат на претпазливост. Тие истакнуваат дека очигледното назначување на Ким Џу-ае не гарантира дека таа навистина ќе стане Врховен лидер. Таа не е единствениот кандидат. Нејзината тетка, Ким Јо-џонг, долго време се сметаше за втора најмоќна личност во земјата и најверојатен наследник сè до појавата на младата Ким Џу-ае.
Неизвесноста ја зголемува и фактот дека во Северна Кореја не постои јасен модел на наследување. Додека Ким Џонг-ил беше подготвуван за власт 14 години, неговиот син Ким Џонг-ун се појави како очигледен наследник само еден месец пред смртта на неговиот татко, заобиколувајќи ги своите постари браќа. Како резултат на тоа, тој мораше брутално да го наметне својот авторитет, наводно нарачувајќи го атентатот врз еден од неговите полубраќа.
Мотивите на Ким
„Ако ова е кампања за наследување, тоа покренува прашања како: Дали Ким Џонг-ун има здравствени проблеми или едноставно сака да има 20 години за да ја подготви својата ќерка за наследник и постепено да ја аклиматизира јавноста на идејата за жена лидер?“, прашува Ли.
Според Едвард Хауел, Ким испраќа две пораки до светот. „Прво, тој сака да стави до знаење, и на домашната севернокорејска јавност и на меѓународната јавност, дека династијата Ким не оди никаде“, вели тој. „Второ, мислам дека Ким Џонг-ун сака да стави до знаење дека, и покрај сите гласини за неговото здравје – а знаеме дека не е во одлична здравствена состојба, знаеме дека бил неспособен за време на Ковид – тој останува на власт.“
Истакнувањето на улогата на таткото на нацијата е исто така добра пропаганда, а можеби и обид за омекнување на имиџот на режимот. Од друга страна, го покренува прашањето за полот во едно високо патријархално општество. Сепак, подемот на неговата сестра Ким Јо-џонг, како и назначувањето на Чое Сон-хуи за прв министер за надворешни работи, покажуваат дека жена на чело на државата не е незамисливо.
Анализирање на мистеријата
Предвидувањето на било што за Северна Кореја е исклучително тешко. За разлика од другите затворени режими, нема неофицијални брифинзи, интервјуа или разговори со пензионирани функционери. На аналитичарите им е оставено само да ги толкуваат сигналите од строго контролираните државни медиуми.
Проблемот е што Ким Џонг-ун покажа дека ги прави работите сосема поинаку од својот татко и дедо, напуштајќи ја дури и клучната цел за повторно обединување на Корејскиот Полуостров. Во својата ќерка, тој создаде нова мистерија за светот, за која сигурно ќе се пишува уште многу, пишува Телеграф.
Но, како што заклучува аналитичарот Ли, треба да се биде внимателен со заклучоците: „Да се биде аналитичар на Северна Кореја може да биде најтешката работа, но и најлесната – затоа што никој нема да ве побие“.
фото: принтскрин
Регион
Бугарија ја менува приказната за авионот на Урсула фон дер Лајен

Целосна конфузија владееше вчера откако бугарската влада неколку пати го промени својот официјален став за наводното руско блокирање на ГПС сигналот на авионот на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Поради контрадикторни изјави, службениците во Брисел беа оставени во целосна неизвесност за тоа што навистина се случило, пишува „Политико“.
Сè започна вчера наутро кога бугарскиот премиер Росен Желјасков изјави во парламентот дека авионот на претседателката на Комисијата не бил блокиран, туку само доживеал делумно прекинување на сигналот, што е вообичаено во густо населените подрачја.
Неговите зборови ги потврди вицепремиерот и министер за транспорт Гроздан Караџов, кој исто така негираше постоење на докази за мешање.
„Според емпириските податоци, според радио детекцијата, евиденцијата на нашите агенции, цивилни и воени, не постои ниту еден факт што би го поткрепил тврдењето за пречки на ГПС сигналот што влијаел на авионот“, изјави Караџов за бугарската телевизија bTV.
Сепак, само неколку часа подоцна, дојде до нов пресврт. Премиерот Желјасков свика вонредна прес-конференција на која ја врати официјалната верзија на приказната за можноста за електронско војување поврзано со Украина.
„Имаше конфузија на информациите со прашања, факти и околности што беа толкувани на начин што имаше за цел да им наштети на бугарските институции“, рече премиерот.
Тој нагласи дека фактот што копнените инструменти не ги регистрирале пречките не ја исклучува можноста дека се откриени од уреди на самиот авион.
„Во овој поглед, ѝ наложив на Управата за цивилно воздухопловство да контактира со авиокомпанијата што го управува летот за да спроведе дополнителни проверки на инструментите и компјутерите на авионот“, додаде тој.
„Фајненшл тајмс“ во понеделникот објави дека авион на Европската комисија, за време на турнеја низ „земјите на фронтот“, наводно го изгубил својот ГПС сигнал додека се приближувал кон аеродромот во Пловдив, Бугарија. Новинар во авионот објави дека авионот слетал користејќи хартиени мапи и кружел околу аеродромот еден час, што Брисел веднаш ѝ го припиша на Русија како „очигледно мешање“.
Инцидентот одекна низ цела Европа и предизвика реакции од американскиот претседател Доналд Трамп, генералниот секретар на НАТО, Марк Руте и други функционери. Сепак, во последниве денови, аналитичарите почнаа да ги доведуваат во прашање деталите од инцидентот.
Податоците за следење на летот наводно покажуваат дека ГПС сигналот никогаш не бил целосно изгубен, а доцнењето на слетувањето било само девет минути. Јавните записи, исто така, сугерираат дека истиот авион доживеал ГПС блокирање еден ден претходно над Балтикот, но не и над Бугарија.
Портпаролката на Европската комисија, Аријана Подеста, вчера изјави дека бугарските власти ја информирале Комисијата за мешањето, осврнувајќи се на нивната изјава од понеделник.
„Бев многу јасна во мојата изјава дека немаме информации во оваа смисла. Но, ние сме исклучително свесни дека ова е проблем што… постојано се случува на нашето небо и во нашите мориња од почетокот на војната и затоа е важно да се справиме со него заедно со нашите земји-членки“, изјави таа за новинарите во Брисел.
Фото: ЕПА