Свет
Судовите пресудуваат без докази

Форензичарите од Институтот
предлагаат да се формира екипа за криминални дела со предвидени казни над 5
години, во која ќе има докажани експерти
ИНСТИТУТОТ ЗА СУДСКА МЕДИЦИНА
ОБВИНУВА
Форензичарите од Институтот
предлагаат да се формира екипа за криминални дела со предвидени казни над 5
години, во која ќе има докажани експерти
Политички притисоци, нестручни
и нарачани вештачења, потпишување посмртници од ракав и недозволување да се
прави обдукција се причини за неоткривање на многу можни убиства и осудување на
лица без докази, тврдат од Институтот за судска медицина. Директорот на
Институтот, Алексеј Дума, вели дека односите помеѓу Институтот и државните
институции се полоши од кога било во неговата триесетгодишна кариера.
– Се случуваат апсурдни ситуации, а најдебелиот крај го извлекуваат невините
граѓани. Се вршат притисоци, се нарачуваат вештачења, нестручни лица
обезбедуваат докази што се пресудни во судската постапка. Тоа се големи
проблеми во правниот систем. Политички моќници пред неколку недели инсистирале
кај истражен судија во Тетово да не се испратат тела од сообраќајна несреќа на
обдукција поради непознати причини и тие не беа испратени. Поради политички
притисоци, истражните судии не ги испратиле телата и на средношколецот Ванчо
Јосифовски од Тетово и на двајцата работници од „Бриони“, поради што беа
изгубени многу важни докази за овие случаи – вели Дума.
Експертите од Институтот за судска медицина се сомневаат во стручноста на некои
судови во државава кога станува збор за увид на убиства и сметаат дека е
неразбирливо како им се дозволува на судови што досега имале еден или воопшто
немале такви случаи да го работат тоа.
– Неискусните судии не знаат какво прашање да постават. Доволно е да им кажат
дека човекот висел на јаже за да прифатат дека станува збор за самоубиство.
Никој не го сфаќа сериозно правилото од судската практика дека „недокажано
самоубиство е прикриено убиство“- објаснуваат тие.
Во Институтот за судска медицина годишно се прават околу 300 обдукции. Оттаму
велат дека бројот не соодветствува на реалноста бидејќи многу тела од
самоубиства, сообраќајки, смртни случаи во болниците, како од западниот дел на
државава така и од Источна Македонија, не се даваат на обдукција.
Како случај во кој обвинетиот е осуден врз основа на погрешни докази го
споменуваат случајот со Џемо Зејнелов (22), кој беше осуден за убиство на Ајше
Демирова (14) од Штип.
– Тој случај е доказ дека нестручни лица вршат многу сериозна работа. Вештото
лице само со надворешен преглед заклучил дека девојчето е задавено. Тоа е
апсурд, затоа што за таков заклучок мора да се отвори телото. Покрај тоа,
стануваше збор за изгниен леш кај кој е неверојатно тешко да се докаже дека е
задавен со раце. Втората катастрофална грешка е тоа дека девојчето имало
фрактура на вратот во сите правци. Такво објаснување не постои во науката. Се’
мора да се објасни детаљно и да се образложи што е тоа што го предизвикало. Во
овој случај не е можно да се направат такви повреди со голи раце. Такви повреди
се можни само од пад од височина или од сообраќајна несреќа. Според мене,
човекот е осуден без докази поради нестручното вештачење. Штипскиот Апелациски
суд за судско медицинска експертиза користи очен лекар затоа што татко му бил
патолог – тврди Дума. Форензичарите од Институтот предлагаат да се формира
екипа за криминални дела со предвидени казни над 5 години, во која ќе има
докажани експерти што во секое време ќе прават увиди на целата територија на
државава.
– Работни групи уште пред две години ги дефинираа работите за начинот на вршење
на увид, принципи во предистражната постапка, поделбата на работните задачи и
начини на плаќање на вештачењето. Документите беа предадени во Министерствата
за правда и за внатрешни работи и оттогаш ништо. Сигурно на некој му одговара
ваквата ситуација, па затоа не презема ништо за да се подобри ситуацијата.
