Економија
По бурната расправа договорот CETА доби зелено светло во ЕП
Повеќето застапници во Европскиот парламент, во средата по бурната седница го поддржаа ратификувањето на договорот за слободна трговија на Европската унија со Канада, односно Сеопфатниот економски и трговски договор (Comprehensive Economic and Trade Agreement – CETА), меѓутоа решително спротиставување на договорот искажаа претставниците на Зелените, крајно левите и на крајно десните пратенички групи.
По тричасовната дебата, за CETA гласаа 480 пратеници, додека 245 изразија противење, а 33 беа воздржани, Поддршка на договорот дадоа три од четирите големи пратенички групи во Европскиот парламент, Европската народна партија (EPP), либералите ALDE и конзервативците ECR, додека дел од социјалдемократите S&D беа против.
Договорот CETA би требало да ја зголеми размената на услугите, стоките и вложувањата меѓу Канада и ЕУ и да ги укине речиси сите царини во трговијата меѓу двете странич.
Најжестоки противници на договорот се зелените, крајно левите и крајно десните пратеници, Противниците на CETА на гласањето дојдоа со транспарентите „Луѓето пред профитот. Да ја запреме CETA“.
Европската комесарка за трговија, Сесилија Малстром, за договорот рече дека „претставува голема економска и геополитичка шанса“, а на пратениците им порача дека во него „се наоѓа сето она што со години го бараа, од заштитата на работничките права до заштитата на природната околина“, ветувајќи дека ЕУ „нема да ги намали постојните стандарди“.
„Овој договор ќе ни овозможи да ја искористиме оваа економска и геополитичка шанса којашто ни се укажува. Ќе ја зајакнеме нашата заштита во социјална смисла и ќе покаже да трговијата и вредностите одат рака под рака“, рече Малстром и порача дека во неа нема ништо што некоја општина или земја би ја присилила на приватизација.
„Ние нема да ги намалиле стандардите, нема да ги казнуваме владите кои носат прописи кои ги штитат нивните граѓани. Она што постои, што сега е забрането, ќе биде и натаму забрането и оваа заедничка комисија нема да ги менува приписите“, додаде еврокомесарката за трговија.
„Имаат силен јавен сектор и навистина со нас сакаат да соработуваат за оваа глобализација да ја оформат (…) за да имаме силни меѓународни правила, како и за да се почитува мандатот кој го добивме од земјите членки во Европската комисија“, рече Малстром. За оцените на некои пратеници од пратеничката група Европа на слободата и демократијата кои договорот го нарекоа „прикриен државен удар“ рече дека „отидоа предалеку“.
Известителот на Европскиот парламент за CETA, Артис Пабрикс на почетокот од расправата рече дека „наместо протекционизам и стагнација, со усвојувањето на CETA избираме отвореност и економски раст“, нарекувајќи ја Канада „сојузник на кој може да се смета“. „CETA ќе биде светилник за идните трговски договори ширум светот“, додаде Пабрикс.
На крајот од расправата им се заблагодари на сите известители во смени на „квалитетниот догово“, и во кусото обраќање се наврти на „крајно десните и крајно левите пратеници кои во овој дом се обединети против сето она што е позитивно и добро за Европската унија“.
„Ако некој укинува работни места и им го одзема богатството на луѓето во Европа и ги поткопува самите темели на националните држави на ЕУ, погледајте ги овие радикали на двете страни, тие се виновни за тоа“, рече Пабрикс и ги повика пратениците да не ги слушаат „алтернативните факти одлево и десно“, туку правилно да гласаа. „Ова е вистинскиот глас за ЕУ и земјите членки“, порача Пабрикс.
Иако пратеникот на Зелените Јаник Жадот пред парламентарната група на Зелените го отфрли договорот оценувајќи го како продолжување на „процесот на дерегулација“, а протагонистите на преговорите ги обвини за врски со мултинационалните компании, неколку пратеници на Зелените го поддржаа договорот.
По ратификацијата во Европскиот парламент, треба да го ратификуваат и националните и регионалните парламенти на земјите членки на ЕУ, но неговата привремена примена ќе може да започне веќе во април годинава. Привремената примена ги исклучува спорните одредби, како онаа за арбитража за инвестициските спорови.
