Преку спроведување на концептот на СМАРТ-финансии – на среден рок може да постигнеме двојно поголем економски раст во споредба со последната деценија, што би значело – подобар стандард за граѓаните, нови работни места, повисоки плати, поквалитетно здравство, образование и животна средина, дигитализација на услугите и воопшто подобри јавни услуги. Концептот на СМАРТ-финансии веќе се имплементира во Предлог-буџетот за 2021 година, каде за првпат има среднорочно планирање, но и се воведуваат механизми за следење на извршувањето. На овие теми зборуваше министерот за финансии Фатмир Бесими на предавањата кои ги одржа во рамки на „Деновите на финансиска писменост“ на Економскиот факултет на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“ и на Универзитот на Југоисточна Европа.

Бесими посочи дека среднорочната рамка на новиот буџет се заснива основите или АБЦ-дата од три платформи преку кои треба да се обезбеди заздравување на економијата, а кои понатаму ќе делуваат како катализатор на растот. Тоа се А. Стратегијата за заздравување и забрзан раст или Стратегија за попаметен раст (SmartER Growth), Б. Политиките за фискална консолидација и Ц. Планот за јавни инвестиции 2021-2025.

Стратегијата за заздравување и забрзан раст на економијата се заснива на четири столба – економско заздравување од Ковид-19, забрзан инклузивен и одржлив раст, зајакнување на конкурентноста на приватниот сектор и развој на човечките ресурси и еднакви можности, посочи министерот за финансии.

Министерот посочи дека економското заздравување од Ковид-19 ќе се спроведе преку мерки за заштита на здравјето на граѓаните и социјалната заштита на најзагрозените категории, како и поддршка на економијата, приватниот сектор и заштита на работните места, а по економското заздравување, предвидени се мерки и политики за забрзан, инклузивен и одржлив економски раст. Тие ќе бидат во насока на добро управување – односно владеење на правото, сузбивање на корупцијата и подигнување на капацитетот на институциите, како и обезбедување на фискална одржливост, макроекономска и финансиска стабилност, обезбедување и на локален и рамномерен регионален развој, одржлива и здрава животна средина и дигитализација на економијата и јавните услуги.

Бесими истакна дека истовремено ќе се работи и на зајакнување на конкурентноста на приватниот сектор, на зајакнување на трговските врски и интеграцијата во глобалните синџири. Понатаму ќе се дејствува во насока на подобрување на деловното окружување и сузбивање на сивата економија, на подобрување на пристапот до финансии и адаптацијата на технологиите и модернизација на земјоделството.

Како што посочи министерот за финансии Бесими, инвестициите во човечки капитал остануваат меѓу врвните приоритети во Стратегијата за заздравување и забрзан раст. Ќе се работи на развој на еднакви можности, развој на човечките ресурси преку инвестиции во образование, наука и здравство, поттикнување на поголема активност на работоспособното население и социјална заштита и социјално осигурување.

Покрај политиките и мерките од Стратегијата за попаметен раст, истовремено ќе се спроведуваат политики за намалување на дефицитот, односно јазот на приходната и расходната страна на буџетот – преку подобрување на наплатата на буџетските приходи, намалување и преструктуирање на буџетските расходи и промени во изворите на финансирање на буџетскиот дефицит.

Исто така, преку инвестицискиот циклус од 3,1 милијарди евра за следниот петгодишен период од Планот за јавни инвестиции 2021-2025, ќе се поддржат проекти од патната, железничката, комуналната инфраструктура, гасификацијата, енергетиката, инвестиции во образованието и здравството итн. Освен планирањето на капиталните проекти во рамките на Националниот инвестицики комитет на ниво на Влада, ќе се воведат и методи за поттикнување на буџетските корисници за нивно извршување – како методологијата за „наградување и казнување“ која ќе почне да се реализира од буџетот 2021. Имено, доколку буџетските корисници не ги реализираат планираните капитални расходи со 15%, 40% и 65% за првиот, вториот и третиот квартал во годината респективно, средствата ќе им бидат одземени. Исто така, ќе се воведе методологија со која ќе се мери импактот на капиталните расходи врз економијата, посочи Бесими.

Министерот за финансии се приклучи со свои предавања на Деновите за финансиска писменост со цел подигање на свеста за важноста на финансиската едукација, бидејќи како што посочи – поголемата финнсиска писменост на поединците се важни за економијата во целост, бидејќи со носење на добри индивидуални финансиски одлуки се придонесува за подобри економски резултати во целост.

Директорот на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој, Николче Бабовски заедно со заменик министерот за земјоделство, Трајан Димковски, денеска во Штип ги доделија првите пет договори за набавка на трактори преку Програмата за рурален развој.

Бабовски истакна дека условите за добивање на оваа поддршка ги исполнуваат 540 апликанти.

„Вкупната финансиска поддршка за сите 540 апликации изнесува 206.000.000 денари. Најголем дел од апликантите побараа набвка на трактори од марката Тафе, Солис, Махиндра. Заради заштита и намалување на ширењето на Ковид-19, сите кои имаат аплицирано за оваа мерка и ги исполнуваат условите, а денеска не се овде договорите заедно со упатство ќе ги добијат на домашна адреса“, рече директорот.

Откако ќе ги заверат и потпишат два примерока од договорите, истите ќе треба да се вратат во Агенцијата. Потоа земјоделците ќе може да ја спроведат набавката на тракторот кој им е одобрен со договорот.

„Апелирам до сите се додека не го потпишат договорот да ја почнуваат инвестицијата“, нагласи Бабовски.

Од ресорните институции велат дека со набавената нова, современа механизација се намалуваат производните трошоци на земјоделците, а со тоа се развиваат поконкурентни и модернизирани земјоделски стопанства.

Американската компанија за онлајн-трговија на мало „Амазон“ ќе им исплати еднократни празнични бонуси до 300 долари за вработените што пакуваат и испорачуваат пратки по соочувањето со синдикални критики за укинувањето на дополнителниот надоместок за работа во ризични околности поради пандемијата на Ковид-19.

Компанијата соопшти дека на вработените со полно работно време ќе им исплати бонуси до 300 долари, а на хонорарците по 150 долари, доколку работат во тој гигант за е-трговија во текот на целиот декември, пренесува агенцијата „Блумберг“.

„Амазон“ во четвртокот соопшти дека со овој чекор ќе потроши повеќе од 500 милиони американски долари на еднократни бонуси за своите вработени во САД, кои работат во првите редови за време на сезоната на празници, а среде пандемијата на Ковид-19.