Катастрофалните поројни поплави во Шпанија, кои однесоа најмалку 217 животи, беа предизвикани од деструктивна метеоролошка појава во која студениот и топлиот воздух се судираат и формираат облаци од обилни дождови, шема која станува се почеста поради климатските промени.

Феноменот е локално познат како DANA, што е шпанска кратенка за изолирана депресија на високи височини, и за разлика од обичните бури, може да се формира независно од поларните или суптропските млазни струи.

Кога студениот воздух ќе помине над топлите медитерански води, топлиот воздух брзо се издигнува и формира густи облаци полни со дожд кои можат да се задржат над истата област со часови, што ја зголемува нивната деструктивност.

Понекогаш има големи бури со град и торнада како минатата недела, велат метеоролозите.

Феноменот што ја погоди областа Валенсија беше најсмртоносниот во модерната шпанска историја и најкатастрофалната поплава во Европа од 1967 година.

Источна и јужна Шпанија се особено чувствителни на овој феномен бидејќи се наоѓаат помеѓу Атлантикот и Средоземното Море. Топлите, влажни воздушни маси се судираат со студените фронтови во регион каде што планините придонесуваат за формирање на олујни облаци и дожд.

Минатонеделната ДАНА беше една од трите најсилни вакви бури овој век во Валенсија, изјави Рубен дел Кампо, портпарол на Аемет, националната метеоролошка агенција.

„Предвидувањата одговараа на она што се случи. Но, во областа меѓу Утиел и Чива, во провинцијата Валенсија, наврнале повеќе од 300 литри дожд на метар квадратен. Во таа област континуирано се формираа и се обновуваа олујните системи“, објасни тој.

Експертите велат дека ќе биде потребно време да се анализираат сите податоци за да се утврди дали климатските промени се причина за катастрофата.

Но, повеќето се согласуваат дека зголемувањето на температурите во Медитеранот и потоплите и повлажни атмосферски услови придонесуваат за почести екстремни временски настани.

„Ќе видиме повеќе вакви поројни поплави во иднина. Има отпечатоци од климатските промени и екстремно обилните дождови и разорните поплави“, вели Хана Клок, професорка по хидрологија на Универзитетот во Рединг во Англија.

Таа предупреди дека дури и раните предупредувања за обилни врнежи врз основа на веродостојни прогнози придонесуваат малку за да се спречат човечки жртви и дека луѓето мора да го разберат степенот на опасноста.

Само неколку дена откако катастрофалните поплави во Валенсија однесоа најмалку 217 животи, обилните дождови продолжуваат да предизвикуваат хаос во Шпанија со поплави во градовите Аликанте и Алтеа во југоисточната провинција Аликанте.

Локалните власти во Алтеа ги спроведоа првите спасувачки операции, вклучително и спасување на маж заробен во неговиот автомобил под подвозник, а локалното население и туристите беа предупредени на претпазливост и подготвеност, пренесува порталот „Јуроњуз Викли“.

#URGENTE Se registran inundaciones debido a las intensas lluvias en Altea Alicante #DANA pic.twitter.com/WO1OU999NG

— AUGC Guardia Civil 🇪🇸 (@AUGC_Comunica) November 3, 2024

Врнежите во Алтеа надминаа 28 литри на метар квадратен за само пет минути, поради што локалните власти преземаат екстремни мерки на претпазливост како забрана за пристап до области со висок ризик и апелираат до населението во Марина Баиша и Марина Алта да бидат максимално претпазливи.

This is situation in Altea #Alicante , Spain 🇪🇸 #Dana #Valencia #Inundacion pic.twitter.com/2Z4FT3ZvPd

— Weather monitor (@Weathermonitors) November 3, 2024

Лошото време во овие делови на Шпанија е продолжение на метеоролошкиот феномен „ДАНА“, кој најчесто се јавува на почетокот на есента или на крајот на пролетта како изолирана бура на високи атмосферски нивоа формирана под влијание на студениот воздух во Медитеранот.

🔴FENÓMENOS🔴
La DANA continúa provocando estragos en la Comunidad Valenciana; en esta ocasión en Altea, en Alicante. La localidad registra varias inundaciones y ya se han producido los primeros rescates.

⚠️La acumulación de agua ha comenzado esta tarde, mientras la Agencia… pic.twitter.com/VDq6UcQ5X7

— Jean Suriel (@JeanSuriel) November 3, 2024

Претходно денеска, хаотично беше и во Барселона, каде што беше потопена главната зграда на аеродромот, а од таванот течеше вода додека патниците ги соблекуваа чевлите и боси одеа кон излезот.

Шпанија беше погодена од смртоносни поплави во кои загинаа најмалку 217 луѓе, а Валенсија беше најпогодена.

Новиот генерален секретар на НАТО Марк Руте изјави денеска во Берлин дека Германија се уште плаќа премалку во воениот буџет.

„Германија за прв пат по три децении прераспределува два отсто од својот БНД за одбраната, а тоа е добро и за Германија и за НАТО, но членките мора да инвестираат повеќе и претпоставувам дека Германија ќе преземе дополнителни чекори во оваа насока“, рече Руте по средбата со канцеларот Олаф Шолц.

Поранешниот холандски премиер додаде дека како премиер знае дека не е секогаш лесно да се издвојат средства за одбрана и помош за Украина, но и двете се неопходни за заедничка безбедност.

Шолц рече дека „одлучно ќе продолжи по патот“ на зголемување на воените трошоци во Германија и ја истакна потребата од дополнително зајакнување на европските членки на НАТО.

„Се работи за тоа да се биде подготвен да се одговори на секоја закана за безбедноста на Европа“, рече Шолц.

Германија годинава ќе одвои 90,6 милијарди евра за одбранбени цели или 2,1 отсто од БДП.

Се очекува дека притисокот врз Германија да ги зголеми трошоците за одбрана во случај Доналд Трамп да дојде на власт во САД може да се засили. Во текот на кампањата, републиканскиот претседателски кандидат постојано повторуваше дека Германија мора „да плати повеќе“.