Министерката за финансии, Нина Ангеловска, ни образложуваше ребаланс во кој не учествувала во неговото креирање, туку имаше улога на портпарол на Зоран Заев.
Ребалансот на буџетот за 2019 година ја покажува неефикасноста на институциите водени од Владата предводена од Заев и СДСМ, рече Никола Мицевски, координатор на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ.

„Кратењето средства за капитални инвестиции очигледно е главната одлика на владеењето на СДСМ. Па, така, со овој ребаланс се кратат 53 милиони евра за капитални инвестиции поради неспособноста и неефикасноста да се реализираат.

Ова е доказ дека власта нема капацитет да ги води инвестициите и да инвестира средства во капитални проекти, како што се градинки, болници, студентски домови, железница, водоснабдување и други проекти, туку парите ги распределува во популистички мерки, кои имаат цел да манипулираат со гласачкото тело во предизборна година. Како главна потврда на неспособноста и неефикасноста на институциите предводени од оваа Влада е реализацијата на капиталните инвестиции, кои заклучно со август 2019 година се едвај 28,2 отсто од планираните.

Од процентот прибрани средства во буџетот по основ на даноци можеме да заклучиме дека разликата е доказ дека сивата економија е длабоко вкоренета. По само 8 месеци од донесувањето на буџетот за 2019 година, потфрлањето изнесува 166 милиони евра, што до крајот на годината со ова темпо може да изнесува 250 милиони евра. Ова повторно е потврда за неефикасноста и неспособноста на институциите предводени од СДСМ.

Со ребалансот веќе трета година по ред Владата крати средства од Министерството за образование и наука. Оваа година средствата за инвестиции во образованието се скратени за 218 милиони денари. Овие средства се скратени од изградба на основни и средни училишта, реконструкција на средни училишта, реконструкција на ученички домови и најголемото кратење – за изградба и реконструкција на студентски домови. Неинвестирањето во образованието дополнително носи пад на продуктивноста на македонската економија.

Падот на продуктивноста во економијата во првиот квартал од 2019 година е 13 отсто во однос на четвртиот квартал од 2018 година, што значи дека додадената вредност од работниците се намалува.

Загрижувачки е трендот на опаѓање на најбрзорастечката индустрија, односно информации и комуникации. Имено, овој сектор бележи опаѓање од првиот квартал на 2018 наваму, и тоа: 10 отсто пад во првиот квартал од 2018 година, 3 отсто во вториот квартал од 2018 година, 2 отсто во третиот квартал од 2018 година, 13 отсто во четвртиот квартал од 2018 година, речиси 1 отсто пад во првиот квартал од 2019 година и 4,6 отсто во вториот квартал. Во текот на годините овој сектор растел со 4,8 отсто во 2013 година, 3,4 отсто во 2014 година, 13,4 отсто во 2015 година, 7,2 отсто во 2016 година и 13,9 отсто во 2017 година.

За жал, неспособноста и неефикасноста на Владата на Зоран Заев се одразува врз привлекувањето странски директни инвестиции, па, така, во првата половина од 2019 година се 55,63 милини евра, што претставува најнизок износ во последната деценија.

На крајот можеме да заклучиме дека, за жал, и од овој ребаланс економската година што ја најавуваше Зоран Заев е една голема лага и дека проектите што им беа ветувани на граѓаните пред изборите не се способни и немаат капацитет да ги реализираат. Исто така, СДСМ по кој пат досега покажа дека интересите и секојдневните проблеми на граѓаните не се нивен приоритет“, рече Мицевски.

Со ребалансот за 2019 се обезбедува поддршка за поголеми плати во приватниот и јавниот сектор, повеќе средства за активни мерки за вработување и средства за проектот „Мој ДДВ“, преку кој за помалку од три месеци на граѓаните ќе им биде извршен поврат на ДДВ. Алоцирање средства онаму каде што ќе има најголема ефикасност и каде што може да се постигнат поголеми економски ефекти, е целта на предложениот ребаланс на буџетот, истакна министерката за финансии, Нина Ангеловска.

„Со ребалансот се обезбедува распределбата на поголем дел од јавните приходи кај граѓаните, директно вложување во потребите и потенцијалите на луѓето и силна финансиска поддршка за бизнисот за отворање нови работни места и исплати на повисоки плати во приватниот сектор и за сите работници. Притоа, поставените цели за 2019 година целосно се насочени во функција на постигнување на клучните приоритети на општеството: повисоки стапки на раст на економијата, зголемување на продуктивното вработување, подигнување на животниот стандард на населението, постигнување повисоко ниво на социјална правда и интензивирање на интеграциските процеси за ЕУ и НАТО“, рече министерката Ангеловска.

Ангеловска истакна и дека од 1 септември стапи во сила ново покачување од 5 отсто на платите во јавната администрација, здравството, образованието, градинките, полицијата, културата, одбраната и во другите дејности во јавната администрација, кое ќе се исплати на почетокот на октомври.

Министерката за финансии посочи дека со ребалансот е направена незначителна корекција на приходната и расходната страна, а дефицитот е непроменет – односно дека измените главно се однесуваат на реалокација помеѓу веќе утврдените ставки во рамките на почетните проекции.

Ангеловска посочи дека со ребалансот се алоцираат 400 милиони денари за мерката за субвенционирање на придонесите доколку работодавецот ја зголеми платата на вработениот до 100 евра. Исто така, предвидени се дополнителни 200 милиони денари за активни мерки за вработување.