Преговорите за CETA се водеа од 2009 година, а завршија во август 2014 година. Договорот во октомври 016 година го потпишаа во името на ЕУ, претседателите на Европскиот совет и на Европската комисија, Доналд Туск односно Жан-Клод Јункер, како и словачкиот премиер Роберт Фицо чијашто земја тогаш претседаваше со ЕУ. Од канадска страна договорот го потпиша премиерот Џастин Турдо кој во четврток треба да им се обрати на пратениците во Европскиот парламент.
CETA ќе укине околу 98 отсто од царините на стоки и услуги, а исто така, обезбедува и заемно признавање на сертификатите за низа производи. Канада ќе ги отвори своите пазари за јавни набавки на сојузно и на локално ниво, з да се осигури симетричен пристап на пазарот.
Во преговорите ЕУ тврди дека ја обезбедила заштитата за повеќе од 140 европски ознаки за заштитено географски потекло за храна и пијалаци кои се продаваат на канадскиот пазар. Во договор се вклучени одредби за одржливиот развој за да се зачуваат општествените и стандардите за заштита на природната околина и да се обезбеди трговијата и вложувањата да бидат од полза на двете страни, наведува Европскиот парламент.
За да се ублажат стравувањата на граѓаните дека договорот ќе им даде преголема моќ на мултинационалните компании и дека владите нема да можат со законите да ги штитат, на пример, здравјето и околината, ЕУ и Канада во преамбулата на договорот и во заедничка изјава им го признаваат правото на државите на законска регулација.
Постојаниот арбитражен суд, кој го предвидува CETA, ќе има 15 професионални судии кои ќе ги именуваат ЕУ и Канада. Сите расправи на тој суд ќе бидат јавни и ќе постои можност да се поднесуваат жалби.
CETA е првиот трговски договор кој ЕУ го склучува со една од земјите од групата индустриски најразвиени земји и најсилни светски економии Г7, и најдалекусежниот трговски договор кој ЕУ го случила досега.
Поборниците на договорот тврдат дека CETA ќе ја зголеми размената меѓу партнерите за 20 отсто и ќе го поттикне растот на двете економии. За Канада договорот е важен и поради тоа што ја намалува нејзината зависност од САД, кои се нејзиниот главен извозен пазар.
Противниците на договорот изразуваат стравувања дека им овозможува на мултинационалните компании да ги тужат државите членки на ЕУ пред меѓународните арбитражни судови кога владите ќе донесат одлуки во позла на интересите на домашните јавности, а на штета на тие компанија, па така ќе го заобиколуваат националните судови. CETA, сметаат критичарите, така би можела во името на профитот на големите компании да ги наруши стандардите на јавните услуги и заштитата на природната околина кои се повисоки во ЕУ.
Потпишувањето на договорот беше предвидено за 27-ми октомври лани, но беше одложено бидејќи недостасуваше согласноста од сите земји членки на Европската унија. Белгија не можеше да даде согласност поради противењето на франкофонскиот регион Валонија, кој бараше дополнителни гаранции за заштита на своите земјоделски производи и заштита од надмоќта на мултинационалните компании во можните инвестициски спорови со државите членки на ЕУ.
Разни граѓански здруженија во Холандија повикуваат на референдум, за граѓаните да одлучат дали парламентот ќе го ратификува договорот CETA. Со петицијата покрената во октомври 2015 година се собрани веќе 190.000 потписи од 300.000 потребни за распишување референдум. Организаторите на петицијата против CETA тврдат дека не се евроскептици, туку оти веруваат дека Европа мора да биде подемократична.
Доколку потребните 300.000 потписи бидат собрани, референдумот ќе биде организиран за неколку месеци, но сигурно не пред парламентарните избори предвидена за март 2017 година.
Противниците на договорот обединети во граѓанската иницијатива „STOP TTIP & CETA“ во понеделникот во Стразбур на Европскиот парламент му предадоа петиција против склучувањето на договорите, која собра повеќе од три милиона потписи на граѓани од сите земји од ЕУ.
Во средата противниците на договорот протестираа против ратификувањето пред зградата на Европскиот парламент, но и во чамците на каналот кој ја опкружува зградата на парламентот. Неколку стотици демонстранти носејќи транспаренти и извикувајќи пароли против договорот, го блокираа влезот во зградата, но немаше инциденти./крај/мф/сн
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Божиновска: Енергетските реформи влегуваат во забрзана фаза, имаме план и сигурност
Со фокус на забрзување на енергетските реформи и координацијата со меѓународните партнери, во свечената сала на Владата денес се одржа состанок на Секторската работна група за енергетика, организиран од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини. На настанот присуствуваа клучните институции од енергетскиот сектор, донаторската заедница, меѓународните финансиски институции и развојни партнери.