Сметаме дека граѓаните на земјава не се од втор ред и нив не може да им се суди
со докази што веќе во ниедна европска земја не се користат и не се прифаќаат-
велат тие.
Претседателот на Здружението на судски вешти лица, Димитар Андоновски, се
согласува дека нестручни или нарачани експертизи на вешти лица може да го
променат епилогот од судските процеси: невини да лежат во затвор, а виновни да
бидат на слобода.
– Се случува да има големи разлики во вештачења за ист случај. Судот треба да
побара ново, независно вештачење, а потоа, ако утврди дека некое од двете
вештачења било нарачано, тогаш веднаш треба да се побара кривична одговорност –
вели Андоновски.
Тој тврди дека постојат случаи кога е поведена судска постапка против вешти
лица за вакви малверзации.
Бесплатни вештачења
за 800.000 евра годишно
Бараме од државата да одвои од
буџетот 800.000 евра годишно за Институтот, а за возврат сите вештачења ќе ги
работиме бесплатно. Парите нема да ги ставиме в џеб, туку ќе бидат наменети за
едукација, за апарати и за тековно одржување на опремата. Ако смета Владата
дека бараме премногу пари, се согласуваме да направат тим што ќе ги пресмета
нашите трошоци, но да не се изгуби на квалитет во работата.
Нашето барање го одбија министрите за правда и за финансии. Претседателот на
Врховниот суд ни даде поддршка во намерата, но не и помош. Затоа се обративме
директно до премиерот кој ни вети дека ќе ни одговори на барањето. Во најскоро
време мора да се реши проблемот во Институтот. На последниот меѓународен
конгрес на форензичари не’ прогласија за најдобар Институт на Балканот, а ние
работиме на 50 Целзиусови степени и немаме пари ни за ракавици. Ни должат
500.000 за услуги за вештачење, но никој не плаќа.
Ненад Мирчевски
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Смртоносни поплави во Индија: има загинати, околу 100 лица се водат како исчезнати

Ненадејна поплава што предизвика порој од кал погоди населено место во хималајскиот регион во северна Индија, каде што четири лица загинаа, а околу 100 се водат како исчезнати, објавија денес локалните власти.
„Ситуацијата е сериозна. Добивме извештаи за четири смртни случаи и околу 100 исчезнати. Се молиме за нивна безбедност“, изјави државниот министер за одбрана Санџај Сет.
Видео снимките што ги објавија индиските медиуми покажуваат порои од кал и вода како ги носат станбените згради во Дарали, туристичка дестинација во индиската држава Утаракханд.
Индиската армија соопшти дека 150 војници на лице место помогнале во спасувањето на околу 20 преживеани од лизгањето на земјиштето.
Индиската метеоролошка служба издаде претходно предупредување поради обилните дождови во Утаракханд.
Смртоносните поплави и лизгање на земјиштето се чести за време на сезоната на монсуни во Индија од јуни до септември. Експертите велат дека климатските промени го зголемуваат нивниот интензитет и фреквенција.
Фото: принтскрин
Свет
„Блумберг“: Русија ја разгледува можноста од прекин на воздушните напади како отстапка кон Трамп

Кремљ размислува за привремено запирање на својата кампања за напади со долг дострел во Украина како потенцијална отстапка кон американскиот претседател Доналд Трамп, објави „Блумберг“, повикувајќи се на неименувани извори запознаени со дискусиите.
Остануваат уште три дена до крајниот рок на Трамп на 29 јули за Русија да ја заврши војната во Украина.
Воздушното примирје е една опција
Според „Блумберг“, руските претставници ги разгледуваат можните опции пред доаѓањето на американскиот претставник Стив Виткоф во Москва оваа недела.
Една од нив вклучува ограничено „воздушно примирје“, пауза во нападите со беспилотни летала и ракети, но само ако Украина се согласи да учествува.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, ја потврди важноста на средбите со Виткоф, но одби да коментира за конкретни предлози, според медиумот.
Трамп на 3 август потврди дека Виткоф може да отпатува во Русија на 6 или 7 август.
