Економија
Груби за коридорите: Нема да дозволиме ниту еден работник да биде експлоатиран

Првиот вицепремиер и министер за политички систем и односи меѓу заедниците, Артан Груби, денеска заедно со министерот за финансии, Фатмир Бесими, министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, министерот за економија, Крешник Бектеши, учествуваше на месечниот брифинг на тема „’Бехтел и Енка’ – можности, предизвици и одговорности“, во Стопанската комора на Северна Македонија.
На средбата се разговараше за процесот на реализација на договорот за изградба на Коридорот 8 и Коридорот 10 д и економските придобивки за домашната економија.
Првиот вицепремиер Груби посочи дека од самиот почеток транспарентно јавноста е информирана за сите чекори што ги презедовме за да го извадиме овој проект од бирократските лавиринти знаејќи го неговото големо значење за целокупниот развој на земјата.
„Досега не се исплатени средства кон фирмата изведувач. Првата исплата ќе биде авансот за почеток на градежните работи и секој исплатен денар што ќе биде од државата кон ЈПДП и потоа кон фирмата изведувач ќе биде објавен на ‘Отворени финансии’. Граѓаните ќе знаат секоја една исплата кога е и за што е. Што се однесува на измените на Законот за работните односи, тие не значат експлоатација на работниците и нарушување на нивните права загарантирани со законот. Нема да дозволиме ниту еден работник да биде експлоатиран, на ниту еден работник нема да му биде нарушено работничкото право затоа што законите постојат за да ги штитат граѓаните. Решен сум исто така да го предизвикам естаблишментот поставен во последните три децении и наметнатото статус кво, како и да наметнам нов начин на работа и размислување. Тоа го правиме во сите индустрии. Јас сум подготвен заедно да направиме економски рамковен договор. Затоа, судете сами, стиропор или автопат, вие направете ја разликата“, рече првиот вицепремиер Груби.
Министерот за финансии, Фатмир Бесими, посочи дека економските импликации од реализација на проектот за изградба на патните правци на Коридорот 8 и Коридорот 10 д со „Бехтел и Енка“ се повеќекратни. Тие ќе значат нови вработувања и нови пари од буџетот за инвестиции, што ќе има влијание врз БРТ номинално од 2 %. Ова го истакна министерот за финансии денеска на месечниот брифинг на тема „’Бехтел и Енка’ – можност, предизвик и одговорност“.
„Економските импликации од овој проект се повеќекратни. Директна поврзаност според физибилити-студијата се 3.000 нови работни места, дополнително 5.000 индиректни вработувања, што се околу 8.000 работни места. Од аспект на инвестиции, вредноста на проектот е проценет на 1,3 милијарда за проектот, што за период од пет години, во кој ќе се изведува проектот, ќе значат номинално 2 % од БДП. Тоа се нови пари од буџетот за инвестиции“, истакна министерот за финансии, Бесими.
Притоа министерот Бесими потенцира дека даночните ослободувања предвидени во договорот не се ексклузива за овој проект и дека тие се воведен стандард за вакви големи инфраструктурни проекти.
Министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, истакна дека измените во Законот за градењето и Законот за урбанистичкото планирање ќе ја забрзаат изградбата на сите државни патишта и магистрални гасоводи за кои се предвидени урбанистички проекти како стратешки интерес. Тој потенцира дека значително се намалуваат роковите за проектирање, а проектите ќе се изработуваат со сите фази и на крајот ќе се прави нивна ревизија.
„Изведувачот може да почне со градба на одделни делови од делниците што се чисти со експропријација и со основен проект со ревизија, со сите фази на механичка отпорност, за на крајот, кога ќе го комплетира целиот тој проект со сите фази, да поднесува проект за одобрение за употреба и Министерството за транспорт и врски дава одобрение, со што тогаш се става во употреба целиот објект што ќе биде изграден. Бидејќи овој процес дава можност за брзо градење во фази, ние сметаме дека со овие законски измени е добро да се фати чекорот за брза реализација на овие проекти на коридорите 8 и 10 д и овие законски измени важат за сите денешни и идни државни патишта што ќе се аплицираат за градба и магистралните гасоводи“, рече министерот Бочварски.
