Економија
Андреева од Народната банка: Корпоративниот сектор е профитабилен, квалитетот на кредитите одобрени на претпријатијата и натаму се подобрува
„Домашниот корпоративен сектор успешно се справува со последиците од неколкуте последователни кризи, со двоцифрени стапки на раст на нето-добивката во изминатите две години. Послаби резултати во работењето се забележуваат кај микропретпријатијата, коешто датира уште од пред пандемијата. Долгот на претпријатијата како процент од БДП бележи минимално зголемување на крајот на минатата година, додека во споредба со ЕУ, домашниот корпоративен сектор е помеѓу помалку задолжените или умерено задолжените. Сепак, трендот на раст наметнува потреба од внимателност. Банкарскиот сектор е силна потпора за корпоративниот сектор, додека стапката на нефункционални кредити на претпријатијата е ниска и под нивото од пред пандемијата“, посочува директорката на Дирекцијата за финансиска стабилност и макропрудентна политика, Наташа Андреева, во интервју за „Блумберг Адрија“.
Директорката Андреева истакнува дека закрепнувањето на корпоративниот сектор по пандемијата беше брзо, делумно поддржано и од политиките, со што веќе во 2021 година, се забележува раст на нето-добивката за високи 32,1%, додека во 2022 година овој тренд продолжува, но поумерено, со раст од 19,8%. „Карактеристично за 2022 година е што сите дејности се вратија на патеката на профитабилно работење, а најзабележливо зголемување на профитабилноста, и тоа над претпандемичното ниво, има кај угостителската дејност, којашто беше и најпогодена од корона-кризата. Корпоративниот сектор ја задржа и ликвидноста на релативно стабилно ниво, иако таа традиционално е ниска, а се бележи подобрување и во оперативната ефикасност и уредноста во извршувањето на обврските.
Долгот на корпоративниот сектор, на крајот на 2022 изнесува, 71,1% од БДП и бележи мал раст во однос на 2021 година, но и натаму е во умерени рамки и под меѓународните прагови за ранливост. „Растот на профитабилноста е фактор што придонесува за одржливоста на долгот на корпоративниот сектор, којшто и натаму има соодветен капацитет за редовно намирување на обврските. Податоците од банкарскиот сектор засега не упатуваат на остварување на ризиците од затегнатите финансиски услови, стапката на нефункционални кредити на претпријатијата е ниска и изнесува околу 3,8%, што е под нивото од пред пандемијата. Сепак, потребна е внимателност, во услови кога окружувањето и натаму е неизвесно, а геополитичките превирања создаваат ризици за динамиката на цените и економскиот раст, што заедно со растот на трошоците за финансирање може да ја зголеми ранливоста на корпоративниот сектор“, посочува Андреева. Ова упатува на потребата од поголема внимателност кај компаниите при управувањето со долгот и планирање на новите задолжувања во согласност со финансиските капацитети на компаниите.
Народната банка постојано ги следи случувањата и ризиците на кои е изложен банкарскиот систем и е подготвена да преземе соодветни макропрудентни и други мерки, доколку оцени дека е потребно тоа за да се одржи финансиската стабилност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Собранието ги изгласа измените на Законот, ќе се плаќа ДДВ на пратките од „Тему“ и „Алиекспрес“
Собранието ги изгласа измените и дополнувањата на Законот за данок на додадена вредност, со кои се укинува ослободувањето од ДДВ за онлајн пратки со вредност до 22 евра.
Целта на овие законски измени се зајакнување на домашната економија, поддршка на локалните компании и создавање нови работни места, соопшти Министерството за финансии.
Спроведувањето на измените се очекува да има директни позитивни ефекти врз економијата и работењето на домашните компании. Со укинувањето на ослободувањето, околу 4 милиони денари месечно, колку што изнесува прометот кон странските онлајн платформи во одредени периоди, ќе се пренасочат кон домашното стопанство.
Овие средства ќе помогнат во растот на локалните компании, креирањето нови работни места и подобрувањето на условите и платите на вработените.
Оваа измена претставува значаен чекор во заштитата и развојот на домашната економија, особено во услови на интензивна глобализација и раст на дигиталната трговија.
Дополнително, новиот модел ќе придонесе за намалување на сивата економија. Досегашниот систем дозволуваше можни злоупотреби – увоз на стоки ослободени од ДДВ кои понатаму се продаваа на домашниот пазар. Новите законски решенија ја спречуваат оваа пракса и обезбедуваат фер и контролирана пазарна средина.
Трошокот за пресметката и плаќањето на ДДВ нема да падне на товар на граѓаните, што значи дека нема да има промена на цените за крајните потрошувачи, а мерката ќе обезбеди фер конкурентност помеѓу домашните и странските онлајн продавници.
Со усвојувањето на измените, државата испраќа јасна порака за поддршка на компаниите што создаваат додадена вредност, инвестираат во развој и отвораат нови работни места во земјата, се наведува во соопштението на Министерството за финансии.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.

