Уставниот суд ја одби Иницијативата на Левица за оценување на уставноста и законитоста против Упатството на ААВМУ што се однесува на радиодифузерите за поделба на времето за рекламен простор за учесниците на изборите. Од партијата велта дека случајот ќе го носат во Стразбур.

„Според ова контраверзно Упатство, иако е парламентарна партија, Левица не доби ниту една секунда простор за рекламирање на овие локални избори, а како политичка партија, Левица ни со сопствени средства, нема право на ниту една секунда – реклама, наспроти милионското расфрлање на пари од страна на ДПМНЕ и СДС. Уставниот суд одлучи да го разгледува ова на 3 дена пред изборите и тоа: не по службена должност, туку по поднесената Иницијатива од страна на Левица. Иако контраверзното Упатство, не е објавено во Службен весник, а по својата суштина претставува општ акт и согласно Устав мора да биде објавено за да произведува правно дејствие, ги повредува уставните начела на еднаквост и политички плурализам преку противуставната ЦЕНЗУРА, повредува меѓународни правни акти инкорпорирани во нашиот правен систем, со кои е гарантирано правото на политичко дејствување загарантирано со Европската конвенција за човекови права и со Уставот, сепак, за судиите од Уставен суд тоа не е нималку важно и штетно по уставниот поредок и „во согласност со закон“, настрана што и законот не е уставен – од причина што се работи за дискриминација на партија која е трн во око на олигархијата, нивните газди“, велат од Левица.

Додаваат дека апликацијата до Европскиот суд за човекови права е во подготовка, а после денешната одлука на Уставен, велат од Левица, убедени сме дека Република Македонија ќе загуби.

Претходно денеска, претседателот на Уставниот суд, Дарко Костадиновски,  ги образложи причините за неповедување на постапка по поднесената иницијатива од Левица.

„Судот одлучи да не поведе постапка, едногласна беше одлуката. Три околности беа релевантни за Уставниот суд да ја донесе оваа одлука. Подносителот на иницијативата на 29 септември 2025 година го оспори Упатството за радиодифузерите за локалните избори 2025 година. Околност што ја ценеше Судот, беше тајмингот за одлучувањето по овој предмет и трета околност беше уставно-судската практика.

Во поглед на Упатството, тоа во хиерархијата на правните прописи е подзаконски акт. Подзаконските акти се потчинети на повисоките акти, односно на законските одредби. Ова Упатство не е ништо друго освен пресликување на законската одредба. Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги(АВМУ) доколку постапела како што предлага подносителот на иницијативата, односно минутажата да биде распределена на трите пратенички групи од власта и трите што се во опозиција, во тој случај Агенцијата би си ги пречекорила своите законски овластувања. АВМУ била должна да го донесе ова Упатство, тоа е втемелено на закон и во суштина само ја операционализира законската одредба од членот 75-ѓ од Изборниот законик. Тоа значи дека нема никаков проблем со законитоста ова Упатство. Уставноста на ова Упатство е сосема друго прашање и тука се земаат предвид другите две околности. Првото е уставно-судската пракса. Овој суд во 2022 година, постапувајќи по иницијатива ја има ценето уставноста на членот 75-ѓ и одлучил да не поведе постапка. Сега повторно истиот подносител на иницијативата, кој е одличен правник но некогаш за жал го злоупотребува доброто познавање на правото за политички цели, повторно го оспорува членот 75-ѓ. Јас сум еден од судиите кои не мислел така како мнозинството во 2022 година и за тоа имам издвоено мислење и не можам да прејудицирам каква ќе биде одлуката на Судот кога ќе постапува по втората иницијатива за оценка на членот 75-ѓ од Изборниот законик, а секако би бил среќен доколку моето издвоено мислење стане мнозинско мислење. Третата околност е што одлуката за Упатството кое беше оспорено ја носиме на два дена пред изборниот молк и Судот ги зема сите можни последици од одлучувањето. За волја на вистината, подносителот на иницијативата како добар познавач на правото имал четири години можност да иницира законодавна акција, тој е и пратеник, да предложи измени и дополнувања на ИЗ, да предложи како ќе се надополнува минутажата одредена со законот“, рече тој.

Костадиновски рече дека подносителот на иницијативата требало да покаже малку поголема и политичка и правна и академска култура.

„Сакам еден апел да упатам преку вас медиумите, бидејќи станува збор за подносител на иницијатива, пратеник, професор, сметам дека треба да покаже малку поголема и политичка и правна и академска култура. Тој често користи несоодветен и некоректен речник, квалификувајќи ги постапките на Уставниот суд. Некогаш кога е задоволен од одлуките е во ред, некогаш не е во ред, меѓутоа кога станува збор за професор, претеник треба да покаже едно повисоко ниво на една правна, политичка па и академска култура“, рече тој.

Костадиновски кажа дека со народни пари премногу се плаќаат политичарите и политичките кампањи.

