Претседателот Стево Пендаровски денеска оствари средба со гувернерката на Народната банка на Република Северна Македонија, Анита Ангеловска-Бежоска, за актуелните случувања во банкарскиот сектор во земјата.

Гувернерката Ангеловска-Бежоска го информира претседателот Пендаровски за причините за укинување на дозволата за основање и работење на Еуростандард банка АД и за активностите што координирано и интензивно се преземаат за обесштетувањето на депонентите да почне во законските рокови, но и порано од тоа.

Соговорниците истакнаа дека е важно да се вложи максимум за побрзо почнување на исплатата на обесштетувањето на граѓаните од страна на Фондот за осигурување депозити и пред законски предвидениот рок од 20 дена.

Претседателот истакна дека е потребно сите надлежни институции да вложат максимални напори за решенија, со кои ќе се овозможи обесштетувањето во корист на депонентите. Исто така, тој изрази очекување дека банкарскиот систем и понатаму ќе биде стабилен.

На средбата претседателот Пендаровски истакна дека е особено важно Народната банка и натаму да продолжи со успешно остварување на своите законски цели и задачи давајќи клучен влог за успешна монетарна политика, за финансиската и макроекономската стабилност на земјава.

Кои струмички компании имале кредити без покритие во Еуростандард банка и како тие се поврзани со власта и зошто НБРМ ги толерирала ваквите кредити, праша денеска на прес-конференција, Гордана Димитриеска-Кочоска, претседател на Комисијата за материјално финансиско работење на ВМРО-ДПМНЕ.

Од партијата ја прашуваат гувернерката кога адвекватноста на капиталот на Еуростандард банка паднала под законскиот минимум.
ВМРО-ДПМНЕ прашува и зошто одлуката за одземање на лиценцата на Еуростандард банка се прави во овој момент и зошто тоа не се направи пред изборите.

„Кого штитеше гувернерката во последната година ако се земе предвид дека еден од сопствениците на банката јавно кажува дека овој проблем постои веќе една година. Дали толку време беше потребно избрана група луѓе и компании да ги повлечат своите средства и да ја прекинат соработката со банката, како што е случајот со министерката за финансии“, праша Димитриеска-Кочоска.

Таа рече дека самата гувернерка признава оти нефункционалните кредити се 4,7 отсто од вкупните кредити, од кој цел процент отпаѓал на само една банка – Еуростандард банка. Според Кочоска, ова значи дека некој свесно дозволил давање кредити без покритие, а од вкупните нефункционални кредити де факто над 21 % отпаѓа на банка што гувернерката вели дека е незначајна за банкарскиот систем врз основа на тоа што Еуростандард банка со состојба на 30 јуни 2020 година учествува во вкупната актива, вкупните депозити и вкупните кредити на банкарскиот систем со 1,3 %, 1,7 % и 1,6 % соодветно.

„Зошто е толерирано толку мала банка да има толку нефункционални кредити. Добро е и да се види кои струмички компании имале кредити без покритие во Еуростандард банка и како тие се поврани со власта. Колку компании се уништени со оваа одлука и колкав е износот на депозити на правните субјекти и физички лица што не се гарантирани и кои не може да ги повлечат. Кој ќе сноси одговорност за влошување на состојбата во бизнис-секторот, кој и онака трпи сериозни последици. Воедно, се отвораат и други дилеми, кој ќе преземе одговорност за ширењето на коронавирусот кога над 55.000 граѓани веќе трчаат во други банки да отвораат сметки. Кој ќе сноси одговорност доколку дел од овие граѓани, поради целиот овој хаос, остане без приходи следниот месец? Она што исто така загрижува е и што ќе се случува со ‘Македонска пошта’. Граѓаните знаат дека во ‘Македонска пошта’ можеше да се плаќаат сметки. Но, тие не знаат дека системот што ‘Македонска пошта’ го користеше е на Еуростандард банка. Колку оваа одлука ќе има влијание врз ликвидноста на ‘Македонска пошта’ и дали ќе влијае на бројот на вработени? Воедно, со оваа одлука, која се носи во најголема здравствена и економска криза, без работа остануваат околу 170 вработени, кои имаат свои фамилии“, рече Димитриеска-Кочоска.

И по укинувањето на дозволата за основање и работење на Еуростандард банка АД Скопје, граѓаните треба да бидат спокојни – банкарскиот систем е и останува стабилен и сигурен, велат од Комитетот за финансиска стабилност при Народната банка, од каде што нагласуваат дека стабилни и сигурни се сите други банки, како и штедилниците.

НБРМ е децидна дека финансиската стабилност постојано јакне и за тоа клучен е придонесот токму на стабилноста и сигурноста на банкарскиот систем, кој е еден од најцврстите носечки столбови на македонската економија.

„Укинувањето на дозволата за основање и работење на Еуростандард банка АД Скопје е влог во натамошно одржување на стабилноста на банкарскиот систем и на финансиската стабилност во целина“, велат од НБРМ.

При разгледување на показателите за банкарскиот систем, во контекст на укинувањето на дозволата за основање и работење на Еуростандард банка АД Скопје и ефектите врз системот, меѓу другото, беа донесени следните заклучоци:

· Со укинувањето на дозволата за основање и работење на Еуростандард банка АД Скопје се штити стабилноста на банкарскиот систем и финансиската стабилност во целина. Еуростандард банка АД Скопје имаше исклучително ниско учество во најзначајните активности на банкарскиот систем (1,3 % од вкупната актива, 1,7 % од вкупните депозити и 1,6 % од вкупните кредити), а истовремено остваруваше значајно влијание врз нефункционалните кредити на системот.

· Укинувањето на дозволата за работа на Еуростандард банка АД Скопје не влијае на стабилноста на ниту еден сегмент на финансискиот систем.

· Остварувањата на банкарскиот систем, со состојба на крајот на првата половина на оваа година, се подобри во споредба со мартовските податоци кога корона-кризата сѐ уште не беше посилно присутна во нашата економија.

· Од исклучително големо значење за постојаното јакнење на финансиската стабилност е што солвентноста на банкарскиот систем е во рамките на историскиот максимум. Најголемиот дел од добивката на банките во изминатиот период беше реинвестиран во согласност со препораката на Народната банка. Високата ликвидност на банкарскиот систем, заедно со неговата солвентност, се главни показатели што потврдуваат дека системот има висока отпорност на шокови, но и капацитет за натамошна кредитна поддршка на реалниот сектор.

· Добивката на банките е намалена во изминатиот период, но показателите за профитабилноста на банкарскиот систем се исклучително солидни. Со изземање на Еуростандард банка АД Скопје од системот, според податоците на Народната банка, со состојба на 30 јуни 2020 година, кај финансискиот резултат на системот се забележува подобрување за речиси 21 %.

Притоа, од членовите на Комитетот беше констатирано дека со ваквите перформанси банкарскиот систем во секој момент може во рамките на максимумот да одговори на потребите на клиентите и ефикасно да им овозможи користење на банкарските услуги и производи, вклучително и квалитетна и соодветна кредитна поддршка и клучно – безбедност за нивните депозити.

Во завршницата на седницата на Комитетот уште еднаш беше споделена заедничката констатација дека соработката и координацијата меѓу финансиските регулатори е од исклучително значење за одржувањето на финансиската стабилност, а дека здравиот, сигурен и стабилен банкарски систем е главен стожер на финансиската и макроекономската стабилност, во која доверба може да имаат сите економски субјекти во земјата.