Свет
Хашкиот трибунал бара истрага за постизборното насилство во Кенија
Главниот обвинител на Меѓународниот кривичен суд во Хаг во четврток побара од судиите да одобрат истрага за убиствата, силувањата и прогоните при политичката криза во Кенија кон крајот на 2007 г. и почетокот на 2008 г. по предвремените претседателски избори, Reuters
Од страна на судот попладнево било одговорено дека ќе се разгледа барањето на обвинителството во врска со злосторства против човечноста кои се случиле во приодот меѓу 2007 и 2008 г.. По судирите од овој период Кенија беше силно дестабилизирана како држава и престана да претставува регионална стопанска сила. Доколку судот го прифати барањето на обвинителството, ќе се создадат услови за отворање судски процеси за воени злосторства пред Меѓународниот кривичен суд во Хаг (ICC) против министрите во владата на Кенија.„Шртвите страда. Биел силувани, куќите им биле изгорени а добитокот убиен, изгубиле се’ што имаат. Ние сме на нивна страна. Ќе ја истераме правдата на виделина, ќе соработуваме за да се избегне повторување на ваквите злосторства.“, изјавил главниот обвинител Луис Морено Окампо.Тој се повикал на податоците на владата на оваа северноафриканска држава, според кои по изборите во 2007 г. биле убиени 1.220 луѓе, а биел пријавени стотици силувања и биле прогонети од домовите 350 илјади луѓе. Според Окампо, овие податоци доволно зборуваат дека биле сторени злосторства против човечноста кои се во правна надлежност на судот во Хаг. Кениските власти претходно ветуваа дека ќе се пресметаат со организаторите на етничките судири кои избувнаа по оспорувањето на претседателските избори во декември 2007 г. и тесната победа на М’ваи Кибаки, но не сторија ништо во тој поглед.Повеќето жители на Кенија се сомневаат дека некои моќници некогаш ќе бидат обвинети бидејќи меѓу тамошните политичари е раширена корупцијата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Гори најголемата фабрика за батерии во светот
Властите во округот Монтереј во централна Калифорнија издадоа наредби за евакуација откако избувна пожар во фабрика за батерии долж централниот брег, за која компанијата тврди дека е најголема во светот.
„Вистра енерџи“, која е сопственик на термоелектраната на природен гас „Мос Лендинг“ и соседниот објект за складирање на литиум-јонски батерии на брегот на округот Монтереј, потврди дека избувнал пожар и дека го евакуирала персоналот од локацијата.
One of the largest lithium battery facilities in the world is currently on fire in California 🚨
It appears to be an isolated incident. There is no doubt this will have a significant impact on Tesla and could be a message to Elon Musk ⚠️ pic.twitter.com/TZwV2e5bYJ
— Matt Wallace (@MattWallace888) January 17, 2025
„Причината за пожарот се уште не е утврдена, но истрагата ќе започне откако пожарот ќе се изгасне“, изјави портпаролката Џени Лион.
Шерифот на округот Монтереј претходно ги советуваше околните жители да ги затворат прозорците како мерка на претпазливост. Калифорниската автопат патрола го затвори и автопатот 1 околу централата.
Компанијата „Вистра“ со седиште во Тексас ја заврши најновата фаза на изградба на капацитет за складирање енергија во 2023 година, како дел од напорите на Калифорнија да ја зајакне електричната мрежа со чиста енергија.
Свет
Технолошките гиганти попуштаат пред Трамп
Зошто шефовите на американските технолошки гиганти ја поддржуваат политиката на Доналд Трамп? Не се работи само за милијардерот Илон Маск, сопственик на платформата X, туку и за други концерни, пишува Дојче Веле.
Шефовите на големите технолошки компании во САД досега се однесуваа како супербогати кралеви кои поседуваат дигитални империи. На пример, шефот на концернот Мета, Марк Цукерберг. Милијарди луѓе ширум светот ги користат неговите мрежи. Особено во САД, тој досега повеќе или помалку можеше да ги дефинира правилата што важат за тие платформи.
Пред првиот мандат на Трамп, Цукерберг се бранеше од нападите на Трамп, а за возврат Трамп дури му се закани со затворска казна. Во пресрет на почетокот на вториот мандат на Трамп, ситуацијата изгледа е поинаква. Цукерберг, како што стојат работите, попушти и ја следи линијата на Трамп.
„Сакам да зборувам за една важна работа. За слободата на говорот на Фејсбук и Инстаграм“, рече Цукерберг минатата недела во видеото кое предизвика големо внимание и дискусија низ целиот свет. Тој употреби зборови кои веројатно биле многу популарни и кај Трамп и кај неговиот близок соработник Илон Маск.
На пример, зборуваше и за „традиционални медиуми“, медиуми кои, како што рече Цукерберг, цензурираат содржина. Тоа не одговара на фактите. Содржините што не се во согласност со правилата за користење на платформите се бришат. Тоа не е цензура, тоа е умереност. Во Мета, како што рече шефот на концернот, правилата за ова прашање треба значително да се ублажат. Цукерберг сака повторно да ја воспостави слободата на говорот на своите мрежи, се вели во објаснувањето.
Во иднина, на Инстаграм или Фејсбук ќе можете да кажете многу повеќе отколку што можевте досега – без страв од последици. На пример, повеќе нема да се смета за прекршување на правилата на платформата кога некој ќе ги прогласи жените за предмети за домаќинството.
Новинарот Кејси Њутн, кој ја покрива технолошката сцена на подкастот Хардфорк, рече: „Јас сум геј. И сега можете да ми кажете дека сум ментално болен“. Ова значи дека сега може да се најде повеќе насилство на Фејсбук. „И последицата ќе биде дека повеќе луѓе ќе претрпат штета поради тоа“.
