Економија
Бектеши: Нашата трговската размена со Русија е околу 1 отсто, важно е намалување на зависноста од рускиот гас
Кризата во Украина се одрази силно врз глобалната економија и животниот стандард на милиони граѓани ширум светот, а Северна Македонија не беше исклучена од негативните ефекти на конфликтот.
На само две недели по отпочнувањето на кризата во Украина, Владата на Северна Македонија донесе пакет од 26 антикризни мерки во вредност од 400 милиони евра со цел олеснување на ценовните притисоци од енергетската криза и растот на цените на храната на светските берзи, кажа министерот за економија Крешник Бектеши во своето обраќање на Делфи економскиот форум, којшто се одржува во градот Делфи во Република Грција.
На панелот насловен „Како кризата во Украина влијае на економиите во регионот“ министерот Бектеши се осврна на негативните ефекти кои ги предизвика кризата врз македонската економија и брзиот одговор на македонската Влада со цел брзо и ефикасно справување со неминовниот ценовен шок којшто се очекуваше.
Министерот потенцираше дека иако трговската размена на Северна Македонија со Русија е околу 1 отсто од вкупната размена на земјата, а размената со Украина е околу 1,5 отсто, што значи дека конфликтот нема директно влијание врз трговскиот баланс, но прелевањето на кризата на европските пазари со кои нашата земја ја остварува најголемата трговска размена има големо влијание врз економијата.
„Многу се важни инвестициите во енергетска диверзификација за да се намали зависноста од рускиот гас. Северна Македонија веќе презема активности за реализација на вакви проекти, пред сè изградбата на интерконекторот за природен гас со Грција. Тоа ќе донесе поголема енергетска стабилност и безбедност во целиот регион. Но, конфликтот во Украина е лекција за Европската Унија, а тоа е дека потребна е брза интеграција на Балканот во Унијата за просперитет на целиот регион”, кажа Бектеши.
Министерот информираше дека за справување со кризата која се прелеа од Европа, првите мерки во Северна Македонија беа преземени минатото лето кога беше намалено ДДВ на електрична енергија од 18% на 5%, потоа на крајот на 2021 и почетокот на 2022 година беа донесени мерки за поддршка на домашното производство на електрична енергија со директни буџетски средства од 171 милиони евра.
„Потоа донесовме мерки за замрзнување на цените на основните прехранбени производи и следствено на тоа ограничување на продажните маржи во трговијата. Две недели по отпочнувањето на руско-украинската криза, излегуваме со пакет од 26 мерки, кои имаат за цел да го заштитат стандардот на граѓаните и да ја поддржат економијата. Вредноста на најновиот пакет-мерки е проценета на околу 400 милиони евра, но доколку се земат предвиди претходните мерки што ги спроведе Владата минатата година и на почетокот на оваа година, сумата што досега е издвоена за ублажување на ценовните шокови кон граѓаните е 615 милиони евра“, кажа министерот.
Во антикризните мерки кои што ги преземавме, како што потенцираше Бектеши има даночни мерки, финансиска поддршка на ранливите категории, административни ограничувања со кои ќе се влијае врз цените и мерки за штедење енергија.
„Со спроведување на овие мерки ќе се амортизира порастот на цените на храната и горивата, ќе се поддржат фирмите, а воедно ќе се влијае и за поголема енергетска ефикасност“, кажа Бектеши.
Министерот кажа дека Владата е во редовна комуникација со соседните земји на Балканот поради поврзаноста на економиите со цел координација на политиките кои се преземаат за справување со кризата во делот за обезбедување на основните прехранбени производи.
На крај Бектеши посочи дека и покрај очекувањата за стабилизација на економијата по преземените мерки од страна на Владата, сепак неизвесноста во наредниот период останува.
„И понатаму ќе следиме будно како се движат настаните, и со целосна координација со сите засегнати страни и понатаму ќе превземаме мерки со цел да се избегнат поголеми ценовни шокови“ потенцираше Бектеши.
