Свет
Турција бара свикување на Советот на НАТО во врска соборувањето на авионот во Сирија

Турција побара во вторник да се одржи состанок на Советот на НАТО, на кој тој треба да разговара за ситуацијата во однос на Сирија, каде беше соборен авион кој бил извидувачка мисија, јавува турската телевизија NTV, цитирајќи извори во седиштето на НАТО.
Официјален претставник на НАТО изјавил дека во вторник ќе расправа за ситуацијата со урнатиот турски авион, јавува Reuters.
Турскиот министер за надворешни работи, Ахмет Давутоглу во неделата на државната телевизија ТRT, изјави дека Анкара ќе го информира НАТО во врска со инцидентот со Сирија „во рамките на 4-от член од Договорот за Северноатлантската алијанса“, но не прецизираше дали тоа ќе значи барање заедничка позицијата за „колективната безбедност“.
Тоа веднаш предизвика дебата на социјалните мрежи дали Анкара има намера да го инволвира НАТО во сириската криза.
Турција, инаку, е една од најстарите членки на НАТО и ја има втората по големина армија во овој воено-политички блок.
Давутоглу, исто така, рече дека Турција ќе ги преземе неопходните чекори предвидени со меѓународното право, против Сирија во врска со инцидентот со турскиот авион.
„Кај никој не смее да остане сомнение за овој случај“, рече Давутоглу во неделата во своето обраќање на државната телевизија ТRТ.
„Кои конкретни чекори ќе бидат преземени, ќе биде познато по консултациите со премиерот и состанок на кабинетот. Нив ќе ги објави директно премиерот“, додаде шефот на турската дипломатија.
Давутолгу притоа прецизираше дека владата на Турција ќе го разгледа инцидентот во понеделник.
Според Давутоглу, планираните мерки против Сирија, во недела подоцна ќе ги објави во парламентот премиерот Реџеп Таип Ердоган. Тој традиционално ги соопштува важните внатрешни и меѓународни решенија на состаноците на владејачката Партија на правдата и развојот (АКП).
Претходно, Ибрахим Калин, помошникот за надворешната политика на турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган, изјави дека одговорот на Анкара за инцидентот со воениот авион ќе биде „легитимен, силен и решителен“.
„Сирија го прекршила меѓународното право“, напиша во недлата на својот профил на микроблогот Твитер, Калин, но не прецизира кои конкретни мерки против Сирија, има намера да ги преземе турската страна.
Како што се покажа подоцна турскиот воен извидувачки авион од типот „ RF-4E“ кој полета во петокот од воената воздухопловна база Ерхач во југоисточната покраина Малатија во близина на сириската граница, исчезна од радарите половина час по полетувањето во воздушниот простор на Средоземното Море југоисточно од границата со Сирија, во турската провинција Хатај.
Сирија соопшти дека нејзината противвоздушна одбрана соборила турски авиони над нејзините територијални води по неговото навлегување во нејзиниот воздушен простор. Министерот за надворешни работи на Сирија, рече дека не станува збор за непријателски или чин на агресија против Турција, туку тоа била реакција за заштита на суверенитетот на земјата, и го нарече инцидентот „несреќа“.
Меѓутоа, турскиот министер за надворешни работи, Ахмет Давутоглу, изјави дека турскиот воен авион бил соборен од сириската воздушна одбрана во меѓународниот воздушен простор а паднал во територијалните води на Сирија.
Турски извидувачки авион бил на „пробен лет за обука и контрола на функционирањето на националниот радарски систем, и неговата мисија не била насочена против Сирија“, изјави во неделата на државната телевизија ТRT, шефот на турската дипломатија. Покрај тоа, додаде Давутоглу, авионот не бил вооружен.
Министерот за надворешни работи на Турција рече дека летот на турскиот воен авиони ѝ бил познат на Сирија однапред.
„Сирија знаеше дека авионот е турски“, изјави Давутоглу.
Турскиот министер, исто така, изјави дека сирискиот страна не го прдупредила екипажот за планираните дејствија, како што бара меѓународното право.
И двајцата пилоти соборениот авиони сѐ уште не се пронајдени. Во потрагата учествуваат заеднички турски и сириски екипи.
Првично во турските медиуми беше објавено дека станува збор за борбен ловец на турските воздухопловни сили од типот „F-4 Phantom“, а потоа турската страна појасни дека се работи за извидувачки авион од типот „RF-4E“, развиен врз основа на споменатиот тип американски авиони ловци.
Генералниот секретар на ОН, Бан Ки-Мун повика на решавање на ситуацијата преку дипломатски канали и изрази загриженост дека инцидентот со авионот би можел да има сериозни последици за регионот./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Русија ја шири војната, Западот мора превентивно да делува

Украинскиот претседател Володимир Зеленски ја обвини Русија за проширување на војната по нарушувањето на воздушните простори на Полска и Романија.
„Русија точно знае каде летаат нејзините дронови – ова не е грешка на пониски команданти. Очигледно ja шират војната“, порача Зеленски на Телеграм, додавајќи дека тоа бара превентивно дејствување на Западот.
Тој повторно повика на заострување на санкциите и тарифите кон руската трговија и намалување на увозот на руска нафта. Зеленски го поздрави предлогот на американскиот претседател Доналд Трамп за координирано дејствување и апелираше: „Не чекајте десетици дронови и проектили за да донесете одлуки. Престанете да барате изговори.“
Свет
(Видео) Напад со дрон предизвика пожар во втората најголема рафинерија во Русија

Во рафинеријата за нафта во Кириќи, на северозападот на Русија, изби пожар по пад на остатоци од соборен дрон, соопшти гувернерот на Ленинградската област, Александар Дрозденко.
Тој потврди дека пожарот е изгаснат и дека нема повредени.
Рафинеријата „Кинеф“ на Сургутнефтегаз во Кириќи е една од двете најголеми во Русија. Годишно преработува околу 17,7 милиони тони сурова нафта (околу 355.000 барели дневно), што претставува 6,4% од вкупното производство во земјата.
Russian Telegram channels report a large fire at the Novo-Ufimskiy oil refinery in Russian Ufa, after a drone attack. pic.twitter.com/jKTqW5ouQO
— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) September 13, 2025
Свет
САД и Велика Британија ќе потпишат важен технолошки договор

Обединетото Кралство и САД во наредните денови ќе потпишат значаен технолошки договор во рамките на државната посета на американскиот претседател Доналд Трамп на Лондон, соопшти британската амбасада во Вашингтон.
Договорот е насочен кон зајакнување на соработката во сектори како вештачка интелигенција, полупроводници, телекомуникации и квантно компјутерство, вредни трилиони долари.
Посетата на Трамп ќе трае три дена и ќе ја придружува делегација од водечки американски бизнис-лидери, меѓу кои директорите на Nvidia и OpenAI.
Според Sky News, инвестицискиот гигант BlackRock планира да вложи 700 милиони долари во британски дата-центри како дел од пакет договори што ќе бидат објавени за време на посетата.