Фокусот беше ставен на размена на искуства, донаторска координација, разгледување на реализираните активности и утврдување на приоритетите за следниот циклус на реформи.
Во рамки на состанокот беа презентирани активностите поврзани со усогласување со европското законодавство, внатрешниот енергетски пазар, спроведувањето на Реформската агенда и напредокот во подготовката на Националниот енергетски и климатски план (NECP).
МЕПСО, ЕСМ и МЕМO информираа за развојот на проектите во своите области, вклучувајќи го market coupling процесот, подобрувањето на безбедноста на снабдувањето, модернизацијата на преносната мрежа и истражувањето и иновациите во соработка со академската заедница.
Министерката Сања Божиновска испрати порака за насоката во која се движи секторот, нагласувајќи дека периодот на одложувања и импровизации е завршен.
„Градиме енергетски систем што нуди стабилност, доверба и одржливост. Новиот Закон за енергетика, инвестициите во обновливи извори и активната соработка со меѓународните партнери се клучни алатки со кои ги забрзуваме реформите и ја подготвуваме земјата за енергетската иднина,“ истакна министерката Божиновска.
Таа додаде дека во тек се подготовки за серија нови инвестиции во соларни и ветерни капацитети, модернизација на мрежната инфраструктура, како и дигитализација на процеси кои се клучни за транспарентност и ефикасност.
Министерството презентираше детали за постигнатите резултати во изминатиот период, меѓу кои: започнати инвестиции во сончеви и ветерни капацитети во соработка со KfW, ЕБОР и ЕИБ; старт на критични инфраструктурни проекти, како интерконекторoт со Грција и забрзување на процесите за интерконекторот со Србија; подготовка на национален план за реконструкција на јавните згради со фокус на енергетска ефикасност; напредок во процесите за праведна транзиција со конкретни чекори на терен.
„Секој киловат што нема да го потрошиме вреди исто колку киловат што ќе го произведеме“, нагласи Божиновска.
Министерството ги претстави главните приоритети за наредниот период: финализирање на законите; продолжување на инвестициската динамика во обновливи извори и мрежи; дигитализација на процеси; унапредување на енергетската ефикасност; развој на интерконекциите; засилено следење и исполнување на роковите.
„Имаме работа која не трпи одложувања. Мора да работиме брзо и фокусирано за да имаме стабилен, модерен и поврзан енергетски систем што ќе донесе бенефит и за економијата и за државата и за граѓаните“, заклучи министерката.
Учесниците го поздравија напредокот и ја нагласија потребата од понатамошна координација во реализирањето на заедничките цели: интегриран енергетски пазар, повисока ефикасност, енергетска безбедност и континуирано вклучување на нови технологии и иновации.
Економија
Ѓорѓиевски со порака за посилна регионална соработка на форумот на Стопанската комора на Војводина
Во рамките на осмиот форум кој е организиран од Стопанската Комора на Војводина во Нови Сад се одржа панел дискусија со фокус на регионалната соработка,зелената транзиција и идните чекори на регионот на која покрај домаќинот господин Владимир Гак преседател на стопанската комора на Војводина учествуваа Горан Ѓорѓиевски преседател на Сојуз на стопански комори на Македонија, преседателот на Стопанската комора на Република Српска Горан Ракиќ и Горан Јаниќ преседател на советодавниот одбор на Зелен Навигатор.
Пред голем број на присутни учесниците на панелот испратија јасни пораки за зголемување на соработката на ниво на Комори како и идни чекори кои е потребно да се преземат со цел да се овозможи подобро позиционирање на бизнис секторот во регионот и на европскиот пазар. Коморите преставуваат катализатор помеѓу владите и бизнис секоторот секогаш фокусирани да работат на градење мостови на соработка со цел подобрување на условите за бизнис,а тоа е возможно со поголем број на Б2Б средби,размена на искуство и воведување на нови практики во зелената транзиција која се бара од страна во Европската Унија,а нашите држави се обврзаа на тоа.
,,Затоа регионот е потребно се повеќе да го гледаме и третираме како еден пазар со фокус на зголемена ,но фер транзиција на која ќе се работи во континуитет на дигитализацијата и нови технологии без кои не можеме да замислиме дека ќе има развој” истакна Ѓорѓиевски во своето излагање.