На панелот министерот Бектеши за влијанието на украинската криза во регионот дебатираше со Јоанис Смирлис, Генерален секретар за меѓународни економски прашања во Министерство за надворешни работи на Грција, Дејан Шошкиќ, професор на Економски факултет во Универзитет во Белград, а модерираше Топлица Спасојевиќ од Српско здружение на економисти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Како да заштедите во сезоната на големи трошоци? Искористете ги бонус поените на Халкбанк
Паметно управување со трошоците во период на зголемена потрошувачка
Зимскиот период секогаш носи повисоки трошоци, од подготовка на автомобилот и купување на зимска опрема, до избор на грејни уреди, празнични украси, елки и подароци. Во време кога буџетот природно е пооптоварен, секое решение што создава дополнителна вредност е добродојдено. Токму затоа бонус програмата на Халкбанк претставува практичен начин клиентите да добијат дополнителна вредност при редовните сезонски купувања.
Повеќе вредност со секое плаќање
При плаќање со кредитните картички Mastercard и Visa на Халкбанк, во одредени периоди и одредени категории продажни места, автоматски се собираат бонус поени. Вредноста е целосно транспарентна: еден бонус поен еднаков е на еден денар. Понатаму, поените може да се искористат за делумно или целосно плаќање на ПОС терминалите на Халкбанк, со што сметката веднаш се намалува.

Сезоната станува поудобна кога дел од трошокот се враќа назад
Зимските гуми, сервисот пред патувања, грејните уреди, празничната декорација, сите овие купувања можат да носат бонус поени кои подоцна ќе се претворат во конкретно намалување на следното плаќање. На овој начин, сезоната на зголемени трошоци станува поиздржлива, а буџетот полесно се контролира.
Јасно и едноставно користење
Во секој момент постои целосен увид во расположливите бонус поени, преку електронското банкарство, месечниот извод или потврдата по направена трансакција. Начинот на нивното користење е на самиот ПОС терминал, при наплата, се избира опцијата за употреба на поените, а износот веднаш се коригира со нивната вредност. Систем осмислен да функционира природно и без дополнителни чекори.
Паметен начин да се намалат сезонските расходи
Бонус програмата нуди можност едноставно да се добие повеќе од секое редовно купување, без промена на навиките, без дополнителни чекори и без сложени правила. Еден практичен систем што додава вредност таму каде што најмногу е потребна, во периоди на зголемена потрошувачка.
Програмата е уште еден начин банкарските услуги да бидат поудобни и приспособени на секојдневните потреби. Со вакви решенија, Халкбанк продолжува да создава пофункционално и современо корисничко искуство.
ПР
Економија
Доколку Европа не отстапи од планот за воведување јаглеродна такса, ќе имаме тргување со електрична енергија исклучиво помеѓу земјите што не се членки на ЕУ, посочи Бислимоски
Доколку Европа не отстапи од планот за воведување на јаглеродната такса кај земјите членки на Енергетската заедница, наместо интеграција со земјите членки на ЕУ и формирање на еден заеднички европски пазар ќе ни се случи тргување со електрична енергија исклучиво помеѓу земјите кои што не се членки на ЕУ – посочи Марко Бислимоски, претседател на РКЕ на трибината посветена на предизвиците во енергетскиот секторот, насловена како „ Центар за енергетска политика на Западен Балкан“ што се одржа во Приштина.
Бислимоски образложи дека крајната цена на електричната енергија што се нуди на отворениот пазар нема да биде конкурентна, затоа што цената ќе се зголеми поради јаглеродната такса.
