Заменик претседателот на Владата, Александар Николоски, се обрати на Форумот „Прашања на проширување: Новата геополитичка, безбедносна и економска граница на Европа“, што се одржа во Брисел во организација на „Пријатели на Европа“.

Во своето излагање, Николоски рече дека земјите од регионот со децении се борат за европските вредности, но дека испораката од Европската Унија недостасува. Тој посочи дека Северна Македонија направила низа отстапки, вклучително и промена на името двапати, промена на валутата, знамето и седум измени на Уставот, а во тек е и осма измена.

„Прво, името го променивме двапати – прво беше за меѓународна употреба: Поранешна југословенска Република Македонија, потоа моравме да го промениме името за целиот свет, како и за внатре, во земјата, во Северна Македонија. Ја променивме валутата, знамето, уставот седум пати, сега треба и по осми пат. И тоа е бескрајна приказна и кога зборувате со луѓето, тие прашуваат: дали е ова последната работа. И тоа е одговорот што не го добиваме. Сега во комуникација со наши бугарски пријатели и со други засегнати страни, тоа е нашето главно прашање. Тоа е што е, има договор, не ни се допаѓа, некој друг го потпишал, мораме да спроведеме, но дали е ова последната работа и никој не ни одговара. Прашуваме дали другата страна може да направи нешто, за да има некаква рамнотежа и многу често одговорот е не. Тоа е реалноста, но мислам дека треба да живееме со неа, не треба да кажеме: во ред, се откажуваме“, рече тој.

Додаде дека Северна Македонија продолжува да се трансформира однатре, користејќи домашни ресурси и соработка со ЕУ, САД и Обединетото Кралство. Николоски потсети дека земјата е прва од регионот што потпишала договор за стратешко партнерство со Велика Британија.

Во однос на проширувањето на ЕУ, Николоски оцени дека секое проширување досега било политичко прашање и дека за Западен Балкан недостига политичка волја во Унијата. Тој смета дека е фер земјите-членки јасно да кажат што е возможно, а што не, наместо регионот постојано да биде во „состојба на чекање“.

„Ниедно проширување на ЕУ не било неполитичко, почнувајќи од Грција и Португалија, во претходниот век, па големото проширување на почетокот на овој век, па се’ до Романија и Бугарија – се’ било политички. Јасно е дека за овој регион недостига политичка волја. За различни земји причините се различни, но очигледно има недостиг на политичка волја. Сметам дека е фер да им се каже на луѓето од регионот – ова може, ова не може. И ајде да ги правиме работите што може да се направат. Ако може да направиме 10 од 20 работи, тогаш да ги испорачаме, бидејќи вака сме заглавени во ситуација на чекање: следниот самит, следниот самит, јуни, декември, можеби во средина на март… и така времето си минува и она од што се плашам е што може да му се случи на регионот во иднина“, рече вицепремиерот.

Николоски предупреди на ризиците што би ги носело евентуално пропаѓање на европскиот процес, наведувајќи дека во регионот постојат екстремни сили кои би можеле да ја преземат моќта. Тој потсети на трагичните искуства од 90-тите и истакна дека политичките елити денес главно се умерени, но дека ваквите сили чекаат простор.

Во говорот, тој посочи и на регионалната економска соработка и инфраструктурното поврзување преку европските коридори 8 и 10, за кои се вложуваат значајни средства во автопатска и железничка инфраструктура. Николоски истакна дека во моментот трговијата во регионот функционира речиси без граници и оти се работи на олеснување на движењето со Грција и Бугарија.

Тој се осврна и на теориите на заговор присутни во дел од медиумите во регионот, наведувајќи пример со реакции по потпишувањето на договорот за железничко поврзување со Бугарија. Според Николоски, единствениот начин да се надмине ваквата состојба е „да се испорачуваат резултати“.

Во однос на Европската политичка заедница, Николоски оцени дека форумот има потенцијал да ја обедини Европа и дека регионот денес живее подобро отколку пред две децении, и економски и демократски. Но тој нагласи дека постојат нови сили кои се спротивставуваат на европскиот пат и дека е важно да се зборува чесно со граѓаните.

На крајот, Николоски посочи дека примерите на решавање билатерални спорови меѓу други земји-членки, како Словенија и Хрватска, не се применети за Северна Македонија, и повтори дека потребен е фер и јасен пристап на Европската Унија кон регионот.

Операторот за подготовка на храната во основото училиште во Влае, „Димо Хаџи Димов” е казнета со 900 евра откако беа пронајдени бактерии во мусаката, а во уште едно училиште во Општина Карпош се откриени бактерии во намаз.

