Претседателката на Академијата за судии и обвинители, Ирина Трајкоска-Стрезоски, оценува дека судиите се професионалци, кои работат во согласност со законот, и дека не станува збор за самоволие во нивните редови.

Одговарајќи на новинарско прашање дали оценува дека со заострени казни во законот ќе се избегне самоволието на судиите, Трајкоска-Стрезоски истакна: „За самоволие на судии не станува збор. Сите судии се професионалци, кои работат во согласност со законот. Би биле пожелни построги казни, мислам дека е изготвен веќе и Кривичниот зaконик, даден е на превод и треба до крајот на годината да биде доставен до Венециската комисија и потоа да почне постапка за негово донесување. Би било пожелно, но сепак тоа е одлука на парламентот“.

Запрашана за тоа дали оценува дека има можна одговорност кај судијката за случајот со Васил Јованов, кој ја прегази Фросина Кулакова, кој веќе бил осудуван за неколку дела и бил испратен во казнено-поправен дом, а јавноста по несреќата, реагира дека секогаш му биле давани благи казни, претседателката на Академијата за судии и обвинители рече дека лично ја познава судијката, која, како што рече, е една од подобрите во својата работа.

„За одговорност на судијката сега не би требало да станува збор. Лично ја познавам судијката, навистина е професионална и една од подобрите во својата работа. Работи во согласност со законите, а сепак тоа е одлука на Судскиот совет“, изјави Трајкоска-Стрезоски.

Судскиот совет будно го следи случајот со смртно прегазената Фросина Кулакова од Неготино, уверува претседателот на Судскиот совет, Александар Камбовски. Во овој момент смета дека не треба да се носат одлуки или да се изведуваат заклучоци, но не ја исклучи можноста повторно да се разгледаат досегашните случаи на убиецот на Фросина, Васил Јованов, кој веќе бил осудуван за неколку дела, бил испратен во казнено-поправен дом, но јавноста на неколкуте протести по несреќата, залележи дека секогаш му биле давани благи казни.

„Се работи за случај што ја потресе целата држава. Сите изразуваме сочувство до семејството и не би сакал сега во вакви моменти на чувства, кои ги има кај сите граѓани, да се носат некои избрзани одлуки или да се изведуваат некои заклучоци. Не се добри такви некои брзи промени да се прават во законот“, вели Камбовски.

Во однос на забелешките од семејството, кое бара одговорност не само од убиецот туку бара да одговараат и неговиот татко и судијката Даниела Алексовска-Стојановска, која претходно Васил Јованов го спасила од затвор, претседателот на Судскиот совет, Камбовски, не сакаше да коментира.

„Случајот конкретно јас не го знам, не знам кои биле доказите, каков бил настанот и не би се осудил да коментирам во врска со одлуката сѐ додека не го видам целиот предмет. Сигурно дека ќе се разгледува, секаде каде што има пропуст, ќе биде санкциониран. Сите се залагаме за владеење на правото, не познавам никој што се согласува вакви состојби да ни се случуваат“, рече Камбовски.

Во врска со прашањето за тоа какви казни определуваат судовите, Камбовски смета дека ни недостига официјална анализа, која би покажала дали навистина секогаш се оди со поблаги казни оти законот предвидува најблага казна од 4 години, но највисока од 20 години затвор. Тој смета дека драконски казни нема да го решат проблемот.

„Ако мислиме дека само со драконски казни ова ќе го решиме, ова нема да се реши. Ние имаме подлабок, поголем проблем. Не е ова проблем само на благи казни, не е ова проблем само на постапување на судовите. Ова е проблем на целово општество и треба сите ние што сме фактори во општеството да размислиме што може да направиме ова да не се повторува во иднина“, нагласи Камбовски.

Камбовски вели дека Судскиот совет, најверојатно, ќе направи разговори со судијката за да види кои се фактите во случајот, но сето тоа ќе оди во предвидена процедура. Во овој момент вели дека случајот будно го следат, но тоа не значи ниту дека ќе отвораат некоја постапка против судијката ниту, пак, дека нема да отвораат.

Правда за убиецот на Фросина, одговорност од таткото и од судијката вчера преку протести побараа и огромен број жители на Скопје и Кавадарци.

Фросина Кулакова беше прегазена на пешачки премин на булеварот Партизански одреди во Скопје на 29 јануари од 20-годишниот Васил Јованов за кого беше објавено дека возел пијан, без возачка дозвола и минал на црвено светло.

Здружението за еманципација, солидарност и еднаквост на жените (ЕСЕ), по повод Светскиот ден за борба против ракот, ги повикува Владата на Република Северна Македонија и Министерството за здравство итно да ја зголемат поддршката за превентивни програми за рана детекција и спречување малигни заболувања.

Анализите, како што истакнуваат од здружението, покажуваат дека превентивната здравствена заштита во земјата не е приоритет.

„Буџетските средства за превенција се намалуваат, при што во 2024 година изнесуваа само 590 милиони денари, а за 2025 година се предвидени 651 милион денари. Сепак, загрижувачки е што во последните години, со ребаланси, овие средства често се кратат“.

Според нив, особено алармантна е состојбата со скринингот на ракот на грлото на матката, кој, иако е воведен од 2012 година, не овозможува соодветна превенција. За успешен скрининг, како што појаснуват, потребно е да бидат опфатени најмалку 75 % од жените, но во 2023 година биле тестирани само 11 % од целната група.

„Недоволната распределба на финансиски средства (само 11 милиони денари годишно), недостигот на гинеколози во 40 општини, како и проблемите со електронското пријавување, ја загрозуваат ефективноста на програмата.

Поради тоа, секоја година од рак на грлота на матката заболуваат речиси 200 жени, а во изминатиот период секоја година умираат помеѓу 40 до 60 жени од рак на грлото на матката. Сите овие смртни случаи може да се спречат доколку имаме добро организиран и соодветно финансиран скрининг за рак на грлото на матката, како и соодветен опфат со ХПВ-вакцинација на младите“.

ЕСЕ бара итно зголемување на средствата за скрининг на рак на грлото на матката на минимум 35 милиони денари годишно, подобра достапност до гинеколошки услуги, зголемена вакцинација со ХПВ-вакцината и спроведување сеопфатни здравствени едукативни кампањи.

„Превенцијата спасува животи. Борбата против ракот мора да биде врвен приоритет за здравствените политики во земјата“, нагласуваат во соопштението.