„Ние може да ја усвоиме најдобрата легислатива, но клучно е какви резултати дава имплементацијата на одреден закон во пракса. Сите земји членки на Енергетската Заедница соработуваат и испорачуваат реформи затоа што тоа е единствениот начин да се оди напред. Кај нас усвоени се првиот, вториот и третиот енергетски пакет, а сега и четвртиот енергетски пакет се имплементира. Ако се анализира изминатиот период може да се заклучи дека сите земји одат напред: берзите за електрична енергија функционираат, имаме зајакнување на меѓуграничните капацитети, а тоа е подготовка за спојување на пазарите, што пак ќе придонесе кон привлекување на нови инвестиции. Западен Балкан има сонце и ветер и ако ги погледнеме бројките, од почеток на енергетската криза сите инвестиции се токму во постројки од обновливи извори. Сепак производството на струја од јаглен е присутно и доминантно затоа што од овој ресурс се обезбедува базна енергија што е клучна за стабилноста на електроенергетскиот систем. Со имплементација на јаглеродната такса, ќе се блокира интеграција на земјите од западен Балкан со земјите членки на ЕУ. Нема шанси сопственик на производствен капацитет од овие земји да извезува надвор од ЕУ и ќе останеме затворени во регионална рамки“, кажа претседателот на РКЕ.
Бенефитите од реформите кои се спроведуваат неопходно е да ги почувствуваат граѓаните, и Европа мора да биде свесна дека тие мора да бидат поддржани низ процес на субвенции, порача Бислимоски.
“Ние живееме во средина каде воздухот е исклучително загаден и трошиме многу пари за лекување на граѓаните. Енергетските реформи се тесно врзани со животната средина. Прашањето е едноставно– како овие реформи допринесуваат за подобра животна средина? Треба да се објасни колку пари нашите здравствени институции трошат поради загадениот воздух. Мерки мора да има, граѓаните мора да знаат дека политиката на реформи во секторот дава резултати и наративот ќе се смени. Неопходно е во целост да се реконструира финансиската помош за ранливите потрошувачи и да се ремоделираат условите за употреба на фотоволатичните централи кај домаќинствата. На овој начин граѓаните ќе разберат дека реформите се за заедничко добро“.
Амбасадори, високи економски дипломатски експерти, енергетичари од Енергетската заедница и од Европската комисија беа дел од дебатата што се одржа во Приштина, на која се разговараше за развојот на енергетската политика во Западен Балкан.
Економија
Мицкоски: Буџетот е ликвиден, трезорот нема да се затвори на 15 декември
Премиерот Мицкоски изјави дека Буџетот е ликвиден и сите обврски се извршуваат тековно. Како што појасни Мицкоски, 15 декември не е датум за затворање на трезорската сметка, туку рок до кој институциите е потребно да ги достават сите тековни расходи за навремена исплата.
Според премиерот, и по истекот на овој рок ќе има толеранција и институциите нема да бидат одбиени доколку поднесат налози подоцна. Целта на поставувањето на датумот, вели тој, е подобро планирање и навремено извршување на обврските.
„Јас не реков дека ќе се затвори трезорот, туку го поставивме 15 декември како датум кога сите иснтитуции е добро да ги достават сите оние тековни потреби, расходи и сите средства кои треба да се пренесат до доверителите. Се разбира на тоа додадов дека имаме толеранција. Се разбира дека нема ако некој дојде на 20 декември да речеме клучот е на врата и завршена е работата. Се разбира дека толеранција ќе има, но идејата е да работиме со план, да имаме свесност дека е потребно сето тоа да реализираме со време, да имаме некаква навика и да го почитуваме сето она што ќе го поставиме како план и задачи. Затоа јас ги молам сите институции да дојдат навреме. Не велам дека на 25-ти ако дојде некој со налог нема тоа да се прифати и ќе се одбие, но, навремено да ги испланираме активностите, за да не се случи во 5 до 12 сите да нагрнеме таму и некои од обврските да останат неплатени односно да ги книжиме во следната година. Само тоа е целта, чисто мораме да се навикнеме на некаков ред“, кажа Мицкоски.