„Она што можам да кажам е моето лично мислење, а тоа е дека изборното решение е проблематично и за тоа имам напишано издвоено мислење на околу 15- тина страници, тоа е и веќе објавено во Службен весник, и тоа не само во делот кои се критериумите за распределба туку и самата суштина, дали постои легитимна цел со буџетски пари да се финансира политичка кампања? Но тоа се прашања на кои во наредниот период Судот ќе мора повторно да се произнесе.

Што значи критериумот „резултат од претходните избори”? Што значи во период од 4 години може да се појават нови политички субјекти и некои да згаснат, а плурализмот налага фер и еднакви услови за сите. Со спортски термин да кажам, некои политички партии ја почнуваат утакмицата со 3-0 предност, а некои политички субјекти кои се создале во меѓувреме и уживаат поддршка кај граѓаните можеби не добиваат ништо. Тоа е едната страна и лично мое мислење како судија, мој личен став и така ве замолувам да пренесете. Јас мислам дека со народни пари премногу се плаќаат политичарите, им се плаќа политичката кампања со буџетски пари, со Законот за финансирање на политички партии откако ќе завршат изборите по број на освоени гласови повторно со буџетски пари се плаќа, тие што се власт, тие што се опозиција земаат плати трипати со буџетски пари и откако ќе заврши мандатот некои функционери имаат право на апанажа, тоа се четири пати. Јас од тој аспект како судија го имам проблематизирано прашањето дали постои легитимна цел, дали е оправдано, дали е нужно“, рече Костадиновски.

Кандидатот за градоначалник на Скопје од ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски, денес ја претстави програмата за средношколците. Вети модерен, дигитален и еколошки образовен систем, а за да го создаде, вели дека ќе почне од инфраструктурата.

„Во периодот што е пред нас ќе ја промениме сликата на образованието во Скопје. Во соработка со Владата ќе изградиме две нови современи средни училишта. Едното во Драчево, тоа е нова училишна зграда за средното училиште ‘Браќа Миладиновци’ и другото во Ѓорче, нов објект за училиштето ‘Кочо Рацин’. Тоа ќе бидат модерни, дигитализирани и енергетски ефикасни објекти“, рече Ѓорѓиевски.

Секое училиште Ѓорѓиевски вели дека ќе добие фотоволтаци, нови фасади, термоизолација, паметни системи за следење на потрошувачката, брз интернет во секој училница, паметни табли, проектори и дигитални содржини создадени од наставници и студенти, прочистувачи на воздухот, климатизација и греење, а безбедноста во училиштата ќе ја гарантира преку програми за превенција на насилство, ангажман на училишни полицајци, видеонадзор и едукации за ученици и за родители.

Во програмата за средношколците на Ѓорѓиевски предвиден е и бесплатен оброк за средношколците и наградно патување во Европа за првенците на генерација.

„Со програмата ‘Младински оброк’ ќе обезбедиме субвенциониран оброк за секој средношколец преку картичката ‘Скопје сити гоу’. Ќе воведеме модерни униформи што ќе бидат креирани заедно со средношколците и ќе поттикнуваат еднаквост и достоинство за секој од нив. Воведуваме и бесплатно патување во Европа за првенците на генерација. Девојчињата ќе имаат обезбедени хигиенски производи во училиштата, а за секој ученик обезбедуваме пристап до психолошка поддршка од стручни лица“, вети Ѓорѓиевски.

Со помош на вештачката интелигенција Ѓорѓиевски планира воведување дигитален асистент за секој ученик, кој ќе ги објаснува лекциите и ќе ги заменува, како што рече, скапите приватни часови. Во неколку училишта најави формирање лаборатории за вештачка интелигенција со 3Д-модели и интерактивни симулации, кои наставата ќе ја направат привлечна, динамична и блиска до новите генерации.

Во рамките на програмата за ученици Ѓорѓиевски планира и рестартирање на Планетариумот во МКЦ за кој вели дека ќе стане центар за наука, култура и технологија, каде што децата за астрономијата ќе учат со љубопитност и науката повторно ќе биде достапна, разбирлива и, пред сè, возбудлива за младите.

Во програмата има и училишни младински клубови за уметност, музика, театар и технологија, кои како кариерни центри ќе помагаат во изборот на професијата и понатамошното образование и ќе соработуваат со универзитетите и со фондациите.

Кривична пријава за сторено кривично дело „царинска измама“ со увози на додатоци за исхрана е поднесена за увозник, шпедиции и лиценцирани застапници кои со ваквото дело го оштетиле Буџетот на државата за 622.492 денари.

Како што извести Царинската управа, станува збор за увози извршени во периодот од октомври 2022 година до мај 2023 година, за кои осомничените – шпедиции и лиценцирани застапници, во договор со увозникот, стоката ја пријавувале во погрешна тарифна ознака со пониски царински давачки.

Делото е откриено при контроли извршени од страна на инспектори од Одделението за контрола на трговски друштва, по што случајот е предаден на Одделението за истраги од каде против сторителите е поднесена кривична пријава до надлежното јавно обвинителство, а воедно донесени и се решенија за дополнителна наплата.

Царинската управа најави дека ќе продолжи со мерки за заштита на финансиските интереси на државата и обезбедување фер конкурентност на пазарот.