Мета објави дека ќе ги прекине своите тимови на Факт-проверка во САД, кои ја проверуваа веродостојноста на одредени тврдења или информации. Програмите кои промовираа поактивна улога на жените или Латиноамериканците во компанијата исто така се елиминираат.
Но, зошто Цукерберг го прави ова? И тоа само неколку дена пред враќањето на Трамп во Белата куќа? Медиумите првенствено разговараат за две теории. Тој, тврдат некои, едноставно го кажува она што новата администрација сака да го слушне – од опортунизам. Затоа што не сака да си ги загрози бизнисот и профитот со евентуален конфликт со властите.
А друга теорија вели дека тој претрпел трансформација во некаков „МАГА-Марк“. Она што се нарекува капитулација пред Трамп всушност не е капитулација, вели оваа теорија. Цукерберг навистина го мисли она што го кажува и тој верува дека неговите платформи станаа премногу „разбудени“, тоа е оваа втора теорија накратко.
Кевин Руз, технолошки колумнист за Њујорк Тајмс, верува: „Немам докази за таа теорија, но пријателите што го познаваат ми велат дека тој станал поконзервативен во последните години“.
Цукерберг треба да присуствува на инаугурацијата на Трамп – и тој очигледно не е единствениот технолошки милијардер кој сака да биде близок со новиот американски претседател.
Основачот и извршен директор на Амазон, Џеф Безос, следната недела ќе престојува во Вашингтон. Тој, исто како и Цукерберг, донираше милион долари во фондот за инаугурација на Трамп. Од овој фонд се финансираат гала вечери и приеми кои традиционално се организираат по повод инаугурацијата на нов претседател.
Безос веќе го посети Трамп во неговиот клуб во Мар-а-Лаго, Флорида. А Амазон оттогаш ги избриша референците за различноста на вработените во компанијата од својата веб-страница. Во новиот тренд се приклучи и извршниот директор на Гугл, Сундар Пичаи. Гугл исто така донираше 1 милион долари на Трамп по повод неговата инаугурација. И бројни други компании донираат пари, но не е јасно зошто, ниту кои би можеле да бидат причините за тоа?
Факт е дека критиките за големината и моќта на технолошките гиганти растат во Вашингтон со години. Американските власти веќе подолго време спроведуваат истрага конкретно против Google, а во најлош случај, на компанијата и се заканува разбивање на два или повеќе дела.
Свет
Американска компанија сака да создаде мамут и тасманиски тигар до 2028 година
Биотехнолошки старт-ап кој работи на враќање на изумрените животни собра 200 милиони долари по проценка од 10,2 милијарди долари, што е повеќе од шест пати повеќе од вреднувањето пред само две години.
Според Bloomberg, Colossal Biosciences Inc. користи ДНК и геномика за да се обиде да ги оживее птицата додо, тасманискиот тигар и волнениот мамут. Ко-основачот и извршен директор Бен Лам рече дека компанијата е на пат да „произведе“ бебе од волнен мамут до крајот на 2028 година, кое ќе го роди сурогат мајка слон.
Colossal Biosciences со седиште во Далас соопшти дека новата рунда на финансирање од еден инвеститор, TWG Global, го донела нивниот вкупен капитал на 435 милиони долари (422 милиони евра).
„Нема да направиме ништо додека не ги усовршиме геномите“, рече Лам во интервјуто, додавајќи дека компанијата моментално е во фаза на уредување на клетките, што значи дека ги идентификувале целните гени на кои треба да работат. Колосал, според Блумберг, се обидува да создаде младенче со уредување на гени на мамут, добиени од антички примероци пронајдени во замрзнатата тундра, во примероци на азиски слон.
Надвор од очигледната привлечност на овој научен потфат сличен на Паркот Јура, напорите на компанијата да ги врати изумрените видови се насочени кон проширување на биолошката разновидност, враќање на рамнотежата во екосистемите и благосостојбата на другите животни.
Сепак, многу научници се скептични за овие напори, доведувајќи ја во прашање нивната валидност и способност повторно да се воведат животните во денешните услови – особено со оглед на промената на климата, намалувањето на живеалиштата и зголемениот број на инвазивни видови. Волнениот мамут во голема мера исчезнал пред 10.000 години, иако некои популации преживеале до пред 4.000 години.
Поради употребата на азиски клетки од слон, палеонтологот Карл Флеса од Универзитетот во Аризона се прашува дали резултатот навистина ќе биде волнениот мамут. Тој, исто така, изразува загриженост за ослободување на такво животно во природното живеалиште на волнениот мамут што се намалува, а тоа е арктичката тундра.
„Подобро е да се спречи изумирањето отколку да се вратат био-репликите чие „повторно воведување“ може да има голем број несакани последици“, рече Флеса.
Colossal тврди дека животното ќе биде внимателно надгледувано и ќе живее во пространа, биобезбедна резерва. Компанијата, исто така, го посочува успехот на повторното воведување на волците во Националниот парк Јелоустоун како позитивен пример.
Додека работеше на проектот за волнени мамути, Colossal разви технологии кои помагаат да се спасат загрозените видови слонови, како што е вакцината против ендотелијален херпес на слон, болест која ги убива младите азиски слонови. Работата на птицата додо доведе до птичји генетски алатки кои би можеле да имаат корист од загрозените видови птици.
Поддржувачите на компанијата, вклучително и инвестицискиот фонд на ЦИА, In-Q-Tel и познати личности како Парис Хилтон, велат дека се возбудени не само од напредокот во враќањето на изумрените животни, туку и од развојот на сродните области кои би можеле да донесат дополнителни приходи.