Алоцирани се дополнителни средства за набавка на лекови за ретки болести и инсулин, како и 660 милиони денари во Фондот за здравствено осигурување, со цел непречено остварување право на здравствена заштита и боледувања. Исто така, предвиден е и поголем трансфер од буџетот на Фондот за пензиско и здравствено осигурување од 815 милиони денари кон пензиските друштва од вториот пензиски столб во согласност со месечните исплати за бројот на осигуреници, што во суштина го потврдува и трендот за зголемување на вработеноста.

Во насока на заложбите на Владата за гасификација на земјава, предвидени се средства за купување на акциите од ГА-МА. Како поддршка на напорите на централната и локалната власт за исполнување на препораките од УНЕСКО, предвидени се средства за колекторски систем за заштита на Охридското Езеро. Исто така, предвидени се средства за поддршка во земјоделството за справување со болеста африканска чума кај свињите.

Министерката истакна дека во согласност со континуираните напори на Министерството за финансии за намалување на каматните стапки на задолжувањето во ребалансот каматните расходи се намалени за 924 милиони денари.

Министерката за финансии истакна дека од почетокот на годината, заклучно со август, вкупните приходи во буџетот изнесуваат 130,3 милијарди денари, што е 61,8 отсто од планираното и е 7,2 отсто подобра наплата во однос на лани.

Човековите права во бизнисот и состојбите во оваа сфера кај нас ќе бидат во фокусот на националната „Конференција за бизнис и човекови права“, што ќе се одржи утре со почеток во 11 часот во хотелот „Арка“, а ќе учествуваат осумдесетина претставници од стопанските комори, компании и граѓански организации. На конференцијата ќе присуствува и министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска, како и претставници на Делегацијата на Европската Унија во Република Северна Македонија. Учесниците ќе дискутираат за имплементацијата на водечките принципи за бизнис и човекови права на Обединитетите нации, во јавните политики на државата и во внатрешните политики на компаниите.

На конференцијата ќе бидат споделени и наодите од истражувањето „Почитување на човековите права во бизнис-секторот“, од каде што произлегува заклучокот дека компаниите повеќе декларативно се грижат за човековите права во обемот во кој тоа го налагаат правните прописи, додека сѐ уште е мал бројот на компании што имаат направено обид за интегрирање на ВПОН во своите интерни политики и спроведуваат претходна проверка на човековите права. Истражувањата покажуваат дека мал број компании применуваат суштински приод кон заштитата на човековите права, односно само 28,8 отсто од вклучените компании прават процена на ризиците поврзани со човековите права, а 13,6 отсто потоа преземаат некаков обмислен пристап во оваа насока.

„Конференцијата за бизнис и човекови права“ се организира во рамките на проектот „Поттикнување на принципите за бизнис и човекови права“ финансиран од Европската Унија, а имплементиран од „Конект“ во партнерство со Бизнис-конфедерацијата.

Претседател на Бизнис-конфедерација, Миле Бошков, појаснува каква е улогата и кои се обврските на работодавците во однос на почитувањето на човековите права.

„Улогата на работодавците е особено значајна кога станува збор за работничките права во рамките на универзалните човекови права. Тие треба да обезбедат и дополнителни мерки за почитување на човековите права. Можеби најважно е на работниците да им обезбедат можност за консултации, информирање и разговарање за правата што ги имаат во организацијата и за евентуалните проблеми со кои се соочуваат на работното место“, вели тој.

Според него, унапредувањето на практиките на почитување на работничките/човековите права во компаниите кај нас е различно, односно е правопропорционално со големината на компанијата и со ресурсите со кои располага.

„Корпоративно управуваните компании, акционерските друштва и големите компании може да си дозволат постојано унапредување на практиките на почитување на работничките/човековите права. Малите и средните претпријатија сè уште немаат доволно капацитети – знаење, култура, средства и процедури за оваа проблематика. Нашиот став е минимална плата во рамките на социјален дијалог и договарање на неа. Кога одредувањето на минималната плата е еднострана одлука, се крши аспектот на човекови права. Платата треба да е договорена и базирана врз следење на исполнителноста на работникот, неговите/нејзините вештини и капацитети, а секако важна е и свеста на работодавецот за системот на следење и поставување на нормите и продуктивноста“, смета Бошков.

Никица Кусиникова, извршна директорка на здружението „Конект“, вели дека откога Обединетите нации во 2011 година ги усвоија водечките принципи за бизнисот и човековите права, почна ново поглавје во начинот на кој компаниите во светот го водат својот бизнис.

„Декларативните заложби да се применат во пракса потребно е сопствениците на компаниите, раководителите и вработените да разберат кои се нивните обврски поврзани со човековите права, и тоа повеќе од она што во моментот е предвидено со законот. Додека претходно државата ја имаше примарната улога во почитувањето на човековите права, сега е општо прифатено дека и компаниите еднакво имаат одговорност да ги почитуваат човековите права во сите сегменти во своето работење, од вработените, потрошувачите, синџирите на снабдување, заедницата во која дејствуваат. Во нашата земја рамката за бизнисот и човековите права е многу малку позната, па преку оваа иницијатива сакаме нашите компании, институции и другите фактори да ги вклучиме во глобалните текови. Како организација, која со години работи на поттикнување на општествената одговорност на компаниите, здружението „Конект“ овој проект го реализира во партнерство со Бизнис-конфедерацијата на Македонија, со финансиска поддршка од Европската Унија“, вели Кусиникова.