„На Трамп му е потребен некаков „подарок“, некаква отстапка од Русија“, изјави за „Блумберг“ Сергеј Марков, политички аналитичар близок до Кремљ. „Воздушен прекин на огнот би можел да биде таков подарок“.
Идејата за „воздушен прекин на огнот“ беше дискутирана и со Путин од страна на белорускиот претседател Александар Лукашенко на 1 август. Рускиот претседател не коментираше јавно за ова прашање. Лукашенко ја покрена истата идеја и во јуни, за време на необичен состанок со претставникот на Трамп за Украина, Кит Келог, во Белорусија.
Келлог треба да се сретне со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Киев оваа недела.
Зеленски денес објави дека имал „продуктивни“ телефонски разговори со Трамп, во кои разговарале, меѓу другото, за санкциите и неодамнешните руски воздушни напади врз украинските градови.
Фото: принтскрин
Свет
„Трагедијата можеше да се спречи“: објавен конечниот извештај за имплозијата на подморницата „Титан“

„OceanGate“, чија подморница „Титан“ имплодираше за време на експедицијата кон остатоците од Титаник во 2023 година, имаше „критично недоволни безбедносни практики“ и „токсична работна култура“, се заклучува во официјален извештај на американската крајбрежна стража објавен по двегодишна истрага.
Конечниот извештај за „OceanGate“ беше објавен од страна на американската крајбрежна стража и нејзиниот Одбор за поморски истраги (MBI). Станува збор за компанијата (OceanGate) која е одговорна за подморницата „Титан“, која имплодираше пред две години за време на нуркање кон остатоците од Титаник, при што загинаа сите пет лица.
Во извештајот од 335 страници, објавен во вторникот, се вели дека „OceanGate“ не ги следела инженерските протоколи за безбедност, тестирање и одржување на бродовите. Документот ги истакнува сериозните проблеми во начинот на работење на компанијата, нејзината работна култура и предупредува на потребата од построг регулаторен надзор на „подморници со екипаж и бродови со нов дизајн“.
„Неколку години пред инцидентот, „OceanGate“ користеше тактики на заплашување, дозволи за научни операции и поволна корпоративна репутација за да избегне регулаторен надзор“, се вели во извештајот, пишуваат медиумите.
Понатаму се вели дека компанијата „стратешки создаде и искористи регулаторна конфузија“ успеала да го управува „Титан“ целосно надвор од воспоставените протоколи за длабоко море, што историски придонеле за безбедноста на комерцијалните подморници.
„Трагедијата можеше да се спречи“
„Оваа морска несреќа и загубата на пет животи можеа да се спречат. Двегодишната истрага идентификуваше повеќе фактори што доведоа до трагедијата, давајќи вредни лекции за спречување на идни несреќи. Потребен е посилен надзор и јасни опции за операторите што истражуваат нови концепти надвор од постојната регулаторна рамка“, рече Џејсон Нојбауер, претседател на МБИ на „Титан“.
Критично погрешна безбедносна култура
Во извештајот се наведува дека „примарните фактори што предизвикуваат“ трагедија биле несоодветното справување со инженерските проблеми и недостатокот на разбирање за тоа како трупот би реагирале во „по природа опасна средина“.
И покрај инцидентите што го нарушија интегритетот на трупот,„ OceanGate“ продолжи да го користи „Titan“. MBI, исто така, ја истакнува „критично погрешната“ безбедносна култура и оперативните практики на компанијата.
„Во срцето на овие пропусти беа очигледните несовпаѓања помеѓу пишаните безбедносни протоколи и вистинската пракса“, се вели во извештајот.
Исто така, се истакнува дека напорите на раководителите на „OceanGate“ да го претстават „Titan“ како „неуништлив“ создале „лажно чувство на безбедност“ кај патниците и регулаторите.
Американската крајбрежна стража, исто така, ги наведе неуспесите на државните институции, нагласувајќи дека имало „пропуштена можност“ за интервенција.
„Раната интервенција можеше да резултира со тоа што „OceanGate“ ќе бараше усогласеност со регулативите или ќе ги напушташе плановите за експедициите на Титаник“, се наведува во извештајот.
Фото: принтскрин