Економија
Бислимовски: Потрошувачите плаќаат колку што трошат, РКЕ не ги признава кражбите на електрична енергија
Регулаторната комисија за енергетика и водни услуги (РКЕ) не ги признава кражбите на електрична енергија во крајната цена и истите се на товар директно на Електродистрибуција ДООЕЛ Скопје – посочи Марко Бислимоски, претседател на РКЕ, кој заедно со заменик-претседателот Енвер Елмази и комесарите одржаа состанок со д-р Мирјана Лончар Велкова, претседателка на Организација на потрошувачите на Македонија (ОПМ).
„Потрошувачите треба да знаат дека плаќаат само за она што го имаат потрошено. РКЕ не ги признава кражбите на електрична енергија во крајната цената што ја одредува и истите се на товар директно на Електродистрибуција ДООЕЛ Скопје. Дополнително доколку некој потрошувач има добиено сметка која е отстапување од реалната состојба, може самостојно да го отчита броилото и да ја пријави состојбата, по што ЕВН ХОМЕ е должен веднаш да издаде нова коригирана сметка со реална состојба“, истакна Бислимоски.
На состанокот се отвори и прашањето во врска со висината на т.н. мрежарина, која во одредени сметки е поголема во однос на енергијата. Претседателот Бислимоски посочи дека потрошувачите на електрична енергија во Република Северна Македонија отсекогаш плаќале за користење на електропреносниот и електродистрибутивниот систем.
„До 30 јуни 2022 година, трошокот за користење на електропреносниот и електродистрибутивниот систем беше вклучен во цената на електрична енергија. Имајќи го ова предвид, како и обврските од законодавството на Европската Унија за поголема транспарентност на цените РКЕ, на 27 јуни 2022 година донесе тарифен систем за продажба на електрична енергија со што се направи поделба на вкупниот надоместок за испорачана електрична енергија на: надомест за електрична енергија, пренос и дистрибуција. Оваа поделба на вкупниот надоместок ЕВН ХОМЕ го пресликува во фактурата за испорачана електрична енергија за секој потрошувач, со цел секој да има увид кој износ го плаќа и за што го плаќа“, истакна Бислимоски.
Од ОПМ посочија повеќе случаи кои стигнале до нив во врска со сметките за електрична енергија каде што износот за надоместокот за дистрибуција на електрична енергија е поголем од надоместокот за потрошена електрична енергија. Претседателот Бислимоски објасни дека тоа е така затоа што одредени домаќинства кои внимаваат на потрошувачката и истата ја имаат насочено во ниска тарифа (евтина тарифа) трошат електрична енергија која е далеку пониска и изнесува 10 евра за MWh, додека трошоците за мрежарина се исти и во висока и ниска тарифа.
ОПМ исто така укажува дека граѓаните реагираат на фактурите за електрична енергија поради двојна пресметка на деновите опфатени во две последователни фактури каде во наредната се јавуваат повторно истите денови за кои претходно е фактурирано. Иако ЕВН објаснува дека граѓаните треба да го гледаат пресметковниот период на втората страна од фактурата (во делот на детални информации), од ОПМ напоменуваат дека пресметковниот период треба да е идентичен, односно да не се доведуваат во заблуда со различно претставени пресметковни периоди во една фактура и се надеваат дека ЕВН ова ќе го исправи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Како да ја зголемите енергетската ефикасност: обнова на фасадата, топлинска пумпа или замена на столаријата?
Поголем дел од домашниот буџет, последниве години, оди на тековни трошоци за домот, а најмногу на потрошувачка на енергенси (струја, нафта…). Поради тоа се почесто се прашувате – како да ја намалам потрошувачката на енергија и да добијам помали месечни сметки? Одговорот е со зголемување на енергетската ефикасност, но се поставува ново прашање – како да се зголеми? Во кој систем вреди да се инвестира? Нормално, вие најдобро го познавате вашиот дом и кога што е градено или како, со кој материјали, но ние ги прашавме искусните експерти од платформата Daibau што во пракса се покажало како најдобро и најпопуларно.