Министерот за економија, Крешник Бектеши, посочи дека со реализацијата на овој најголем инфраструктурен проект се очекува пораст на просечната нето-плата. „Просечната нето-плата во државата е околу 33.000 денари, а во последните неколку години просечно сме имале годишно зголемување на просечната нето-плата од 12 % во зависност од годината, а ако гледаме во следните пет години, колку што е предвидено да трае реализацијата на овој проект, ќе произлезе дека просечна плата во следните неколку години во нашата држава ќе биде минимум 45.000 денари, а за инженери со искуство во согласност со договорите се над 60.000 денари и во овој момент“, рече министерот Бектеши.
Директорот на Јавното претпријатие за државни патишта, Ејуп Рустеми, рече дека договорот за изградба на овие два коридора е изготвен врз основа на правилата на Фидик, каде што се утврдени обврските на двете договорни страни. „Јас ве уверувам дека овој договор е според Фидик-правила. Кога договорот е според Фидик-правила, сите параметри во однос на реализација на проектот се предвидени и со договорот, како што ги имаме сите склучени други договори со Европската банка, Светската банка, и тие се со Фидк- правила, и не можеме да бегаме од нив“.
Коридорите 8 и 10 д се најголемиот стратешки инфраструктурен проект од национален интерес за државата. Изградбата на овие два коридора значи поврзување на државата со другите земји од Европа, пораст на странски инвестиции, економски развој на земјата, побрз трансфер на луѓе и стока, развиен туризам и, пред сè, безбедни и сигурни патишта за граѓаните.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Министерството за финансии: Од денеска исплатите од буџетот транспарентно ќе се објвавуваат во посебна база за буџетски трошоци во изборен период

Министерството за финансии согласно одредбите од Изборниот законик од денеска на својата веб-страница ќе ги објавува буџетските исплати во посебна база за буџетски трошоци во изборен период.
Имено, согласно Изборниот законик Министерството за финансии од денот на донесување на Одлуката за распишување на изборите до нивното завршување има обврска во посебна база да ги објавува податоците за сите буџетски исплати, освен редовните за плати, пензии и комунални трошоци.
Исто така, Министерството за финансии две недели по распишување на изборите има обврска да поднесе и предизборен финансиски извештај во којшто ќе биде опфатен преглед на сите планирани и реализирани приходи и расходи од Буџетот по ставки, во периодот од почетокот на фискалната година до денот на поднесување на извештајот којшто се објавува на веб-страната на Министерството за финансии.
Претседателот на Африм Гаши, на 9 август 2025 година ги распиша локалните избори, коишто ќе се одржат на 19 октомври.
Економија
(Видео) „Срам за Владата, работниците и пензионерите не се виновни за поскапувањата“, вели Битиќи

„Во време кога цените на основните производи и трошоците за живот незапирливо растат, премиерот Христијан Мицкоски ја пласира тезата дека инфлацијата е последица на зголемените плати и пензии. Тоа не е вистина. Тоа е маневар со кој вината за економската состојба се префрла врз работниците и пензионерите, а не врз вистинските причини. Податоците го потврдуваат ова“, вели Фатмир Битиќи, пратеник од СДСМ.
„Ако ги погледнеме последните статистички податоци за споредба на просечната плата и потрошувачката кошница, ќе видиме дека трошоците растат двојно побрзо од растот на палтата. Вредноста на синдикалната потрошувачка кошница порасна од 61.855 денари во март на 63.908,00 денари во мај, односно за три месеци имаме зголемување од 2.053 денари. Во истиот период, просечната нето-плата се зголеми од 44.763 денари на 45.796 денари, односно за три месеци се зголеми за 1.033 денари.
Ако се погледнат и најновите бројки, разликата е уште поочигледна. Во јуни кошницата достигна 64.698 денари, а во јули 65.328 денари, што значи дополнителен раст од 1.420 денари за само два месеци. За истиот период нема податоци за просечната плата, но трендот од претходните месеци јасно покажува дека зголемувањето на платите е далеку побавно од растот на трошоците. Реалната куповна моќ на граѓаните паѓа. Тврдењето дека платите ја туркаат инфлацијата е економски неодржливо.
Премиерот зборува и за пензиите како причина за поскапувањата, но фактите го демантираат. Во март имаше еднократно, линеарно зголемување од 2.500 денари. Но тоа не стана тренд. Во април просечната пензија падна на 26.163 денари, во мај беше 26.157, а во јуни едвај се врати на 26.207 денари. Пензионерите и понатаму живеат на граница на егзистенција. Нивните примања едвај ги покриваат основните трошоци. Обвинувањето дека тие ја предизвикуваат инфлацијата е економски и морално погрешно.
Јазот меѓу приходите и трошоците уште повеќе се потврдува кога ќе се погледнат и другите ценовни индикатори.