Инспектори за храна на Агенцијата за храна и ветеринарство (АХВ), по наредените мерки за генерално чистење и дезинфекција на објектот, опремата и машините во кујната во ОУ „Димо Хаџи Димов”, денес, повторно земаа брисеви од работните површини во кујната, со цел утврдување на најзината безбедност. На вонредни здравствени санитарни прегледи упатени се и вработените во кујната, која ќе остане затворена се до добивање на лабораториските наоди со кои ќе се потврди безбедноста.

АХВ информира дека ги добиле резултатите од лабораториските тестирања на земените мостри храна и брисеви, од работни површини, прибор, машини и од вработените лица во кујната во ОУ „Димо Хаџи Димов” и од вонредните инспекциски контроли кои беа спроведени во кујните на 9 основни училишта во Општина Карпош со кои стопанисува истиот оператор со храна.

„Со 600 евра во денарска противвредност и 300 евра за одговорното лице, казнет е операторот со храна бидејќи со земените мостри храна од ОУ ‘Димо Хаџи Димов’ било потврдено дека послужената мусака, не ги задоволува микробиолошките критрериуми за безбедност, односно утврдено е присуство на бактерија (Enterobacteriaceae)“, соопшти АХВ.

Од земените мостри храна и брисеви во рамки на превентивните вонредни контроли во деветте основни училишта, кај една мостра од храна (намаз) утврдено е присуство на бактерија ешерихија коли, за што е наредено намазот да се исфрли од употреба. Два од тестираните брисеви биле позитивни, но, кај нив не е утврдено присуство на патогени бактерии.

На операторот со храна за утврдените недоследности со превентивните вонредни контроли, изречени му се две парични казни по 900 евра во денарска противвредност ( 600 евра за операторот и 300 евра за одговорното лице), а за непоседување на сертификат за завршен курс по хигиена за едно лице и немање соодветни технички услови за работа ( немање на топла вода) во две училишни кујни изречена е и вкупна казна од 650 евра во денарска противвредност.

Државниот завод за ревизија утврди серија нерегуларности во работењето на Општина Свети Николе за 2024 година поради што изрази неповолно мислење за реалноста и за објективноста на финансиските извештаи, како и за усогласеноста со законската регулатива и воспоставените политики.

Според ревизијата, Општината со несоодветно постапување овозможила бесправно изградени објекти на земјоделско земјиште да вршат дејност. Од вкупно 110 барања за утврдување правен статус на бесправно изградени објекти, 79 не биле доставени до надлежното министерство за добивање согласност, а за некои од нив не бил извршен ни увид на самото место.

Ревизорите утврдуваат дека за објект на земјоделско земјиште со катастарска култура „нива“, за кое барање било поднесено уште во 2017 година, не е спроведен увид, ниту е побарана согласност од надлежното министерство. Иако објектот извршувал угостителска дејност, контролата на МВР и ДЗС во април 2025 година резултирала со решение за забрана за користење.

Дополнително, во 2024 година одобренија за поставување урбана опрема биле издадени само за три објекти, а другите угостителски објекти користеле јавна површина без одобрение и без уплатена комунална такса. Општината нема донесено годишна програма за поставување привремени објекти, ниту издадени одобренија за нивно поставување.

Ревизијата нотира и дека Општината не остварува приходи по основ на комунални такси за користење музика во јавни локали, реклами и огласи, а нема ни програма за туристичка пропаганда. Нема воспоставен зелен катастар, нема стратегија и годишна програма за зеленило, ниту приходи по основ на надомест за одржување градско зеленило.

Во однос на работењето на објектот „Детско одморалиште во Стар Дојран“, ревизијата утврдува дека Општината извршувала услуги за сместување, без согласност од надлежните институции, дека сметките се издавале без спецификација од фискална каса, а сместувачките капацитети биле застарени и руинирани.

Изградената детска градинка „Рахилка Гонева“ во село Ерџелија, вредна 437.154 евра, не е пуштена во употреба бидејќи не се обезбедени средства за пристапен пат од 793.821 евро и не е инсталирана потребната опрема за третман на вода за пиење.

Општината исто така има ненаплатени побарувања од 1.070.520 евра, резултат на непреземени мерки за наплата и неутврдена старосна структура на побарувањата. Побарувањата за одржување јавна чистота меѓу општината и ЈКП „Комуналец“ не се усогласени за 8.650.000 денари, а комуналното претпријатие нема уплатено 27.419.000 денари во буџетот на Општината.

Ревизорите нотираат дека некои од даночните обврзници со нов или дополнителен имот не се задолжени со данок на имот, а последното ажурирање на регистарот е направено во 2021 година.

Дополнително, утврдени се слабости во евидентирањето на имотот, неевидентирано земјиште, несоодветно книжење на инвестициите по нивното завршување, непостоење материјална евиденција при прием и издавање материјали, како и слабости во спроведувањето на пописот на средствата и обврските.

Државниот завод за ревизија даде препораки за надминување на утврдените состојби и преземање мерки од страна на надлежните институции и одговорните лица.