Енергетската ефикасност се повеќе се споменува во денешно време. Таа подразбира оптимални услови за живот, но со помала потрошувачка на енергија. Енергетски ефикасен дом ќе има помала потрошувачка на енергија што ќе се одрази на месечните сметки кои драстично ќе се намалат. Тука е и еколошка страна – помала емисија на CO2.
Постојат неколку начини да го направите вашиот дом енергетски ефикасен. Најпопуларни од нив се подобрувањето на топлинската изолација, поставувањето топлинска пумпа, како и замена на старата, дотраена столарија која создава топлински мостови. Државата често доделува субвенции за енергетска ефикасност, а овие средства се издвојуваат токму за наведените опции.
Меѓутоа, кое од следниве опции водат до најбрз поврат на инвестицијата? Кои се долгорочните заштеди и најмногу заштедата на енергија? Одговор на овие прашања добивме од градежната платформа Daibau која веќе десетина години успешно ги поврзува изведувачите со луѓе на кои им се потребни. Daibau.mk е присутна на македонскиот пазар повеќе од 2 години, на неа се регистрирани дури над 1850 компании, од кои околу 260 фирми кои се занимаваат со фасади; 123 компании кои нудат топлински пумпи и над 400 компании кои продаваат и монтираат столарија – дрвени, ПВЦ, алуминиумски, дрво-алу прозорци и врати.
Од платформата Daibau наведуваат какви предности нуди секоја од споменатите инвестиции:
Обнова на фасади (фасадна изолација)
Фасадните ѕидови се елементи на куќата преку кои се губи голема количина на енергија.
Дали знаевте дека со соодветна дебелина на изолацијата може да заштеди до 60% од енергијата за греење? Изолацијата на фасадниот систем не само што носи придобивки во зима, туку ја намалува потребата за климатизација во лето, овозможува одржување на удобна собна температура, спречува кондензација и ширење на мувла. Висококвалитетната изолација го штити објектот од надворешни влијанија како што се замрзнување, прегревање, со што го продолжува неговиот животен век.
Со соодветна топлинска изолација, просториите остануваат топли во зима, додека во лето се спречува прегревање.
Изолација на фасада се врши со стиропор или минерална волна. Иако стиропорот е поевтина опција, а со тоа и попопуларен, камената волна е подобро решение. Камената волна обезбедува подобра звучна изолација, паропропустливост. Тоа е природен материјал од минерално потекло, додека стиропорот се создава како нуспроизвод на преработка на нафта. Поради својата структура, камената волна може да се вградува таму каде што не може стиропорот, односно таму каде што не може да се постават крути плочи од стиропор.
Кога станува збор за изолација на фасада цената ќе варира во зависност од нејзината дебелина. За фасаден систем од стиропор од 12 цм цените варираат околу 25 евра/м2. Цената на стиропор од 15 цм е околу 27 евра/м2. Ако користите подебел стиропор од 20 цм, цената на фасадата е околу 30 евра/м2.
Топлински пумпи
Топлинските пумпи стануваат се попопуларен начин на греење кај нас. Тоа е систем кој користи топлинска енергија од околината, т.е. од природни извори како земја, вода и воздух и ја пренесува во системот за греење. Струја е потребна само да започне да работи компресорот. Дури ¾ (75%) од енергијата се црпи од природни, обновливи извори, додека само 25% се земаат од електрични извори.
Топлинската пумпа е исклучително економичен начин за загревање. За 1 kW вложена електрична енергија се добива дури 4 kW топлинска енергија. Нејзиниот работен век се проценува на повеќе од 25 години со правилна инсталација и одржување. Почетната инвестиција се исплаќа за 5 години, а после тоа носи нето добивка преку намалени месечни сметки.
Цената на топлинската пумпа ќе варира, во зависност од видот: воздух-вода, вода-вода или почва-вода. За топлинската пумпа воздух-вода, со моќност од 8 kW, ќе треба да одвоите од 2.500 евра и повеќе. Цената на топлинските пумпи вода-вода и за подземни води варира помеѓу 5.000 и 10.000 евра.