Индексот на трошоци на живот во јули е за 4,8% повисок од истиот месец лани, а индексот на цени на мало за 5,3%. Само еден месец претходно, овие стапки беа пониски, односно изнесуваа 4,5% и 3,7%, што значи дека цените забрзуваат, а тоа се случува без раст на примањата.
Трендот на забрзување на цените уште појасно се гледа кај основните земјоделски производи, каде поскапувањата се најизразени и имаат директно влијание врз животниот стандард.
Во јуни, цените на растителното производство се зголемени за 22,2%, а на добиточното за 6,9%. Кај одделни производи, растот е уште подраматичен, компирот е поскап за 56,7%, житата и оризот за 25,5%, зеленчукот за 23,9%, а овошјето и грозјето за 15,4%.
Овие бројки се далеку од ефект на зголемени плати и пензии ,тие се резултат на нестабилни пазари, високи влезни трошоци и спекулативно формирање на цените.
Владата се потпира на импровизација и пропаганда. Наместо системски да го искористи Законот за нефер трговски практики, кој може да намали цени и до 30% преку санкционирање на неправедните профити, таа води политички маркетинг.
Состојбата во индустријата дополнително го потврдува ова, во јуни тоа пораснало само за 0,5%, односно економијата не е „прегреана“ од побарувачка.
Во енергетиката, зависноста од увоз дополнително влијае на цените. Во мај увозот на електрична енергија се зголемил за 25,9%, а извозот за 11,1%. Ова покажува дека енергетските фактори се меѓу причините кои придонесуваат за растот на цените, а не зголемувањето на платите и пензиите.
Минималната плата од март е 24.379 денари, утврдена еднострано, без синдикати и без социјален дијалог. Зголемувањето од 1.800 денари беше донесено како политичка одлука, а не како дел од сеопфатна стратегија за подобрување на животниот стандард. Денес, за да се покрие синдикалната кошница од јули, потребни се речиси 2,7 минимални плати. Двајца вработени со минимална плата во едно семејство и пак ќе немаат доволно за месечните трошоци.
Цените во Македонија не растат затоа што граѓаните заработуваат повеќе. Растат затоа што нема стратегија за економска стабилност, затоа што се толерираат монополски структури и шпекулативни маржи, затоа што зависиме од увоз за основни добра.
Обидот да се префрли вината врз работниците и пензионерите е политички срамен. Македонија заслужува економија што ќе работи за своите граѓани, што ќе обезбедува стабилни цени, фер пазар и заштита на животниот стандард, а не изговори за сопствената неспособност“, изјави Фатмир Битиќи, пратеник од СДСМ.
Економија
Халкбанк со донација на компјутерска опрема за училиштата и за институциите

Халкбанк АД Скопје продолжува да ја демонстрира својата општествена одговорност преку конкретна поддршка за заедницата. Во рамки на своите активности, Банката донираше 27 компјутери и монитори во Основното училиште „Тефејуз“ во Скопје, едно од најстарите училишта во земјата. Основано уште во 1884 година од страна на Османлиската држава, ова училиште веќе над еден век е важен образовен центар на турското малцинство во Македонија, со богата историја и значајна улога во локалната заедница.
Дополнително, Халкбанк донираше и 146 компјутери и монитори во Македонска пошта, со која Банката има воспоставено долгогодишна соработка и веќе пет години платниот промет во Пошта се одвива преку Халкбанк. Ова партнерство им овозможува на граѓаните добивање на банкарска услуга, да не мораат да одат исклучиво во банка, туку истата да ја добијат и во најблиската пошта, што е особено значајно за сите оние кои живеат во населени места во кои нема експозитури на банките.
Освен стандардните банкарски услуги, на шалтерите на Македонска пошта граѓаните можат да отвораат сметка во Халкбанк, да побараат издавање дебитна или кредитна картичка, да аплицираат за различни видови кредити, дозволено пречекорување, електронско банкарство, добивање пензија преку Халкбанк, како и да добиват други банкарски услуги кои се достапни за клиентите на Банката.
Халкбанк наскоро ќе донира уште 23 компјутери и монитори за уште едно училиште, со цел да се подобрат условите за едукација и работа.
Овие донации се дел од многубројните општествено одговорни активности на Халкбанк, кои имаат за цел да ја поддржат заедницата, да овозможат подобри услови за учење и работа, и да придонесат кон дигиталната писменост и развојот на младите.
(ПР)