На маргините од осмиот форум делегацијата на Соузот на Стопански комоти на Македонија реализираше состаноци со Истамбулската стопанска комора со кои се оцртаа новите форми на идна соработка со примарен фокус на инвестициите.
Со почит,
Економија
Форумот за иновации „Пеперутка“ 2025 заврши со визија за регионална иновациска соработка
Четвртиот форум за иновации „Пеперутка“ 2025, организиран од Советот за Регионална Соработка (RCC), одржан на 19-20 ноември во Нови Сад, успешно заврши. Настанот, кофинансиран од Европската Унија, ги собра креаторите на политики, иноваторите, основачите на стартапи и претприемачите од целиот Западен Балкан, обезбедувајќи живописна платформа за вмрежување, размена на знаење и соработка.
Во своето воведно обраќање, Амер Капетановиќ, Генерален секретар на RCC, ја истакна важноста на регионалните иновации и соработка. „Овие иницијативи покажуваат дека, иако предизвиците постојат, нашиот регион се движи решително напред. Ги поставуваме темелите за отпорен и конкурентен Западен Балкан. Со вашето залагање, идеи и придонеси, може да обезбедиме регионот да чекори во склад со иновациите и да стане дестинација за нив,“ рече Капетановиќ, нагласувајќи дека успехот ќе зависи од заедничките напори низ регионот.
Растислав Стојсављевиќ, зборувајќи во име на Министерството за наука, технолошки развој и иновации на Србија, им се заблагодари на RCC и ЕУ за нивната постојана поддршка. Тој истакна дека настани како Форумот и наградата „Пеперутка“ помагаат во адресирањето на потребите и можностите за иновации во регионот, и ја потврди посветеноста на Србија кон унапредување на иновациите и технолошкиот развој.
Исто така, Ричард Маша, Раководител на операции во Делегацијата на ЕУ во Србија, нагласи дека иновациите се клучни за економски раст, конкурентност и за иднината на младите во Западен Балкан. Маша ја потврди посветеноста на Европската Унија за поддршка на иновативните напори во регионот и го пофали RCC за оваа иницијатива, потенцирајќи го партнерството на ЕУ во туркањето на регионалните иновации напред.
За време на форумот, учесниците се вклучија во информативни панели и разговори на напредни теми. Првата сесија се осврна на тековниот развој на вештачката интелигенција во регионот, разделувајќи ја хиперболата од реалноста и дискутирајќи како нејзиниот раст може да се искористи за развој. Втриот панел ја стави во фокус гејминг индустријата, покажувајќи го нејзиниот подем како силен двигател на иновации и раст на дигиталната економија во Западен Балкан. Панелистите ја разгледаа и експанзијата на центрите за дигитални иновации како клучни поттикнувачи на технолошка соработка и претприемништво во регионот. Во deep-tech дискусија, експертите дебатираа дали новонастанатиот deep-tech сектор во Западен Балкан е подготвен да стане нов мотор за раст или сè уште претставува неискористена можност. Овие разговори ги истакнаа успешните регионални технолошки иницијативи и понудија практични увиди, во согласност со фокусот на форумот – еволуцијата на стартап екосистемот во регионот.
Форумот за Иновации „Пеперутка“ 2025 заврши во оптимистички, визионерски дух. Организаторите и учесниците се согласија дека споделеното знаење и воспоставените врски ќе поттикнат уште поголема регионална соработка и иновации. Континуираната регионална соработка, нагласена низ целиот форум, беше истакната како клучна за претворање на креативните идеи во одржливи бизниси и за одржување на конкурентноста на Западен Балкан во глобалниот иновациски пејзаж. Успехот на настанот повторно ја истакна вредноста на ваквите форуми во обединувањето на различни засегнати страни и водењето на дигиталната и зелената транзиција на регионот. Како што регионот продолжува напред, моментумот создаден од Форумот „Пеперутка“ 2025 ќе ги зајакне тековните иницијативи и ќе инспирира нови партнерства, обезбедувајќи континуитет на регионалниот иновациски прогрес.
Форумот ја вклучи и церемонијата за 4-тата награда за иновации „Пеперутка“, одржана претходната вечер, каде беа претставени исклучителните регионални иноватори што придонесуваат за одржлив и дигитален раст.