Системот, покрај греењето, овозможува и ладење и загревање на санитарната вода. Дали знаевте дека топлинската пумпа е најевтиниот начин да се обезбеди топла вода, поставувајќи ги сончевите колектори на друго место?
Топлинските пумпи се карактеризираат и со ниски трошоци за одржување.
За разлика од греењето со цврсти горива, кај топлинската пумпа нема пепел, дополнување на пелети, цепење и складирање на дрва.
Замена на столарија
Преку столарија, во просек се губи околу 40% од енергијата. Кога ќе стане истрошена и нефункционална, време е да ја замените.
Ако често имате кондензација на стаклените површини, мувла на ѕидот и на споевите од ѕидот со прозорецот/вратата, ако продира ладен воздух и прозорците или вратите тешко се отвораат, време е столаријата да се замени. Дотраените прозорци ја расипуваат естетиката на целиот простор.
Во последниве години, популарен избор е ПВЦ столарија, пред се поради добриот сооднос цена-квалитет, едноставното одржување и добрите карактеристики на топлинска изолација. Цената на ПВЦ прозорци со двојно застаклување се движи помеѓу 85 и 160 евра.
Кое решение е најпрофитабилно? Одговорот е јасен – секое од нив ќе придонесе за заштеда на енергија. Исто така, тие зависат едни од други – моќноста на топлинската пумпа ќе зависи од топлинската изолација на објектот, со подебела изолација нема да постигнете целосен ефект доколку прозорите не затвараат добро…
Како што кажавме на почетокот, вие најдобро го познавате вашиот дом, што, кога и како е градено. Имајќи го тоа во предвид, почнете со замена или реновирање на начин на кој ви дозволува вашиот буџет.
(ПР)
Економија
ЕСМ склучи договор со фирмата „Топлина“ за ископ на јаглен
АД ЕСМ склучи договор со фирмата „Топлина“ за ископ на јаглен и меѓуслојна јаловина во РЕК „Битола“.
Станува збор за привремено ангажирање економски оператор до изборот на изведувач на објавениот јавен повик за истиот предмет на набавка за кој постапката за избор на изведувач е сè уште во тек.
„Изборот е направен со претходно добиена согласност од Бирото за јавни набавки испратена до АД ЕСМ на 17 декември 2024 година преку постапка со преговарање во случај на крајна итност во согласност со член 55, став 1 од Законот за јавните набавки. Итноста се должи на потребата од обезбедување доволни количини јаглен за континуирано производство на електрична енергија во термоелектраните ‘Битола’ во согласност со планот за производство“, велат од ЕСМ.
За време на постапката, комисијата за јавни набавки при АД ЕСМ испратила покани до пет компании, кои во последните пет години за истиот предмет на набавка во својство на самостојни понудувачи редовно учествувале на јавните огласи за ископ на јаглен и меѓуслојна јаловина во РЕК ‘Битола’. Најниска цена за услугите понудила фирмата „Топлина“. Според преговараните услови, избраниот изведувач ќе ги извршува задачите за речиси 15 отсто пониска цена во однос на економскиот оператор со кој на почетокот на минатиот месец РЕК „Битола“ еднострано ја раскина соработката поради непочитување на одредбите од договорот.
АД ЕСМ ги потврдува своите заложби дека секој актуелен или иден економски оператор што ќе биде ангажиран во рудниците на РЕК „Битола“ ќе биде задолжен да работи исклучиво во согласност со постојниот рударски проект.
Економија
Поскапуваат бензините и дизелот
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,46 % во однос на одлуката од 30.12.2024 година.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 2,862%, кај дизелот за 3,455%, кај екстра лесното масло зголемувањето е за 3,704% и кај мазутот намалувањето е за 0,210%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,0056%.
Малопродажната цена бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 се зголемува за 1,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемуваат за 1,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,073 ден/кг и сега ќе 45,711 ден/кг.
„Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 9.1.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени“, велат од РКЕ.